Þjóðviljinn - 20.06.1963, Blaðsíða 2

2 SlÐA
MÖDVILJINN
Fimmtudagur 20. júnl 1063

Dýrtíðin
Framhald af 1. síðu.
Sé aðéins miðað við hina op-
inberu vísitölu framfærslu-
kostnaðar þyrfti almennt tíma-
kaup verkamann nú að vera
kr. 31,26 til þess eins að vera
jafnhátt og í janúar 1959. Til
þess að verkamenn fengju sinn
hlut af sivaxandi þjóðarfram-
leiðslu og góðæri á tímabilinu
þyrfti þessi upphæð að hækka
til muna.
Skylda ríkis-
stjórnarinnar
Fjölmennasta
leikferðin
Leikferð Þjóðleikhússins með
leikritið Andorra mun vera fjöl
mennasta leikferð, sem farin
hefur verið hér á landi. 25 leik-
arar og aukaleikarar taka þátt
í þessari ferð. Ekki nægir að
hafa minna en tvo stóra bíla
i ferðina. Það þarf að hafa sér-
staka bifreið fyrir Ieiktjöld og
annan leiksviðsútbúnað. Að und-
anförnu hefur leikurinn verið
sýndur í nágrenni Reykjavíkur
við mjög góða aðsókn. Húsfylli
hefur verið á öllum stöðunum.
Lagt var af stað til Norður-
og Austurlands sl. þriðjudag.
Fyrst verður sýnt á Akranesi.
Þá verður haldiið til Sauðár-
króks, og svo til Ólafsfjarðar,
þaðan til Akureyrar og síðan á-
fram norður og austur.
Meðfylgjandi mynd var tekin
fyrir utan Þjóðleikhúsið þegar
Ieikflokkurinn var að leggja af
stað í ferðina.
Útsvörin
Framhald af 1. síðu.
virka daga kl. 9—12 og 13—16,
laugardaga 9—12, fram til 4. júli,
en að kvöldi þess dags rennur
út frestur til að kæra yfir út-
6vörunum.
Að þessu sinni verður tekin
upp sú nýbreytni að álagningar-
seðlar verða bomir út til gjald-
enda og eru prentaðar á seðlana
þær upplýsingar sem lagðar eru
eru til grundvallar við álagningu
gjaldanna, útsvars, tekjuskatts o.
s. frv. Á þetta að verða mönnum
til hægðarauka við að sjá. hvort
rétt er lagt á þá. Er nú verið að
póstleggja álagningarseðiana.
Þetta er i fyrsta sinn sem
framtalsnefnd annast álagningu
útsvara, en hún tók við af nið-
urjöfnunamefnd á sl. ári. Nefnd-
ina skipa Guttormur Erlcndsson
formaður, Haraldur Pétursson,
Zóphonias Jónsson, Bjöm Snæ-
bjömsson og Bjöm Þórhallsson.
Framleiðslan á Kjarna er
nú orðin 172236 smálestir
Aðalfundur Áburðarverksmiðj-
unnar h.f. var haldinn i Gufu-
nesi 19. apríl sl. Stjórnarformað-
ur, Pétur Gunnarsson, setti fund-
inn og kannaði lögmæti hans.
Fundinn sátu hluthafar og um-
boðsmenn þeirra fyrir 93,3%
hlutafjárins. Fundarstjóri var
kjörjnn Vilhjálmur Þór, seð a-
bankastjóri, en fundarritari, Hall-
dór H. Jónsson, arkitekt.
Pétur Gunnarsson, deildar-
stjóri, formaður verksmiðju-
stjórnarinnar, flutti skýrslu
stjómarinnar um rekstur og hag
fyrirtækisins fyrir árið 1962.
1 árslok 1962 hafði verksmiðj-
an starfað í 9 ár og framleitt
samtals 172.226 smálestir af
Kjama. Starfandi voru í árslok
115 marrns hjá fyrirtækinu og
laun greidd yfir árið námu 13,8
milljónum króna.
Framleiðsla ársins 1962 nam
19.836 smálestum og var það
3.228 smálestum minna en árið
1961. Samdrátturinn í framleiðslu
varð einkum af tveim ástæðum:
1. Vegna minnkandi fáanlegrar
raforku lækkuðu afköst um
rúmar 1.000 smálestir.
2. Vegna bilana á spenni í
verksmiðjunni varð fram-
leiðsluskerðing um sem næst
2.150 smálestir, og olli hún
um 4,15 milljón króna rekst-
urstjóni.
Þá skýrði formaður frá því,
að lokið væri byggingu áburðar-
geymslu, sem byrjað var á 1961,
og ætluð er til geymslu Kjama
og innflutts efnis til framleiðslu
blandaðs áburðar.
