Þjóðviljinn - 23.04.1964, Blaðsíða 6

T
g 6IÐA
ÞJðÐVILJINN
Fimmtudagur 23. april 1964
Viðræður hafnar um
herstöðvur í Libyu
Nú í vikunni hófust viðræður í Benghazi, höfuðborg
Libyu, milli fulltrúa Breta og stjórnar landsins, um
brottflutning brezkra hermanna og á miðvikudaginn kem-
ur eiga sams konar viðræður að hefjast milli Libyustjórn-
ar og Bandaríkjanna. Þing landsins hefur samþykkt að
segja upp samningunum um herstöðvarnar.
Stjómir Bretlands og Libyu
gerðu 1953 með sér samning
til tuttugu ára, sem heimilaði
Bandariska geimferðastofn-
unm NASA skýrði á sunnu-
daginn frá þessu nýja tæki
sem kallast „retrometer".
Það var upphaflega ætlað til
nota handa geimförum á leið
þeirra aftur til jarðar, en raf-
svið sem myndast umhverfis
geimförin loka fyrir allt út-
varpssamband við þá um
stundarsakir. Tækið er sagt
einfalt, ódýrt og geta komið
að margvíslegu gagni.
Tækið verkar á þennan
hátt: Viðtakandinn beinir
Ijósgeisla að senditækinu,
sem endurvarpar ljósinu með
spegli. Spegillinn er í þrennu
brezka flughernum að koma
sér upp herstöð í E1 Adem,
skammt frá Tobrúk, og veitti
lagi og dreifir þvi Ijósinu
svo að ekki þarf að hnitmiða
því.
Á speglinum er gljáandi
himna sem titrar eftir hljóð-
falli raddar þess sem send-
ir boðin. Titringurinn „breyt-
ir“ ljósinu sem endurvarpast
og móttökutækið breytir síð-
af aftur ljósinu i hljóð.
Viðtakandinn þarf ekki nema
Ijósstyrkleika 25 vatta peru
til að ná skilaboðum úr hálfs
annars kílómetra fjarlægð.
Til að menn geti talazt við
þurfa báðir að sjálfsögðu að
hafa sendi- og viðtökutæki.
þeim einnig heimild til að
hafa flugsveit á Idris-flug-
velli við Tripoli. Nokkurt lið
úr brezka landhernum fékk
samtímis leyfi að vera áfram
í landinu og eru þar nú um
1.50» menn úr honum.
Flugvöllurinn í E1 Adem er
talinn hafa allmikið gildi fyr-
ir flugferðir milli Evrópu og
Afríku og landanna við Ind-
landshaf og hafa Bretar vilj-
að halda fast í hann vegna
þess að aldrei er að vita hve-
nær soðið getur upp úr í lönd-
unum fyrir botni Miðjarðar-
hafs, svo að brezkar flugvélar
geti ekki lent þar. Hins veg-
ar mun þeim ósárt um að
flytja burt sveitirnar úr land-
hernum.
Bandaríkjamenn eru taldir
leggja mikið kapp á að fá að
halda Wheelus-herstöð sinni,
sem er hlekkur í árásarkeðju
bandaríska flughersins um-
hverfis Sovétrikin. í Wheelus-
herstöðinni er nú um 5.000
manna bandarískt lið.
Krafa araba
Brezka herliðið í Libyu hef-
ur verið talið hafa þann
helztan tilgang að koma í veg
fyrir að Idris konungur yrði
hrakinn frá völdum, en mikil
óánægja hefur verið með
stjórn hans. f janúar urðu
blóðugar óeirðir í Benghazi
þegar stúdentar mótmæltu
þeirri ákvörðun konungs að
fara ekki á ráðstefnu æðstu
manna arabarikjanna í Kairó.
Ólgan í landinu magnaðist
ekki hvað sizt eftir að Nasser,
Framhald á 9. síðu.
Ljósgeisli sem
ber mannamá!
Rannsóknir í þágu geimvísindanna hafa leitt til enn
einnar uppfinningar sem á eftir að koma að margvís-
legum notum í daglegu lífi manna á jörðinni. Hér er
um að ræða spegla sem með einföldum útbúnaði geta
endurvarpað ljósgeislum og látið mannamál berast með
þeim talsverðar vegalengdir.
Leitinni að ,W. H.’ og Jhe Dark Lady' haldið áfram
og öllum kenningum Rowse prófessors kollvarpað
og nýjar „óyggjandi" sannanir faerðar fram
etturnar ortar (1586—89), hét
William Hatliffe, og þar er
„W. H.“ kominn að áliti Hot-
sons. Að visu hefur hann
ekki neina sönnun fyrir því
að þeir Shakespeare og Hat-
liffe hafi nökkru sinni hitzt,
hvað þá verið nánir vinir.
