Þjóðviljinn - 07.12.1966, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — pJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 7. desember 1966.
DIMIINN rn.T?? fíuttum byggingu
Citgeíandi:
Sósíalistaflokk-
Sametningarflokicui alþyöu
urinn.
Ritstjórar: Ivax H. Jónsson (áb). Magnús Kjartansson,
Siguróur Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Þorvaldur Jóhannesson.
Sími 17 -500 (5 línur). Askriftarverð kr. 105.00 á mánuðl. Lausa-
söluverð ,kr. 7.00.
Kosningukvíði
'J'eljast verður næsta eðliiegt að mönnum finnist
verðstöðvunartal ráðherra íhalds og Alþýðu-
flokksins heldur hjáróma og lítils vert, nokkrum
mánuðum fyrir kosningar, þegar þess er gætt að
stjórnarflokkarnir háfa haft sjö ár til að fram-
kyæma verðstöðvuri ef þeir vildu. Þeim ferst eins
og útlifuðum öldungi sem hefur sóað lífi sínu og
þykist ætla að fara að gera það sem hann vanrækti
á lífsleiðinni. Æviferill samstjórnar íhaldsins og
Alþýðuflokksins sýnir alveg skýrt að hún hefur
ekki viljað verðstöðvun, þó hún hafi átt kost beztu
samvinnu verkalýðshreyfingarinnar til þess. En
kenning og stefna ríkisstjórnarinnar í verðlags-
málum hefur líka verið öll önnur. íhaldið hefur
löngum boðað það sem fagnaðarerindi að verzlun
og verðlag ætti að vera „alfrjálst", það er að segja
að verðlagsákvörðun öll og álagning sé beinlínis
gefið á vald kaupmanna. Segja má að þetta sé eðlileg
stefna auðvaldsflokks sem virðist gjörsamlega vera
áyáldi verzlunarauðmagnsins og miða stjórnmála-
afstöðu sína og stjórnarathafni-r við það að gróða-
lýður = landsins geti rakað . til sín. skefjalausum
gróða. Hitt var svo kenningaryfirbreiðsla handa
almenningi að með því að gefa verzlunina „frjálsa“,
með því að fela kauþmönnum svo til alræðisvald
yfir álagningu og verðlaginu á flestum vörum,
myndi með samkeppni skapast eðlilegt og hag-
stætt verð fyrir kaupendur vörunnar; . afleiðing
<V • * §
frelsisins yrði jafnvel lækkað verð.
| samræmi við þessa afstöðu hefur ríkisstjórn
íhaldsins og Alþýðuflokksins hagað sér. Verzl-
unin hefur í síauknum mæli. verið gefin'„frjáls“,
ofurseld kaupmönnum og bröskurum, verðlags-
ákvæði hafa verið afnumin, verðlagsnefndin
látin framkvæma stefnu ríkisstjómarinnar með
því að leyfa stóraukna álagningu á fjölda vara.
Og ekki hefur frétzt um neina vöru sem lækkað
hafi í verði við „frelsið“, heldur hefur allt verð-
lag í landinu ætt upp á við á undanförnum árum,
sem bein afleiðing af stefnu ríkisstjómarinnar.
Jiessi' gangur mála er of íerskur í minni til þess
að nokkur maður taki alvarlega hræsnistal ráð-
herra og stjórnarblaða um verðstöðvun, sem ein-
ungis er hugsað til þess að veifa framan í verka-
lýðssamtökin og fleyta óvinsælli ríkisstjórn yfir
kosningar. Forsætisráðherra Bjarni Benediktsson
lýsti yfir á Alþin^i á dögunum að haris trú á
„frjálsa verzlun11 væri( óhögguð. Ef svo ólíklega
skyldi fara að stjómarflokkunum tækist að halda
meirihluta eftir kosningar að sumri, éru
þeir sem sagt staðráðnir í að halda fyrri stefnu og
aðferðum; gengislækkun og æðandi verðhækkanir
mega þá aftur verða hlutskipti alþýðu manna, líka
þeírra serri með atkvæði sínu hefðu glæpzt á því
að kjósa yfir sig íhaldsstjórn. — sJ
500 leiguíbúoa á næsta árí
Þrír þingmenn Alþýðubanda-
lagsins, Eínar Olgeirsson, Ragn-
ar Arnalds og Eðvarð Sigurðs-
son, flytja á Alþingi frumvarp
um byggingu leiguhúsnæðis. Er
frumvarpið þannig:
★ 1. gr. Ríkisstjórninni heim-
ilast að láta byggja á árinu
1967 500 íbúðir til þess að bæta
úr skórti þeim á leiguhúsnaeði,
er nú ríkir í ýmsum kaupstöð-
um og kauptúnum.
