Þjóðviljinn - 08.03.1963, Blaðsíða 10

Þrír af aðalleikendunum í „Eðlisfræöingnum“ eflir Diirrechmatt.
Guðmundur Pálsson (Newton), Helgi Skúlason (Einstcin) og Gísti
Halldórsson (Möbius).
Eðlisfræiingarnir
sýndir á sunnudag
Leikfélag Reykjavíkur efnir til frumsýningar
næsta sunnudagskvöld á síðasta verkefni sínu í
vetur og er það hið kunna verk „Eðlisfræðingarn-
ir“ eftir Friedrich Dúrrenmatt, — gamanleikur í
tveim þáttum. Leikstjóri verður Lárus Pálsson.
Tr\
Osvaldur Knudsen
sýnir nyjar myndir
„Eðlisfræðingarnir“ er viða-
mikið verkefni og brýtur til
mergjar efni, sem hverju manns-
barni á jörðinni er hugstætt um
þessar mundir og höfðar sér-
staklega til ábyrgðatilfinningar
hvers og eins, og eiga allir er-
indi á þessa leiksýningu.
Hinsvegar er það bjarnar-
greiði við væntanlega leikhús-
gesti að skýra náið frá atburð-
arás þess, þar sem hið óvænta
spilar svo sterkt í uppbyggingu
verksins og höfðu fprsvarsmenn
Leikfélagsins áhyggjur af vænt-
anlegum leikdómum og uppljóstr-
unum þeirra og vilja vara við-
komandi við slíku.
Þess má geta um þetta leik-
rit, að það er í deiglunni, ef
svo má að orði komast, og er
í vetur að brjóta sér braut til
frama í helztu leikhúsum Evrópu
og Ameríku og víðar um heim
og er ánægjulegt að horfa upp
á lítið leikhús hér norður á
hjara veraldar fylgjast svo með
vaxtarbroddi leiklistar í heimin-
um. Lárus Pálsson, leikstjóri, lét
þau orð falla, að persónulega
hefði hann haft mikla ánægj u
af að glíma við þetta verkefni
og lét í Ijós áhyggjur, að fólk
hefði á tilfinningunni, að hér
væri þungt og tormelt verk Hann
lofaði góða samvinnu við leik-
endur og leiktjaldamálarann
Steinþór Sigurðsson, sem málar
leiktjöldin og kvað verk hans
erfitt og vandmeðfarið.
Aðalhlutverk þessa leikrits
skipa góðir og reyndir kraftar
og má þar nefna eðlisfræðingana
þrjá, Newton, sjúkling, sem Guð-
mundur Pálsson leikur. Einstein,
sjúkling, sem Helgi Skúlason
leikur og Möbíus, sjúkling, sem
Gisli Halldórsson leikur. Þá
má nefna fröken von Zahnd,
doktor og geðveikralæknir í
höndum frú Regínu Þórðardótt-
ur og Ríharð Voss, fulltrúi |
í sakamálalögreglunni, sem Þor- j
steinn ö. Stephensen leikur. Þess
má geta að leikarar eru 21; þetta
er ein fjölmennasta leiksýning
Leikfélagsins síðan Túskildings-
óperan var sýnd og eru fyrir
utan fasta leikara Leikfélagsins
margir áhugamenn og nemendur
í gær kl. 14.15 var slökkviliðið
kvatt að Skólavörðustíg 33.
Kafði komið þar upp eldur í
mannlausri íbúð en hann varð
fljótt slökktur og brann ekki
annað en einn stóll.
úr leikskóla Leikfélagsins. Þýð-
andi er Halldór Stefánsson, rit-
höfundur ,og Ijósameistari er
Gissur Pálsson.
í dag hefjast i Gamla bíó
sýningar á fjórum nýjum kvik-
myndum sem Ósvaldur Knudsen
hefur gert, og verða þser sýnd-
ar næstu daga á öllum sýn-
ing-um.
