Þjóðviljinn - 05.04.1963, Blaðsíða 8

8 SÍÐA
ÞIÖÐVILJINN
Föstudagur 5. april 1963
ráös, sem hann sagöi að hefði
einkum náð til unglinga á aldr-
inuin 12—15 ára en aðrar leiöir
yrði að fara með þá sem eldri
væru. Þá sagði hann„ að bvi
miður hefðj ekki náðst til þeirra
unglinga sem byrftu kannski
mesl á því að hatda. Þá éetti
æskulýðsráð einnig við hú.s-
næðisleysi að búa og hefði bvi
ekki getað haldið upni tóm-
stundastarfsemi nógu víða um
bæinn.
Hagnýfrinsr skóla
Kvaðst Böðvar álíta að nií
bæri að stefna að bví að hag-
nýta hin mörgu skólahús víðs-
vegar um bæinn ti) meira en
kenrislu, nota bau einnig til
tómstundastarfa og skemmtana
beirra aldursflokka sem bar
stunda nám. Þyrfti þá aö vera
ráðinn við hvern skóla bæiar-
ins maour tiJ að vera eins kon-
ar æskulýðsleiðtogi sem leið-
beindi nemendum um, hvernig
beir gætu nýtt tómstundir sín-
ar við hoil og góð verkefni. A
bennan hátt væri mösulest að
hafa persómilegt samband við
fleirí en nú er
Um skemmtanir sagði Böðv-
ar að ekki væri nægt. að áfeil-
ast unglingana fyrir áð sækja
þær skemmtanir sem bærinn
byði upp á meðan ekki væri
hægt að bióða upp á skemmt-
anir með meiri menningarbrag
í staðinn. Koma byrfti upp
æskulýðsskemmtistöðum, ekki
stöðum sem reknir væru með
hagnað fyrir augum, þeir þyrftu
ekki einu sinni endilega að
standa undir kostnaði. heldur
ættu bejr að vera liður í æsku-
lýðsstarfseminni.
Fyrsf« V»orgar.
kynslóðin
Ólafur Hannlbalsson sa~' að
bað sem sér fyndist einna mest
áberandi hjá unglingum nú
væri að beim fyndist beim ekk-
ert koma við það sem skeð
hefði fyrir 1940 — litu á bað
sem eitthvað fomeskjulegt.
Þetta væri eiginlega fyrsta
borgarkynslóðin sem væri að
fálma sig áfram, hefði enga
taug til baka og ekkert að
byggja á. Þá hefði fiölskyldan
breytzt mikið. sagði Ólafur. all-
ar tómstundir heillar kynslóðar
farið í strit við að koma yfir
sig húsi og hún því ekki haft
neinn tíma ti.l að sinna börnun-
um, hjálpa beim. aðstoða við
nám o.s.frv.
Ólafur kvaðst telja núverandi
fræðslukerfi alveg út í hött.
Það væri byggt á gamalli hefð,
en með beirri bióðfélagsbreyt-
ingu sem orðið hefðí væri ekki
iengur nóg að kunna íslend-
ingasögurnar og að tjasla sam-
an vísu. Almenn menntun væri
ekki nóg, tæknimenntun og
hvers konar sérmenntun yrði að
aukast. Reykiavík hefur dregizt
afturúr. skólahúsnæði er ekki
nægilegt og þeir skólár sem
byggðir eru svara ekki kröfurr’
tímari's — bsr er allt miðað við
gamla máltækið „að beria til
hókar“ — allt er miðað við bað
bóklega. En bókin er ekki leng-
ur einhlít. tækni- og vélhekk-
mg er orðin iafn mik'lvæg.
