Þjóðviljinn - 19.07.1963, Blaðsíða 4

SlÐA
ÞIÖÐVILIINN
Föstudagur 19. júli 1963
Ctgefandi:
Ritstjórar:
Orðrómi hnekkt
Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ivar H. Jónsson, Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla, auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust 19.
Sími 17-500 (5 linur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
Félagsleg nauðsyn
j^orræna húsnæðismálaráðstefnan sem hér var
haldin á dögunum hefur beint athygli manna
að þeirri staðreynd hvílíkir eftirbátar frænda okk-
ar á Norðurlöndum við erum í því félagslega nauð-
synjastarfi að byggja íbúðir. Á þessar staðreyndir
hefur verið bent hér í blaðinu, og hafa þá svör
stjómarblaðanna helzt verið þau að óréttmætt sé
að bera ísland saman við önnur Norðurlönd; við
höfum ekki átt nein hús sem verðskulduðu
slíkt heiti á sama tíma og frændur okkar bjuggu
í veglegum borgum, og því sé ekki óeðlilegt þótt
hér sé meira ógert en þar. Víst hafa verkefni okk-
ar verið stór, en vandinn hefur fyrst og fremst ver-
ið sjálfsskaparvíti. Það stafar sannarlega ekki af
hinni miklu nauðsyn íslendinga að lánskjör eru
hér miklu verri en í nokkru nálægu landi, upp-
hæðirnar minni, lánstíminn styttri og vextir
hærri; þvert á móti ætti slík fjármálastefna helzt
rét't á sér í landi þar sem teljast mætti óþarfur
munaður að byggja öllu fleiri íbúðir. Ekki er það
heldur tákn um hina miklu þörf okkar að inn-
flutningsgjöld og tollar á byggingarefni eru hærri i
hér en víðasthvar annarstaðar, þannig ,að. ríkis-
valdið virðist telja það verkefni sitt að skattleggja |
íbúðarhúsabyggingar eins og. ;lúxusgyðsl,p, JO.g, ekki
bætir það úr skák að byggingarframkvæmdir hér j
hafa einkennzt af skipulagslausu einkapoti og j
músarholusjónarmiðum á sama tíma og frændur;
okkar á Norðurlöndum telja sjálfsagt að beita á-|
ætlunum, skipulagi og samvinnu og ná því miklu
betri árangri. j
Y’andi okkar stafar fyrs’t og fremst af því að hér
er ekki viðurkennd sú regla sem að verulegu
leyti er ríkjandi annarstaðar á Norðurlöndum, að
bygging íbúðarhúsa sé félagslegt verkefni sem
þjóðarheildin og stofnanir hennar verði að vinna að
sameiginlega, þótt eignarrétti á íbúðunum sjálf-
um sé síðan hægt að haga á ýmsa lund. Félagsleg
sjónarmið eiga að vísu ekki upp á pallborðið hjá
valdhöfunum hér um þessar mundir, en þó hefur
Eyjólfur Konráð Jónsson ritstjóri Morgunblaðsins
ekki ennþá lagt til að stofnað verði almennings-
hlutafélag um Vatnsveituna til þess að græða á j
uppsprettunum í Gvendarbrunnum. Bygging
íbúða er hliðstætt félagslegt verkefni og að sjá
almenningi fyrir vatni, holræsum, götum, raf-
magni, síma, póstþjónustu og öðrum nauðsynjum
sem allir ættu að vera sammála um að halda beri
utan við grundroða gróðakerfisins, og raunar verð-
ur ekki bent á aðra nauðsyn brýnni en þá að búa
í sæmilegri íbúð. Þeim mun meiri sem vandi okkar
íslendinga var talinn, því sjálfsagðara var að við
leystum hann með sameiginlegu félagslegu átaki,1
þar sem þarfir landsmanna væru mælikvarðinn en
ekki gróðahagsmunir einstaklinga og skammsýn,
fjáraflapólitík banka og stjórnarvalda. Verði nor-
ræna húsnæðismálaráðstefnan í Reykjavík tilj
þess að leiða valdhöfunum fyrir sjónir hvílíkir
skussar og miðaldamenn þeir eru ennþá á þessu
sviði hefur hún verið til nokkurs haldin. — m. I
Fullvíst er talið að Pólski-
Pétur sé dauður og grafinn
Sögusagnir um að hinn al-
ræmdi húsaleiguokrari i Lon-
don, Peter Rachman, sé enn á
lífi eru að öllum líkindum úr
lausu lofti gripnar, Blaðið
Sunday Times sendi menn sína
til að rannsaka máiið á sjúkra-
húsinu þar sem Rachman gaf
upp andann og slær blaðið því
nú föstu að okrarinn sé örugg-
lega bæði dauður og grafinn.
Að undanfömu hefur gert
vart við sig orðrómur um,
að Peter Rachman — eða Big
White Chif Man, eins og Vest-
ur-Indíumennimir sem hann
okraði ó kölluðu hann — sé enn
á lífi. Menn hafa furðað sig á
því að hann lét ekki eftir sig
nema nokkur skitin hundruð
þúsunda punda.
