Þjóðviljinn - 22.05.1964, Qupperneq 4

4 SIÐí
ÞlðÐVILTINN
Föstudagur 22. mai 1964
Otgefandi;
Sósíalistaflokk-
Sameinmgarflokkur alþýöu
urinn. —
Eitstjórar; [var H. Jónsson. Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Ritstjóri Sunnudagsins: Jón Bjamason.
Fréttaritstjóri: Sigurður V Friðbjófsson.
Ritstjóm afgreiðsla. auglýsingar Drentsmiðja. Skólavörðust 19.
Sími 17-500 (5 linur) Áskriftarverð kr. 90 á mánuði.
Skemmdarverk
|Jm þessar mundir er undirbúningur sumarsíld-
veiða að hefjast, en þó kann svo að fara að á
því geti orðið nokkrar tafir. Ástæðan er sú, að enn
á ný hefur LÍÚ gefið útgerðarmönnum ósvífin
fyrirmæli um tilraunir til samningsrofa og virð-
ist það orðin viðtekin regla hjá stjórn LÍÚ að
neyta allra bragða til að rjúfa löglega og gildandi
samninga á sjómönnum, einsog flestum mun í
fersku minni frá undangengnum síldarvertíðum.
Hér er raunar um að ræða einn anga af stefnu nú-
verandi ríkisstjórnar, enda hefur hún stutt LIÚ
með ráðum og dáð á þessu sviði með því að svipta
sjómenn samningsrétti og fela gerðardómi að
skammta þeim kaup eftir þeirri meginreglu við-
reisnarinnar, að aukin framleiðsla eigi fyrst og
fremst að færa milliliðum og atvinnurekendum
meiri gróða en ekki þeim sem framleiðsluaukning-
una skapa með vinnu sinni. Sjómenn eru seinþreytt-
ir til vandræða, en engan þarf að undra þótt þeir
reiðist margendurteknum tilraunum LÍÚ til að
svíkja löglega samninga. Svo getur farið að þetta
stórtefji fyrir endurskráningu á skipin og seinki
þannig öllum undirbúningi sumarsíldveiðanna,
eins og fram hefur komið í fjölmörgum samþykkt-
um sjómannafélaganna undanfarið. Framkoma
LÍÚ-forystunnar er því beinlínis skemmdarverk
gagnvart útgerðarmönnum, og ekki þarf að gera
því skóna, hvernig þessir herrar tækju því, ef sjó-
menn beittu eitthvað svipuðum bolabrögðum
gagnvart þeim.
• •
Ollu snúið öfugt
jjað er haft eftir kunnum þýzkum stjórnmála-
manni, sem dýrkaði valdið öðru fremur, að þeg-
ar hann heyrði orðið „menning“ nefnt, drægi hann
upp hanann á skammbyssunni sinni. Þessu virð-
ist svipað farið með ritstjóra Morgunblaðsins, þeg-
ar þeir taka sér í munn orðið „hlutleysi“. Þá er
öllum staðreyndum snúið við og gripið til svo aug-
ljósra falsana, að halda mætti, að ritstjórar Mbl.
líti á lesendur sína sem „samsafn fífla einna“, —
svo notuð séu alkunn orð þeirra. Þannig er því
haldið blákalt fram í leiðara Morgunblaðsins í
gær, að „kommúnistar“ hafi svikið samkomulagið
um hlutleysi Laos, þótt ríkisútvarpið flytji lands-
mönnum daglega fréttir af herforingjaklíku hægri
manna, sem hrifsaði völdin í sínar hendur. En
viðbrögðin við þessum griðrofum afturhaldsins í
Laos voru hins vegar þau, að fjölmargar hersveit-
ir bæði hlutlausra og hægri-sinna hlupust undan
merkjum, og vopnin hafa þannig snúizt í höndum
herforingjaklíkunnar. Þetta er það. sem á máli
Morgunblaðsins kallast griðrof „kommúnista“,
enda horfði bað tr'rlega með mikilli velþóknun á,
þegar afturhaldið í Brasilíu steypti löglegri stjórn
og hóf ofsóknír öQg;n öllum fríqlc;ivr^”m og fram-
farasinnuðum öflum þar í landi. — b.
