Þjóðviljinn - 05.11.1966, Blaðsíða 7

Laugarðagur 5. nóvember 1966 — ÞJÓÐVIUINN — SÍÐA
Sjömílnaskórnir
Framhald af 6. síðu.
stjórnarvalda og vísindamanna
hafa ekki ævinlega verið
snurðulaus. Það var ekki
hlaupið að því að gera sam-
stæðan hóp úr þeim vísinda-
mönnum sem komnir voru að
vestan, þeim sem hlotið höfðu
menntun sína í Sovétríkjunum
og heimamönnum.
Árið 1950 krafðist Sén Ji
marskálkur sem stjórnaði und-
irbúningnum að smiði kjarna-
sprengjunnar þess af vísinda-
mönnunum að þéir „gengju í
þjónustu alþýðunnar". Leiðtog-
ar kommúnista óttuðust að upp
myndi koma sérréttindastétt
„vísinda-mandarina“ sem myndi
yerða flokknum erfið viðfangs.
En samt höfðu vísindamennirn-
ir á fyrstu árum alþýðustjórn-
arinnar fullt athafnafrelsi. Það
var látið við það sitja að þeir
væru þar sem hægt vaeri að
hafa gát á þeim, innan vébanda
vísindaakademíunnar. Mao skip.
aði sem formann þeirrar stofn-
unar hinn aldraða beimspek-
ing og ljóðskáld Kúo Majo sem
rækti af fullkominni hollustu
það hlutverk, sem flokkurinn
hafði falið honum, að vera á
verði gegn einstaklingshyggju
vísindamannanna.
1955 tók áttunda þing kín-
verskra kommúnista i taumana.
Þar var ítrekað svo að ekki var
um að villast, að „vísindarann-
sóknir verða að miðast við
þarfir ríkisins". Þetta þýddi að
grundvallarrannsóknir urðu að
víkja fyrir rannsóknum í
kjarnaiðnaði, , geimvísindum
(eldflaugasmíði) og öðrum hag-
nýtum rannsóknum. Sett var á
laggirnar áætlunarnefnd um
vísindarannsóknir og Sén Ji
skipaður formaður hennar.
er tekin. Það verður að taka til-
lit til ágreinings um tækniat-
riði og leyfa frjálsar umræður.
Það má heldur ekki nota vald
stjórnardeilda til að hafa á-
hrif á þær umræður, því að
undirstöðurannsóknir og tækni-
visindi hafa ekkert stéttareðli.
Það var ekki hægt að gera
allt í senn, bæta fyrir brottför
sovézku sérfræðinganna, halda
áfram iðnvæðingu og þróun
vísindanna og eiga samtímis
í útistöðum við vísindamennina
sjálfa. Þeir fengu því m.a.
framgengt að þeir þyrftu ekki
að eyða nema sjötta hluta tíma
síns til „stjórnmálastarfa“. Eng-
inn hneykslaðist þegar Tsén
Santsjang, forstöðumaður kín-
versku kjarnarannsóknanna,
sagði í grein árið 1964: „Við
verðum að ger'a okkur ljóst að
vísindatilraunir jafngilda ekki
starfi að aukinni framleiðslu.
Þær fylgja sínum eigin lög-
málum. Ef okkur skilst þetta
ekki munum við eiga eftir að
verða fyrir vonbrigðum og til-
raunirnar munu ekki bera til-
ætlaðan árangur". Prófessorar
og aðrir vísindamenn eru síð-
an alveg einráðir um hvaða
nemendur eða samstarfsmenn
þeir velja sér og miða aðeins
við vísindalega haefileika þeirra.
Þrátt fyrir þau skakkaföll
sem hér hefur verið drepið á
eru Kínverjar nú komnir langt
áleiðis að standa jafnfætis hin-
um þróuðu iðnaðarþjóðum í
ýmsum þeim greinum sem eru
vaxtarbroddar vísindanna í
dag. Þeir eiga ótæmandi upjv
sprettur gáfna og verkhyggni
og geta því sett markið hátt.
Enginn efast heldur um að
þeir muni leggja sig alla fram.
Þeir hafa nú notað til fulln-
ustu þann lærdóm og þekk-
ingu sem visindamenn þeirra
Miljónatœkið ónotað
1957 voru völd nefndarinnar
enn aukin og henni ekki að-' heim’ frá" vésturi^ndúm
eins falið að skipuleggja rann- og Sovétríkjunum og nú verða
sóknirnar, heldur emnig að áv þeir fyrst og fremst að treysta
kveða fjarveitmgar og segja"? - sjálfa gig Smám gaman munu
fyrir um vinnutilhögun. Það
var einnig hennar verkefni að
telja þá kínversku vísindamenn
sem enn voru erlendis á að
snúa aftur heim.