En hann hefur aðrar „sann-
anir“ á reiðum höndum.
Þannig hefur hann leitað að
stöðum í sonnettunum þar
sem nafn Hatliífes kynni að
vera falið og fundið ófáa,
eins og t.d. í þessari ljóðlínu:
„WHAT merit LlV’d in me
that you should love“, en þar
er alveg greinilegt að Shake-
speare hefur ætlazt til að
glöggir menn læsu nafnið W.
HATLIV (en stafsetningin
var oft bágborin hjá mönn.
um á þessum tíma).
★
Prófessor Rowse hafði ekki
talið ómaksins vert að
hafa upp á „The Dark Lady“,
en Hotson hefur líka fundið
hana. Við hirð Elísabetar
drottningar var um 1580
kona að nafni Lticy Morgan,
sem einnig var kölluð Lucy
Negro og síðar eftir að hún
villtist út af vegi dyggðar-
innar og var falinn rekstur
hóruhúss í Bridewell „svarta
Lucy“. Dr. Hotson er ekki í
miklum vafa um að Shake-
speare hafi átt við hana. En
leitinni verður áreiðanlega
haldið áfram og margar
skemmtilegar tilgátur verða
settar fram. Enskir bók-
menntafræðingar munu hafa
næg verkefni að glíma við
úr skáldskap Shakespeares
fram að fimm alda minningu
hans eftir rétt hundrað ár
ás
þó að Southampton hafi ver.
ið háttsettur, hafi hann þó
ekki verið nema jarl. En þar
sem af sjálfu leiðir að Elísa-
bet drottning kemur ekki tii
greina, þurfti Hotson að finna
einhvern sem risið gæti und-
ir konunglegri nafnbót. I>etta
mun hafa verið erfið leit, en
bókmenntafræðingar eru
þrautseigir og Hotson telur
sig hafa fundið manninn. Það
var siður á þessum tíma að
á hverju ári var með mikl-
um seremoníum kosinn i
Lopdon „prins“ sem færður
var í skrúða og leiddur fyr-
ir drottningu. „Konungdóm-
ur“ hans stóð þó aðeins >
einn dag.
*
Sá sem varð fyrir valinu
árið 1587, á þeim tíma
sem dr. Hotson telur sonn-
Við sögðum hér
í dálkunum í
fyrra írá bók sem
þá var nýkomin út
í Bretlandi eftir
sagnfræðinginn A.
L. Rowse og fjall-
aði um sonnettur
Shakespeares. Row-
se taldi sig hafa
fyrir fullt og allt
bundið enda á deil-
umar um hver sá
herra „W. H.“ var
sem ljóðaflokkur-
inn var tileinkað-
ur og færði ýmsar,
að hans áliti óyggj-
andi, röksemdir
fyrir því að sá
„Lord of my love“
sem Shakespeare
talar um hafi ver-
ið jarlinn af South-
apton. „W. H.“ átti
að hafa verið sir
William Harvey, stjúpfaðir
Southamptons, sem hafi látið
útgefandann fá handritið til
prentunar.
¥■
En Rowse var, eins og við
mátti búast, heldur fljót-
ur á sér að fullyrða að allir
yrðu að sætta sig við niður
stöður hans. Þessa dagana
er komin út enn ein bók i
Bretlandi um þessa miklu
ráðgátu eftir kunnan bók-
menntafræðing, dr. Leslie
Hotson, og nefnist hún ein-
faldlega „Mr. W. H.“ Hotson
er aldeilis ekki á því að
Rowse hafi leyst gátuna og
teiur fjarstæðu að „vinur“
Shakespeares hafi verið að-
alsmaður. Honum sé j sonn-
ettunum lýst sem „þjóð-
höfðingja" („sovereign") og
Skýjakijúfar i Lundúnaborg
Það er víðar en á íslandi, sem byggingamálum er ábótavant. Nú er svo komið i London, að skýja-
kljúfarnir rí»a eins og gorkúlur á mykjuhaug, en húsnæðisvandræðin aukast þó enn hraðar. Lang-
flestir þessara skýjakljúfa eru byggðir fyrir skrifstofur, þrátt fyrir brýna þörf fyrir íbúðarhús.
Sovézkur fréttaskýrandi ritar
um fiotastöðina í Hvaifirði
Yfirlýstar fyrirætlanir Bandaríkjamanna um að koma
sér upp flotastöð í Hvalfirði eru annað veifið til umræðu
á erlendum vettvangi. Þjóðviljanum hefur borizt grein
sem einn af fréttaskýrendum sovézku fréttastofunnar
Novostí, A. Mihailovskí, hefur ritað um þetta mál og
verður hér sagt frá henni.
