Þjóðviljinn - 25.09.1963, Blaðsíða 10

SÍ£J \
MÓÐVILIINN -----------------------—--------------------------- ----- Miðvikudagur 25. september 1963
Adam lyfti aftur höndunum.
— Það sem lögreglustjórinn
hélt. sagði hann, — var að ég
bæri ábyrgðina á þessari spreng-
ingu í Símonarhlíð. Ég trúði því
varlg að honum væri alvara!
Sagði við hann: — Lögreglu-
stjóri, hver sem sprengdi bessa
sprengju, þá var það enginn 6r
samtökum okkar, það fullyrði
ég! — Hver bar þá ábyrgðina?
spurði hann. Þá sagði ég: —
Veit það ekki með vissu. En
það mætti segja mér að bað
hefði verið einhver af negra-
sledkjunum sjálfum!
Hann leit í kringum sig í her-
berginu þar sem ekkert hljóð
heyrðist allt í einu.
Séra Lorenzo Niesen var far-
inn að iða. Adam sá að hann
skotraði augunum til annars
manns.
— Jæja, lögreglustjórinn skildi
þetta ekki fyrst. Hann var svo
mikill glópur að hann spurði,
hvers vegna jafnréttissinni ætti
að fara að drepa niggara! Og ég
sagði, svei mér þá. Lögregiu-
stjóri. sagði ég, þetta er alveg
augljóst. Við erum að berjast
gegn jafnrétti. Guð á himnum
veit að við erum nógu skynsam-
ir til að vita að við höfum ekk-
ert annað en skaðann af því
að drepa svartan prest og
sprengja upp kirkju. — Hvemig
færðu það út? spurði hann.
— Ég vissi varla hvað ég átti
að segja, þetta var svo augljóst
—• jafnaugljóst og stóra nefið
á honum sjálfum. — Lögreglu-
stjóri í stað þess að pexa við
mig ættirðu að skreppa yfir i
NAACP, sagði ég, „og athuga
hvort þeir hafa nokkra fjarvist-
arsönnun. Þetta er einmitt eftir
þeirra höfði. Þeir vita að píslar-
vættið er þeirra bezta vopn.
Rétt eins og með yfnmat Till
þegar þeir drápu h Jhn ogreyndu
að koma sökinni ■% hvítan Suð-
urrikjamann. Ég yrði hreint ekk-
ert hissa þótt þeir hefðu staðið
bakvið þessa sprengingu líka.
því að nú verður þessi gamli
blökkuprestur píslarvottur. ski'j-
ið þið? Fólk vorkennir honum.
Hárgreiðslait
Hárgreiðslu og
snyrtistofa STEINU og DÖDG
Laugavegi 18 III. h. (lytta)
SÍMI 24616.
P E R M A Garðsenda 21
SÍMI 33968. Hárgreiðslu- og
snyrtistofa.
Dömur! Hárgreiðsla við
allra hæfi
TJARNARSTOFAN,
Tjarnargötu 10, Vonarstrætis-
megin. — SfMI 14662.
HÁRGREIÐSLCSTOFA
AUSTURBÆJAR
(Maria Guðmundsdóttir)
Laugavegi 13 — SÍMI 14656
Nuddstofa á sama stað. —
Hann verður harmaður eins og
fallin hetja. Og ég vona að bú
skiljir lögreglustjóri, sagði ég,
að enginn i mínum samtökum
og enginn með peruna í lagi
kom nálægt þessi. Þá skildi hann
þetta, en ég hugsa að hann hafi
orðið sár vegna þess að ég
þurfti að tyggja það í hann.
Þögnin varð dýpri og Adam
horfði á mennina.
— Jæja, sagði hann. — Þannig
hugsaði ég að minnsta kosti. En
meðan ég var í fangelsinu, þá
fór ég að velta þessu fyrir mér.
Og mér datt í hug að kannski
hefði ég á röngu að standa. Ég
fór að brjóta heilann: gat það
verið — ég tók það aðeins sem
möguleika; gat það verið, að ein-
hver í okkar samtökum hefði
átt einhvem þátt i þessu? Ein-
hver sem vann þetta í fljót-
ræði, ef svo mætti segja. og
hugsaði ekki um afleiðingamar?
Auðvitað fannst mér það ekki
líklegt. En ég vissi að fólk gerir
stundum axarsköft og heldur að
það sé að gera rétt, enda bótt
athafnir þess snúist gegn því
sjálfu seinna meir. Og þess
vegna, þótt ég trúi því ekki, þá
ætla ég að láta sem einhver
hér í þessu herbergi sé maður-
inn sem keypti dýnamítið. bar
það að kirkjunni og kveikti í
öllu saman. Það er hann sem
ég ætla að tala við og ég verð
að biðja ykkur alla að sýna
umburðarlyndi. Ég tala ekki til
ýkkar sem hafið heilbrigða skyn-
semi.
