Þjóðviljinn - 01.06.1965, Blaðsíða 2

HÓÐVILJINN
2 SlÐA
Lág og sendin suðurstriind landsins hefur reynzt mörgu skipinu skeinuhaett, því að hún er 6-
glöggt kennileiti utan af hafinu. Fjöldi sjóslysa hefur orðið á þessum slóðum og margur sjó-
maðurinn látið þar lífið. Jafnvel radartæki greina illa ströndina þarna og koma að litlu sem
engu haldi, svo að hættan vofir enn yfir, þrátt fyrir nýjustu tækni, Nú er þess að vænta, að
radartækin muni duga betur á þessum hættulegu slóðum í framtíðinni, því að samkvæmt þings-
ályktunartillögu Geirs Gunnarssonar sem samþykkt var á Alþingi í vetur verða settir sérstakir
radarspeglar á suðurströnd landsins og annars staðar þar sem þörf er á.
FISKIMÁL — Eftir Jóhann J. E. Kúld
SÍLDARVERTID
OG SÍLDARVERD
Þrátt fyrir það, að síldarver-
tíð er þegar hafin á sumar-
^íldyeiðum úti fyrir Austur-
landi, þá heyrist ekkert enn-
þá um sfldarverð á þessu
sumri, hvorki í bræðslu né
salt. Þannig hefur þetta geng-
ið undanfarin ár. Sfldarverð-
ið hefur ekki komið fyrr en
seint og síðar meir, og þá
svo lágt að það hefur verið
í hreinu ðsamræmi við það
heimsmarkaðsverð sem í gildi
hefur verið á sama tíma á
þeim afurðum sem úr hráefn-
inu hafa verið unnar. Tákn-
rænasta dæmið um þetta hef-
ur verið verð á bræðslusíld
annarsvegar og svo heimsmark-
aðsverð á síldarmjöli og lýsi
hinsvegar.
Hin opinberu afskipti af
þessu máli undir viðreisnar-
stjóm, hafa verið með þvflík-
um endemum, að leita hefur
mátt- til ríkja Suður-A*neríku,
þar sem bandariskir hringar
hafa arðsogið heflar starfsgrein-
ar til að finna nokkra hlið-
stæðu við bræðsVusildarverðið
á fslandi annars vegar og
heimsmarkaðsverð afurðanna
hinsvegar. Bræðslusildarverð
Norðmanna hefur á sama tíma
verið oft helmingi hærra án
allra opinberra uppbóta.
Það er merkilegt rannsókn-
arefni, að draga fram í dags-
ljósið ástæðurnar fyrir því
hvernig þetta gat gerzt, án
þess að íslenzk útgerðarmanna-
stétt risi upp og neitaði hrein-
lega að vera notuð sem uxar
til að draga viðreisnarplóginn.
Og íslenzk sjómannastétt,
hún hefur látið selja sig und-
ir þessa sömu sök, og það
án þess að mögla. Þennan ár-
angur ber viðreisninni að
þakka Alþýðuflokksforustunni
í sjómannasamtökunum. (Sem
þar hefur unnið á viðreisnar-
planinu). Og ekki væri neitt ó-
eðlilegt við það, þó spurt væri:
Hvað kostar svona fyrir-
greiðsla?
Otgerðarmönnum og sjó-
mönnum hefur verið att út í
deilur um hrein aukatriði,
samanborið við verðspursmálið
á hráefninu. Þeir hafa getað
deilt um það, hvoru megin
hálfur hundraðshluti úr afla
ætti að falla, hlut sjómanna,
eða útgerðar. Á sama tima hef-
ur þeim ekki dottið í hug að
mynda sameiginlega fylkingu
gegn .aröráninu £ sambandi
við það svívirðilega hráefnis-
verð sem þeim hefur verið
greitt.
Guðmundur Jónsson útgerð-
armaður á Rafnkelsstöðum, í
Garði sagði nýlega í samtali
við dagblaðið Vísi, að hann
vissi um útgerðarmenn sem
hefðu fengið kr. 40,00,— fjöru-
tíu krónur — á hvert síldarmál
sem verðuppbót á sumar-
bræðsTusfldarverðið í fyrra,
vegna þess að þeir hefðu gert
þannig samninga. Hinsvegar
gat hann ekki um hvaða verð
hefði verið greitt sjómönnun-
um sem veiddu síldina, sem
uppbótin var greidd á. En mér
dettur ekki í hug að halda,
að þessar fjörutíu krónur hafi
verið allur mismunurinn á
milli hráefniverðs og söluverðs
afurðanna að frádregnum
vinnslu- og sölukostnaði, því
að ég hygg að hann hafi ver-
ið nokkru meiri.