Við kref.iumst sundprófs *il
“agnfræðanrófs. en nauðsvn-
'eera væri að hafa iafnvel bíl-
nrof eða almenna v^lhekkirigu
og frumHpkkingu í ' eðlis- og
°fnafræði. Eins og fræðslu-
'-nrfið pr nú er bað í engum
'°ngs]um við há atýinrmhæ+ti
'°m við hi'tum via msjhað bióð-
■r UOP’ nr pO hróastí1
Þá bvrfti að stytt* allt nám ■
hér. Vid kennum fiolda areina
•em er úreltur og eiRnia á úr-
itan hntt Fái nerríándi ekki
jhuaa á neiriu inwm skóla-
°eaianna l»itar lian/i eitthvað
nnað oa bá er erfiðara að ná
■’num nft’ir bafl veraur tð
’una. e* 'ik'inqiiritin með
-enntn- . ,- n,.or oinT1
•'•nni ‘ ,,
Að má’ i„i-„, ,
Framhald á, 6. síðu.
Ekki er hægt að áfellast unglingana fyrir að sækja þær skemmtanir sem boðið er uppá meðan
ekki eru haldnar fyrir þá aðrar mcð meiri m enningarbrag. ölvun unglinga er citt af því sem
barnaverndarnefnd á við að striða og er myndin tekin um sl. verzlunarmannahelgi og þarf ekki
frekari skýringa við.
krafa bamaverndarnefndar að
borgin byggði barnaheimili tii
að fullnægja þörfinni sem eykst
ár frá ári um að fjarlægja böri,
af heimilum sínum um lengri
eða skemmri tíma. Einnig vant-
aði uppeldisheimili eða skóla
fyrir ungar stúlkur sem heim-
ili þeirra ráða ekki við eða eru
heimilislausar að kalla.
Misferli barna
Aðal misferli barna kvað
Hallfríður vera hnupl. þjófnað.
innbrot, svik og falsanir,
skemmdir og speli, flakk og úti-
vist, meiðsl og hrekki, ölvun og
ýmsa óknytti. Hjá mörgurn
væru þetta barnabrek sem þaú
legðu niður þegar talað hefði
verið við þau og foreldrana.
en önnur endurtækiu afbrotin
og þau þyrfti að f.iarlægja úr
borginni ef mögulegt væri
Æskilegast væri þó að sem fæst
börn þyrftu að dvelja til lang-
frama á barnaheimilum þótt
þau væru í alla staði fullkomin
og betra að þau dveldust hiá
foreidrum sínum, jafnvel þótt
eitthvað væri athugavert við
þá. Tilfærði hún að lokum um-
mæli frú Ingrid Holten kenn-
ara frá Árósum sem hélt fyrir-
lestur hér um fjölskyldufræði:
„Glæpahneigð unglinga hefjr
ótal sinnum verið rakin til ást-
leysis fyrstu fimm æviárin
Þeir hafa orðiö tilfinnanlega
vanþroska vegna þess að bá
hefur skort traust kærleikssam-
band við einhverja eina mann-
eskiu, móður eða staðgengil
móðurinnar á því árabili. F.iöl-
skvidan er enn sá rammi, sem
við þekkjum beztan til að skapa
hörnunum broskamöguleika,
Barnaheimili geta verið góð Dg
nauðsynleg, en þau geta aldre’
komið algerlega í stað f.iöl-
skyldunnar".
Flv+^íngur mxlli
skóla
Valgerðnr . Gísiadóttir ræddi
skólamál, einkum þau nei-
kvæðu áhrif. sem núverandi
skipulag skyldunámsins með
flutningi bama milli skóla,
hefðu á skólaasskuna. Flutning-
ur þessi fer fram þegar bömin
eru orðin tólf ára og eru -þau
þá flutt úr bamaskóla í gagn-
íræðaskóla. Kvað hún þetta
að sínum dómi vanhugsað fyr-
irkomulag. Allir könnuðust við
hin miklu umbrot sem yrðu hjá
bömum á þessu aló’”-sskeiði.
bömunum fyndist þau vera
fullorðið fólk, en hitt víssj
allir að andlegi þroskinn fær;
ekki eft.ir líkamlegri stærð. Lík-
amlegi þroskinn heimtaði oft
hærra skólaborð þótt andlegi
þroskinn krefðist ekki nýrra
félaga og nýrra staðhátta. Þeg-
ar börnin kæmu í gagnfræða-
skóla þættust þau ekki lengur
vera böm.