Benedikt Gíslason frá Hofteigi
Útvarpstal Jó
. Jóhannes Nordal var helm-
ingurinn af skessunni. sem
boraði gat á fjallið sem rikis-
stjórnin reyndi að smjúga um
til að ná Búkollu hérna um
árið. Jóhannes fékk mikil
laun fyrir þetta gat og talar
nú frá tróni peningavaldanna í
landinu. Það var í útvarpinu í
gærkvöld, 14. maí, sem þjóðin
fékk að heyra Jóhannes á
þessum háa tróni og það held
ég að hvergi f heiminum nú
geti þjóðir heyrt í myrkuralda
bureaukrötum nema hér á ís-
landi. Þarna komu orð úr
sjúkdómafræði, ótti, flótti,
þensla, ofþensla og ef til
vill fleiri. sem eingöngu heyra
til sjúkri peningagræðgi auð-
manna. Hinsvegar heyrðust
ekki orðin neyzla, neyzluþörf,
verð (hugtak). markaðsverð o.
fl. sem öll tilheyra lifandi
auðmagns starfi og lífsviðmið-
un. Nú hafði greiðsluhalli við
útlönd orðið gjfurlegur, þrátt
fyrir á 5. hundrað milj. kr.
útflutningsauka, og svo hafði
gjaldeyrisstaðan batnað við út-
lönd, og innflutningur, neyzlu-
varningur. vélar og skip orð-
ið meira en gjaldeyrisöflunin
gat borgað, og ekki gekk á
gjaldeyrisforðann. Hvernig er
þetta bókhald? Jú, lán höfðu
verið tekin og skuldir ríkisins
vaxið, og gat þá gjaldeyris-
staðan farið að skýrast, en
innflutningur ekki. Já. inn-
flutningurinn var að hluta til á
lánsfé erlendra vöruhúsa, en
ekki má minnast á að það séu
erlendar skuldir, eða eigi að
draga frá gjaldeyrissjóðunum.
Æðisgenginn skipainnflutn-
ingur er að stórum hluta fyrir
lán frá skipasmíðastöðvum er-
lendis, en það eru vísf ekki
ríkisskuldir! Allt er það ein-
staklingsbundið sem er voðinn
sjálfur. Þessar skuldir eru þó
trygging fyrir því, að stjórnin
leggur ekki í bili í skessuleik-
inn frá 1960 að fella gengið.
Svo kemur skrítið. Gjaldeyris-
stöðuna erlendis þarf að
tryggja með köldu sparifé
þjóðarinnar í Seðlabankanum.
sbr. nýjar útvarpsumræður. Þá
hætta allir að skilja ósköpin,
það er að segja, það skilja all-
ir að allt er á hvínandi hausn-
um og öll er þessi fjármála-
stjóm einn Bakkabræðra-
skrípaleikur, því sannarlega
þyrfti ekki að tryggja gjald-
eyrissjóðinn, ef hann væri af-
gangur af framleiðslu þjóðar-
innar til neyzlu. eins og allir
gjaldeyrissjóðir em, sem ekki
eru blekking. Gjaldeyrissjóð-
ur, sem er gjaldeyrissjóður,
yki seðlaveltuna og þar með
lánsfé. Þessi gjaldeyr ssjóður
virðist ætla að drepa þjóðina!