Fyrsta myndin er um Halldór
Kiljan Laxness. Hún hefst á
því að sýnd eru hátíðahöldin- í
Stokkhólmi, þegar Halldór tók
við Nóbelsverðlaununum, og
heimkoman með Gullfossi. Þá er
brugðið upp myndum úr ævi-
ferlj skáldsins. Einnig fylgist
kvikmyndavélin með Halldóri á
ferðum hans um landið — þar
segir m.a, frá ferðinni til Vest-
fjarða er Halldór virti fyrir
sér sögusvjð Gerplu. En mjög
verulegur hluti myndarinnar
gerist á Gljúfrasteini og lýsir
daglegum önnum skáldsins svo
og fjölskyldu hans. Kristján
Eldjám þjóðminjavörður hefur
samið texta við þessa mynd og
les hann inn.
Eldar í Öskju lýsir Öskjugos-
inu veturinn 1961. Þar hefur
tekizt mjög ágætlega að festa á
filmu strítt og duttlungafullt
hraunrennslið og um nærur stíga
smáar eldtungur dans í myrkr-
inu undir nýstárlegu spili Magn-
úsar Bl. Jóhannssonar. en hann
hefur einnig gert tónlist við
myndina um Laxness. Þá er og
sú náttúrufræðileg nýjung að
myndinni, að hér hefur í fyrsta
sinn tekizt að kvikmynda hellu-
hraun sem víða setur svip á ís-
lenzkt landslag.
Fjallaslóðir er alllöng mynd
sem lýsir öræfum Islands og er
víða farið um ill hraun, svört
fjöll og blá, lotið ofan að fá-
tæklegum gróðri, fuglum á vatni
gefinn gaumur. En í þessari
mynd hafa einkum verið leitað-
ir uppi ýmsir dvalarstaðir þess
íslenzk
sýnd í
myndlist
Helsinki
í dag er opnuð í Helsinki
myndlistarsýning á vegum Nor-
ræna listbandalagsins, en það
gengst fyrir slíkum sýningum
annaðhvort ár, og var sú síð-
asta haldin í Reykjavík.
Félag íslenzkra myndlistar-
manna er aðili að bandalaginu
og, hefur það sent til þessarar
sýningar málverk eftir Bene-
dikt Gunnarsson, Jóhann Briem,
Hafstein Austmann, Steinþór
Sigurðsson, Guðmundu Andrés-
dóttur, Hörð Ágústsson, Sigurð
Sigurðsson og Valtý Pétursson.
Þar að auki verða sýndar svart-
listarmyndir eftir Braga Ásgeirs-
son, vefnaður eftir Vigdísi Krist-
jánsdóttur, höggmyndir eftir Jón
Benediktsson', Guðmund Bene-
diktsson og Sigurjón Ólafsson.
Listmálararnir Valtýr Péturs-
son og Jóhannes Jóhannesson
fóru utan með sýningunni. Að
lokinni sýningunni í Helsinki
mun íslenzka deildin fara ásamt
þeirri sænsku til Turku (Abo).
Félag íslenzkra myndlistar-
manna hefur nýlega haldið sýn-
ingu í Osló og í fyrrad var opn-
uð önnur á þess vegum í Gauta-
borg — og eru báðar þessar
sýningar sölusýningar. 1 Gauta-
borg er sýnt í húsakynnum Pri-
Siglufirði í gær. Asíuinflúenzu
hefur skotið upp kolli hér á
Siglufirði og borizt mjög ört
út og hafa vanhöld orðið mjög
mikil í skólum og á vinnustöð-
um. Hætta varð jafnvel vinnu
í tunnuverksmiðjunni í tvo daga.
Um hádegi í gær var Gagn-
fræðaskóla Siglufjarðar lokað cg
í morgun var bamaskólanum
lokað, þegar það sýndi sig, að
um 50—60% nemenda mættu
ekki í skólann. Barnaskólinn
verður ekki opnaður aftur fyrr
en á miðvikudag í næstu viku.
H.B.
vatbanken að boði hans, og enn-
íremur hafa Loftleiðir veitt þessu
máli lið. Á þessari sýningu eru
verk eftir Þorvald Skúlason,
ICjartan Guðjónsson, Hrólf Sig-
urðsson, Braga Ásgeirsson, einnig
leirmunir frá Glit.
fræga útlaga Fjalla-Eyvindar og
mynda þeir hennj nokkurskonar
grind. Texta við þessar tvær
mjmdir semur og les Sigurður
Þórarinsson jarðfræðingur.
