Þjóðviljinn - 08.03.1963, Blaðsíða 5

Föstudagur 8. marz 1963
ÞJÓÐVILJINN
SlÐA g
Víkurkauptún í Mýrdal.
Um þrjá nýja embættis-
menn og sitthvað fleira
an verður athvarf þeirra til
starfs og leiks. Og þessa götu
renna bílarnir, stórir og smáir.
hver af öðrum, einkum um
sumarið.
Barnaleikvöllur er lágmarks-
krafa fyrir okkar litlu þjóð-
félagsþegna. Vonandi kippir
skólanefnd, ásamt hreppsnefnd-
inni, þessu í lag hið bráðasta,
að minnsta kosti áður en
„sjoppur" verða leyfðar á
hverju götuhomi (þær eru nú
þegar orðnar tvær) til að ginna
litla peninga úr litlum lófum,
svo ekki sé talað um alla þá
ómenningu aðra sem er í
kringum hverja „sjoppu", hér
sem annarstaðar.
Hálfrar aldar kvenfélag
Hér í Vík í Mýrdal starfar
kvenfélag, sem nú er nær
hálfrar aldar gamalt. Hefur
inn var að friðlýstum bletti,
sem þeirra og annarra böm í
kauptúninu áttu þama. Ég
vona af heilum hug að þeim
sem nú taka við gangi þessa
máls takist betur til.
Ungmennafélag starfaði hér
í fjölda mörg ár, en nú lengi
hefur öll sú starfsemi legið
niðri. Er ekki ótrúlegt að hús-
næðisleysi sé að einhverju leyti
um að kenna.
Takmarkaðir
atvinnumöguleikar
I Víkurkauptúni em um 350
íbúar. Byggðin stækkar ekkert
frá ári til árs, því að atvinnu-
möguleikar em næsta litlir og
takmarkast við þá íbúa sem
fyrir eru. Unglingar hafa hér
mjög takmarkaða vinnu og er
það mörgum foreldrum á-
hyggjuefni að þurfa að senda
AUt er þá þrennt er
Læknisbústaðurinn nýi, 1100 rúmmetrar að stærð. Húsið er
reist í mýri.
það alla tið beitt sér fyrir
margháttuðum menningar- og
líknarmálum. Flest árin hefur
félagið starfað með miklum
ágætum. Húsnæðisskortur hefur
nú á undanfömum árum gert
félaginu mjög erfitt um vik.
Leiksýningar voru t.d. ár hvert
hér áður fyrr á vegum þess,
þar til nú síðari árin að skól-
inn er svo þétt setinn, en um
snnað hús er ekki að ræða.
í vor er ætlunin að ráða bót
á þessum húsnæðisvandræðum
og er þá von til að meira
verði um tilbreytingu á löng-
um vetrum.
Það rná geta þess, að fyrir
nokkrum árum beitti kvenfé-
lagið og verkalýðsfélagið hér
á staðnum sér fyrir byggingu
barnaleikvallar. Góður blettur
var girtur, settar upp rólur og
sölt, ásamt bekkjum til að setj-
, ast á. En sumir sáu ofsjónum
yfir þessum fagra bletti, því
að þarna var hægt að ná í
nokkrar heytuggur. Fengu þeir
leyfi forráðamanna sinna og
rifu niður þann vísi, sem kom-
böm sín í fjarlæg byggðarlög
til atvinnuleitar, ef til vill á
þeim árum sem þau þurfa
helzt á að halda umhyggju for-
eldra sinna.
Sauðfé hafa hér í Vík nokkuð
margir, þó að í smáum stíl sé.
Sumir stunda sauðfjárrækt sér
til dægrastyttingar en aðrir til
að bæta upp rýrar tekjur. Er
þetta fé mjög heimaspakt og
tekur þakksamlega á móti ef
einhver réttir því brauðbita eða
köku. Þarfasti þjónninn, sem
einu sinni var hér sem annar-
staðar hesturinn, sést hér líka
að það er augnayndi Víkur-
búa, þegar hestamenn spretta
úr spori, svo að glymur í litl-
um götum af fjörlegu fótataki
gæðinganna
Heyfengur bænda er hér við-
ast frekar rýr eftir votviðra-
samt sumar og lélega gras-
sprettu. Nú er von allra að
það vori vel, því að þá er von
til að þær áhyggjur sem hey-
leysi veldur hverjum búandi
manni verði afstýrt.
Kristín Loftsdóttir.
Jóhannes Helgi
Hin hvítu segi — og grafar
raust fræðimennskunnar
Barkarblettir í Hinum hvítu
eglum heitir grein í Þjóðvili-
mum fyrri laugardag, rituð h1
^unnari M. Magnúss, fræði-
nanni og fyrrverandi þing-
manni.