Svo kom enn skrítið! Jó-
hannes fór að tala um jafn-
vægi. Það held ég að hafi
verið einn skessuborinn 1960,
en enginn hafði reynzt verr en
hann. Það kom líka upp að
Jóhannes hefur skrítnar hug-
myndir um jafnvægi. Bezta
myndin af jafnvægi kemur
fram í lestaferðum og það vit-
um við lestamenn. að jafnvæg-
ið verður að vera það, sem
látið er sitt hvona meginn á
hesthrygginn, annars fer allt
um hrygg. Ríkisstjómin er aft-
ur á móti þannig lestreki, að
hún vill hafa báðar klyfjarnar
öðru meginn, eða þá bara
pinkil móti drápsklyf. sbr.
drápsklyfjar húsa- og vöru-

15. sýning á Jáningaást'
Þjóðleikhúsið hefur sýnt ieikritið TÁNINGAÁST 14 sinnum við
góða aðsókn. Herdís Þorvaldsdóttir og Rúrik Haraldsson hafa vakið
mikla athygli í þessu lcikriti fyrir ágæta túlkun í hinum erfiðu að-
alhlutverkum. Boðskapur leiksins er mjög tímabær og er hann
hörð gagnrýni á sýndar- og sölumennsku. Hljómlistin, sem leikin
er í þessu Ieikriti, er mjag nýíízkuleg, og á sinn þátt í að gera
þessa sýningu að áhrifaríku og góðu leikhúsverki. — Næsta sýning
verður í kvöld. Myndin er af Benedikt Árnasyni, Róbcrt Arnfinns-
syni og Bryndísi Schram í hlutverkum sínum.
verðs og skatta, en . aðeins
launapinkill á móti. Við þessa
lestaferð hefur hún stritazt, en
aldrei komizt út af hlaðinu
áður en allt fór um hrygg.
Jafnvægi lífsafkomunnar. eru
launin annars Vegar og lífs-
þurftir, húsnæði'sverð, vöru-
verð og skattar hinsvegar. Ef
launklyfin á að vera það létt.
verður lífsþurftaklyfin að vérá
það líka. Séu lífsþurftirnar
þungar, verða launin að vera
það líka, annars fer allt um
hrygg. Þetta er aðeins þyngd-
arlögmálið sem hér verkar, og
ætti stjórnin að skilja það. Nú
er orðinn mikil áhalli og laun-
in orðin langt of létt á móti
lífsþurftunum. En í þessum
baggahalla vill nú stjórnin
hanga og sendir Jóhannes til
að skipa fyrír um jafnvægi.
Og þetta er stjórnin búin að
reka sig á, að ekki dugir í
neinu. síðan hún fór í skessu-
gatið hjá Jóhannesi 1960, og
nú kemst hún hvorki aftur né
fram.
Þessi mynd af lestaferðinni
er algild fyrir öll lífsviðhorf,
allt jafnvægi mannlegrar til-
veru, allan náttúrulögmáls-
bundinn búskap lífsins og
hagfræði, þrátt fyrir Jóhann-
es og fleiri slíka. Allt sem ein-
hvern veginn er öðrum megin
í þessu lífi verður að hafa
jafngildi sitt hinum meginn.
Nú stendur stjórnin föst í
fjallinu. sem eðlilegt er, fyrst
hún asnaðist í viðreisnargat
skessunnar. Og nú mætti
kannski smeygja einhverri
glóru inn í kollinn á henni.
Það gæti orðið : með því, aö
launafólkið sýndi henni núna
hvað þung launaklyfin þarf
að vera til að vega upp á móti
dýrtíðarbagganum hennar. Þá
veit ég að stjórnin reynist ekki
baggatæk, og hefur heldur
ekki hest undir þann glæpa-
burð sem hér yrði um að
ræða, og ótrúlegt annað en
hún mundi rata á ráðið og
henda dýrtíðarglæpnum úr
lífsþurftabagganum og skapa
með því jafnvægi lífsafkom-
unnar. sem um leið er jáfn-
vægi framleiðslunnar og allt
er undir komið.
Jóhannes segir að launin
megi ekki þyngjast, jafnvel
þótt allt þyngist hinum megin.
Hvað skyldi svona snjall lesta-
maður komast langt áður en
allt er komið undir kviðinn?
