Þjóðviljinn - 23.04.1964, Blaðsíða 2

2 SlÐA
HðÐVILJINN
Fimmtudagur 23. apríl 1984
OGMUNDUR HANSSON
STEPHENSEN NÍRÆÐUR
Opinberar heimildir skýra
svo frá, að ögmundur Hans-
son í Hólabrekku verði ní-
ræður á morgun. Það er erfitt
fyrir þá sem þekkja ögmund
að trúa þessu. Ekki er mjög
langt síðan að ég sá hann
hlaupa léttilega til þess að ná
í strætisvagn og slíkar íþrótt-
ir gæti hann daglega sýnt ef
sjónin væri ekki farin að láta
sig. Andlegt atgervi hans er
ekki siður unglegt.
ögmundur er fæddur á
Hlemmiskeiði á Skeiðum, en
fluttist ungur með foreldrum
sínum að Hurðarbaki í Kjós.
Árið 1905 fluttist hann hingað
til Reykjavíkur og reisti bú
sitt að Hólabrekku, og þar hef-
ur hann búið alla tíð síðan.
Hús sitt Hólabrekku byggði
ögmundur af miklum myndar-
skap á þeirra tíma mælikvarða,
eins og það ber enn glöggt
vitni um. Töluverðan búrekst-
ur hafði Ögmundur á jörð
sinni lengi fram eftir árum,
en stundaði jafnframt flutn-
ingastörf, fyrst með hestvögn-
um, en síðan með vörubílum.
ögmundur í Hólabrekku hef-
ir ávallt verið frjálslyndur og
fylgzt vel með nýjungum bæði
á sviði tækni og félagsmála.
Hann hefur aldrei skipað sér
í sveit þeirra, sem bezt una
kyrrstöðu, heídur þvert á móti
var hann að finna í hópi
þeirra. sem viidu reyna nýjar
leiðir og nýja tækni. Þess
vegna var að finna hjá honum
og á hans heimili ýmislegt sem
ekki var almennt hjá öðrum.
Ögmundur Hansson Stephensen
ÁVARP
um stofnun samtaka um baráttu við hjarta-
og æðasjúkdóma
" „Við undirritaðir leyfum
■ okkur hér með að skora á
j almenning að taka þátt í
■ stofnun samtaka um baráttu
J við hjarta- og æðasjúkdóma
I og eflingu varna gegn þeim.
^ Meginástæða þessa er sú
I staðreynd. að þessir sjúk-
w dómar eru nú mannskæðast-
■ ir allra sjúkdóma hérlendis.
J Samkvæmt íslenzkum heil-
| brigðisskýrslum hafa dauðs-
J föll af völtjum þeirra auk-
I izt meira á síðari árum hér-
k lendis en af völdum annarra
I sjúkdóma. ef miðað er við
k greind dánarmein. Dánar-
9 tíðni af þessum sökum er þó
| enn, miðað við skýrslur,
R lægri en í nágrannalöndun-
b um, en líklegt er, að bætt
9 skilyrði til athugana, rann-
U sókna og greininga þessara
" sjúkdóma mundi leiða í ljós,
_ að dánartíðni sé engu minni
9 hér.
Algengasti hjartasjúkdóm-
k urinn stafar af kransæða-
9 kölkun og kransæðastíflu.
k Þessi tegund hjartasjúkdóma
" tekur að herja á fólk á
m fimmtugsaldri og stundum
J fyrr. Auðsætt er, að þjóðfé-
1 lagið geldur mikið afhroð af
J völdum þessa sjúkdóms. Má
| þar til nefna langvinnt at-
7 vinnutap, sem bæði kemur
■ hart niður á þjóðfélagi og
^ einstaklingum og veldur
9 margs konar erfiðleikum fyr-
k ir fjölskyldur. sem þetta bitn-
9 ar á Því má heldur ekki
I
gleyma. að dauðsföll af þess-
um sökum eru ekki fátíð
meðal fólks á milli fertugs
og fimmtugs. Hér er, sem sé
um að ræða fólk á bezta
aldri með margþætta lífs-
reynslu að baki og oftlega
langan undirbúning undir
lífsstarf sitt. Komið hefur í
Ijós, að mikið gagn er að því,
að fylgzt sé eftir á með fólki,
sem fengið hefur sjúkdóm
þenrian og stuðlar slíkt að
bættri líðan og auknu starfs-
þreki þess. Hér er ekki sízt
mikilvægt, að náið sé sam-
starf sjúklings og lækna.
1 flestum menningarlönd-
um heims hafa verið stofnuð
samtök, sem hafa á stefnu-
skrá sinni baráttu við hjarta-
og æðasjúkdóma, vamir gegn
þeim. afleiðingum þeirra og
útbreiðslu, Hafa samtök þessi
með starfsemi sinni stuðlað
stórlega að auknum rann-
sóknum á þessum sjúkdóm-
um og eðli þeirra og vöm-
um gegn þeim.