Þekkti náungann
Rætt hefur verið um það að
Rachman hefði smyglað mikl-
um fjárhæðum til New York,
Sviss eða Tel Aviv og farið
sjálfur á eftir. Orðrómur þessi
var ræddur í þinginu fyrir
skömmu en nú er talið fullvíst
að ekkert sé hæft í honum.
Sunday Times hefur rætt við
hjúkrunarkonuna sem annaðist
Rachman eftir að hann var
lagður á sjúkrahúsið. Henni
voru sýndar sex myndir og var
ein af Rachman. Er hún var
Andric skrifar
bók um Svíþjóð
Júgóslavneski rithöfundurinn
Ivo Andric, sem hlaut nóbels-
verðlaunin 1961, dvelst um
bessar mundir í Svíþjóð. þar
sem hann safnar efni í bók.
Hann segir í viðtali við blaða-
menn að hann hafi ekki haft
mikií kynni af Svíþjóð áður
en hann fékk nóbelsverðlaunin,
en hann hafi síðan reynt eftir
föngum að kynnast landi og
þjóð og ætli nú að setja sam-
an bók um Svíþjóð.
beðin að benda á hann benti
hún umsvifalaust á réttu mynd-
ina.
Öflugur lífvörður
Enda þótt Rachman sé dauð-
ur eru margir hans líkar á lífi.
Ýmsir hafa lært af honum og
stunda húsaleiguokur og hafa
sterka menn til að innheimta
leiguna af dauðhræddum leigj-
endum. Hin alræmdu Rent Act-
lög veita mörgum slordónanum
tækifæri til að komast yfir gíf-
urleg auðævi með því að okra
á hjálparvana leigjendum.
Síðustu árin sem Rachman
lifði var hann vanur að hafa
um sig öflugan lífvörð er hann
var á ferð um þau fátækra-
hverfi í vesturhluta London
sem voru að mestu hans eign.
1 þessum hluta borgarinnar
mun hann halda áfram að vera
til sem óhugnanleg þjóðsagna-
persóna.
„Monty“ ræðst
enn á NATÓ
Montgomery marskálkur
réðst um daginn enn einu
sinni á NATO og Banðarikin.
Hann gerði það í ræöu í lá-
varðadeildinni, þar sem hann
krafðist að brezka stjórnin
skyldi hafna tillögum Banda-
ríkjastjórnar um að komið
verði upp sameiginlegum
kjarnaher NATO. Hann nefndi
þá fyrirhugun ,,fúlegg“. Hann
sagði að sú fyrirætlun að
manna ofansjávarskip vopnuð
flugskeytum og sveitum frá
hinum ýmsu aðildarríkjum
bandalagsins væri fáránleg.
Áhafnir skipanna myndu
berjast innbyrðiis, en láta
óvininn afskiptalausan, sagði
Montgomery.
Misréttið gagnvart svertingjunum ekki
eina kynþáttavandamál Bandarikjanna
Það vill gieymast þegar rætt er um kynþáttavanda-
málin í Bandaríkjunum, að það eru fleiri en svertingj-
ar sem verða fyrir barðínu á misréttnu. Þannig er
andúð á Gyðingum mjög ríkur þáttur í hugarfari
margra Banoaríkjaminna. ekki sízt þeirra sem betur
eru stæðir. F.n það er þó enn einn kynþáttur sem lengst
hefur orðiö að þola ofsóknir í Bandaríkjunum. Þaö
eru frumbyggjar landiins, Indíánarnir.
Texasblaðið „The Dallas
Morning News“ minnir á þetta
vandamál og er það að sjálf-
sögðu gert til að sýna fram ^
á að það sé ekki einungis í
suðurríkjunum, að kynþóttum sé
mismunað, heldur sé vanda-
málið sameiginlegt öllum
Bandaríkjamönnum og reyndar
jafngamalt landnámi Evrópu-
manna í Ameríku. Blaðið segir:
boðsmaður Bandaríkjastjómar
fyrir málefni indíána):
Indíánar hafa að jafnaði
gengið á skóla helmingi
skemmri tíma en aðrir Banda-
ríkjamenn.
Indíánar lifa að jafnaði að-
eins tvo þriðju þess árabilssem
aðrir Bandaríkjamenn.
Atvinnuleysið meðal indíána
er sex sinnum meira en það
er að jafnaði meðal samborg-
ara þeirra.
Tekjur indíána eru innan við
þriðjung af meðaltekjum Banda-
ríkjamanna yfirleitt.