Það er ekki ónýtt að senda
hann til að hrópa jafnvægi
Dýrtíðin verður að fara út úr
efnahagskerfinu. Það hef
ég sagt vesölum stjómum ís-
lands æ foan í æ lengi und-
anfarið. Án skilnings á því
þýðir ekki að hrópa jafnvægi
eða stöðvun. Sá sem ætlar að
stöðva sig á stultunum fer
beint á hausinn.
Ríkisstjórnin á Islandi, þó
einkum sú, sem nú situr, ættu
að vera búnar að fá nó'g af
þeirri frægð að hrekjast úr
hverri yfirlætisvígstöðunni eft-
ir aðra, þegar hún er sprung-
in á sinni e:gin golu.
Síðan spyr ég Jóhannes og
er nákvæmlega sama hvort
hann svarar eða ekki: Getur
sú þjóð safnað gjaldeyrissjóð-
um — það er sama og bóndinn
safni inneignum — sem rekur
atvinnuvegi sína með tapi upp
í styrk úr ríkissjóði, sjávarút-
vegur, landbúnaður, gjald-
eyrir hennar hrökkvi ekki fyr-
ir innflutningi, safnað sé er-
lendum skuldum fyrir vörur.
tæki, uppbyggingu o.fl. Og
síðan sé lögmál þess gjaldeyr-
'ssjóðs þannig, að því stærri
sem hanp verður, þeim . mun
meira sparifé verði að hvílast
frá þátttöku í starfsemi þjóð-
arbúsins? Hitt. er svo annað
mál. hvaða gátu sagan þarf að
leysa um fólkið á Islandi, sem
segir þessa sögu um og fyrir
1964.
Jóhannes Nordal er liðlegur
ungur maður, af Ásgarðsætt-.
inni, meðalgreindur, en kann:
að, álíta annað sjálfur; auð-
heyrilega lundlítill, en sveigju-
glaður í hálsliðaleik upphefð-,
arinnar. Er það sorglegt að
ungir menn gerast einhvers-
k'onar Brúnka á Bakka handá
þeim bræðrum til að bera
grjót á. svo hún fjúki ekki í
veður og vind, en geti síðan
ekki hreyft sig.
BENEDIKT GÍSLASON
frá Hofteigi.
ALLTMEÐ
IMSKIP
Á NÆSTUNNI ferma skip .
vor til íslands, sem hér .
segir:
NEW YORK
Dettifoss 22.—25. maí
Selfoss 11.—17. júní
Brúarfoss 2.—8. júlí.
KAUPMANNAHÖFN
Gullfoss 28.—29. maí
Reykjafoss 6.—8. júní
Gullfoss 11.—12. júní
Gullfoss 25.—26. júní.
LEITH
Gullfoss 1. júiír ' • •* ■ ■■
Gullfoss 15. júní
Gullfoss 29. júní.
ROTTERDAM
Brúarfoss 28.—29. maí
Goðafoss 8. — 9. júní
Dettifoss 18.—19. júní
Mánafoss 29.—30. júní
HAMBORG
Brúarfoss 31. maí—3.júní
Goðafoss 12.—13. júní
Dettifoss 21.—24. júní
Reykjafoss 3.-4. júli.
ANTWERPEN '
Mánafoss 26. maí
Goðafoss 6. júní
Mána.foss 27. júní.
HULL
Mánafoss 28.—29. maí
Goðafoss 14.—17. júní
Reykjafoss 8. júli.
GAUTABORG
Tungufoss 2.—4. júní.
KRISTIANSAND
Reykjafoss 9. júní. '
VENTSPILS
Fjallfoss 8,—10. júní.
LENINGRAD ,
Fjallfoss 14. — 17. juni]
GDYNIA
Tröllafoss 22.-23. maí
— foss um miðjan júní
GDANSK
Tröllafoss 27. . maí.
Tröllafoss 25.—26. júní. .
STETTIN
Lagarfoss 21.—-23. maí ,
Fjailfoss 11.—>13. júní.
VÉR áskiljum oss rétt tii
að breyta auglýstri áætl-
un, ef nauðsyn krefur.
GÖÐFÚSLEGa', athugið að
geyma auglýsinguna.