Ennfremur skýrði formaður
frá því, að komastækkun
Kjama, sem miðað hafði verið
við að komin yrði í gang um
vorið 1962, hefði ekki reynzt
Framkvæmdir hafn-
ar við Domus Medica
Sl. föstudagskvöld hófust
framkv. við miðstöð lækna
hér í borg, Domus Medica, en
húsinu hefur verið valinn stað-
ur á horni Egilsgötu og Snorra-
brautar, í næsta nágrenni vlð
vlð Heilsuvemdarstöðina. Um
20 læknar voru viðstaddir þeg-
ar Bjami Bjarnason læknir tók
fyrstu skóflustunguna, en strax
að því Ioknu hóf stórvirk jarð-
ýta að róta upp jarðveginum.
Áður en Bjami Bjamason
c+cilrlr ctiinrtnTiíi V»ó1+ VipTvn
ræðustúf. þar sem hann lýsti
tildrögum og undirbúningi að
þessari byggingu. Húsið var
teiknað af þeim Gunnari Hans-
, ni og Halldóri Jónssyni og
verður 4 hæðir og kjallari. Á
1. hæð verður félagsheimili
lækna, en á hinum hæðunum
verða læknastofur, þar sem sér-
fræðingar eiga að geta haft að-
gang að fullkomnustu tækjum
hver í sinni grein. Ekki hefur
enn verið ákveðið hvað gert
verður við kjallarann.
Húsið, eins og það er ráðgert
í fyrsta áfanga, verður 320
fermetrar að grunnfleti og
reiknað er með að honum verði
lokið eftir u.þ.b 2 ár. en þá
er opinn möguleiki á 450 fer-
rv>o+-q viðhvc'gineii.
1 stjóm Domus Medica eru
auk Bjama Bjamasonar, sem
er formaður, þeir Bergsveinn
Ölafsson, Eggert Steinþórsson,
Jón Sigurðsson og Oddur Ólafs-
son.
framkvæmanleg ennþá með þeim
tækjum, sem keypt hefðu verið
frá Allis Chalmers International,
en að komin væri nú til lands-
ins ný kvörn, er sett yrði upp
í þessum tilgangi á næstunni.
Vísaði formaður til skýrslu
Runólfs Þórðarsonar, verksmiðju-
stjóra um þetta mál.
Að lokum skýrði formaður frá
því, að á árinu 1961 hefði Á-
burðarverksmiðjunni verið fal-
inn rekstur Áburðarsölu ríkis-
ins.
Framkvæmdastjóri Hjálmar
Finnsson las reikninga fyrir ár-
ið 1962.
Niðurstöðúr rekstrarreiknings
sýna rekstrarhalla á árinu 1962,
að upphæð kr. 2.312.176,06.
Til þess að íþyngja ekki á-
burðarverði vegna 4,15 milljón
króna tjóns af völdum eins árs
óhapps, svo sem spennibilunar-
innar. var varasjóður látinn bera
það tjón, og fullt framlag því
innt af hendi til fymingasjóðs
og varasjóðs.
Reikningar félagsins voru síð-
an samþykktir og ákvörðun tek-
in um að greiða 6% í arð af
hlutafé fyrir árið 1962.
Undir sérstökum dagskrárlið
gerði fráfarandi formaður, Vil-
hjálmur Þór, ýtarlega grein fyr-
ir þörf aukinnar framleiðslu
köfnunarefnisáburðar í landinu
og aðkallandi stækkunar Áburð-
arverksmiðjunnar.
Meðal annars benti hann á,
að frá því undirbúningur að
verksmiðjubyggingunni hófst ár-
ið 1950 hafi notkun köfnunar-
efnis í landinu aukizt um 20
þús. smálestir miðað við Kjama,
og var notkunin árið 1962 tæp-
ar 27 þúsund smálestir, en mesta
afkastageta verksmiðjunnar 24
þús. smálestir á ári, miðað við
að engar takmarkanir séu á raf-
orku til hennar.
Um áburðarþörf næstu ára
sagði hann, að ekki yrði sagt
til um með nákvæmni, en áætla
mætti þörfina 1968, 32—39 þús.
smálestir og árið 1973, 48—67
þús. smálestir. Virtist af þessu
þörf á tvöföldun afkasta verk-
smiðjunnar.
Þá sagði hann, að byrjunar-
athuganir hefðu þegar verið
gerðar á öllum möguleikum fram-
ferðir til greina, þ.e. stækkun
á grundveUi vetnisframleiðslu
með rafmagni, eins og nú er
gert, en hin leiðin, sem mjög
hefur rutt sér til rúms, byggð-
ist á innflutningi jarðolíu til
framleiðslu vetnis.
