Þjóðviljinn - 01.06.1968, Blaðsíða 4

4 SlÐA — ÞJÖÐVXLJINiN — Laiigardagur 1. júna 1968.
Otgefandi; SaixieiningarQokkui alþýðu - Sosialistaflokkurinn.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson. (áb.). Magnús Kjartansson.
i Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj.; Eiðui Bergmann
Ritstjórn afgreiðsla. auglýsingai prentsmiðja; Skólavörðustig 19.
Sími 17500 (5 linur). — Askriftarverð kr 120.00 é mánuði —
Lausasöluverð krónur 7,00.
Maíby/tingin
gnda þótt enn sé langt frá því að séð verði fyrir
endann á þeim atburðum sem hófust í Frakk-
landi upp úr síðustu mánaðamótuim er nú þegar
engum blöðum um það að fletta að enn einu sinní
hefur frönsk alþýða orðið til að marka tímamót í
sögu mannkynsins: Maíbyltingin í Frakklandi
1968 mun geymast í sögunni sem þáttaskil í þróun
auðvaldsþjóðfélagsins á sama hátt og Júlí- og
Febrúarbyltingarnar á síðustu öld. Það eitt skil-
ur á milli að þær voru vaxtarverkir hinnar ungu
og vígreifu borgarastéttar sem enn átti eftir að
sigrá heiminn, en sú bylting sem við lifum nú er
ótvíræður vottur þess að sigurgöngu hennar sé að
ljúka. Auðvaldsþjóðfélagið mun að sjálfsögðu ekki
líða undir lok í einni svipan; dauðastríð þess mun
vafalaust taka sinn tíma, hjá sumum þjóðum verð-
ur það lífseigara en með öðrum og dauðateygjur
þess kunna stundum að virðast vera fjörkippir,
en hin volduga uppreisn franskrar alþýðu á þessu
vori hefur tekið af öll tvímæli um að skeið þess
er senn runnið á enda.
því að það er þegar ljóst að undirrót Maíbylting-
arinnar er ekki aðeins óánægja með hið sér-
stæða stjórnarfar 5. lýðveldisins; þótt de Gaulle
hefði nú valið þann kost að draga sig í hlé og
hlaupadrengir hans hefðu vikið úr ráðherrastól-
unum, hefði það eitt engu breytt. Tíu miljónir
manna í öllum starfsgreinum hafa ekki verið í
verkfalli vikum saman til þess eins að knýja fram
mannaskipti í æðstu embættum eða smávægileg-
ar lagfæringar á ytra borði þjóðskipulagsins; þeir
hefðu ekki hafnað ítrekuðum og umsömdum boð-
um um meiri kjarabætur en þeim hafa nokkru
sinni staðið til boða, ef það eitt hefði vakað fyrir
þeim að notfæra sér tímabundinn vanmátt ríkis-
valdsins og augljósan .ótta auðstéttarinnar til
framdráttar stundarhagsmunum sínum. Uppreisn
fransks verkalýðs og menntamanna er beint gegn
sjálfu neyzluþjóðfélagi nýkapítalismans. Það hef-
ur að vísu verið krafizt kjarabóta og aukinnar hlut-
deildar í stjórn skóla og fyrirtækja — og um fyrri
helgi gat virzt sem leiðtogar verkalýðsins myndu
sætta sig við að þær kröfur einar næðu fram að
ganga. En þegar hinar mörgu miljónir verkfalls-
manna höfnuðu þá einróma þeim samningum sem
umboðsmenn þeirra höfðu gert, mátti öllum verða
ljóst að þeir ætluðu sér annað og meira: Franskur
verkalýður lætur sér ekki lynda molana sem
hrjóta af veizluborðum þeirra tvö hundruð fjöl-
skyldna sem ráðið hafa Frakklandi á skeiðum
þriggja lýðvelda, hann myndi ekki einu sinni
sætta sig við hlutverk hins feita þjóns ef honum
byðist það — hann gerir tilkall til ríkisins alls.
Það kann enn að dragast um sinn að gengið verði
formlega frá ríkiserfðum, en Maíbyltingin hefur
sýnt að verkalýður auðvaldsríkjanna, ekki Frakk-
lartds eins, er nú að verða undir það búinn að neyta
þess írumburðarréttar sem hann ávann sér fyrst
við hlið uppvaxandi borgarastéttar í hinum sögu-
frægu frönsku byltingum síðustu aldar. — ás.
Athugasemd
Þjóðviljainiuim hefur borizt
oítirfarapdi aitJiugasemd £rá
Ragnari Halldörssyni:
„Vegna blaðastorilfa undan-
fema daga uim afHkipti míin, af
stofnun starfsmaranaféiags IS-
AL, óska ég að eftirtfairaridi
komi fram:
Allt frá því ég var ráðinn
sem væntanlegur forstjé'ri IS-
AL í áiybyrjuin 1967, heh. ég
dvalizt erlenidis á vegum. fé-
laigsins til þess að búa mig
undir að taika við stöðu miirmi
hér heima. Á þessu tímiabili hefl
ég heimsótt 8 álverksmiðjur í
Austurrík'i, Ítalíu, Júgóslaivíu,
Sviss og 'Þýzkalandi til að
kynna mér þau vandamál, sem
við er að etja í saimlbamdi við
starfrækslu silíkra fyrirtækja.