Vísindamenn létu sér ekki
lynda þessa undirokun. 1957, á
hinu svonefnda „tímabili hundr-
að blóma“, fóru þeir ekki dult
með óánægju sína. Þremur
mánuðum síðar var aftur tek-
ið harkalega i taumana. Kúo
Majo sagði hinum óþægu vís-
indamönnum að-„þeir gengju
í berhögg við forystu flokks-
ins“. Einstaklingshyggj a sumra
vísindamanna væri einnig ögr-
un við flokkinn. bætti hann
við.
Þessi barátta gegn „hægri-
villu“ olli miklum usla á skeiði
„stökksins mikla fram á við“.
Sén Ji tók í sínar hendur þau
völd sem vísindaakademían
hafði enn og enginn vísinda-
maður átti sæti í „Vísinda- og
tækniráðinu“ sem Níe Jung-
sén marskálkur var formaður
fyrir. Hann sagði í september
1958: „Ef við látum vísindin
fylgja þeirri braut sem borg-
aralegir sérfræðingar hafa
markað, munu þau ekki geta
gegnt því hlutverki sem þeim
er ætlað í uppbyggingu sósíal-
ismans. Óskoruð yfirráð flokks-
ins yfir vísindum og tækni eru
þvi grundvallartrygging fyrir
yfirburðum sósialismans og örri
framvindu vísinda okkar og
tækni“.
Þessum erfiðu tímum fyrir
kínverska vísindamenn lauk
skyndilega eftir vinslitin við
Sovétríkin. „Stökkið mikla
fram á við“ hafði valdið ring-
ulreið í fjölmörgum vísinda-
stofnunum. Það varð að rétta
við aftur. 1962 birti „Rauði
fáninn“ grein þar sem sagt var
að ekki væri hægt að komast
af án visindamannanna við
uppbyggingu sósíalismans: „Það
verður að spyrja þá álits áður
en nokkur vandasöm ákvörðun
hinir „borgaralegu" vísinda-
menn og sérfræðingar víkja
fyrir „vísindamönnum bylting-
arinnar". Kínverjar munu enn
eiga eftir að kom* heiminum á
óvart.
Framhald af 1. síðu.
sér af fullum krafti að rann-
sóknum og virkjun annarstað-
ar.“
Óforsvaranlegt
framkvæmdaleysi
í framsöguræðu sinni gagn-
rýndi Guðmundur Vigfússon
harðlega það óforsvaranlega
framkvæmdaleysi sem ríkt hef-
ur í hitaveitumálum Reykjavík-
ur á undanfömum árum og hið
furðulega skeytingarleysi að þvi
er varðar leit að heitu vatni í
borgarlandinu. Benti Guðmund-
ur á að aðeins eitt svæði í aust-
urhluta borgarinnar væri vel
kannað að því er jarðhita snert-
ir, en að öðru leyti væri borgar-
landið lítt eða ekki rannsakað.
í framhaldi af þessu minnti
ræðumaður á greinargerð þeirrp
Guðmundur Pálmason eðlis-
fræðings og Jóns Jónssonar jarð-
fræðings, þar sem þeir segja að
jarðhitasvæði Reykjavíkur muni
vera miklu víðáttumeira en áð-
ur hefur verið talið.
Guðmundur vék að að-
gerðaleysi gufuborsins eða
djúpborsins mikla og sagði
að meðan Reykjavíkursvæðið
hefðí enn ekki verið full-
kannað að því er heitt vatn
snerti væri með öllu ófor-
svaranlegt að láta svo mikil-
virkt og dýrt tæki standa ó-
notað.
„Mjög bagalegar tafir“
Birgir ísleifur Gunnarsson
hélt uppi vörnum af hálfu í-
haldsins og skaut sér eins og
oft áður bak við fjármagnsskort,
eigið aflafé hitaveitunnar væri
lítið og örðugt eða ómögulegt
að afla lánsfjár til framkvæmda.
Geir Hallgrímsson borgarstjóri
varð að játa að „mjög bagaleg-
ar tafir“ hefðu orðið á sumum
framkvæmdum hitaveitunnar, en
vildi þó meina að þar hefði ver-
ið unnið eins vel og lánsfjár-
öflun og hin mikla eftirspurn
eftir vinnuafli hefði leyft. —
Lánsfjáröflunin til hitaveitunn-
ar hefur því miður ekki gengið
sem skyldi, sagði borgarstjóri.