Fjórða myndjn sem Ósvaldur
Knudsen sýnjr er Barnið er
liorfið, og fjallar hún um atburð
sem gerðist á Snæfellsnesi seint
á ljðnu sumri; lítill drengur
týndist í hraungjótu um há-
bjarian dag. Er því lýst hvernig
allir bregðast við skjótt og vel
til að leita drengsins — ná-
grannar, flugmenn. slysiavarna-
félag, allir íbúar Hellissands
sem vettlingi geta valdið. —
Kristján Eldjárn htfur samið
texta við þessa mynd en músík
við hana valdi Magnús B1 Jó-
hansson.
Kvikmyndin um öskjugosið
hefur verið sýnd áður á fundi
Ferðafélagsins. en aðrar myndir
munu ekki hafa verið sýndar
opinberlega áður.
Föstudagur 8. maxz 1963 — 28. árgangur — 56. tölublað.
| Unglingavinnan og skipu-
| lagsmál bœjarms rœdd
I
J
<s>rji
• Á fundi borgarstjórnar í gær urðu enn lang-
rr umræður um unglingavinnu, en á síðasta borg-
arstjómarfundi var rætt um skýrslu nefndar er
skipuð var í september s.l. til þess að rannsaka
og gera tillögur um sumarvinnu unglinga og var
afgreiðslu málsins og tillögum varðandi það frest-
að þá til þessa fundar. Verður sagt frá nefndar-
álitinu og umræðunum í borgarstjórn síðar.
• Þá var og til umræðu á borgarstjórnarfundin-
um í gær tillaga frá Alfreð Gíslasyni um eflingu
skipulagsdeildar borgarinnar, en henni var frest-
að á síðasta fundi vegna veikinda flutningsmanns.
fíeirí en einstakling-
ar fái lyfsöluleyfi
væri þeim veitt eins rúmt svið
og forsvaranlegt væri. Lagði
Hannibal þunga áherzlu á að
Snóf vill
sameiningu
Verkakvennafélagið Snót í
það sveitarfélögum, sjúkrasam- Vestmannaeyjum hélt nýlega að-
Lyfsölulögin voru enn til um-
ræðu í neðri deild Alþingis í gær
og tóku til máls tveir þingmenn
Alþýðubandalagsins, Einar Ol-
geirsson og Hannibal Valdimars-
son.
Báðir leiddu þeir rök að því
að eðlilegt væri að lyfsöluleyfi
væri ekki einskorðað við einstakl ;
inga, heldur mætti einnig veita
lögum og samvinnufélögum.
Taldi Einar að það væri jafn-
vel meiri trygging í því gagn-
vart almenningi að forstjóri
lyfjabúðar hefði ekki jafnframt
hagsmuni af því að selja sem
mest lyf.
Hannibal minnti á að miklir
fésýsluhagsmunir eru bundnir
við lyfjasölu enda hefðu harðir
hagsmunaárekstrar hindrað það
um langt skeið að löggjöf yrði
sett um lyfjasöluna. I þessum
lögum séu margs konar skorður
settar þessum hagmunum og þó
alf un^Tslnn.1" Sfj 5fif íélSgSWST var
öll endurkjörin en hana skipa:
Guðmunda Gunnarsdóttir for-
maður, Vilborg Sigurðardóttir
varaformaður, Kristín Pétursdótt-
ir ritari, Ólafía Sigurðardóttir
gjaldkeri, Anna Erlendsdóttir
meðst j órnandi.
Rætt var um sameiningu
Verkakvennafélagsins og Verka-
lýðsfélagsins og var samþykkt
viljayfirlýsing þess efnis að
Snót vildi stefna að þeirri sam-
einingu .Var stjórninni falið að
vinna að því máli.
sveitarfélög, sjúkrasamlög og
samvinnufélög væru einmitt lik-
leg til að gæta hagsmuna al-
mennings þannig að tillitið til
hinna sjúku, þjónustan, væri
alltaf sett hærra en gróðasjón-
armið .