★ 2. gr. Nú lýsir stjórn sveit-
arfélags yfir því, að mikill
skortur sé þar á leiguhúsnæði
og sé því þörf á aðstoð ríkisins
við, að slík leiguhús séu byggð
í umdæmi þess. Staðfásti hús-
næðismálastofnun ríkisins
þetta, skal ríkisstjórnin semja
við slík sveitarfélög um bygg-
ingu leiguhúsnæðis í umdæmum
þeirra. Skulu þessi sveitarfélög
þá láta í té ríkinu að kostnað-
arlausu lóðir, er séu heilar götu-
raðir, eins og ríkið óskar. Séu
þser útbúnar með öllum leiðsl-
um, er til þarf, þannig að hægt
sé að reisa slik hús í húsaröð-
um á sem hagkvæmastan tækni-
legan hátt, yfirleitt þriggja til
fjögurra hæða hús og að öðru
leyti eins og lög þessi og reglu-
gerðir gera kröfu tiL íbúðir
þessar skulu vera tveggja teg-
unda, önnur tegundin 60—70
fermetrar að stærð að innan-
máli útveggja, en hin 70—80
fermetrar, skipt í 2—3 herbergi
með eldhiisi og borðkrók.
■ n»*■ %
★ 3. gr. Ríkisstjórninni er
heimilt að semja við svéitarfé-
lög um framlag af þeirra hálfu
til slíkra bygginga og séu þau
þá meðeigendur að þeim hluta,
er þau leggja fram. Ríkisstjórn-
in má og fela sveitarfélögum
stjórn á þessu Ieiguhúsnæði og
eftirlit.
★ 4. gr. Allt þeíta húsnæði
skal leigt út með kostnaðar-
verði. í>ó má leiga aldrei vera
hærri en sem svarar 8% af
verði íbúðanna. Félagsmála-
ráðuneytið setur í reglugerð
ákvæði um, hvernig það skuli
reiknast, og um viðhald og við-
haldskostnað.
★ 5. gr. Ríkisstjórnin skal
bjóða út smíði bygginga þess-
ara og skal, þegar um Reykja-
vík er að ræða, bjóða út a.m.
k. smíði 100 íbúða í einu lagi,
svo að hægt sé að knýja fram
sem ódýrasta smiði, og a.m.k.
24 íbúðír, þegar um önnur bæj-
arfélör' er að ræðn
★ 8. gr. Félagsmálaráðuneytið
ákveður nánar njeð reglugerð
um framkvæmd þessara laga.
★ 9. gr. Lög þessi öðlast þeg-
ar gildi.
I greinargerð segja flutn-
ingsmenn:
Skortur á leiguhúsnæði í
Reykjavik og nágrenni, en einn-
ig viðar á landinu, er nú orðinn
svo mikill, að við neyðarástandi
liggur. Er óhjákvæmilegt, að
hið opinbéra láti það til sín
taka, þegar skortur þrengir að
almenningi á brýnustu lífsnauð-
synjum, eins og húsnæði.
Tillögur þær, sem felast i
þessu frumvarpi, eiga því ekk-
ert skylt við vkranlega fram-
tíðarlausn á húsnæðisvandamál-
unum. Slík framtíðarlausn
þyrfti að vera byggð á félags-
legu átaki almennings, er rík-
ið aðstoðaði með því að veita
lán, er nemi helzt 75—90%
byggingarkostnaðar, til langs
tíma, 60—80 ára, og með lágum
vöxtum, 2—4%, enda þyrfti þá
að vera tryggt stöðugt verðgildi^
krónunnar og útrýming alls
brasks með íbúðir. Tillögur um
framtíðarlausn húsnæðisvanda-
mála munu þingmenn Alþýðu-
bandalagsins leggja fram, óháð
þessu frumvarpi.
Þetta írumvarp miðar að því
að lina nokkuð neyðarástand,
sem nú ríkir, með því að ríkið
byggi sjálft eða láti húsnæðis-
málastofnun ríkisins annast
það fyrir sig í samráði við við-
komandi bæjarfélög og leigi síð-
an þessar íbúðir með kostnað-
arverði. Er nauðsynlegt að rík-
ið kappkosti að komast að sem
beztum kjörum um lán. Nauð-
synlegt er að reyna að knýja
það fram með einu eða öðru
móti, að vextir verði ekki hærri
en 4%. Jafnvel hefur ríkið í
hendi sér að skylda bankaha,
þar með talinn Seðlabankann,
með lögum til að lána ríkinu
slíka upphæð með slíkum vöxt-
um, ef erfitt skyldi vera að
semja við bankana um slíkt.
í frumvarpinu eru allströng
fyrirmæli um fyrirkomulag og
byggingu þessa leiguhúsnæðis.
Eru þau sett í því skyni, að í-
búðir þessar megi vera sem ó-
dýrastar, en þó hentugar og
í samræmi við kröfur nútím-
ans. Ætti kostnaðarverð slíkra
íbúða að geta orðið 20—30%
lægra en venjulegra einka-
íbúða.