Að loknum talsverðum um-
ræðum var tillaga íhaldsins um
að visa tillögu Guðmundar Vig-
fússonar til borgarráðs — þ.e.
svæfa máliS — samþykkt með
8 atkvæðum gegn 7. íhalds-
rij,1'
Bróðir okkar
JÓHANN GUÐNASON, frá Torfastöðum,
Skipholti 51, Reykjavík,
sem andaðist 30. fyrra mánaðar verður jarðsunginn frá
Fossvogskirkju miðvikudaginn 9. nóv. kl. 1,30 e.h. *
Guðný Guðnadóttir Kristinn Guðnason.
Eiginmaður minn
KRISTJÁN SIGURÐSSON,
Þórshamri, Skagaströnd,
lézt á heimili sínu þann 3. nóvember.
Unnur Björnsdóttir.
Moskvitch bifreiSa-
eigendur athugið
Geri við Moskvitch-bifreiðir — Fljót og góð
afgreiðsla. — Uppl. í síma 14113.
Auglýsingasími Þjóðviljans er 17500

S
mennirnir sem þannig sýndu
hug sinn í hitaveitumálinu voru
þessir:
Geir Hallgrímsson,
Auður Auðuns,
Birgir í. Gunnarsson,
Gísli Halldórsson,
Þórir Kr. Þórðarson,
Styrmir Gunnarsson,
Bragi Hannesson,
Sverrir Guðvarðarson.
Vélritun
Símar:
20880 og 34757.
Pússningarsandur
Vikurplötur
Einangrunarplast
Seljum aUar gerðir af
pússningarsandi heim-
fluttum og blásnum Inn
Þurrkaðar vikurplötur
og einangrunarplast
Sandsaian við
EHiðavog s.f.
EUiðavogi 115. Sími 30120.
Saumavélaviðgerðir
Ljósmyndavéla-
viðgerðir
- FLJÓT AFGREIÐSLA —
S Y L G J A
Laufásvegi 19 (bakhús)
Sími 12656.
BRAUÐHUSIÐ
SNACK BAR
Laugavegi 126.
SMURT BRAUÐ
SNTTTUR
BRAUÐTERTUR
★
Sími: 24631
SÍMASTÓLL
Fallegur - vandaður
Verð kr. 4.300,00.
Húsgagnaverzlun
AXELS
EYJÓLFSSONAR
Skipholti 7. Sími 10117.
Sængurfatnaður
— Hvítur og mislitur —
ÆÐARDUNSSÆNGUR
GÆSADÚNSSÆNGUR
DRALONSÆNGUR
■■■★•.
SÆNGURVER
LÖK
KODDAVER
Skólavörðustíg 21.
TRIUMPH
undirfatnaður
í fjölbreyttu
úrvali.
ELFUR
Laugavegi 38.
Snorrabraut 38.
SERVÍETTU-
PRENTUN
SÍMI 32-101.
Guðjón Styrkársson
bæstaréttarlðgmaður
AUSTURSTRÆTl
Sími 18354.
PRÉIVIT
TT
ffl
úr og skartgripir
KORNELIUS
JÚNSSON
skólavördustig 8
FRAMLEIÐUM
ÁKLÆÐI
á allar tegundir bfla
OTUR
Hringbraut 121.
Síml 10659.
Skólavör&ustíg 36
Sámí 23970.
tNNH&MTA
töúmevt&Tðfír
(gnlineníal
Önnumst allar viðgerðir á
dráttarvólahjólbörðum
Sendum um allt land
Gúmmívinnustofan h.f.
Skipholti 35 — Reykjavík
Stmi 31055
Smurt brauð
Snittur
vlð Óðinstorg.
Sími 20-4-90.
Biaðdreifing
Blaðburðarbörn óskast )
eftirtalin hverfi:
Framnesveg,
Vesturgötu
Tjarnargötu
Miðbæ
Laugaveg
Gerðin.
Þjóðviljinn — Sími 17500
Slmi 19443.
BRIÐGESTONE
HJÓLBARÐAR
Síaukin sala
sannar-gæðin.
BiRIDGESTOKE
veitir aukið
öryggi í akstri.
BRI DGÉSTON E
ávallt fyrirliggjandi.
GÓÐ ÞJÓNUSTÁ
Verzlun og viðgerðir
Gúmmbarðinn h.f.
Brautarholti 8
Sími 17-9-84
bila
LÖKK
Grunnur
Fyllir
Sparsl
Þynnir
Bón.
EINKAUMBOÐ
ASGEHC OLAFSSON heildv.
Vonarstræti 12. Simi 11075.