Þjóðviljinn - 08.03.1963, Blaðsíða 6

g SlÐA
ÞJÓÐVILJINN
Föstudagur 8. marz 1903
PönnukökukeppiBÍ
A HVERJU ARI er haldið
Pönnukökukapphlaup milli hús
mæðra í bæjunum Olney
í Englandi og Liberal í Kans-
as í Bandarikjunum. Keppt
er í báðum borgunum sama
dagiinn og tími sigurvegar-
anna svo borinn saman síðar.
Keppnin fór að þessu sinni
fram 26. febrúar s.l. og á
myndinni að neðan sést sigur-
vegarinn í Olney, Linda Ris-
by, nálgast markið.
Á EINDÁLKA myndinni sést
sigurvegarinn í samskonar
kcppni sem liúsmæður við
Old Kent Road í London
halda. Þær hlaupa um 300
m mcð kökuna á pönnunni og
sú sem sigraði heitir Grase
Walsh og cr hér borin á há-
hcsti af vinum sínum cftir
kcppnina.
BlettaKreinsun
Konur þarfnasi
fleiri frístnnda
en karlmenn
MOSKVU — Vegna stytts
vinnutíma hefur mikið verið j
rætt og ritað um betri nýtinsu
frítímans í Sovétríkjunum síð-
ustu tvö—þrjú árin. í Æsku- ,
lýðsblaðinu Komsomolskaja
Pravda lýsa lesendur um þess-
ar mundir skoðunum sínum á
málinu og segja frá hvernig!
þeir eyði frístundunum.
í vikublaðinu Nedelja er
þáttur sem nefnist „Við fund-
arborðið“ og þar tekur starfs-
maður við heimspekideild vís-
indaakademiunnar, M. Aiva- j
zian til máls um sama efni.
Honum finnst að taka beri til-
lit til að fólk hafi misjafna
þörf fyrir frístundir. Konur
þarfnast t.d. meira af þeirri
vöru, segir hann. Svo því ekki
að hafa mismunandi styttingu
vinnutímans, t.d. láta konur
vinna klukkustund skemur en
karlmenn!
ÚR E8NU
TÍMAGLAS eiga margir og
nota við suðu á eg&jum En það
hefur einnig gefizt vel að láta
það standa við símann — eink-
um með tilliti til unglinganna
sem tala oft' klukkutímum sam-
an í símann um hluti sem
kæmust auðveldlega fyrir á
korti — skriflega. Þar sem glas-
ið er sett við símann verður
það keppikefli að segja sem
mest áður en sandurinn rennur
úr glasinu. — Helzt þyrfti
náttúrulega að vera tímaglas
við hinn endann á þræðinum
líka!
Kannski hugmynd fyrir pabb-
ana sem ekki komast að í sím-
anum heima hjá sér ....
Shoor
</n\ i k i\

5mamv» ER
KJORINN BÍLLFYRIR ÍSLENZKA VEGI!
RYÐVARINN,
RAMMBYGGÐUR ,
AFLMIKILL
OG
O D Y R A R
TÉKKNE5KA BIFBEIÐAUMBŒMÐ
VONABSTRCTI 12. SÍMI S7SÍI
það varlega svo það brotni ekki.
Pakkinn með um 100 sneiðum
kostar kr. 24.75.
ÞAU ERU EKKI FÁ sporin sem
húsmóðirin leggur að baki við
vinnu sína í eldhúsinu, þótt
henni finnist kannski eldhúsið
ekki stórt og ekki sé mjög
langt á milli eldhúsborðsins
vasksins og eldavélarinnar.
Mest gengur hún á milli elda-
vélarinnar og vasksins. segir i
skýrslu sem Cornell háskó’.i
hefur gefið út eftir rannsókn
á vinnuhagræðingu í eldhúsinu
Rannsökuð voru störf í mörg-
um eldhúsum þar sem hundruð
máltíða voru búin til. Þannig
fékkst ábending um hvemig
bezt væri að raða upp í eldhús-
inu til að fá sem mest útúr
vinnukraftinum og spara spor-
in.
Mest af eldhússtörfunum fer
fram við vaskinn. Þar er byrjað
að tilreiða flestar matartegund-
irnar og jafnvel meðan hús-
móðirin er upptekin við mat-
inn á vélinni þarf hún oft að
nota vaskinn. Þessvegna á, seg-
ir í skýrslunni að hafa eldavéi
og vask sem skemmst hvort frá
öðru og einnig er sjálfsagt að
hafa matarskápinn nálægt vask-
inum til að spara húsmóðurinni
óþarfa gönguferðir.
I BARNASKÓLANUM rétti
einn strákurinn upp höndina
í byrjun tímans og spurði:
— Kennari, á nokkurntíma
að skamma mann fyrir það sem
maður hefur ekki gert?
— Nei, auðvitað ekki. Hvað
er það annars, sem þú hefur
ekki gert?
— Ég lærði nefnilega ekkert
heima fyrir daginn í dag...
