Þjóðviljinn - 19.02.1967, Blaðsíða 8

g SÍÐA — ÞJÖÐVIUINN — Sunnudagur 19. febrúar 1967.
jónas e svafár
forsœtisráSherra
þegar forsætisráðherra
viðreisnarstjórnarinnar
kom frá svíþjóð hafði hann
viðtal við hljóðvarpið
um hvað hann hefði
séð og heyrt og sagt
hann sá nautgripi
og vildu svíar gefa
forsætisráðherranum
fíu kýr til kynbóta
eins og hverjum öðrum
cowboy
en ráðherrann þorði ekki
að hafa þaer með sér heim
vegna kvígu menntamálanna
sem er á móti allri aukningu
í náttúru landbúnaðarins
hann heyrði lögreglukór syngja
og þeir hafa vissulega haft
gripsvit því ráðherrann
var yfir sig hrifinn
hann sagði að svíar væru að
vinna merka hluti á íslandi
með því að byggja innflutningshöfn
fyrir framan geðveikrahælið
og virkja þjófafoss í þjórsá
við tröllkonuhlaup
en ég vildi segja að þar hefði
skrattinn hitt ömmu sína
forsætisráðherrann var mjög
háfleygur og talaði máli loftleiða
en.eftir þeim breiða vegi flýgur
sjálfstæðisörninn til erlendra þjóða
SLÆPINGJAR
Smásaga eftir UNNI EIRÍKSDÓTTUR
Augu blindu stúlkunnar eru
stór. dökkbrún, mjúk slikja á
þeim. Alger kyrrð augnaráðsins
gefur honum frið. Hann situr
við hlið hennar og horfir á
hana.
Um hvað ertu að húgsa? spyr
hann lágt. Næstum lotning i
rómnum.
Fyrst kemur bros, hún snýr
höfðinu örlítið frá honum og
það er eins og hún hugsi sig
um.
Um allt sem þú segir mér.
Allt þetta, sem hann segir ykk-
ur, þessum tólf skrýtnu mönn-
um, sem fylgið honum dag eftir
dag, viku eftir viku. Þið eruð
hættir að vinna, hafizt ekki
að annað en hlusta á hann
eins og þið væruð í leiðslu.
Mér finnst það undarlegt.
Hann horfir á hana, alvar-
lega.
Það er ekki undarlegt. Loks-
ins kemur maður, sem hefur
eitthvað að segja. Eitthvað
nýtt sem við höfum ekki heyrt
áður. Ættum við þá að sleppa
tækifærinu, neita okkur um
að hlusta á fegurðina, vizkuna,
muninn á réttlæti og ranglæti,
um sjálfa eilífðina. Allt.
Ég er blind, ég hef aldrei séð
sólina, en ég finn ylinn frá
henni. Hérna sit ég og flétta
körfur úr tágum dag eftir da'g,
ár eftir ár og mér líður vel.
Mig vantar ekki þessa óskeik-
ulu vissu um rétt og 1 .tngt. Ég
held að allt sé rétt.
Þér er allt einfalt og satt.
Það eina, sem ég óttast er
að þú hættir- að koma til min,
hættir að segja mér frá fugl-
unum, trjánum og blómunum,
fólkinu sem gengur hjá, öllu
þessu iðandi lífi, sem ég get
ekki tekið þátt í.
Hugsaðu það ekki. Þú veizt
að ég hætti aldrei að koma
til þín.
Þó finn ég að ég er að missa
þig-
Við höfum verið vinir alltaf
síðan við vorum börn. Hvert
hef ég leitað þegar ég var frið-
laus, þegar ég var i vafa, þeg-
ar ég var glaður? Ævinlega
til. þín. Því þú ert blind og
sérð allt. Skilur allt.
Ég veit þetta. En nú er ég
að missa þig, ég finn það. Þó
veit ég ekki hvers vegna.
Þú ert svo skrýtin í dag. Ég
skil þig ekki. En við verðum
alltaf vinir. ekkert gæti breytt
því.
Mig langar til að standa
upp, ganga svolitla stund og
finna heita goluna leika um
mig. Viltu leiða mig?
Þau ganga hægt' niður stræt-
ið. Hann leiðir hana varlega
eins og móðir lítið barn. Hár,
svarthærður, andlitið fölt. svört
augun full af eldi.
Nú mætum við gömlu kon-
unni. karfan hennar er ennþá
full, hún hefur ekkert selt í
morgun. Ég ætla að kaupa af
henni nokkrar fíkjur. Hann
víkur sér að gömlu konunní,
þáð glaðnar yfir henni þegar
hann kaupir dálítið af fíkjum.
Mig langar í ekkert. Þú
verður að borða þær sjálfur,
segir stúlkan.
Ég fer með þær heim eða
gef þær fuglunum.
Þú ert svo skrýtinn. Höfuð-
ið á þér er fullt af skyldum,
sem þú verður að uppfylla,
síhugsandi um rétt og rangt.
• Þú hlýtur að vera mjög þreytt-
ur.
Stundum. Mest órólegur.