En þó við miðuðum bara
við þessar fjörutíu krónur sem
Guðmundur segir vissa útgerð-
armenn hafa fengið sem upp-
bót á sína bræðslusfld, iá er
þetta mál nógu alvarlegt fyr-
ir því. Við skulum miða við
tíuþúsund mála afla í bræðslu.
Það þótti enginn geysiafli í
fyrrasumar, þó það sé sæmi-
legur afli. Á slíkan afla nem-
ur uppbótin ein , samkvæmt
framansögðu kr. 400.000,00. Og
hafi skipshöfn á slíkum báti
verið með 35% af afla, þá
hefur hún verið snuðuð um
kr. 140.000,00 á flestum skip-
um í flotanum, því að grunur
minn er sá, að það s'é lítill<j,
minnihluti útgerðarmanna sem
slíkar uppbætur hefur fengið.
Það er einn af umsvifamestu
útgerðarmönnum á Suðurnesj-
um sem dregur upp þessa á-
takanlegu mynd af ástandinu,
í samtalinu sem vitnað er í
hér að framan.
Hvemig á heilbrigður rekst-
ur að geta þrifizt á útgerð á
meðan viðreisnin tröllríður
henni svo harkalega, að slíkt
þykir varla í frásögur færandi,
og er engan veginn haldið á
lofti, þó sfldarbræðslur geti
greitt kr. 40,00 sem uppbót
á hráefnisverð fyrir hvert mál
af síld. Og ekki hefur það
heyrzt að málsvari útgerðar-
innar L.l.Ú. hafi opinberlega
mótmælt slíkri lögverndaðri
féflettingu á stéttinni, sem
Guðmundur á Rafnkelsstöðum,
Lausn-
in fundin
Svo var að sjá í Alþýðu-
blaðinu í fyrradag sem Bene-
dikt Gröndal, formaður út-
varpsráðs, teldi sig vera laus-
an úr þeirri andstyggilegu
sjálfheldú sem hann héfur að
eigin sögn dvalizt í síðan
hann beitti sér fyrir því að
dátasjónvarpið á Keflavíkur-
flugvelli yröi aukið og marg-
faldað. 1 sunnudagsgrein
sinni lýsir hann yfir þvi að
nú séu æ fleiri að fallast á
þá „lausn“ að takmarka beri
hermannasjónvarpið við völl-
inn einan jafnskjótt og is-
lenzka sjónvarpið „er komið
vel af stað“, hvernig svo sem
skilja ber það loðna orða-
lag. Og Benedikt heldur á-
fram: „Allur þorri sextíu-
menninganna fagnar þessari
lausn sem sigri og finnst
kjarninn í gagnrýni þeirra
hafa hlotið viðurkenningu
Sjónvarpsnotendafélagið fagn-
ar einnig sigri, þar sem ekki
verður lokað strax fyrir am-
erisku stöðina, og sjónvarps-
tækjaeigendur sitja ekki uppi
myndlausir með tæki sín,
6em þeir hafa samanlagt var-
ið um 150 miljónum króna
til að kaupa“. Þannig sé lok-
ið harðvitugri styrjöld með
þeim athyglisverða árangri
að allir standi með pálmann
í höndum og geti sameigin-
lega slegið upp sælli og blíðri
sigurhátíð.
En hvar hefur verið tekin
ákvörðun um þá „lausn“ sem
Benedikt Gröndal telur jafn
mikið fagnaðarefni fyrir alla?
Ekkert hefur gerzt annað en
það að Gylfi Þ. Gíslason hef-
ur iýst þeirri „persónulegu
skoðun" sinni að loka beri
dátasjónvarpinu þegar það
íslenzka er tekið til starfa,
og Benedikt hefur einnig (-
klæðzt þessum persónuleika
Gylfa. Málið hefur ekki einu-
sinni verið reett innan rík-
isstjórnarinnar, hvað þá að
þar hafi verið tekin nokkur
ákvörðun. Og þaðan af síður
hefúr heyrzt um ákvarðanir
þeirra sem fara með hús-
bóndavald á Keflavíkurflug-
velli og líta á íslenzkt þjóð-
félag sem hjáleigu þess stað-
ar.