Fræðimaðurinn hefur þa'
eftir Dýrfirðing, að ég og sjó
maður Hinna hvítu segla höf-
um afrekað sitthvað sem ti1
hreystiverka megi telja, svo
sem að flytja Ellefsen hinn
'iorska með hvalstöð sína o;-
bjósir úr önundarfirði yfir
Dýrafjörð, en þar var rekin
hvalstöð sem í bókinni er eign-
uð Ellefsen. Fræðimanninrj
langar að vita, hvort við flutt-
um hvalstöðina yfir Gemlu-
fellsheiði eða Skarð.
Svar: Gemlufellsheiði.
Trúin flytur fjöll. Hvað mun-
ar þá skáldskapinn um að
flytja eina hvalstöð yfir Gemlu-
fellsheiði? Ekki man ég hvor
okkar félaga snaraði þessu lít-
ilræði yfir heiðina, en án flutn-
ingsins hefði ekki verið unn,
hnökralaust að kippa inn á
iögusviðið þeim gamla góða
Ellefsen sem veiddi svo stóra
fiska að hann stóð jafnfætb
konungum og snýtti sér lúður-
hátt, svo hátt að frú Ellefsen
sem sat á plussi og heklað;
fína puntdúka af því að hún
var skyld kónginum, fitjaði
upp á nefið, meðan þjósimar
mannsins hennar fældu þessi
býsn af bráðfallegum og sprikl-
andi silung í greipar lítits
drengs sem sat í kænu á speg-
ilsléttum sjó, utar í firðinum.
Sagan tekur það sem hún
barfnast. Hefur fræðimaðurinn
heyrt þá sotningu fyrr? Sagan
tók Ellefsen.
Fræðimaðurinn er hneykslað-
ur og reiður. Sennilega munu
hár hans rísa um það bil sem
hann lýkur lestri greinarinnar
bví að það var fleira flutt ’
Hinum hvítu seglum en hval-
stöðin og Ellefsen og frú. Bróð
ur sögumanns, kenjóttan drena
sem aðhafðist sitthvað það
sem í fólst mannlýsing. eftir
að fjölskyldan var flutt til
Reykjavíkur, flutti ég til baka
í Haukadal, stytztu leið — yfir
fjöll — sviðsetti hann í daln-
um með Reykjavíkur-kenjar
sínar. 1 dalnum var rúm fyrir
hann á sögusviðinu; ekki eftir
bað.
Það eru ekki flugfélögin eir
sem annast flutninga í lofti.
Fleira var flutt í tíma og
rúmi, miklu fleira, og ýmsu
hnikað til í snarheitum, tveir
menn gerðir að einum, einn
maður klofinn í tvo. Ég nefm
eitt dæmi, fræðimanninum ti!
skemmtunar. Ég dvaldist um
skeið ásamt sögumanni mínum
á hóteli úti á landi. Háskóla-
borgari, gamansamur og flug-
greindur náungi, var nábýlis-
maður okkar. Hann gat hermt
eftir mönnum og hundum og
öðrum kvikindum. Daglega
gengum við þrír til veitinga-
stofu í nágrenninu að drekka
kaffi. Veitingastofan var eins
og dauðs manns gröf; fram-
leiðslustúlkan lét ekki á sér
kræla fyrr en seint og síðar
meir, hvemig sem við hringd-
um. Þá hættum við að hringja,
en í þess stað hermdi vinur
okkar eftir hundi, grimmum og
soltnum, og þá stóð ekki á
stúlkunni. Hundinum varð að
fleygja út.
Hundurinn er farinn. Komdu
með kaffið, sögðum við.
Nábýlismaðurinn hvarf á
brott, en brot af honum er að
finna i fari sjómanns, sem
lætur til sín taka undir þeim
hvítu seglum, sem kulið á La
Plata þenur, ofar pálmum og
laufþungum trjám.
Sagan tekur það sem hún
barfnast — og leitar víða fanga
í vef sinn.
I hugarheimi sjómanns hinna
hvítu segla siglir Sigurður
skurður — sem drekkur brenni-
vín og étur hákarl og treður
illsakir við tvo heima og hræð-
ist hvorki guð né djöfulinn —
á Samson sínum inn Súganda-
fjörð, hefur uppi hveria piötl'i,
aarpurinn, og kastar fram
fyndinni visu begar bátinn
Framhald á 6. síðu.
Vík í Mýdal — Gamalt mál-
tæki segir að það gefi hverj-
um eins og hann er góður til.