Sagði hann, að stjómin hefði
ákveðið að gera ráðstafanir til
að ýtarlegar athuganir verði
gerðar á öllum mögueikum fram-
leiðsluaðferða til stækkunar
Vf»rkqmiðiin"»npr og um leið
hvort hagkvæmt gæti verið að
flytja inn ammóníak til að við-
halda 24 þús. smálesta ársaf-
köstum og bæta þannig upp
skert afköst af völdum minnk-
andi fáanlegrar raforku.
Að lokum kvað Vilhjálmur
það von stjórnarinnar að væntan-
legar áætlanir leiddu til við-
bótarverksmiðju, sem risi í
Gufunesi til hagsbóta fyrir þjóð-
félagið.
Endurkjörnir í stjómina voru
Ingólfur Jónsson, landbúnaðar-
ráðherra og Jón Ivarsson, for-
stjóri, varamenn þeirra Halldór
H. Jónsson, arkitekt og Hjörtur
Hjartar, framkvæmdastjóri, svo
og endurskoðandi Halldór Kjart-
ansson, stórkaupmaður.
Stjóm Áburðarverksmiðjunnar
h.f. skipa nú:
Pétur Gunnarsson, deildar-
stjóri,, formaður, Halldór H.
Jónsson, arkitekt, varamaður
Ingólfs Jónssonar. landbúnaðar-
ráðherra, Jón Ivarsson, forstjóri,
Tómas Vigfússon, byggingameist-
ari, Vilhjálmur Þór, Seðlabanka-
stjóri.
Kauphækkun sú sem nú hef.
ur verið samið um er þannig
aðeins eins konar vísitölu-
uppbót vegna verðhækkana frá
því i maí í fyrra. Og launþeg-
um mun að vonum ofarlega í
huga hvort stjórnarvöldin taki
ekki einnig þess uppbót aftur
á örfáum mánuðum mcð nýrri
dýrtíð. Þróunin einmitt þessa
sömu daga spáir ekki góðu.
Mjólkurafurðir hækkuðu um
síðustu helgi. Veruleg hækkun
á útsvörum er að koma til fram-
kvæmda. Ferðalög með langferða-
bílum og strandferðaskipum hafa
nýlega stórhækkað. Ný hækkun á
landbúnaðarvörum kemur fljót-
lega til framkvæmda sam-
kvæmt viðreisnarlöggjöfinni. Og
þannig mætti lengi telja.
Nú þegar rikisstjórnin
hefur beitt sér fyrir rann-
sókn á því hversu mikil end-
anleg kauphækkun megi
vera, ætti það að vera lág-
marksskylda hennar að tryggja
óskertan kaupmátt launa
meðan sú rannsókn fer
fram, annaðhvort að koma
í veg fyrir almcnnar verð-
hækkanir eða tryggja laun-
þegum bætur jafnóðum. Að
öðrum kosti mun kaupgjald-
ið enn dragast aftur úr
verðlaginu og launþegar fá
versnandi aðstöðu til að
rétta hlut sinn eins og þörf
er á.
Vöruskiptajöfn-
nðurinn óhag-
stæður
Samkvæmt bráðabirgða yfir-
liti Hagstofu Islands um verð-
mæti inn- og útflutnings í april
1963 reyndist vöruskiptajöfnuður-
inn í mánuðinum óíhagstæður um
108.2 millj. króna, en i apríl
1962 var hann óhagstæður um
44.2 millj. króna.
Samkvæmt sama yfirliti var
vöruskiptajöfnuðurinn frá ára-
mótum til aprflloka í ár óhag-
stæður um 41.6 millj. króna en
var á sama tímabili 1962 óhag-
stæður um 147.6 millj. króna.
17. júní hátíða-
höld
ÓLAFSVÍK í gær. — Myndar-
leg hátíðahö’.d voru hér 17.
júní og setti Alexander Stef-
ánsson útisamkomu kl. 14,15
og lýstj dagskrá: Frú Sigríður
Alfonsdóttir flutti Fjallkonu-
kvæði 1954 eftir Davíð Stef-
ánsson. Þá hófst almennur
söngur. Hjnum árlega kapp-
róðri milli ógiftra og giftra
kvenna lauk með sigri þeirra
giftu.
Hinsvegar báru ókvæntir
karlar sigur úr býtum við
kvænta ejnnig í kappróðri og
þykir þetta gthyglisvert. Þá
var á dagskrá knattspyma,
handknattleikur og hlaup.
Kvenfélagið sá um kaffisölu
í samkomuhúsinu til ágóða
fyrir kirkjubyggingu og síð-
an var dansað til kl. hálf
þrjú. — E.V.
SOIII
PJlllSTAI
LAUGAVEGI 18®- SIMI 1 9113
TIL SÖLU
2 herb. ný íbúð við Aust-
urbrún. góð kjör.