Raunar kemur það greini-
lega I ljós, þegar er fagn-
aðarandvörpum Benedikts
linnir, að hann hugsar sér
alls ekki að dátasjónvarpinu
verði lokað með íslenzkum
fyrirmælum. Hann rekur ná-
kvæmlega að efni Keflavík-
ursjónvarpsins sé nálega ein-
göngu kvikmyndir af sjón-
varpsþáttum sem bandarísk
auðfyrirtæki hafa látið gera
f auglýsingaskyni fyrir varn-
ing sinn, en hér sé þetta
efni sýnt án auglýsinganna
vegna þess að auðfélögin séu
reiðubúin til að fórna sér
fyrir ættjörðina og banda-
rfska herinn. En þegar aug-
lýsendurnir frétti að þessi
ættjarðarást þeirra sé þannig
misnotuð að áhorfendur séu
að 80—90 hundraðshlutum
íslendingar muni þeir neita
að láta kvikmyndirnar í té
endurgjaldslaust eða endur-
gjaldslítið, nema auglýsing-
arnar verði „látnar fylgja
með“. þvf á íslandi sé „tölu-
verður markaður" fyrir
bandarískar vörur. Þannig
vonar Benedikt að ágimd
bandarískra auðfélaga bjargi
sóma lslands, án þess að við
þurfum nokkuð fyrir því að
hafa.
Að því leyti sem þessar
vonir standast ekki kann
Benedikt annað ráð. Hann
segir að fslendingar geti
keypt bandaríska sjónvarps-
þætti; þannig kosti 50 mfn-
útna leikrit aðeins 56 doll-
ara og þegar við tækjum
slíkan þátt á leigu yrði dáta-
sjónvarpinu „bannað að sýna
hann. . . Af þessum sökum
þarf íslenzkt sjónvarp ekki
að óttast samkeppni við
Keflavíkursjónvarpið, en get-
ur keypt frá því beztu dag-
skrárliðina ef það vill“.
Með þessu er vandinn að
sjálfsögðu endanlega leystur.
Við kaupum hreinlega alla
dagskrána af dátasjónvarp-
inu, þannig að það standi
uppi verkefnalaust og til-
gangslaust. Þá hefur félaa
sjónvarpsnotenda ekkert
misst, sextfumenningarnir
geta hrósað einstæðum sigri
fslenzkrar menningar og ís-
lenzka sjónvarpinu er sóð
fyrir efni til eilífðamóns.
En dollarakostnaðinn mun-
um við fá greiddan með ó-
endurkræfum framlögum frá
rfkisstjóm Bandaríkjanna.
— Austrf.
■■■■■■■■■■■■■■■■!!■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
Þriðjudagur 1. júni 1965
Fyrstu síld sumarsins landað í Neskaupstað.
einn meðlimur þessara sam-
taka, hefur vitnað um í op-
inberu blaðaviðtali. Og þó heí-
ur oft verið gerð fundarsam-
þykkt og látin á þrykk út ganga
af minna tilefni.
Það ætti heldur ekki að
teljast nein goðgá þó sjómenn
og útgerðarmenn krefðust
fjörutíu króna hækkunar á
hverju síldarmáli miðað við
verðið í fyrra, þegar það ligg-
ur ljóst fyrir samkvæmt upp-
lýsingum þeim sem ég vitna
i hér að framan, að um þá
upphæð gat í það minnsta
bræðslusíldarverðið verið hærra
í fyrrasumar.
Bótagreiðslur
Almannatrygginganna í Gullbringu- og Kjósar-
sýslu fara fram sem hér segir: **
/ :• . .
í Kjalarneshreppi þriðjudaginn 1. júní kl. 2—4.
í Mosfellshreppi miðvikudaginn 2. júní kl. 2—4.
í Seltjarnameshreppi fimmtudaginn 3. júní kl. 1—5.
I Grindavíkurhreppi föstudaginn 4. júní kl. 10—12.
í Njarðvíkurhreppi föstudaginn 4. júní kl. 2—5 og
Njarðvíkurhreppi þriðjudaginn 8. júní kl. 2—4.
í Gerðahreppi föstudaginn 4. júní kl. 2—4.
í Miðneshreppi þriðjudaginn 8. júní kl. 2—4.
Á öðrum stöðum fara greiðslur fram eins og venju-
lega. — Ógreidd þinggjöld óskast þá greidd.
Sýslumaðurinn í
Gullbringn- og Kjósarsýslu.
Iðjufélagar
Farið verður i skógræktarferð miðvikudaginn 2.
júní 1965.
Lagt af stað frá skrifstofu félagsins, Skipholti 19,
kl. 8 e.h. — Fjölmennið.
Stjórnin.
FERDABÍLAR
4—17 farþega Mercedes-Benv tiópferðabílar af nýjustu
gerð tll leigu i lengrí og skemmri ferðir
Símavakt allan sólarhringinr
- ERÐABÍLAR sími 20969
Haraldur Eggertsson
t