Þjóðviljinn - 12.05.1963, Blaðsíða 10

10 SIÐA
ÞJðÐVILJINN
Sunnudagur 12. maí 1963
verið orðið við tilmælum þeirra
ef þær voru yngri en átján
ára, en nú hefur aldurstak-
markið verið lækkað niður í
saut.ján ár. Til greina kemur
að veita yngri stúlkum um-
beðna aðstoð, en þá aðeins að
fengnum meðmælum læknis.
„Við teljum okkur ekki
neina siðvæðingarpostula", seg-
ir Kjell Hansson, ritari félags-
ins.
Aldurstakmarkið var lækkað,
segir hann, vegna þess að í 1 jós
kom að margar sautján ára
gamlar stúlkur komu sér ekki
að því að ræða viðkvæmustu
einkamál sín við ókunnuga.
heldur treystu á vini sína eða
guð og lukkuna.
Mæður senda oft ungar stúlk-
ur sínar til stöðva félagsins,
vilja ekki að þær eigi neitt á
hættu. Margar stúlknanna koma
þangað nauðugar viljugar og
það kemur oft á daginn að
þær hafa ekki hætt á neitt.
En margar eru sendar þangað
af vinum sínum.
★ ÞEGAR BÖKUÐ er rúUu-
terta er gott að nota plast til að
leggja hana á í staðinn fyrir
pappír. Það er fljótlegt að rúlla
tertunni upp með plastinu og
engin hætta á að það rifni.
Vegna kuldanna fram eftir cfllu
vori á Norðurlöndum og víðar
er nú miklu minna af drögtum
í búðunum en vant er á vorjn.
Þess í stað er mikið á boðstól-
um af kjólum og kápum sem
eiga saman. Á myndinnj sést
dönsk samsetning: grófofin
svart- og hvítköflótt kápa og
undir henni hvítur kjóll úr
samskonar efni, skreyttur stór-
um svörtum hnappi.
Það er eitt sem víst er
8 tíma vinnudagur er ekki
í gildi fyrir húsmæður
Hagnýt kynfræisk í Svíþjóð
Það er engu líkara en flíkurnar sem stúlkurnar á myndinni eru í
hafi verið ætlaðar íyrir ka -lmenn: jakkaföt úr gráröndóttu efni
með tilheyrandi manséttum (og brjóstvasa fyrir hvíta klútinn),
hattkúfui og svartar regnhlífar meðfylgjandi. Þetta á þó að vera
kvenfatatízka, en rétt að geL. þess, að myndin var iekin í tízku-
vikunni í London, rg Bretar hafa iöngum kunnað betur að gera
f3í á karía en konur.
Þvottur og ræsting
Mestur vinnutími fer í þvotta,
hreingerningu og daglega ræst-
ingu. Eftirtektarvert er, að lit-
ið er á einmitt þvott og straun-
1 venjulegri fjölskyldu með tveimur fullorðnum og tveimur börnum þarf húsmóðirin árlega að þvo
upp þennan haug af diskum. Myndin er úr sænsku uppsláttarbókinni KVINNANS VARLD, sem
segir jafnframt að diskarnir séu yfir sjö þúsund að tölu og vegi samtals fimm tonn. En þetta
eru jú bara diiskarnir — svo eru bollarnir hnífa pörin, glösin, pottarnir, pönnurnar og svo framv.
Sænsk blöð skýrðu frá því
undir áberandi fyrirsögnum
fyrir skömmu að lækkaður
hefði verið aldur þeirra stúlkna
sem geta fengið mátaðar í sig
getnaðarverjur í stöðvum fé-
lagsins sem vinnur að aukinni
fræðslu um kynferðismál, en á
síðasta ári leituðu 23.000 kon-
ur aðstoðar hjá því.
Fram að þessu hefur ekki
^eimskipií
œtt
Stjömukönnuðir framtíðar-
innar munu geta nartað í geim-
farið sitt ef nestið endist ekki
á langferðum út í geiminn sem
famar verða frá tungilinu.
Þetta er haft eftir dr. Sidney
Schwartz sem vinnur að und-
irbúningi fyrstu tunglferða’-
Bandaríkjamanna.
Dr. Schwartz sagðist haf
tekizt að búa til hart, ætiler
efni í geimskip úr þurrmjólk
sterkju, maís og bananasneið
um. Hægf er að bleyta efnjð
upp á tíu tituum og neyta þesc
síðan. Hann vonast til að ge*
bætt kjöti í efniö síðar meir.
ingu sem tímafrekustu og erfið-
ustu vinnuna — þrátt fyrir ný-
tízku þvottahúsin.
Mestur vinnutími mæðra —
einkum þeirra sem eiga mörg
börn — fer í umönnun bam-
anna. Um þetta sögðu konurn-
ar: ef reikna skal umönnun og
eftirlit með smábömum til
vinnunnar og það hlýtur að
eiga að gera það, þá er það al-
tímafrekast af öllu.
Áberandi fáar konur nefndu
matargerð númer eitt sem svar
við spurningunni um hvaða
verk tækju mestan tíma.
Kannski hefur stóraukið úrval
matvæla, sem auðvelt og fljót-
legt er að elda, haft meiri á-
hrif til breytingar á eðli heim-
ilisstarfanna en heimilistækin.