Benti Valgerður á að á þess-
um aldri þyrfty börnin sérstak-
lega á skiiningi og sannr: vin-
áttu þeirra eldri að halda og
bezt væri beim að verða fyrir
sem minnstum utanaðkomandi
áhrifum. Minnti hún á foreldra-
fund; skólanna bar sern upnal-
endur og kennarar fengju tæki-
færi til að ræða saman oa
kynnast. en með færslu milli
skóla rofnaði þessi nauðs?/nlega
kynning. Bömin fengju aðr a
kennara. sem nú byrft.u að
byrja sín kynni við þau í
versta umbrotaaldri, bessi
kynni kennara og bama yrðu
í mörgum tilfellum tjlviljana-
kennd og í rnolum, sem von
væri bar sem undirstöðunni
hefði verið kippt burt með
flutningi milli skóla. Auk nýrra
kennara og nýs umhverfis fá
börnin líka nýja félaga, marga
mi.klu eldri sér, sem begar hafa
rileinkað sér ýmsa lifnaðarhætti
sem ekki eru við barnahæfi.
I.evfntvi bexm að
vera börn
Kvaðst Valgerður vera alger-
lega á móti flutningi bams
milli skóla á skyldunámsstig-
inu — þau sem ekki færu f
lengra nám en skylduna hefðu
ekkert í gagnfræðaskóla að
gera og f.yrir hin væri nóg.að
fara þangað að skyldunnj lok-
inni. Við eigum að lofa bðm-
unum að vera í barnaskóla oa
börn með börnum meðan
skyldunámið stendur yfj.r, Lífið
gerir nógu snemma kröfur til
beirra, sagði Valgerður að lok-
um.
Að þessum ræðum loknum
töluðu gestir félagsins. Böðvar
Pétursson sagði frá störfum
og viðfangsefnum Æskulýðs-
ÆSKULYÐSMÁL
Æskulýðsmál voru á dagskrá hjá Kvexifélagi
Sósíalista sl. þriðjudagskvöld. Mikill áhugi ríkti
á futxdinum um þessi mál og tóku margar konur
til máls og ræddu þau frá ýmsum hliðum. Auk
félagskvenna voru mættir á fundinum gestir fé-
lagsius, Böðvar Pétursson fulltrúi í Æskulýðs-
ráði Eeykjavíkur og ÖlafUr Hánnibaisson fulltrúi
Æskulýðsfylkingarinnar og lögðu einnig sitt til
málanna. ...........
Auk umræðna um æskulýðs-
mál flutti Þórunn Magnúsdóttii
fræðsluerindi /um kjör ítalskra
kvenna, og er það liður í er-
indaflokki félagsins um aðstöðu
kvenna í ýmsum löndum heims.
Fréttaritari Þjóðviijans hlust-
aði á umræðurnar um æsku-
lýðsmál og þar sem við teljum
að margt sem þar bar á góma
eigi erindi tií fleiri en þeirra
sem fundinn sátu. fengum við
leyfi til að birta nokkuð af
þvi í heimilisþættinum.
Aðalframsögu um æskulýðs-
mál hafði Laufey Engiilberts.
Benti hún m a. á nauðsyn þess
að koma þióðlífinu almennt 4
heilbrigðari grundvöll. búa í
haginn fýrir þá sem erfa land-
ið en tryggja jafnframt að þeir
sem við arfinum taka séu þess
umkomnir. Á hættutímum eins
og nú, þegar segja má að sífellt
ríki styrjaldarástand einhvers-
staðar á hnettinum og við lif-
um í skugga vaxandi dráp9-
tækni, er ekki að undra, þótt sá
hugsunarháttur verði aimennur
að bezt sé að lifa stult og lifa
hratt, sagði Laufey. Miðaldra
fólk hefur margt alizt upp við
þröng kjör. og það langar til að
búa bömum sínum betrí
bernskukjör og uppfvlla sem
flestar óskir þeirra — en
skammt er öfganna á milli!