Við væntum þess fastlega.
að árangur af starfsemi sam-
taka af þessu tagi verði ekki
minni hér en reynsla hefur
sýnt, að orðið hefur með öðr-
um þjóðum. Styðst þessi
skoðun okkar m.a. við það,
að félagssamtök með líku
sniði hafa síðustu áratugina
verið ómetanleg stoð í bar-
áttunni við berklaveikina hér
á landi. Með hliðsjón af
staðháttum os bióðfélagsað-
stæðum hérlendis má vænta t
-þess, að vissir þættir í rann- 9
sóknum á þessum sjúk- k
dómum, svo og varúðarráð- 9
stafanir gegn þeim, beri ekki k
minni árangur hér á landi en "
annars staðar. ■
Við höfum hugsað okkur, J
að stofnuð verði í bæjum og I
sveitum landsins félög, sem J
starfi að þessu mikilvæga |
málefni, en síðan sameinist w
þau innan vébanda eins 9
landssambands. Félögin og k
landssambandið myndu síðan R
skipuleggja almennings- k
fræðslu um eðli og gang 9
þessara sjúklóma. svo og um k
varúðarráðstafanir. sem hægt ™
er að beita gegn þeim. u
Framti'ðarmarkmið þessara J
samtaka hlýtur að vera það I
að reyna að hrinda í fram- k
kvæmd hóprannsóknum á B
fólki á tilteknum aldurs- "
skeiðum. Gæfist þá færi á að ■
greina sjúkdóma þessa, áð- v
ur en verulegt tjón hefur I
af hlotizt. þannig að hægt ?
væri að grípa til ráðstafana, I
sem komið gætu í veg fyrir, J
að menn veiktust af þeim. |
Slíkar hóprannsóknir eru nú k
fyrirhugaðar í nágrannalönd- 9
um okkar. k
Við höfum því ákveðið að 9
boða til fundar í Tjarnarbæ, k
laugardag þ. 25. apríl n.k. kl. '
14.00. þar sem stofnað verði ||
í Reykjavík félag til vamar k
hjarta- og æðasjúkdómum.
Því er fastlega skorað á 9
almenning að f.iölmenna á k
fund þennan til stuðnings 9
þessu mikilvæga málefni. k
Reykjavík, 22. aprfl 1964.
B.jarni Benediktsson, 9
Geir Hallgrímsson, U
Davíð Davíðsson.
Eðvarð Sigurðsson
Eggert Kristjánsson
.Tóhannes Elíasson,
Sigtryggur Klemenzson, t
Sigurður Samúelsson,
Valdimar Stefánsson. k
Ögmundur var með þeim
fyrstu hér f bæ. sem hóf at-
vinnurekstur með vörubíl. 1
þá daga voru bílarnir, vegirn-
ir, já, allt, gerólíkt því sem nú
er. Það var þá karlmmennsku
starf að aka vörubíl og á-
reiðanlega þurfti nokkurt á-
ræði til að leggja út á það
ævintýri að kaupa vörubíl.
Mér er enn í fersku minni,
þótt nú séu sjálfsagt um 45
ár liðin síðan, þegar ögmund-
ur bauð okkur krökkunum í
lystitúr upp f Mosfellssveit á
nýja bílnum. Bíllinn var auð-
vitað Gamli-Ford, óyfirbyggð-
ur, aðeins bflstjórasætið og
bekkir á pallinum. Fyrir okkur
bömin var slík ferð mikið æv-
intýri í þá daga og sá sem
réði yfir þessu undratæki og
gat stjórnað því var í okkar
augum mikill maður.
Það var ekki ætlunin með
þessum línum — sem hripaðar
eru í önn dagsins — að semja
sögu ögmundar í Hólabrekku.
heldur aðeins að koma á fram-
færi ámaðaróskum á merkum
afmælisdegi og þakka góðum
nágranna langa og ágæta við-
kynningu.
Þeir eru ekki margir eftir
búendurnirá Grímstaðaholtinu.
sem settu svip sinn á það
byggðarlag á fyrri hluta þess-
arar aldar. Nokkrir þeirra
voru eftirminnilegir athafna-
menn, mótaðir i harðri lífs-
baráttu við gerólíkar aðstæður
þeim, er við nú þekkjum. ög-
mundur í Hólabrekku er einn
úr þeirra hópi. Og gamla Holt-
ið okkar, þessi sérkennilega
byggð i höfuðborginni, er
einnig að hverfa í nýbyggðina.