Hér hefur- verið einmuna góð
tíð að mestu síðan fyrir jól.
Er það nokkuð óvenjulegt, því
að hér sem annarstaðar á voru
landi hafa skipzt á skin og
skúrir — og hér í Mýrdal
verið heldur votviðrasamara en
víðast hvar annar&taðar. Það
verður nú dálítið skrítið með
gamla máltækið, því að hér er
að mestu leyti sama fólkið og
var, þegar veturnir sýndu sig
í öðrum ham, að undantekn-
um nýju embættismönnunum
okkar. Ef við tökum mark á
gömlum sögum þá er þeim
eflaust að þakka hið ágæta tíð-
arfar.
mætti verða til þess, að þeir
verði reynslunni ríkari. Sýslu-
maður. Einar Oddsson, er líka
nýr í starfi sínu hér. Flest-
ir Víkurbúar, ásamt þeim sem
í sveitunum búa, vonuðust fast-
lega eftir því að Björgvin
Bjarnasyni sýslumanni í
Hólmavík yrði veitt embættið.
Hann er hér frænd- og vin-
margur, fæddur hér og að
mestu uppalinn. Við hér úti
á útkjálka erum svo gamal-
dags, að við héldum í ein-
feldni okkar að þau lög væru
í fullu gildi, að sýslumenn sætu
fyrir slíkum embættum. En
þrátt fyrir órétt þann, sem okk-
ur var sýndur með veitingu
sýslumannsembættisins, vonum
við af heilum hug. að okkar
nýi sýslumaður megi verða far-
sæll í starfi.
Leikvöllurinn er gatan
Hér í Víkurkauptúni er mik-
ill hópur bama Hér starfar
barnaskóli og unglingaskóli tvo
vetur. Munar það aðstandend-
ur bamanna mjög miklu að
hér ljúka bömin sínu skyldu-
námi. Flest þeirra fara svo í
héraðsskólann í Skógum og
taka þar á einum vetri lands-
próf eða gagnfræðastig.
En hér er dálítið vandamál
með litlu börnin. Þegar snjóa
leysir á vorin og jörð tekur að
gróa, þá er ræktaður hver
grasblettur og börnunum þá
allstaðar ofaukið, svo að gat-
Eins og flestum mun kunn-
ugt vera, ern hér þrír nýir
embættismenn.
Séra Páll Pálsson kom í
haust. Er hann um allar sóknir
annálaður ræðumaður, bæði
innan kirkju og utan, og það
sem ekki er síður orð á ger-
andi: hann er einnig prestur
þó að hann sé kominn úr sín-
um prestsskrúða. Náunginn er
honum aldrei óviðkomandi.
Hann virðist hafa tíma til að
tala við alla sem til hans
þurfa að leita, hvar í flokki
sem þeir standa, en því miður
er það meira en hægt er að
segja um marga andlega leið-
toga, sem vilja upphefja sjálfa
sig ósjaldan eftir pólitískum
leið-um.
Héraðslæknirinn Vigfús
Magnússon hefur einnig starf-^
að hér síðan í haust, ungur I
maður vel látinn og áhuga-1
samur. Er hann nú fluttur með
fjölskyldu sína i hinn nýja
læknisbústað, en keypt var til
þeirra nota stórt íbúðarhús
(1100 rúmmetra). Eins og lík-
um lætur er það áætlað minnst
þriðjungi of stórt og aö sama
skapi óhentugt sem bústaður
héraðslæknis. Lækningatæki
vantar svo að segja ölL Rönt-
gentækið, sem til var, er nú
ónýtt, engin súrefnistæki, eng-
ir stólar eða borð svo að eitt-
hvað sé nefnt sem þarf að vera
í hverju læknishéraði.
Hrepparnir innan læknishér-
aðsins eru fjórir. Er það trú
manna að þeir hljóti nú að
bregða skjótt við og kaupa
nauðsynlegustu tæki, þar sem
nóg fjárráð voru til að kaupa
alltof stóran læknisbústað og
þar að auki að láta gamla
læknisbústaðinn okkar fyrir
tæpast hálfvirði. Ég skal þó
virða nokkrum hreppsnefndar-
mönnum það til vorkunnar, að
þeir hafa aldrei inn í hið nýja
læknishús komið. Það kennir
þeim vonandi að trúa ekki allt-
af vel þeim mönnum, sem öllu
ráða og öllu réðu bæði um
kaup og sölu. — Það var dá- j
lítið annað að vera ráðríkur |
en hollráður. Vona ég að þetta
sem mörg önnur málefni hér I
Heimaöldu fé þykir gott að fá bita.
VÍK í MÝRDAL