Ráðefefarxdi stöð
Þá vék Laufey að uppeldis-
legum vandamálum sem flestir
foreidrar ættu við að etja, og
þörf þjóðfélagslegrar hjálpar 1
þeim efnum. Áleit hún að eina
lausnin í þessum málum hly'i
að verða stofnun ráðgefand’
stöðvar, geðverndarstöðvar
þangað sem foreldrar gætu leit-
að með uppeldisleg vandamá1
Ekki væri síður þörf á að leitd
læ’-■ •"'o sálrænum vanda
rr-' " nmlegum meinum
1 s' 'nessari myndi sér-
menntað fólk, sálfræðingar og
uppeidisfræðingar leiðbeina og
aðstoða við hin margvíslegu
vandamál sem upp kæmu við-
víkjandi æskunni og heimilun-
um. Þá væri og hæli fyrir
taugaveikluð börn mjög aðkall-
andi, sagði Laufey, og einnig
upptökuskóli fyrir ungar stúlk-
ur sem lent hafa á giapstigum.
Laufey drap einnig á ung-
iingavinnu, tómstundastörf, eft-
irlit á kvikmyndahúsum pg
fleiri vandamál. Sagði hún að
lokum að krafa kvenna ætti að
vera: burt með sjoppurnar —
og: æskuiýðsheimiii í hvem
borgarhluta.
Óholl ábrif
bernímsins
Hallfriður Jónasdóttir, sem um
árabil hefur átt sæti f bama-
verndarnefnd, kvað orsaka
vandamálsins í æskulýðsmálum
helzt að ieita í þeirri þróun
sem orðið hefði síðan á kreppu-
árunum og þeirri spillingu oe
ringulreið sem siglt hefði í
kjölfar hernámsins. Hin stór-
fellda breyting sem varð á öll-
um lífsvenium og sú hugarfars-
breyting sem hér varð 4
skömmum tíma við komu hers-
ins skapaði ringulreið á öllum
sviðum. Og einmitt þá álít ég
að eldra fólkið hafi brugðizt
æskulýðnum. þegar hann þurfti
helzt á sterkrj leiðsögn okkar
að halda. sagði Hallfríður. Við
brugðumst honum með að sná
ast ekki öll sem einn gegn bei.v
óhollu áhrifum sem hernáminu
fvlgdu. Þeir unglingar sem vi "■
brugðumst eru nú að ala upr
æskuna í dag og bví ekki ví’
öðru að búast en f fari henn.-”
gæti þeirra áhrtfa er foreld’-
arnir ólust uop við. Tengsh
milli kvnslóðanna hafa rofna-
b.ióðlegur arfur gömiu kyn
-Inðarinnar nær ekki eyrum
bpirra ungu.
Hallfríður lagði áherzlu ?
samstarf heimilis og skóla, sem
hún áleit að þyrfti að vera
meira og betra og benti á að
á flestum sviðum væri krafizi
sérhæfni í störfum, en verðandi
foreldrar fengju ekki fræðslu og
leiðbeiningar í hinu mikilvæga
starfi er þeirra biði: að ala upp
börnin sín. Áleit hún að
kennsla í uppeldisfræðum
þyrftL .gð xara í öllum fram-
haldsskólum, en á meðan svo
væri ekki ættu kvenfélögin að
hafa þau meira á dagskrá. fá
sérífæðiriga til áð tala um þaa
á fundum o.s.frv.
Að lokum vék Hallfríður að
störfum bamaverndarnefndar
og rakti í hverju þau vær-j
fólgin. Sagði hún að tilfinnan-
lega skorti barnaheimili í bæn-
um og hefði það verið eilífðai
Hann er fallegur, litli drengurinn, þar si
sinn. En hvernig mun þjóðfélag
hann situr ábyggjuiaus í sóiskininu
búa að honum í uppvextinum?
og
tottar
pelann
DAGSK
\
»
i
I
i