Þaö er oft vandamál
hvernig á að ná ýmsum
blettum úr fötum, dúkum
og fleiru. Hér fara á eftir
nokkur ráö um bletta-
hreinsun.
FITA er tekin af með benz-
íni, barkarþvoli eða salmíak-
upplausn. Þá má setja efnið
milli tveggja þerriblaða og
strjúka með heitu straujámi
(einkum vaxbletti). Ef efnið er
silki eða annað viðkvæmt efni
verður þó fyrst að strá dálitlu
salti eða mjöli á það. Fitu á
leðri er náð burt með þeyttri
eggjahvitu og fitubletti á gólfi
á að nudda með grænsápu og
bvo hana af næsta dag.
BLEK er tekið af með mjólk
og sítrónusafa. Blekblettir í
ullarfötum eru leystir upp með
hreinu glycerini og síðan skol-
að í heitu sápuvatni.
BLETTIR eftir blekblýant erj
leystir upp í vínanda og einnig
má nudda þá með Eau de Col-
ogne.
EDIKSBLETTIR á hnífapör-
um eru nuddaðir af með vín-
anda eða steinolíu.
ÁVAXTABLETTIR eru
þvegnir af með sápu, hafi þeir
verið á um ti'ma má reyna að
leysa þá upp með mjólk. Séu
þeir á silki má aðeins nota
volgt vatn. *
ÖL er tekið af með þynntum
salmíakspíritus og síðan skolað
í sápuvatni.
RAUÐVÍN leysist upp með
mjólk.
TÓLG er tekin úr eins og
önnur fita.
SYKUR þvæst úr með volgu
vatni.
TE leysist upp i sjóðandi
vatni, en tebletti má ekki
nudda.
TJÖRUBLETTIR eru leystir
upp með smjöri og þegar smör-
ið hefur verið á dálítinn tíma
á að nudda það af með benzíni.
SVITABLETTUM má ná af
með salmíakspfritus eða ediki.
ef þeir nást ekki með sápuvatni
RYÐ er nuddað af með sftr-
ónusafa og sfðan skolað í vatni,
þá eru blettirnir nuddaðir aftur
með sítrónu og skolað og þann-
ig koll af kolli þar til þeir nást
úr.
Á KAFFIBLETTI er nuddað
glyceríni og það síðan skolað
úr með volgu sápuvatni.
KAKÓ næst venjulega úr
með volgu vatni, annars má
reyna glycerín og ‘síðan vín-
anda.
JOÐ er tekið burt með klór-
kalkvatni, vínanda eða salmí-
akupplausn.
MJÓLKURBLETTIR nást
burt með þunnri salmíakupp-
lausn, helzt með dálitlu salti
útí og síðan er þvegið í sápu-
vatni.
ILMVATNSBLETTIR nást aí
með volgu seyði af barkar-
þvoli.
BLÓÐBLETTI má þvo úr
með volgu vatni, séu þeir nýir,
Gamla bletti má þvo með köldu
vatni með sóda í. Á léreft á að
nota salt í stað sódans. Blóð
þvæst úr silki í volgu sápuvatni,
Blóðbletti úr dökkum ullarfatn-
aði á ekki að þvo burt, heldur
skafa og bursta af þegar þeir
eru orðnir þurrir.
OLÍA hverfur ef notað sr
heitt vatn og sápa, eða benzín
og jafnvel terpentína.
OLÍULITABLETTIR leysast
upp með terpentínu og einnig
með blöndu af vínanda og
benzíni.
LÍKJÖRBLETTUM er náð af
með vínanda.
Munið að geyma alla hreins-
unamökva á stað þar sem börn
geta ekki náð til þeirra.
Hin hvítu segl— og grafarranst..
©
Sæitgurfatnaður
— hvítur og mislitur.
Rest bezt koddar.
Dúnsængur.
Gæsadúnsængur.
Koddar.
Vöggusængur og svæflar.
Skólavörðustíg 21.
LOKIÐ MEÐ BROTI stendur
á mjólkurhyrnunum margum-
töluðu. En brotið beygist venju-
lega upp aftur af því að papp-
inn er svo stífur og því er það
miklu betra ráð, sem ég sá hjá
vinkonu minni í Sogamýrinni.
Hún notar bréfaklemmu af
þeirri gerð sem sést á mynd-
inni til að loka hyrnunum.
Klemman fellur þétt að með-
fram gllri raufinni og enginn
dropi fellur úr hymunni þótí
krakkamir taki hana harka-
lega upp.
IDEAL heitir ákaflega ljúffengt
norskt flatbrauð sem nú fæst
í sumum verzlunum. Eiginlega
er þetta einskonar rúgkex, næf-
urþunnt og verður að smyrja
r
I
ANNAÐ
steytir á skeri; vestfirzkur mað-
ur.
Fræöimaðurinn, Gunnar M
Magnúss, þá nýlega fermdur,
segist hafa verið, ásamt Skáld-
inu á Þröm, sjónarvottur að
atburðinum, sem er rót sögunn-
ar í Hinum hvítu seglum, oa
lýsir honum að fræðimannasið
Samson mjakast þar upp á sker
í blíðskaparveðri, og Skáldið á
Þröm læðir út úr sér vísu f
logninu.
