Þjóðviljinn - 26.03.1966, Blaðsíða 10

Hringurinn efn-
ir til barna-
skemmtunar
Kvenfélagið Hringurinn í
Reykjavík gengst fyrir barna-
slkemmtun í Háskóiabíóí j dag,
laugardag og rennur allur á-
góði af henni til líknarstarf-
semi. Er þetta í þriðja sinn sem
Hringurinii efnir til slíkrar
skemmtunar og hafa þær verið
mjög vel sóttar.
Á skemmtuninni munu koma
fram margir landskunnir
skemmtikraftar og skemmta
þeir allir endurgjaldslaust. Þeir
sem þarna koma fram eru:
Nemendur úr dansskóla Her-
' manns Ragnars, Savanna trí-
óið, Alli og Kalli, Hljómsveit-
in Toxik, Alli Rúts, Emilía
Jónasdóttir, Jóhann Pálsson og
Ómar Ragnarsson.
Skemmtunin hefst k;l. 2 síð-
degis. Stjórnendur verður Jón
B. Gunnlaugsson. Aðgöngumið-
ar kosta kr. 50 miðinn og fást
þeir hjá Lárusi Blöndal í Vest-
urveri, í Heimakjöri, Sólheim-
um 2/9, Kjörbúð Laugarness,
Grensáskjöri og í Háskólabíói.
Náttúrufræ&i-
féiagsfundur
Næstkomandi mánudag, 28.
marz kl. 8.30, heldur Hið íslenzka
náttúrufræðifélag fræðslufund í
1. kennslustofu Háskólans. Agn-
ar Ingólfsson dýrafræðingur
flytur erindi með litskuggamynd-
um: Um íslenzka máva og fæðu-
öflun þeirra.
Agnar Ingólfsson hefur und-
anfarin ár lagt stund á rann-
sóknir á íslenzkum mávum, sam-
búð þeirra og fæðuöflun. Hann
mun á vetri komanda verja dokt-
orsritgerð um þetta efni við há-
skólann í Ann Arbor í Banda-
ríkjunum. 1 erindinu mun hann
fjalla nokkuð um ýmsar niður-
stöður rannsókna sinna.
Kjartan ræðir við fréttamenn & sýnjngunni — (Ljósm. A.K.)
Kjartan opnar sfningu s
dag í Ustamannaskálanum
1 dag opnar Kjartan Guð-
jónsson, listmálari málaverka-
sýningu í Listamannaskálan-
um og verður sýningin opin
alla daga fram á skírdag.
Á sýningunni eru ríflega
sextíu myndir — þar af 31
olíumálverk og annað eins af
krítarmyndum og tempera-
myndum — og þarna eru líka
sýndar teikningar úr mynda-
sögunni um Harald harðráða,
sem birtist á sínum tíma í
Þjóðviljanum.
Málverkin eru svo til ein-
göngu máluð á síðustu þrem
árum og krítar- og tempera-
myndirnar frá tveggja ára
tímabili og virðist blágrænn
litur ríkjandi í heildarsvip
á sýningunni. Málverkin eru
nonfígúratíf og ber mikið á
innbiásnum náttúrustemning-
um meðvituðum og ómeðvit-
uðum.
Þetta er önnur einkasýning
Kjartans. Þá fyrri hélt hann
árið 1963 í Listvinasalnum á
Freyjugötu en hefur síðan
tekið þátt í samsýningum svo
tugum skiptir.
I dag verður sýningin opn-
uð fyrir boðsgesti.
Alþýðubandalagið krefst þjóðar-
atkvæiagreiðslu um alúmínmálii
Framhald af 1. síðu.
fleiri fé'ög munu fylgja á eftir
annars staðar á landinu. Ég
skora á Alþýðubandalagsfólk í
Reykjavik að fjölmenna á stofn-
funtlimn á miðvikudaginn og
efla með því sókn þeirra, sem
öflugast berjast gegn stefnu rík-
isstjómar og þeim þjóðhættu-
legu samningum við erlendan
auðhring sem hún ætlar sér að
gera“.