Einhvern tíma finn ég frið eins
og þú, þegar ég hef hlustað á
hann dálítið lengur.
Hlustaðu þá á hann. Kannski
hefurðu gott af því. Ann?rs,
fólk segir sitt af hver.i” *ré
kenningar hans. Sumii la
að hann sé að undirbúa bylt-
ingu. Ef það verður bylting og
kannski banzt hér í borginni,
verður þú þá hjá mér og
yerndar mig. eða verður þú
hjá honum?
Hlustaðu ekki á það sem
fólkið segir. Þéssi maður boðar
aðeins frið og kærleika. Ég
gæti trúað að hann þekkti
ekki orðið bylting.
Það hefur mörgu verið spáð,
það veiztu. Og þú veizt líka
að spádómarnir rætast. Þeir
rætast ævinlega.
Talaðu ekki svona. Hvernig
gætu löngu dauðir menn vitað
forlög okkar. sem nú erum ung
og eigum allt lífið framundan?
Ég þoli ekki þetta eilífa tai
um gamla spádóma. Nefndu þá
ekki, þá ertu góð.
Þau ganga eftir mjóumt stíg
niður að vatninu og setjast á
bakkann, Stúlkan lætur vatnið
Ieika um hendur sínar, hvítar
og þéttar Þau sitja þarna um
stund, þögul i heitu sólskin-
inu. Svo er tími til að fara
heim að borða. Hann leiðir
stúlkuna heim til hennar, held-
ur svo sjálfur heim til móðút
sinnar.
Þegar hann kemur inn er
hún að láta matinn á borðið.
Há og beinvaxin, með svört
óróleg augu, bitra drætti um
munninn, f remur hörkuleg í
fasi. Hann leggur fíkjurnar á
borðið.
Varstu í fylgd með flakkar-
anum núna? Og þetta er
kannski dagkaupið.
Röddin er köld, bitur.
Nei, en ég hitti hann núna
á eftir. Við höfum mælt okkur
mót allir.
Finnst þér þetta sæma þér?
Ganga um og hlusta á farand-
prédikara og hætta að stunda
atvinnu þína
Það eina sem mér sæmir er
að vera ég sjálfur. Lifa í
samræmi við eðli mitt. Ég
reyni að láta gott af mér leiða
eins og meistarinn kennir mér.
Þú talar eins og barn. Hver,
sem er nógu ósvífinn getur far-
ið að eins og hann, unnið ó-
þroskaða unglinga til fylgis
við sig, kennt þeim að gagn-
rýna allt og vera óánægður
með allt, stjórnina, prestana
okkar, allt. sem við eigum að
treysta á.
Fyrirgefðu, móðir mín að ég
get ekki skýrt þetta fyrir þér.
Þó finnst mér að innst inni
hugsir þú líkt og ég, eða haf-
ir gert það meðan þú varst
ung og ókúguð.
Hirtu ekki um minn hug,
áður eða nú. Ég hef reynt að
vera skyldurækin, það álít ég
að sé hin mesta dyggð.
En það er hægt að vera
skyldurækinn á svo margan
hátt og ég veit ekki hvort
allar þessar skyldur eiga raun-
verulega rétt á sér. Hann
hnyklar dökkar augabrúnirn-
ar og horfir fast á móður
sínaj Enginn skilningur birt-
ist honum í andliti hennar. Hún
horfir lengi á hann mjög al-
varleg áður en hún heldur á-
fram máli sínu.
Því hefur verið spáð að þetta
fái illan endi. Ég hef sagt þér
það oft áður. Einn úr hópnum
mun svikja hann, þennan
furðulega meistara ykkar.
Kannski þú, kannski einhver
annar.
Hættu, móðir mín, það mun
aldrei henda. Og þú veiít að
ég hef óbeit á gömlum spá-
dómum. sem lagðir eru eins
og ok á herðar lifandi fólks.
þegar lifið er ungt og fagurt
og allir ættu að hafa leyfi til
að v 'ra hamingjtisamir.
Móðir hans lítur á hann aft- '
ur, augnaráðið dapurt og
þreytt
Mig dreymir margt. sumt i
vöku, annað í svefni. Ég hef
þekkt þig frá því að þú sást
fyrst ljós og myrkur þessa
heims. Mig dreymir margt...
Þig hefur alltaf dreymt frá
því ég. man fyrst eftir mér,
og ég veit ekki um einn ein-
asta draum sem hafði merk-
ingu. Mig dreymir líka, bæði
í vöku og svefni. Það eru
draumar meðan þeir eru, en
þeir boða ekkert.
Samt ei eitthvað illt í vænd-
um, ég hef áhyggjur af þér,
sonur minn. Svipur hennar
mildast hún beygir sig niður
að syni sínum og strýkur
dökkt hár hans.
Ég veit að þú líkist mér,
gættu þín, ég bið þig, gættu
þín. Að lokinni máltíð gengur
hann til fundar við meistar-
ann og hina. Þeir setjast í
grasið og meistarinn talar til
þeirra mjúkri. sefjandi röddu.
Pilturinn horfir á hann eins
og í leiðslu.