Herra Lorenzo Niesen ók sér
til, sótti sér tóbaksblað niður
£ þvældan pakka og fór að
tyggja ákaft. Augu hans voru
í senn glaðleg og reiðileg.
Adam var ekki í neinum vafa
um, að það var þetta mann-
ræksni sem bar ábyrgðina. Hann
sá fyrir gér hvemig Niesen
skreiddist upp að kirkjunni með
hina banvænu byrði sína og
allt í nafni Jesú, þessa Jesú
hans sem var óhreinn undir
nöglunum og vanhirtur og spýtti
mórauðu í augu hins illa.
En var það Niesen einn?
Auðvitað. Hinir voru hans
eigin hermenn, var ekki svo?
Hann reyndi að lesa úr svip
Barts Carrey, Dongens. Molli-
mans Richeys, Humboldts.
— Það er ágætt að skjóta
niggurunum skelk í bringu, sagði
hann. — En við verðum að -‘ara
varlega, mjög varlega. Vegna
þess, og munið það. að við ætl-
um að gera meira en stöðva
samskólagönguna í Caxton; við
ætlum að ganga af jafnréttis-
stefnunni dauðri í eitt skipti fyr-
ir öll. Ég hef bent ykkur á
nokkrar leiðir. Það er til marg-
ar fleiri. En þær eru allar bau!-
hugsaðar, þannig að beir —
niggeramir — grafa sínar eigin
grafir. Við réttum þeim snör-
una, skiljið þið? Það er það
fína. En þeir hengja sig sjálf-
ir.
Andlitin í herberginu voru
sviplaus, áhugalaus. Það heyrð-
ist lágt hvísl.
Rödd kallaði: — Hvemig vit-
um við að það tekst?
Maöur sem Adam hafði ekJd
tóur séð. Reiðilegur loðinn uá-
ungi. Herra minn, þér er ó-
hætt að treysta orðum mínum.
Og lítið bara á staðreyndimar.
Afsiðun hefur reynzt þúsund
sinnum áhrifarlkari en nokkur
sprengja. Skiljið þið ekki, að
það er betra að láta mann gef-
ast upp en að sigra hann? Það
er bara önnur tegund af stríði.
Sniðugri tegund. Jæja, en þið
hugsið kannski: Allt í lagi, það
getur verið gott og btessað
héma þar sem við erum fleiri
en sniglamir, en hvemig verður
það þar sem það er öfugt? —
Það em líka til svör við því. Ef
við værum eins og sumar borg-
ir í Missisippi. þá myndum við
nota aðrar aðferðir. Við mynd-
um nota það sem kallað er
„fjárhagsleg þvingun“. Það væri
hægt að beita henni gegn öllum
niggurum og hvítum sem fylgja
þeim að málum Engin peninga-
lán handa þeim, kaupmenn og
heildsalar neita allt í einu að
veita gjaldfrest og svo framveg-
is. Það er enn ein aðferðin til
að „berjast gegn lögunum með
löglegum hætti“. Enginn er myrt-
ur eða sprengdur í loft upp,
enginn svertingi verður píslar-
vottur, en þeir verða burstaðir
eins örugglega og við hefðum
beitt á þá vélbyssu. Adam
Cramer lyfti fingri. — Og heyr-
ið þið nú: Ég áfellist engan. Sá
sem sprengdi upp kirkjuna, ef
hann er hér inni, þá gerði hann
það sem hann áleit rétt, en hon-
um skjátlaðist. Ég vona að þið
skiljið það allir núna og hald-
ið áfram að breyta í samræmi
við reglugerð SÞBF.
Það varð stutt þögn. Síðan
sagði séra Lorenzo Niesen: —
Ég veit ekki um neitt af þessu,
lagsi. en eitt veit ég. Það er skki
einn einasti niggari sem þorir að
stíga fæti inn í skólann okkar á
morgun. Það er allt úr sögunni!
Fagnaðarlæti kváðu við.
Adam leit á Carey og Dongrn
sem brostu ánægjulega.
— Alit úr sögunni, hrópaði
Niesen. — Caxton er aftur hv:t-
ur bær, það ,er eitt sem víst er!
Jóna, veitingakonan, haltraði
inn 1 herbergið og nálgaðist
Carey.
— Ollie Underwood er að
koma, sagði hún.
— Og hvað um það? sagði
Carey glaðlega. — Við erum
bara að halda smáfund. Segðu
Ollie að hann komi of seint: við
erum búnir. Er það ekki?
Adam kinkaði kolli.
Jóna haltraði aftur inn í veit-
ingasalinn. Fólkið dreifðist,
sumir fóru út, aðrir settust sð
svaladrykk.
— Taktu þetta rólega, sagði
Dongan og tók utanum herðar
Adams. — Dýnamitið flýtti dá-
lítið fyrir.
— Ég —
— Ekki svo að skilja að ég
mæli því bót, Drottinn minn,
nei. En ef satt skal segja, bá
sparaði hann okkur talsverða
vinnu sá sem gerði það.