Eiginmaðurinn
Eiginmennimir, sérstaklega
þó af yngri kynslóðinni, virð-
ast hafa mun jákvæðari afstöðu
til heimilisstarfanna en áður
fyrr og vera hjálpsamari. Þetta
á einkum við annars vegar
meðan bömin eru mjög ung
og hins vegar þegar þau eru
komin á þann aldur að móðirin
fær tækifæri til að fá sér vinnu
utan heimilis hluta úr degi. 96
af þeim hundrað konum sem
spurðar voru svöruðu því til
að eiginmennirnir réttu þeim á
einhvern hátt hjálparhönd við
heimilisstörfin og var upp-
þvottur og matargerð það sem
oftast var nefnt í þessu sam-
bandi. Þá em eiginmennimir
líka yfirleítt fúsir til að ann-
ast bömin að einhverju leyti.
Hins vegar er — eftir svörun-
um að dæma — leitun á eigin-
mönnum sem nenna að aðstoða
við að taka til á heimilinu, þvo
gólf eða gera hreint.
í sta§ dragtar
HUNDRAÐ HUSMÆÐUR
voru spurðar ni.a.:
1) Hvaða verk á heimil-
inu taka mestan tíma?
2) Hvaða verk finnst þér
leiðinlegast og hvað
skemmtilegast af heim-
ilisstörfunum?
3) Hjálpar eiginmaður-
inn til á heimilinu og
þá við hvað helzt?
OG SVÖRIN URÐU:
1) 44 nefndu þvott og
hreingerningar / dag-
lega yfirferð, 36 um-
önnun og eftirlit með
'oörnum, 16 matargerð
4 sitthvað annað.
2) Þetta þótti ekki nógu
vel spurt, því að flest-
ar létu í ljós það álit
sitt að „venjuiega eru
flest verk á heimili
skemmtileg" og margar
bættu við: „einkum þó
ef eiginmaðurinn tek-
ur líka cftir því sem
gert hefur verið“.
3) 90 kvennanna svöruðu
hiklaust að eiginmenn-
irnir aðstoðuðu þær á
einn eða annan hátt
við heimilisstörfin, 6
dálítið hikandi: „jú,
það hefur komið fyr-
ir“ og 4 að eiginmenn-
irnir hefðu ekki nokk-
urn áhuga á heimilis-
verkunum.
í sænsku uppsláttarbókinni Kvinrtans V'árld er gerð
tilraun til að reikna út vinnutíma húsmóðurinnar. Seg-
ir þar m. a. að allt að tíu prósent viinnutímans fari í
innkaup, milli þrjú og tíu prósent í þvott og strauningu,
matargerð taki 24—30 prósent o. s. frv. Mikill munur
er þó á vinnutíma og prósentutölum eftir því hvort
búið er í borg eða sveit. Umönnun ungbarns tekur
1.100 vinnutíma á ári, tveggja smábarna 1.600 tíma
og þriggja smábarna 2.300 tíma, segir í bókinni.
sem auk heimilis hafa fulla
vinnu utan þess, þar sem málin
horfa allt öðru vísi við frá
þeirra sjónariióli. Þær sem
spurðar voru eru giftar konur
sem flestar vinna eingöngu
heimilisstörf, en sumar stunda
þó jafnframt aðra vinnu ein-
hvern hluta úr degi. Svörin
urðu dálítið breytileg — eins
og eðlilegt er — eftir því hvort
konumar áttu mörg ung börn
eða voru kannski barnlausar
og eins eftir því hvort íbúðin
var ný eða gömul og érfið.
Ótakmarkaður
Hefur þá vinnuhagræðing.
síaukin tækni og fjölgun
heimilistækja breytt vinnudegi
konunnar svo nokkru nemi?
Hefur konan sem vinnur heim-
ilisstörfin fengið meiri frítíma
til eigin umráða og hefur hún
vinnukraft afgangs til að nota
utan heimilisins?
Þannig spyr sænska blaðið
Ny Dag og til að reyna að fá
spurningunni svarað hefur það
snúið sér til hundrað húsmæðra
og spurt um reynslu þeirra í
þessum efnum. Þótt lífskjör í
Svíþjóð séu að vísu almennt
talsvert betri en hér, húsmæð-
ur ráði t.d. yfirleitt yfir fleiri
heimilistækjum og úrval mat-
vara sé þar meira, er ekki úr
vegi að heyra hverju þær svara
því sjálfsagt er margt líkt á
komið með húsmæðrum þar og
hér.
Blaðið tekur fram í upphafi
að úrtak húsmæðranna sé að
vísu ekki sem skyldi. Miðað er
við húsmæður í borgum og
gengið algerlega framhjá þeim
vinnudagur
Tízka fyrir konur eða karlaí
Einmitt hið síðastnefnda gæti
stutt þá skoðun að nútímaheim-
ilið hefði algerlega breytt
vinnuskilyrðum húsmóðurinnar,
segir blaðið. Það gildir kannski
helzt þegar um er að ræða
grundvallar þægindi (vatn, upp-
hitun o.s.frv.). En það sem kom
samt einna mest á óvart í þess-
ari skoðanakönnun var þó það
að tækniþróunin í heimilistækj-
um (ryksugur, uppþvottavélar,
þvottavélar o.s.frv.) hefur ekki
valdið neinni gjörbyltingu í
heimilisstörfunum og alls ekki
orðið til þess að konan ætti
meira frí. Almenn skoðun
kvennanna var að einkenni
heimilisstarfanna væri eftir
sem áður ótakmarkaður vinnu-
tími.