í upphafj -hafði Lúðvík Jós-
epsson minnst á að ríkisstjómin
hefði algjörlega gengið á bak
stefnumiðum sínum t.d. loforð-
unum um baráttuna gegn verð-
bólgunni. Þetta kæmj m.a. fram
í þvi að vísitala framfærslu-
kostnaðar hefði hækkað um 82%
undanfarin ár, Atvinnuvegir
landsmanna væru i úlfakreppu
vegna lánsfjárskorts og óðaverð-
bólgu. Togaraútgerðin væri
næstum að engu orðin og svo
mætti lengi teíja.
Síðan rakti Lúðvíik alúmín-
samninganna. sem Jóhann Haf-
stein hyggst undirrita á mánu-
daginn, áður en alþingi fjallar
um málið Vék Lúðvik að helztu
,,röksemdum“ alúmínmanna.
Hann benti á að virkjun við
Búrfell í Þjórsá væri hagstæð-
asta vjrkjun sem íslendingar
gætu ráðizt í enda Þótt ráð-
izt væri i nauðsynlegar varúð-
araðgerðir Alúminhringurinn
ættj að fá kílóvattstundina
næstu áratugi á 10.75 aura þann-
ig að ekkert mættj breytast frá
upphaflegum áætlunum tii þess
að hringurinn greiddj undir
framleiðslukostnaðarverði. Og
allt benti nú til þess að svo yrði.
Lúðvík skýrði síðan frá því að
samj alúmínhringur hefði gert
samnjng í Noregi um 20% hærra
raforkuverð en hér er fyrirhug-
að, og vísitölubundna hækkun
að auki. Og fulltrúar Alþjóða-
bankans teldu raforkuverðig til
hringsins sýnilega of lágt þar
sem þeir vildu fá hluta af skatt-
greiðslum hringsins upp í
greiðslu þess láns, sem hann léti
til virkjunarinnar.
Þessu næst vitnaði Lúðvík í
greinargerð frumvarpsins um
Landsvirkjun þar sem segir að
raforkuþörf landsmanna myndi
tvöfaldast á hverjum 10 árum.
Þannig myndum við þurfa 125
þús. kílóvött í viðbót á næstu
10 árum og 250 bús. á þar næstu
tíu árum, eða 375 þús. kí'óvött
á 20 ára bili. Landsmenn fengju
hins vegar aðeins 84 þús, kíló-
vött frá Búrfellsvirkjuninni hitt
ætti að fara til hringsins. Lands-
menn byrftu bvi sjálfr að virkja
auk Búrfellsvirkjunar á næstu
20 árum 300 þús kílóvött. En á
sama tíma væri ódýrasta rafork-
an seld hringnum. Og iðnaðar-
málaráðherrann hefði gleymt að
taka tap landsmanna af þessum
orsökum með í útreikninga sína.
sem augsýnjiega væru settir upp
til að fá fyrirfram hagstæða út-
komu.
Síðan vék Lúðvík að þeim
forréttindum, sem alúmínhring-
urinn á að njóta og nefndi sem
dæmi að hann á ekki afl leggja
skattframtöl sín fyrir íslenzka
aðila heldur útlendinga. Og ef
upp risi ágreiningur um fram-
tölin aetti að skjóta málinu fyr-
ir erlendan dórastól. Það væri
þvi ekki nóg að hringurinn væri
laus við alla tolla og nyti margs
konar annarra forréttinda, he!d-
ur ætti hann einnig að skjóta
málum sínum til erlendra dóm-
stóla. Dótturfyrirtæki hringsins.
sem ætti a.ð vera í sumum tilfell-
um íslenzkt og njóta forréttinda
umfram íslenzka aðila. ætti að
leita ti! erlendra dómstóla með
deilumál sín. Þar væri íslenzkt
réttarfar vanvirt og þó sýnd
sérsiök lítilsvirðing ;K hæsita-
rétti. f Noregi væri hringur-
inn látinn sæta norskum lögum
og norskum dómstólum í hví-
vetna.