— Og við verðum að þakka
þér. sagði Carey og Adam sýnd-
ist hann depla augunum framan
í Donger. — Þú þjappaðir okkur
saman í fylkirVu. piltur minn!
Hann sneri sér við og æprl:
— Þrefalt húrra fyrir Adam
Cramer! Þrefalt húrra fyrir
manninum sem leiddi okkur í
allan sannleika og útrýmdi
plágunni úr bænum okkar.
Það voru fagnaðarlæti og
hlátur.
Einhver tautaði: — Vona þeir
vilji berjast ..
Annar svaraði: — Þeir eru of
hræddir. En ef þeir gera það, bá
erum við tilbúnir, heldurðu það
ekki?
Adam kinkaði kolli til Careys
og sagði: — Næsti fundur verð-
ur auglýstur í blaðinu.
— Allt í lagi, en þú ferð ekki
langt, vinur. Maðurinn brosti.
— Við verðujn, að hafa þig hjá
okkur. ef ske kynni að það yrðu
meiri vandræði útaf þeim. Og
svo er þetta smáræði, Þessir tíu
þúsund dollarar í skrifborðinu
hans Rubys, gleymdu beim
ekki!
Adam kvaddi með handa-
bandi og fór út.
Eitthvað hafði gengið úr lagi,
eitthvað var öðru vísi en Það
átti að vera. Hvað?
Hann gekk hægt upp iága
brekkuna, velti fyrir sér hvers
vegna hann hefði eiginlega á-
hyggjur. Það var engin ástæða
til þess. Honum hafði heppnazt
betur en hann hafði nokkum
tíma þorað að vona, var ekki
svo? Hann hafði komið til Cax-
ton til að stöðva samskólagöngu
og nú var hún úr sögunni.
Og voru það ekki þeir sem
lögðu fram tryggingarféð fyrir
hann?
Hann gekk inn í hótelið.
Það var eins og það hafði ver-
ið fyrir heilli öld. þegar borgin
var róleg og fáir hugsuðu nokk-
um tima um svertingjana; beg-
ar hann hafði gengið inn í lif
þessa fólks einn heitan dag.
Konumar þrjár sátu í grafar-
þögn á rauða sófanum og það
hvein í sjónvarpstækinu:
flýtir hreingemingunum um
helming og sparar helming .. -
Frú Pearl Lambert leit upp
úr bókinni sem hún var að lesa,
en það var sakamálasaga eftir
Dorothy Sayers, síðan leit hún
niður aftur.
Kvikmyndir
Framhald af 8. síðu.
Daginn eftir fund þeirra
týndist Wedel, og skömmu síð-
ar finnst lík hans í höfninni.
Þá rís spumingin: Var þetta
slys eða morð?
Lögreglan rannsakar málið
og kemst að þeirri niðurstöðu
að um morð hafi verið að
ræða. Og Bill er handtekinn,
ákærður fyrir morðið. Hann
játar, enda þótt saklaus sé, en
við réttarhöldin fæst það upp-
lýst, hvem mann þessi þýzki
„verzlunarmaður" hafði í raun
og vem að geyma, hvað vald-
ið hafi því að leiðir hans
og Bills lágu saman og hvers-
vegna hann (Þjóðverjinn) hafði
komið til Englands.
Þegar hér var komið sögu
þurfti rétturinn að taka af-
stöðu til fleiri atriða en á-
kæmnnar vegna meints morðs.
G/SL
Framhald af 7. síðu.
textamir eru að sjálfsögðu
ekki nákvæmir, en mjög lið-
lega ortir og oftlega ísmeygi-
lega fyndnir og smellnir í
bezta lagi.
Leikendum var mikið fagn-
að og þó leikstjóranum mest,
en Mac Anna lét sér ekki
nægja að halda stutta þakk-
arræðu, hann flutti auk þess
alllangt og velort kvæði í til-
efni kvöldsins og var þakkað
vel og lengi. Beztu óskir
fylgja homun héðan.
A. Hj.
Andrés frændi. Farðu með
mig til læknis.
Ég er með „Insomnia".
„Insomnia." Drottinn
minn. Þú getur þá ekki
sofið á nóttunum.
Þetta er þá verra en
„InsoiQnia.“
Ég er hættur að geta sof-
ið í skólanum.
S KOTTA
Þegar þú bauðst mér í innkaupaferð, þá datt mér i bug
þessl bílakirkjugarður.
NÝKOMID
Danskir - Hollenzkir — Enskir
REGNFRAKKAR
og
VETRARFRAKKAR
mjög glæsilegt úrval,
margar tegundir.
Smekklegar vörur.
Vandaðar vörur.
GEYSIR hf.
Fatadeildin.
Minnispeningur
Jóns Sigurðssonar
er tilvalin tækiíærisgjöí
Verð kr. 750.00.
Fæst hjá ríkisféhirði, í bönkum og póst-
húsinu í Reykjavík.
Sendisveinn
óskast strax.
Afgreiðsla Þjóðvil/ans
Sími 17 500
*
1