Síðla kvölds gengur hann
heim á leið.
Hann hefur orðið þess var
í dag að órói er 1 fólki. Það
hefur hreytt skætingi í slæp-
ingjana tólf, haft orð á því
að þeír væru hættulegir þjóð-
skipulaginu. Slíkt yrði ekki
þolað til lengdar, eins gott að
þeir gerðu sér það Ijóst.
Hann nemur staðar við hús
blindu stúlkunnar. Hún situr-
á dyraþrepinu, ofurlítið dap-
urleg á svipinn, svipt þeim
friði. sem venjulega er yfir
henni.
Júdas, ég er hrædd, segir
hún um leið og hann sezt hjá
henni.
Við hvað ertu hrædd?
Ég veit það ekki.
Vertu ekki hrædd. Finnurðu
ekki hvernig þétt og hlýtt
myrkrið umlykur okkur. Hlust-
aðu. fuglarnir hjúfra sig í
greinunum og vatnið niðar
kyrrlátt og áhyggjulaust. Vertu
þá ekki hrædd.
Einn þeirra mun svíkja hann.
Hvað áttu við? Það er gott
að hún sér ekki að hann hrekk-
ur við
Þvi hefur verið spáð. Einn
þeirra mun svíkja hann. og
svo. og svo verður hann tek-
inn af lífi.
Sá sem sveik hann?
Nei. meistari ykkar. og þið.
þið verðið ofsóttir .
Það rætast engar spár, ég
skil ekki hversvegna allir vilja
trúa slíku. F.f til vill rætast
þær einmitt þessvegna.
Nei, ekki þessvegna. Samt,
ég veit ekki hversvegna þær
rætast — stundum.
Ef við tökum okkur til og
spáum einhverju. segjum fimm
hundruð ár fram i tímann.
heldurðu að það kæmi fram?
Stúlkan hlær. Nei, við erum
ekki spámenn. við erum ung
og vítum litið
Hann hefur boðið þeim til
kvöldverðar.
Hinzta kvöldverðar. Það get-
ur bó ekki verið Hann vill
ekki trúa því. Og einn ykkar
mun svíkja hann. Nei. Enginn,
enginn gæti gert það.
Þeir setjast til borðs, þög-
ulir. Næstum sorgbitnir. Og
meistarinn talar. milt. og sefj-
andi.
Brýtur branðið. útdeilir vín-
inu.
Nei. Enginn gerir' það. Sá,
sem það gerði hlyti að dæmast
til eilífrar fordæmingar. Þess-
vegna, sá sem tekur þetta
löngu ákveðna hlutverk að sér,
hann bjargar einhverjum hinna.
Fórnar sér öðrum til bjargar.
Því þessar hugleiðingar. Sjálfs-
blekking.
Hann hefur þegar skipað
sjálfan sig í hlutverkið.
Nú stendur hann upp,
grannur, beinvaxinn, með svört
augu full af eldi, myrkri, ör-
væntingu. Hann rétt snertir
kinn meistarans heitum vörum,
gengur síðan út án þess að
líta til hægri eða vinstri.
Silfurpeningar brenna .fingur
hans, hann fleygir þeim í í>
næsta runna.
Blinda stúlkan situr á bekk
við vegarbrúnina.
Því ertu hér? spyr hann
undrandi, og finnur að hjartað
slær enn hraðar en fyrr.
Ég varð að koma.
Hver fylgdi þér?
Ég er blind, annars hefði ég
varla ratað.
Komdu þá með mér.
Hann tekur um hönd henn-
ar og leiðir hana inn í trjá-
garðinn.
Heyrirðu fuglana hjúfra sig
í greinum trjánna?
Ég heyri það.
Hyrirðu vatnið niða, kyrr-
látt og fullt af friði?
Já, en hversvegna förum
við hingað?
í kvöld ætla ég að finna
friðinn í greinum þessare.
trjáa. eilífan frið.
Ég skil þig ekki.
Nei. En þú, sem ert blind,
þin blinda hefur verið min
skýrasta sjon. viltu gera sem
ég bið þig?
Hvers biður þú mig?
Að þú farir heim, til móður
minnar. Segðu henni að sonur
hennar hafi einnig gert skyldu
sína,, eins og hún sjálf hefur
alltáf gert. Farðu til hennar
strax. þú munt ratá því þú
ert blind.
Blinda stúlkan tyllir sér
snöggvast á tá og kyssir hann
létt á vangann.
Gengur síðan af stað sem
leið liggúr. hægt, ofurlítið álút.
Hann tekur snærið upp úr vasa
sínum, velur sér grein sem
yrði nógu sterk.
' Gerir sér hæfilega snöru.
bindur snærið utan um grein-
ina. Finnur sig tapa fótfest,-
unni. færast í átt til fuglanna
í laufinu.
Nýtt frímerki ut-
gefið 16. marz nk.
Eins og sagt hefur verið í
fréttum gefur póststjórnin út
nýtt frímerki 16. marz n.k. Á
frímerkinu -verður mynd af
himbrima og verðgildið 20 kr.
Myndin er af hinu nýja frí-
merki.