En það háskalegasta við
samningsgerðina vig svissneska
auðhringinn er þó sú nýja
stefna sem nú er upptekin.
sagði Lúðvík síðan. í atvinnu-
málum þjóðarinnar. Hér á að
hverfa frá þeirri grundvallar-
stefnu, sem mörkuð hefur verið
af leiðtogum okkar í sjálfstæð-
isbaráttunni um yfirráð lands-
manna yfi- eigin auðlindum og
atvinnuvegum Forsvarsmenn
alúminmanna hafa ekkj leynt
því ag þeir hafa fullan hug á
ag enn meiri framkvæmdir komi
á eftir á vegum útlendjnga. OHu-
hreinsunarstög hefur verig nefnd
og komig hefUr fram vilji til
að hleypa erlendu einkafjár-
magni inn í fiskiðnag lands-
manna. Það þarf ekkj mörg er-
lend fyrirtæki til ag efnahags-
legt sjálfstæði landsmanna verði
lagt í háskalega fjötra — Að
lokum mælti ræðumaður þau
orð sem vitnað var til i upp-
hafi fréttarinnar sem birtist á
forsíðunni.
Hannibal Valdimarsson var
annar ræðumaður Alþýðubanda-
lagsins við umræðurnar um van-
traustið. Hann minnti m.a. á
ranglætið í skattmálum með því
að nefna það dæmi að verka-
maður hafði 132 þús. kr. í árs-
tekjur en fékk heimsenda at-
hugasemd frá skattstofunni um
að honum yrðu áætlaðar tekjur
vegna þess að enginn gæti lifað
af þessum tekjum. Honum átti
að áætla hærri tekjur á sama
tíma og skattsvikararnij- og stór-
gróðamenn sleppa. En hvert er
verkamannakaupið með dagvinn-
unni í 3Cfl vinnudaga? 100 þús.
kr. Og með tveim yfirvinnu-
tímum á dag alla vinnudagana
142 þús, kr. eða svipað og
v.erkamaðurinn hafði, sem skatt-
stofan sagði að gæti ekki lifað
af þessum tekjum. Þannig er
ranglætið f reynd.
Hannibal vék því næst að alú-
mínframkvæmdunum og vitnaði
' samþykkt miðstjórnar Alþýðu-
sambandsins þar sem stærstu og
öflugustu samtök landsins vara
við hættulegri stefnu, sem taka
eigi upp með alúmínframkvæmd-
unum. Þannig séu fyrirhugaðar
samningsgerðir í andstöðu við
verkalýðssamtökin og einnigsam-
■tök bænda og framleiðsluat-
vinnuveganna. Með þessu væri
sýnt að þjóðin væri gegn slíkum
samningum og hún ætti heimt-
ingu á því að þeir væru lagðir
undir þeirra dóm því knappur
meiri hluti á alþingi hefði ekk-
ert umboð síðan í síðustu kosn-
mcum til að binda þjóðina i
áratugi á klafa erlends stórfvr-
Framhald á 3. síðu.
Tékkneskipianóleik-
arinn Kvapil heldur
tónleika í Reykjovík
Tékkneski píanóleikarinn
Radoslav Kvapil er kominn
til landsins á vegum Skrif-
stofu skemmtikrafta, sem
Pétur Pétursson rekur, og
mun hann halda tónleika í
Austurbæjarbíói í kvöld kl.
7. Kvapil leikur þá eingöngu
verk eftir tékkneska höf-
unda, eldri og yngri m.a.
Dvorak, Vorisek, Janacek og
Smetana. Hingað kom
Kvapil úr hljómleikaferð um
Norðurlönd og heldur hann
heimleiðis á miðvikudag.
Tékkneski sendiherrann á Is-
landi hélt í gær fund með Rado-
slav Kvapil, Pétri Péturssyni,
fréttamönnum o.fl. Kvapil er
ungur maður, fæddur 1934 í
borginni Bmo í Tékkóslóvakíu.
Hann hefur þegar hlotið mikla
viðurkenningu sem píanóleikari,
bæði í heimalandi sínu og er-
lendis, fékk t.d. verðlaun á Jana-
cek tónlistarkeppninni, sem
haldin var í Bmo árið 1959. Er
hann álitinn einn af beztu píanó-
leikurum heimalands síns — og
er þá nokkuð sagt.
Kvapil hóf nám í, píanóleik
aðeins sex ára að aldri og var
kennari hans allt frá bernsku
dr. L. Kundera, sem var nem-
andi hins kunna tónskálds og
píanóleikara Janaceks. Lauk
Kvapil prófi undir handleiðslu
dr. Kundera frá Janacek tónlist-
arháskólanum í Brno og síðustu
tvö árin hefur hann verið próf-
essor við Konservatoríið í Prag.