Hefii ég m.a. leitazt við að
kyninia mér rekstrarfyrirkibmu-
lag og tiihöguin lautnamála. Auk
bessa hef ég á þessum tíma
verið 6 sinnum hér á Islandi
m.a. í sambandi við ráðnlngar
é yfirmönnum fyrir verksmiiðj-
umia í Straumsvík og þjálíún
þairra. Um 20 þessara manina
.hafa dvalizt í álverksimáðju í
Steg í Sviss undanfama 9 mán-
uði. Ég hefi oft heimsótt þessa
starfsmenn í Steg otg étt við
þá viðræður um hvernig launa- '
máium og starfsaðstöðu yrði
bezt háttað hjá ISAL í fram-
tíð'ininti. Sömuleiöis hafa þessi
mál borið á góma í samtölum
við starfsmemin ISAL í Straums-
vík. Niðurstaða þessara uim-
ræðna varð sú, að rétt væri að
taka tiil athugunar þá huigmynd,
er firam kom í svofolldri til-
lögu milliþitnigainefndiar um
skipuiagisimál, sem kjörim var á
25. þingi Alþýðusambainds Is-
lands í nióvemiber 1956.
„Undírstaða í uppbyggingu
verkalýðssamtakanna skal vera
vinnustaðurinn. Verkalýðssam-
tökin skulu cftir því som fram-
kvæmanlegt er,. reyna að koma
á því skipulagskerfi, að í
hvcrri starfsgrein sc aðeins citt
verkalýðsféla.g í hverjuni bæ;
eða á sama stað og skuli allir
á sama vinnustað (vcrksmiðju,
skipi, iðjuveri o.s.frv.) vera í
sama starfsgreinafélagi“.
Var tíMaga nefindarinnar sam-
þyklkit með samhljóða attovæð-
um.
I nefndinni áttu sæti: Eðvarð
Sigurðsison, Jón Siigurðsson,
Snorri Jónsson, Eggert G. Þor-
steinsson og Tryggsvi Helgason.
Síðar tók sæti í netfndimmi Ösk-
ar HaMgrímsson.
Af etinhverjum ástæðum hetf-
ur þessi tHlaga. ekki komdð til
framkvæmda enniþá.
Með þetta í huiga úoru gerð
drög að samíþykfctum hugsan-
legs' stairtfsgreinafélaigs ál-
vinnsilumainina, sam ég svolagði
fram á fundi með starfsmiönn-
uim ISAL á mánudaginn var. .
Nái þessi hugmynd fram að
gan.ga, yrði það að teijast mjög
viðeigandd lauisin fyriiy starfe-
menn og verksmiðjuifyrirtæki
sem ISAL. ISAL 'ér ekki aðiii
að saimitötouim vinnuvéitenda,
sem gerir það að verkuim, að
félagið yrði að-- semja við a.ilt
að 25 mismunandi stéttartfélög.
Sjá allir, að siíkt er afar þungt
í vöfuim, svo ekkd sé mieira sagt.
Ég sagði því starfsmönnum
ISAL á fundiinum. að félagið
væri hlynint því, að þessd laijsn
yrði athuiguð og bað bá að
hugleiða, hversu hagsmunum
þeirra yxði bezt borgið í fram-
tíðinni, etftir, að verksmiðjan
tæki til starfa.
Ég lagði sérstaka áherzlu á,
að starfsmenn yi-ðu sjálfir að
taka ákvörðun um, hvort úr
stofnun félagsins yrði, og myndi
ISAL ekki eiga þar neinn hhit
að máli. Jafnframt tók ég fram
að etf úr stofinun starfsgreinar-
félags yrði, væri ekikert þvi til
fyrirstöðu, að félagið leitaði að‘
stoðar verkalýðsfélaga, semþeir
kynnu að vera aðiiar að nú.
Að lokuun bað ég starfs-
menini-na að taka ákvörðun
síha innan næsitu vitou, því að
óðum tækii aó styttaist, þar til
veniksmiðjan tæki til starfa og
fuiLliti-úar þeir, sem starfs-
greiniafélagið kysd, ef úr stofn-
un yrði, þyufti góðan tirna tíl
þess að kyminia sér launa- og
kjaraimiáL
Ég vona, að ljóst sé af fram-
angreindu:
að ISAL hetfir að sjálfsögðu
etoki í hyggju að stofna starfs-
mannafólaig. Slítot er miál 61131X3-
manma einna.