Ýmsum sjóðum er með 6. gr.
gefinn kostur á að lána ríkinu
fé og — ef það er fest til a.m.k.
10 ára — að fá rétt til að selja
þær ibúðir sem fé þeirra
ýr 6. gr. Ríkisstjórninni heim-®
ilast að taka lán, allt að þrjú
hundruð miljónum króna, vegna
þessara byggingaframkvæmda.
Þá ér og ríkisstjórninni heim-
ilt að semja við einstaka sjóði
um, að þeir leggi fram fé ,til
slíkra bygginga, með þeim
kjörum, að þeir eigi það hús-
næði, sem samsvarar framlagi
þeirra, og fái af því þær vaxta-
tekjur. er ríkið ætlar sjálfu sér.
Ríkið annast hins vegar alla
stjórn á þessu og skuldbindur
sig gágnvart þessum sjóðum
til þess að kaupa af þeim þeirra
húsnæði, hvenær sem sjóðir
þessir æskja þess. Skal það þá
greitt með sömu upphæð og
fram var lögð. En að tiu árum
liðnum mega sjóðir þessir lá+a
selja íbúðir þessar á markaðs-
vprði ef þeir óska þess.
★ 7 gr. Ríkisstjórnin getur
falið húsnæðismálastjórn rikis-
ins framkvæmdir allar í þess-
um málum fyrir sína hönd.
hefur farið í, að þessum tíma
liðnum. Héldi verðbólga á-
fram, mundu þessir sjóðir þar
með hafa tryggt sig gegn henni.
Þar sem frumvarp þetta mið-
ast við að bæta úr brýnni þörf
þessara ára og flutningsmenn
hafa trú á, að að 10 árum liðn-
um yrði búið að koma á skyn-
samlegum ráðstöfunum til
frambúðarúrlausnar húsnæðis-
vandamálsins. er lagt til, að
sélja megi nokkuð af þessum
íbúðum þá. Er það máske einn-
ig hentugt frá sjónarmiði hins
opinbera að ráðstafa þeim til
einstakliriga, þegar viðhald fer
að verða meira, því að eigend-
ur mundu þá gæta slíks betur
en ella yrði gert.
Tæknilegá séð yrði slík bygg-
ing leiguhúsnæðis í stórum stíl
einnig merkileg tilraun um.
hvað spara megi með fullkom-
inni verkhyggni á öllum svið-
um.
Ákvarðanir um að leiga megi
ekki fara fram ur 8% af kostn-
aðarverði íbúðanna, ætti að
geta orðið til þess að halda
nokkuð niðri húsaleigu á nýj-
ustu íbúðunum. Sökum skorts-
ins á leiguhúsnæði er nú mán-
aðarleiga á 2—3 herbergja í-
búðum orðin miklu hærri en
samsvarar byggingarkostn., og
eru þess dæmi í Reykjavík, að
slíkar íbúðir séu leigðar á 7000
kr. á mánuði og þar yfir og
jafnvel fríðindi, svo sem fyrir-
framborganir, að auki. En í
þeim ríkisíbúðum, sem fyrir-
hugaðar eru samkv. þessu frv.,
ætti leiga að geta orðið allt
að helmingi laigri og er samt
há miðað við kaupgjald þorra
verkamanna. En lægri leigu eða
lægri kostnað við eigin íbúð er
hins vegar erfitt að knýja fram,
nema með róttækri breytingu
á lánamálum hvað ibúðabygg-
ingar snertir og þá fyrst og
fremst lágum vöxtum, 2—4%,
eins og fyrr ef getið.
Frumvarp þetta hefur nú ver-
ið flutt á undanförnum þrem
þingum, var fyrst flutt á þing-
inu 1963—’64. Nauðsynin á sam-
þykkt þess og framkvæmd hef-
ur hms vegar farið sívaxandi.
Kuldajakkar og álpur
1 öllum stærðum.
Göðar vömr — Gott verð.
Verzlunin O. L.
Traðarkotssund) 3 (móti Þjóðleikhúsinu).

Bókavarðarstaða
Staða bókavarðar við bókasáfn Lansspítalans er
laus til umsóknar. Laun samkvæmt kjarasamning-
um opinberra starfsmanna. Umsóknir með upp-
lýsingum um aldur, menntun og fyrri störf sendist
til Skrifstofu ríkisspítalanna, Klapparstíg 29,
Reykjavík, fyrir 20. desember n.k.
Reykjavík, 6. desember 1966.
Skrifstofa ríkisspítalanna.
Blaðburðarfólk vantar okkur
strax í KÓPAVOG — Hringið
í síma 40753 - ÞJÓÐVILJINN
Nýtt verð
Kr. 300,00 daggjald
• • ■
og 2,50 á ekinn km.
LEIK

Rauðarársfíg 31
jími 22-0-22