Jafnan hefur Kvapil lagt á-
herzlu á flutning lítt kunnra eða
áður óþekktra verka eftir Dvorak
og Janacek. bótt hann hafi einn-
ig leikið verk annarra meistara,
etdri sem yngri.
Tónverk Janaceks hafa haft
mikil áhrif á nútíma tónlist um
heim allan, en þó munu það vera
óperur hans, sem njóta mestrar
hylli í Tékkóslóvakíu, en Jana-
cek samdi sjálfur texta við óper-
ur sínar.
Árið 1959 hóf Kvapil samvinnu
við vin sinn Stanislav Apolin,
cellóleikara, vöktu tónleikar
beirra mikla athygli og eftir sex
mánaða samstarf hlutu þeir
verðlaun á alþjóðlegri tónlistar-
samkeppni í Genf. Síðán hafa
beir haldið hljómleika víða um
lönd og hlotið einróma lof gagn-
Lofðleiðir gefa
út blað
Loftleiðir hafa nú byrjað út-
gáfu á fjölrituðu og ljósprent-
uðu starfsmannablaði, svipuðu
því sem Plugfélag íslands hef-
ur gefið út nokkur undanfarin
misseri undir heitinu FAXA-
FRÉTTIR. Sá reginmunur er
þó á þessum tveim starfs-
mannablöðum, að blað Loft-
leiða er að meginhluta til rit-
að á enska tungu, hitt á ís-
lenzku. Ástæðan fyrir ensk-
unni í Loftleiðablaðinu er sú,
að því er einkum ætlað að ná
til þeirra sem skilja enska
tungu en eru ólæsir á íslenzku
— .en þeir eru sem kunnugt
er margir í þjónustu félagsins.
í þessu fyrsta hefti er m.a.
viðtal v:ð Alfreð Elíasson fram-
kvæmdastjóra, sagt er frá starf-
semi Loftleiða í ýmsum lönd-
um og sitthvað fleira. Sigurð-
ur Magnússon og Helga Ingólfs-
dóttir ritstýra blaðlpu.
Radaslav Kvpail
rýnenda fyrir fágaðan samleik
og fullkomna tækni og þykja
tónleikar þeirra bera vott um
ótrúlega kunnáttu og þroska hjá
svo ungum listamönnum.
Á efnisskrá tónleikanna í
Austurbæjarbíói eru eingöngu
verk eftir tékknesk tónskáld eins
og. fyrr segir. Leikur Radoslav
Kvapil Sónötu í b-moll eftir
Vorisek, Tema með tilbrigðum
up. 36 eftir Dvorak, Sónötu 1.
X. 1905 eftir Janacek. Tékkneska
dansa eftir Smetana og I þok-
unni eftir Janacek.
11% hækkun
furgjalda
með sérleyf-
isbifreiðum
■ Póstst’jórnin hækkaði
fargjöld á sérleyfisleiðum
um allt land síðastliðinn
þriðjudag og nemur sú
hækkun um 11% að þessu
sinni og munu nýir út-
reikningar á fargjöldunum
birtast í leiðarbók, sem
væntanlega kemur út
seint í apríl.
í fyrradag kom þegar til
framkvæmda hækkun með
strætisvögnum milli Reykja-
víkur og Hafnarfjarðar hjá
Landleiðum h.f., — kemur
hækkunin fram á svoköll-
uðum lausagjöldum og kost-
ar nú kr. 13.00 í staðinn
fyrir kr. 11.00 áður, en þeir
sem kaupa afsláttarkort fá
þau á sama verði sem áður
og verður þannig engin
hækkun fyrir fastafarþega
og er nú orðinn 36°/n af-
sláttur á þessum kortum.
Þeir sem taka sér far
með Hafnarfjarðarstrætó til
Kópavogs borga hinsvegar
kr. 7.00 eftir sem áður, en
í Silfurtún hækkar far-
gjaldið upp í kr. 11.00, —
kostaði áður kr. 9.25.
Ekki er væntanleg hækk-
un á fargjöldum hjá Stræt-
isvögnum Kópavogs eða
Strætisvögnum Reykjavíkur
bessa daga og munu þeir
aðilar ekki hækka fargjöld
fyrr en í sumar eftir hækk-
vnarreglum undanfarin ár