•" að‘-‘þad'>*kom--skýrt fram^að
eðJiiegt væi-i, að starfsmanina-
félagið leitaði tii veikalýðssam-
takanna.
. að hugmyndin um startfs-
greinarfélagið er í samræmi við
samlþykkt A.S.I. á 26. þinigi
þess.
Þessd athugasemd er send
dagblöðuim oig útvarpi með ásk
um birtijngu.
Reykjavík, 30. mai 1968,
Ragnar Halldórsson.
Frá úrtökumótinu
Hvítt: Leifur Jósteinsson
Svart: Gunnar Gunnarsson
Kóngsindversk vörn.
1. d4 Rf6. 2. Rf3 g6. 3. g3
Bg7. 4. Bg2 0-0. 5. c4 d6. 6.
Rc3 Rc6. 7.0-0 a6. 8. h3 Bd7.
(Betra var 8- — Hb8 ásamt
9. — b5). 9. e4 e5. (Enn var
botra að leika HbB asamt b5,
því e5-leikurinn á ekki heima
í þeirrj uppbyggingu, sem
svartur velur). 10. d5 Ra5. 11.
De2 b5. 12. b3 — (Ekki 12.
cxb5, axþ5. 13. Rxb5 Rxe4. 14.
Dxe4. (14. Rxe7 Dxe7. l5. Dxe4
Rb3. 16. Hbl Bf5 og svai*tur
vinnur). 14. — Bxb5). 12. —
Iib8. 13. Bd2 bxc4. (Eins og
síðar kemur í Ijós, eir opnun
b-línunnar aðeins hvítum í
hag). 14. bxc4 Re8. (Upphafið
á rangri óætlun. Betra var
14. — c5, eða jafnvel 14. —
Rb7 ásamt Rf6-d7-c5). 15.
Habl h6. 16., Kh2 f5? 17. Rh4
Kh7. 18. c5! c6. (Ekki er að
sjá að svartur eigi neitt betra).
19. Hxb8 Dxb8. .20. Hbi Da7.
21. Hb6 dxc5. 22. Hxa6 Dc7.
23. exf5 gxf5. (Engu betra er
23.' — Bxf5. 24. Re4 Rb7. 25.
Hxc6 o.s.frv.). 24. Dh5 — (Eft-
ir 24. Rdl ætti Ra5 engan reit,
því 24. — Rb7 væri svarað 25.
dxc6). 24. — Í4. 25. Dg6t Kg8.
26. Re4 Rc4. 27. dxc6 Bc8. 28.
Ha8 Rxd?. 29. Rg5!! — (Mjög
falleg leikflétta). 29. — fxg3f.
30. Khl hxg5. (EJkiki dugar 30.
— Rf6. 31. Bd5f! Kh8. 32. Dh7t
Rxh7. 33. Rg6 mát. eða 30. —
Hf6. 31. Bd5t!, (31. Dxe8t er
ekki eins sterkt!) 31. — Kf8.
32. Hxe8!! Dxc8. (32. — Hxg6.
33. Rxg6 mát). 33. Df7t! Haf7.
34. Rg6t Kg8. 35. Bxf7 mát).
31. Bd5t Hf7. 32. Hxc8! De7.
(Ekki 32. — Dxc8. 33. Dxf7t
Kh7. 34. Dh5t Bh6. 35. Dg6t
Kh8. 36. Dxh6 mát). 33. Bxf7t
Dxf7. 34. Hxe8t Dxe8. 35.
Dxe8t Kh7. 36. Dg6t oig svart-
ur gafst upp.
Bragi Kristjánsson.
Cabinet
Herbergi tii leigu
Lítið herbergi búið búsgögnum með aðgang að
síma er til leigu.
Tilboð sendist afgreiðslu Þjóðviljans fyrir 6. júní
merkt ”123“.
KÓPAVOGSBÚAR
Föndumámskeið og stafamámskeið fyrir ,5 og 6 ára
böm. Fyrsta námskeiðið hefst 4. júní. — Upplýs-
ingar í síma 42462.
Ragna Freyja Karlsdóttir
kennari.

OMOttMfc
***"~—*“*
SÖNGSKEMMTUN í HÁSKÓLA-
BÍÖI:
Finnski samkórínn
Helsingin Laulu
frá Helsingfors
heldur söngskemmtun í Háskólabíói í dag, laugar-
daginn 1, júiní, kl. 16.
St'jómandi: Kauli Kallioniemi
Einsöngvari: Enni Syrjála.
Aðgöngumiðasala í bókabúðum Sigfúsar Ey-,
mundssonar og Lárusar Blöndal — og við innr
gangmn.
Auglýsingasími Þjóðviljans er 17-
’hi'-'
í i
STIBNINGSMENN GUNNARS TH0R0DDSEÉS
efna til almenns fundar í Röst,
HELLISSANDI,
1:
miðvikudaginn 5. júní kl. 20.30.
Gunnar Thoroddsen og kona hans koma
á fundinn.
4