— I fréttadálkum blaðanna
er á hverjum degi minnzt á
kynþáttavandamál. En flestir
Bandaríkjamenh gleyma því
vandamáli af þessu tagi. sem
elzt er í sögu landsins. Nærri
því 500 árum eftir að Kólum-
bus sá hina fyrstu Indíána, eru
þeir þannig staddir (heimildar-
maður er Philleo Nash, um-
Kyifum var beitt gegn
Báddatráarmönnum
Dómur í Vestur-Þýzkalandi:
Osaknæmt aí henda
nöktu kveníélkl át
Er refsivert að varpa nak-
inni stúlku út úr bifreið? Dóm-
stóllinn í Limburg svarar þeirri
spurningu neitandi — að
minnsta kosti þegar um er að
ræða stiílku sem neitar að
klæða sig.
Nótt eina fyrir skömmu urðu
menn í borginni Herborn varir
við alsnakta stúlku á harða-
Frakkar rjúfa
Telstar-sap
vmnu
Sjon v drpsdagskrá sem í síð-
ustu viku átti að senda frá
Bandaríkjunum um endur-
varpstunglið Telstar II kom
ekki fram í Evrópu, vegna þess
að Frakkar tilkynntu fyriiwara-
laust að þeir myndu ekki láta
móttökustöð sína taka við
henni. Dagskráin átti að fjalla
um Eisenhower, fyrrverandi
Bandaríkjaforseta. Engin skýr-
ing hefur verið gefin á því
hvers vegna franska stjórnin
ákvað að banna bandaríska út-
varps- og sjónvarpsfélaginu
Columbia Broadcasting System
að nota hina frönsku móttöku-
stöð.
hlaupum og þótti þeim að von-
um háttalag þetta all-undarlegt.
Aðspurð sagði stúlkukindin að
maður sem ætlað hefði að aka
henni heim hefði kastað henni
út úr bílnum og fötum hennar
á eftir. Maðurinn var síðan
dreginn fyrir rétt sakaður um
að hafa hellt stúlkuna ölóða,
nauðgað henni og losað sig síð-
an við hana þannig að heilsu
hennar gæti stafað háski af.
Mannauminginn sagðist hafa
hitt stúlkuna um kvöldið og
boðist til að aka henni heim,
bar sem síðasta lestin væri far-
in. Hún hefði drukkið ósleiti-
lega og orðið mjög þreytt. Lauk
svo að hún sofnaði í bílnum
með höfuðið á öxl hans. Á leið-
inni stanzaði hann og fór inn
í veitingahús til að fá sér hress-
ingu. Er hann kom aftur var
hún komin úr öllum fötum.
Hann bað hana að klæða sig
hið skjótasta en allt kom fyrir
ekki. Hann ók henni þó heim.
Er þangað kom bað hann hana
að fara út úr bílnum og kastaði
fötum hennar á eftir.
Unga stúlkan man ekki eftir
neinu sem gerðist fyrr en hún
stóð fyrir framan hús sift. Sér-
fræðingum ber saman um að
stúlkan hafi ekki verið með
sjálfri sér vegna ölæðisins. Um
það gat maðurinn ekki vitað.
Hann var sýknaður.
SAIGON 17/7. — Lögreglan
í Suður-Vietnam beitti kylfum
snemma í dag til þess að berja
niður mótmælagöngu Búdda-
trúarmanna. Það voru munkar
og nunnur Búddatrúarmanna,
sem voru fyrir mótmælagöngunni.
Lögreglan mun hafa handtekið
um 150 manns í óeirðum þess-
um.
Búddistar ásaka hinn kaþólska
forseta Ngo Dinh Diem fyrir trú-
arbragðaofsóknír og kúgun.
Kunnur búddistaklerkur hótaði
því í gær, að ef ekki yrði geng-
ið að kröfum Búddista innan
40 stunda, myndu munkar og
nunnur fremja sjálfsmorð fyrir^
framan opinberar byggingar.'-
Eins og menn muna af fréttum
lét munkur nokkur brenna sig
í hel 11. júní. Var það gert
til að mótmæla trúarbragðakúg-
un í landinu.
Öeirðirnar í dag hófust, er
hokkrir munkar og nunnur
gengu mómælagöngu frá litlu
hofi í útjaðri bæjarins. Fylgdi
þeim um fimm hundruð manna
hópur. Gangan stefndi til hofs
r.okkurs innar i bænum, en þar
hefur prestur einn boðað tveggja
daga hungurverkfall. Lögreglan
hafði girt hofið af með gadda-
vír, en göngumenn reyndu að
brjótast í gegn. Beitti þá lög-
reglan kylfum sem fyrr segir.
Blóð rann í stríðum straumum.
I óeirðunum tóku þátt allmarg-
ir andstæðingar Búddista, og
er talið, að lögreglan hafi ver-
ið búin að tryggja sér aðstoð
þeirra. Hrópuðu þeir, að Búdda-
trúarmenn væru óróasegir, sem
væru á snæium kommúnista.
v^mÞÖR ÓUPMUNPSWN
l)&s-iu^a£ii7;v ■Sirfu. 71970
INNHEIMTA
LÖ0F8ÆQ/4TÖQF
’HANS PETERSEN H.F.
Jmi 2-03-13 Bankastræti 4.
*
i