Sagan tók vfsuna og lagði
hana í munn Siguröi skurði
Grautarhausar eru stundum
skemmtilegir. Fræðimaðurinn
fer skyndilega að segja frá
hlutum sem koma «efninu ekki
nokkurn skapaðan hlut við
Hann segist hafa ráðið sig.
nokkrum árum eftir að Sam-
son skreið upp á skerið. á einr
..hinna stóru báta.“ til Sigurð-
ar Hallbjamarsonar. sem ég
efa ekki að hafi verið mikill
sjómaður. Fræðimaðurinn til-
tekur hvað þeir hafi fiskað.
þorsk og síld, og hvar þeir hafi
veitt þorskinn og síldina, „allt
Crá Faxaflóa og Jökuldýpi norð-
ur fyrir land til Melrakka-
sléttu“.
Sei, sei. Fleira? Jú. Fræði-
maðurinn hreppir líka óveður,
og segir að telja megi að þeir
hafi verið á landamærum lífs
og dauða.
„Við hrepptum ofviðri," seg-
ir hann, „brotsjór reiö yfir og
skipið lá á hliðinni marandi i
hálfu kafi. Naumast þurft;
nema ánnan brotsjó til þess að
yfir lyki. En sá brotsjór rcis
ekki. Sá Sigurður sem stjórn-
aði skipi sínu hcilu í höfn í þvi
áhlaupsveðri var ckki neinn
kerskissvarkur“.
Nei sá brotsjór reis ekki. Af
hverju reis hann ekki? Hann
hlýtur þó að hafa veriö ætlaðnr
bér, Gunnar.
Hvflík botnlaus vitleysa á
■úla kanta.
Mér er sagt að maðurinn
meðlimur í rithöfundafélagi.
Hann leggur á sig samningu
hessa langhunds, alla þessa
glórulausu dellu, til að leiðrétta
bað, að Sigurður skurður og
Sigurður Hallbjamarson sén
ekki eimi og sami maður. held-
ur tveir menn. Þjóðleg fræði
láta ekki að sér hæða.
Nei, það gera þau ekki. Þau
eru skáldi hráefni og fjársjóð-
ur, fræðimanninum gröf. Og
við drauga segir maður: Þama
era kirkjugarðarnir. Gjörið svo
vel. Bezt gæti ég trúað að Sig-
urður skurður sé samsettur úr
þrem mönnum. jafnvel fjórum.
Breytir engu.
Með hvaða rétti ég geri slíkt
— og annað það sem hér hefur
verið rakið?
Með sama rétti og Islendinga
sögur eni skrifaðar eins og þær
eru skrifaðar. Með sama rétn
og þjóðsagan öðlast líf og tekur
myndbreytingum frá manni tii
manns — nema sköpunartími
Hinna hvítu segla er styttri.
Sögupersónumar og afkomend-
ur þeirra í þriðja og f.jórða lið
eru ekki dauðar. Sá er munur-
inn. Við lifum á öld hraðans og
fjórðu víddarinnar — eða hvað.
fræðimaður?
Ég held áfram að sanna mál
mitt: Vökudraumur, bað form
'em ég smíðaði sögunni. rétt-
’ætir tilfærslur á sagnfræðileg-
um staðreyndum. Sagan er för
um hugarheim gamals manns
á bjartri sumarnótt. Sagnfræði-
legt mat verður bess vegna ekki
lagt á verkið. heldur listrænt.
Hefðina brjóta menn ef þeim
cýnist svo og þora að taka á
sig áhættuna.
Ég geri ráð fyrir að Gunnar
M. Magnúss strjúki skósólum
við mottu þegar hann gengur
í hús, en mannasiðum hans í
orði er svo áfátt að félögum
hans í rithöfundafélaginu hlýt-
ur að vera raun að. I lok grein-
ar sinnar fjallar hann þanr.ig um
kynni sín af einum síðasta full-
trúa þeirrar kynslóðar, sem
lagt hefur harðast að sér frá
upphafi Islandsbyggðar og lét
tilleiðast að segja frarii minn-
ingar sínar, að hann hafi þekkt
hann þegar hann „drakk og
pissaði á tilteknum stað“. Sögu-
manni mínum, gamla mannin-
um, sem átt hefur lúkarinn fyr-
ir heimili í hálfa öld, voru
önnur og geðfelldari dæmi af
samferðamönnum sínum munn*
tamari en þessi líffi-mðilega
staðreynd allrar skepnu.
Ritstjórar dagblaðanna verða
að kenna Gunnari M. Magnúss
mannasiði í greinamkrifum, ef
honum er fyrirmunað að til-
einka sér þá af eigin rammleik.
Og fræðimaðurinn ætti að hug-
leiðn gaumgæfilega bá fullyrð-
ingu. að hugarsmíðin er stund-
um harðari og varanlegri veru-
leiki en bað grjót sem hann
treður frá degi til dags.
Jóhannes Ilelgi.
4
í
i