2 herb. íbúð í smíðum í
Selási. . .
3 herb nýstandsett ítoúð við
Bergstaðastræti, með sér
hita og sér inngangi, útb.
200 þús. 1. veðr. laus.
3 herb. efri hæð við Öðins-
götu, sér inngangur. Utb..
200 þús.
3 herb. kjallaraíbúð við
Langholtsveg, sér inh-
gangur, góð kjör.
3 herb. íbúð á efri hæð í
Gerðunum, stofa og eld-
hús á 1. hæð fylgir.
3 herb. góð íbúð á Seltjarri-
arnesi.
3 herb. hæð í timburhúsi
við Nýbýlaveg, 1. véðr.
laus, góð kjör.
3 herb. hæðir 90 ferm. í
timburhúsi við Engjaveg,
útb. 150 þús.
3— 4 hcrb. íbúð í Safamýri,
næstum fullgerð.
4 herb. jarðhæð við Ferju-
vog, sér inngangur, 1.-
veðr. laus.
4 herb. vönduð hæð við
Langholtsveg, með upp-
hituðum bílskúr innrétt-,
uðum sem verkstæði. 1,
veðr. laus.
Timburhús við Suðurlands-
braut, 4. herb. hæð og
óinnréttað ris, útb. 100
þús.
Glæsilegt einbýlishús f
smíðum í Garðahreppi.
5 herb. glæsileg íbúð í Hög-
unum, I. veðr. laus.
Lítið steinhús, við Víði-
hvamm, á stórri bygg-
ingarlóð. Utb. 80 þúsund,
1 SMlÐUM 1 KÓPAVOGI
5 herb. efri hæð með allt
sér í Hvömmunum.
3 herb. íbúð á I. hæð, ,
Glæsilegar efri hæðir 130—
140 ferm. með allt sér.
Höfum kaupendur með
miklar útborganir að:
2 herb. íbúðum í borginhi
og i Kópavogi.
3 herb. íbúðum f borginni
og f Kópavogi.
4— 5 herb. hæðum f borg-
inni og í Kópavogi.
Einbýlishúsum helzt við
sjávarsíðuna
Hafið samband við
okkur ef þið þurfið
að kaupa eða selja
fasteignir.
Hinn nýi ambassador Belgíu
herra Louis-Chislain_ Delhaye af-
henti i gær forset íslands trún-
aðarbréf sitt við hátíðlega at-
höfn á Bessastöðum.
Fréttir
og fyrirsagnir
..Aukinn afsléttur á útsvör-
um án þess að draga úr
framkvæmdum“, stendur með
stærsta letri á fyrstu siðu
Morgunblaðsins í gær. En
það var ekki fyrr en á blað-
síðu tíu sem lesa mátti með
smáu letri hvaða frétt fólst
í raun og veru undir íyrir-
^ögnin.nj miklu. Þar var sagt.
borgarstjórn hefði lagt til
.,að útgjaldahlið fjárhagsá-
ætlunar fyrir 1963 verði
hækkuð um 30 millj. kr. til
þess að mæta væntanlegum
kauphækkunum borgarstarfs-
manna og útgjöldum vegna
aukinna framkvæmda við
fullnaðarfrágang gatna. Út-
svörin hækki því um sömu
upphæð“. Þannig er „auk-
inn afsláttur á útsvörum"
framkvæmdur með því að
hækka þau. Ritstjórar Morg-
unblaðsins reikna auðsján-
lega með því að verulegur
hluti lesendanna látj sér
nægja að líta á fyrirsagnjr.
\
síðustu stundu
Sú ákvörðun Sjálfstæðis-
flokksjns. afi hækka útsvöriri
enn um 30 milljónlr ofan á
55 milljóna hækkun sem áð-
ur var komin, var tekin á
borgarstjómarfundi 18. júrií
— níu dögum eftjr kosniá'gi;-,
ar. Skyldu ráðamenn börgar-
jnnar ekki hafa uppgötvað
þessa nauðsyn fyrr en nú. eða
þóttj þeim öruggara að fara
bak við borgarbúa þar til
atkvæðj þeirra höfðu vérið
lokuð niðrj í innsigluðum
kössum?
Með
og móti
Tíminn segir i gær á for-
síðu að hækkun útsvaranna sé
afleiðing hinnar vondu við-
rejsnar og hefur þau um-
mæli eftir fulltrúum Fram-
sóknarflokksins i borgar-
stjórn. Þessir Framsóknar-
f, ,11+'i, cíf,] cfAori y,fq (
oorgarstjóm þegár næKKuu
útsvaranna var samþykkt.
Þejr eru að framkvæma þá
stefnu flokksins að vera með
og móti öllum málum.
— 4ustr!.