En ég veit, að ég mæli fyrir
munn allra gömlu Holtsbú-
anna þegar ég árna ögmundi
allra heilla á þessum merkis-
degi og bakka honum og öllu
hans fólki góða samfylgd á
liðnum árum.
Ég gat þess í upphafi að
hinn háa aldur væri ekki á
ögmundi að sjá. Hann hefur
alla tíð verið gleðimaður í
vina hópi, söngmaður ágætur,
gamansamur og glettinn. Enn
heldur hann kæti sinni og
spaugsyrðin erU t:ltæk og
segja mpetti mér að níræður
tæki hann lagið með gömlum
vinum ’ og' söngbfáeðrum.
Það er fáum sú gæfa léð
að ná svo háum aldri en vera
samt svo ungur.
Eðvarð Sigurðsson.
Dagskrá
Alþingis
Dagskrá saméinaðs Al-
þingis föstudaginn 24. apríl
1964, kl. 2 miðdegis.
1. Fyrirspurnir
a. Stóreignaskattur, 218. mál,
Sþ, (þingskj. 486, tölul. 1). —
Hvort Ieyfð skuli.
b. Lánveitingar úr bygging-
arsjóði ríkisins. 218 mál. Sþ.
(þskj. 486, tölul. 2). — Hvort
leyfð skuli.
c. Byggingarlán. 218. mál,
Sþ. (þskj. 486, tölul. 3). —
Hvort leyfð skuli.
2. Tæknistofnun sjávarút-
vegsins, þáltill. 167. mál, Sþ.
(þskj. 310). Frh. einnar umr.
(Atkvgr. um n.).
3. Sjómannatryggingar, þál-
till., 184. mál. Sþ., (þskj. 344).
— Frh. fyrri umr. (Atkvgr.).
4. Áfengisvandamálið, þáltill.
188. mál, Sþ. (þskj. 372). —
Frh. fyrri umræðu. (Atkvgr.).
AKIÐ
SJÁLF
NÝJUM bÍIi
Almenna
bifreiðaleigan h.f.
Klapparst. 40. — Síml 13776.
KEFLAVÍK
Hringbraut 106 — Sími 1513.
*
AKRANES
Suðurgafa 64. Sfmi 1170.
Bjarni Þórðarson bæjarstjóri í Neskaupstað býður vel-
komna fyrstu flugvél Flugsýnar sem er að hefja reglu-
bundnar flugferðir til Norðfjarðar.
Það var nærri farið fram hjá Þjóðviljanum, að á morg-
un, 24. apríl, er einn bezti og farsælasti baráttumaður
Sósíalistaflokksins og íslenzkrar verkalýðshreyfingar
fimmtugur: Bjarni Þórðarson, bæjarstjóri í Neskaupstað.
En þá var blaðið beðið fyrir afmæliskvæði til hans, sem
hér er skilað.
Þjóðviljinn vill nota tækifærið til að flytja Bjama
beztu afmælisóskir og þakkir fyrir hans mikla starf og
óbugandi trúmennsku við alþýðumálstaðinn, við æsku-
hugsjónina úrn sösíalismann.
Afmæliskveðja
Bjarni þórðarson bæjarstjóri fimmtugur
Háar öldur hníga og falla.
Um heiminn allan byljir geisa.
En ósa1<t talið ."uerður varla
að vanda margan tókst að leysa.
Þeir sem trú og traustið eiga
og tapa ei krafti í mótgangsvindi,
yfir land sitt líta mega
löngum beint af hæsta tindi.
Er í stríði hildir harðna
hopar blauður þá af verði.
Aldrei sá neinn ótta á Bjama,
öðrum fastar hélt á sverði.
Brugðið var á báðar hendur.
Breiðan sumir mældu skára.
í austurveg var ungur sendur,
aðeins held ég fimmtán ára.
Að Neskaupstað þá lágu leiðir.
Þar lamað virtist flest og dofið.
Engir vegir voru greiðir.
Af vanans deyfð margt getur sofið.
Segja mætti sögur margar
um sára fátækt, jafnvel hungur,
er ekkert virtist oft til bjargar,
en erfiði um s'jó og klungur.
Við Norðfjörð kaustu að vinna og vekja
virða upp af alda svefni,
undan lézt þig ekki hrekja
þá aldan braut við keip og stefni.
Við stjórnvöl hefur staðið lengi.
Stormur blæs úr mörgum áttum.
Fagnað hefur góðu gengi.
Gæfan tengd er ýmsum þáttum.
Sízt þú varzt af aurum api.
Um það dæmi glögg má finna.
Græddir ekki af annars tapi.
Þér auð ei skópst úr blóði hinna.
Ósk í lokin er svo þessi,
að enn þú lengi megir þreyja.
Þig alla daga ætíð blessi
Óðinn, Njörður, Þór og Freyja.
Aðalsteinn Gíslason.