Einar ræddi allýtarlega um
nauðsyn þess að skýrar væri
kveðið á um ábyrgð þeirra sem
stæðu að framleiðslu og sölu lyfja
sem reynust skaðleg, og minnti
á thalidomid-málið í því sam-
bandi.
Umræðunni varð lokið en at-
kvæðagreiðslu frestað.
Á morgun, laugardag sýnir
Germanía kvikmynd í Nýja
bíói kl 2 e.h. sem tekin er
af þýzka skólaskipinu Pamir,
en það er fjórmastrað seglskip
notað til að æfa unga menn í
sjómennsku. Aðgangur er ókeyp-
is og öllum heimill. bömum þó
aðeins í fylgd með fullorðnum.
*AVa
\
Gegn styrjaldarhættunni er
aðeins eitt svar: afvopnun
fslenzkar konur!
Á alþjóðabaráttudegi
kvenna. 8. marz, ávarpa
Mennjngar og friðarsamtök
íslenzkra kvenna ykkur.
Þessi dagur á að hvetja ykk-
ur til íhugunar um málefnj
þau sem deginum eru helg-
uð stöðu konunnar í þjóðfé-
laginu. réttjndj barna og
friðinn í heiminum. fsland
hefur verlð hersetið land í
rúma tvo áratugi, yngsta kyn-
slóð þjóðarinnar hefur alizt
upp við þau skilyrði, sem
hersetan hefur í för með sér.
Það er þung ábyrgð sem hvíl-
ir á lýðveldiskynslóðinni.
í vetur stóðum við and-
spænis kjamorkustyrjöld sem
flestum er í fersku minni
Það segir okkur að við meg-
um ekki sofna á verðinum
enda þótt stríðshættunni hafi
verið bægt frá í bili. Við
minnstu togstreitu stórvelda
eða deilu ríkja á milli meg.
um við, og aðrar þjóðir
heims. nú búast við að yfjr
okkur komj hin ægilegasta
styrjöld Við höfum dasmin
frá Nagasakí og Hírósíma
hverjar ógnir kjarnorkuvopn-
in hafa í för með sér. Eftir 17
ár er atómsprengjan enn að
deyða fólk við mestu kvalir.
Styrjöldinni um gróða og
völd er enn ekkj lokið. Hún
var nær því búin að tortíma
heiminum í vetrarbyrjun 196?
vegna Kúbu. Enn er hún háð
í Afríku, Asíu. Suður-Amer
íku og Evrópu. Markalína
stríðs og friðar er dregin um
löndin þver. Það má búast
■ið kjarnorkustyrjöld í hvert
ikipti sem heimstaflið stend-
ur ííkt og í vetrarbyrjun
1962. Gegn styrjaldarhætt-
unni er ekkí nema eitt svar.
Það er í rauninni það svar
sem þjóðir hejms vita að er
lausnarorðið. afvopnun.
Frá því laust eftir síðustu
heimsstyrjöld hefur heimur-
inn verið önnum kafinn við
að endurvígbúast. í skugga
vopnanna þurfa þjóðirnar
enn að talast við og eiga því
erfiðara með að semja um
vandamál sín.
En þetta þarf ekki svo að
vera Enn er ekki of seint
fyrir ráðamenn heims að
semja sín á milli um afvopn-
un. Það væru miklir ham-
ingjumenn meðaj þjóðanna
sem tækist að vinna sjgur á
stríðsstefnunni. En það skref
sem stíga skal er enn óstigið.
Smáþjóðirnar gegna þar sínu
mikla hlutverki. Rödd þeirra
þarf að verða sterk rödd inn.
an vébanda þjóðanna fyrir
afvopnun og friði. Um heim
allan rís nú alda. um að sam-
eina andstöðuna gegn her-
s;öðva- og vígbúnaðaræðinu.
og knýja ráðamenn heims t:i
þess að afvopnast. Gerum
kröfu okkar á hendur stór.
þjóðanna og ráðamanna
þeirra. Hún er algjör og al-
monn afvopnun.
Ávarp vegna 8. marz, alþjóðabarátfudags kvenna,
frá Menningar- og friSarsamtökum islenzkra kvenna
v