Mihailovskí segir að íslandi,
sem á engan hátt geti talizt
til hervelda, gefizt nú tæki-
færi til að leggja af mörkum
til „varna vestursins“. Sumir
vilji halda því fram að slíkt
framlag geti verið veruleg
tekjulind, en að hans skoðun
sé ekki hægt að meta gildi
þess fyrir íslendinga í krónum.
Flotastöðin
Hér er um að ræða sleitu-
lausa viðleitni yfirherstjórnar
NATO að fá leyfi til að koma
upp flotastöð í Hvalfirði í ná-
grenni Reykjavíkur. Frétta-
skýrandinn segir að brátt fyr-
ir eindregna andstöðu stjórn-
arandstöðunnar og íslenzks al-
menningsálits við fyrirætlun
rikisstjórnarinnar að verða við
tilmælum herforingja NATO,
hafi samningaviðræðum um
þetta mál verið haldið áfram
nýlega, þegar Harold Smith
flotaforingi, yfirmaður flota
Atlanzhafsbandalagsins á Norð-
ur-Atlanzhafi, hafi komið til
Reykjavíkur.
Botnmælingar
Síðan segir Mihailovskí: „Það
er látið í veðri vaka að að-
eins sé um að ræða viðbót við
olíugeyma, smíði bryggju fyr-
ir oliuflutningaskip og legu-
færi fyrir herskip. En sú ná-
kvæmni sem bandarískir sér-
fræðingar höfðu við að mæla
upp sjávarbotninn og aðrar
rannsóknir í Faxaflóa og hinn
gífurlegi kostngður við þessi
mannvirki (sem sögð eru munu
kosta nokkur hundruð miljón-
ir króna) neyða mann til að
efast um að ekki liggi meira
að baki þessum fyrirætlunum.
Þetta er miklu alvarlegra
mál en vissir ráðamenn Sjálf-
stæðisflokksins, sem fer með
yöld, vilja vera láta. Þar sem
ísland er á þeirri leið sem
Polariskafbátar Bandaríkjanna
fara, ætlar herstjórn NATO
augsýnilega að gera Hvalfjörð
að einni helztu bækistöðinni
fyrir þá. Þess ber að minnast
að bandaríski flotinn tók við
herstöð flughersins í Kefla-
vik og þar eru nú aðalstöðvar
kafbátaflotans á Norður-Atl-
anzhafi".
Erfiðleikar
Bent er á að Bandarikin
hafi átt í erfiðleikum með að
fá bækistöðvar fyrir kafbáta
sína. Vel geti svo farið, ef
brezki íhaldsflokkurinn tapar
þingkosningunum í haust, að
stöðvarnar í Skotlandi verði
ótryggar. Norðmenn hafi al-
gerlega neitað að leyfa að
slíkum stöðvum yrði komið
upp við strendur Noregs. „Eru
Bandaríkjamenn að undirbúa
flutning helztu Polariskafbáta-
stöðvar sinnar til íslands?“.
spyr Mihailoskí og telur að
svarið „geti ekki verið algert
nei“, þegar þess sé gætt hve
mikið kapp þeir leggi á að fá
stöðina í Hvalfirði.
Mihailovski vitnar í þá rök-
semd hernómsandstæðinga á
ísland verða í fremstu vig-
kafbátastöð í Hvalfirði myndi
Island verða í fremstu víg-
línu i kjarnorkustríði. Ekki
þurfi að fara mörgum orðum
um hvílíka hættu það myndi
hafa í för með sér fyrir ís-
lendinga og þvi ætti íslenzka
ríkisstjórnin að hugsa sig vel
um áður en hún tekur fullnað-
arákvörðun um þetta mál,
enda þótt herforingjar NATO
láti sig litlu skipta örlög is-
lenzku þjóðarinnar.
Tii fermingargjafa
Jarðlíkön, með og án ljósa
V asa-reikni vélar
Parker og Sheffer’s pennasett
Myndaalbúm
Minningabækur
Leður-skjalatöskur og möppur
DENNISON gjafapappír, bönd og rósir.
Ritfangaverzlun ísafoldar
Bankastræti 8.
Uyndordómur PERSONNA «r %á, 08 m*S tt&S-
tnraunum twfar ronmóknariiSi PERSONNA
Nklrt a8 g«ra 4 flugbelltar «99|ar á hv«rju biaði.
BlðJIS um PEKONNA blöðln.
Hin fróbcsru nýju PERSONNA rakblöð úr „»tain-
Iojs «ru nú lokiim fáonUg hér á londi.
Stœnta tkrvfið I þfóun rakblaða fró þvl að from-
Uiðila þelrro hófit. PERSONNA rokblaðið h«ldur
flugbitl fró fynta til liðoito = 15. rokiturs.
HEI1DS01UBIRGDIR /\ ^Jjj (
SIM4R I 3 I ? 2 - 112 9 9