Þjóðviljinn - 02.08.1968, Blaðsíða 4

SlÐA — ÞJÓÐVTLJINN — Postudagur 2. ágúst 1068.
Otgelandi. oameiningarílotcKuj alþyðu SosiaitsiafloKKunnn.
Ritstjórár: Ivar H. Jónsson. (áb.), Magnús Kjartansson.
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj.: Eiður Bergmann.
Ritstjórn. afgreiðsla, auglýsingar prentsmiðja: Skólavörðustig 19.
Sími 17500 (5 línur). — Áskriftarverð kr. 120.00 á tnánuði. —
Láusasöluverð krónur 7.00.
Vantraust
v*-
Jjjóðviljinn hefur klifað á því síðustu árin hvað
eftír annað að nauðsynlegt væri að tryggja
rekstrarfjármagn og aðstöðu fyrir aðrar greinar
sjávarútvegsins en síldarúitveginn einan. Blaðið
hefur þrásinnis bent á nauðsyn þess, að skipu-
leggja yrði frystiiðnaðinn betur, aðy bæta þyrfti
rekstrarmöguleika þess hluta bátaflotans, sem afl-
að hefur hráefna fyrir frystihúsin til þess að starf-
ræksla þeirra gæti orðið samfelldari en ella og að
markaðs- og sölustarfsemi frystihúsanna yrði tek-
in til gaumgæfilegrar endurskoðunar með það fyr-
ir augum að tryggja markaðsvörum okkar sem
hagstæðasta sölumöguleika. Stjórnarblöðin og rík-
isstjórnin skelltu ævinlega skollaeyrum við þess-
um kröfum Þjóðviljans og fulltrúa Alþýðubanda-
lagsins. Meðan unnt var að moka upp síldinni var
allt lagt’ í síldarútveginn en ekkert gert til þess
að tryggja um leið rekstur frystihúsa og þeirra
báta, sem fyrir þau veiða. Afleiðingin af sofanda-
hætti stjómarinnar í þessu máli er nú að koma á
daginn. Þegar síldin veiðist fjær landi en nokkru
sinni stunda fleiri bátar bolfiskveiðar fyrir frysti-
húsin og hefur meira verið fryst af fiski á þessu
ári en á síðustu árum. Én þá kemur á daginn, að
ríkisstjómin hefur ekki sinnt markaðsöflun fyrir
freðfisk, á sama tíma og aðrar þjóðir hafa stórauk-
ið útflutning á freðfiski og farið inn á þá markaði,
sem við áður höfðum, en ekki hefur verið sýndur
áhugi síðustu árin. Útflutningur frystra fiskflaka
héðan var 37,1% minni í fyrra en 1958, en Norð-
menn juku útflutning sinn á frystum fis'kafurð-
um á árunum 1958—1965 um 285%. 1958 var út-
flu’tningsmagn frystra fiskflaka héðan 64.700 lest-
ir en Norðmenn fluttu út 17.400 lestir. Nú.hefur
myndin algerlega snúizt við. Norðmenn fluttu 1967
út 17 þúsund smálestum meira en Íslendingar.
Sömuleiðis hefur útflutningur og frámleiðsla
frystra flaka frá Grænlandi og Danmörku rösklega
tvöfaldazt. Sama er að segja um Bretland; þar hef-
ur framleiðslan aukizt um 40 þúsund smálestir á
árabilinu 1958 til 1967.
ginnuleysi stjórnarvalda um málefni frystiiðnað-
arins er þeim mun alvarlegra þar sém þau hafa
hvað eftir annað verið minnt á þessi atriði í mál-
flutningi Alþýðubandalagsmanna. Fyrst nú, þegar
svo er komið að við hefur blasað lokun frystihús-
anna vegna allt of mikils afla, rankar ríkisstjómin
við sér og Morgunblaðið tekur upp í forystugrein
1 fyrradag allar þær anegintillögur, sem Alþýðu-
bandalagsmenn hafa bent á til lausnar á vandamál-
um frystiiðnaðarins. En forystugrein Morgunblaðs-
ins er ekki aðeins syndajátning heldur einnig van-
traust á ríkisstjórnina og stefnu hennar. Ríkis-
stjórn, sem ekki hefur döngun í sér til að bregð-
ast rétt við vandanum, fyrr en út í fenið er komið,
ber að segja af sér. Hún er ekki fær uim að stjóma
þessu landi og það er ábyrgðarhluti, sem hvílir á
öllum landsmönnum, að láta hana sitja áfram. — sv.
Fangabúðir í Suður-Victnam.
J0NATHAN SCHEIL:
Þ0RPID SEM VAR
JAFNAD VID JÖRÐU
Á öörnm og briöja degi eftir
að búðirnar voru reistar, tótou
þcár An liðsforingi og menn
hans tdl við að setja upp þak-
tjöldin og flýttu sér allt hvað
aif tók, og þogar nælonið, sem
í þetta var haft, þraut, voru
komin upp sextíu og átta. Sex
með þvl hvort hver hafði feng-
ið sion stoamimit, og aifledðimgiri
varð sú, að sumir fengu etok-
ert Það tók tíu mfnútur að
úthluta grjónunum, unz þau
voru öll uppgengin. Sumir, sem
útundan urðu, sögðust ekkert
hafa fengið að borða í tvo
Víggirt þorp í Suður-Vietnam.
til sjö hundruð þorpsbúar uirðu
út undan og átti emginn þeirra
þak yfir liöfuðið, en tál þess að
bæta úr bráðustu þörf vom sett
upp fimmtíu sexstrend her-
mamnatjöld frá 1. herifylki
Bandaríkjanna, og fékk hver
fjölsfcylda eitt tjald til fbúð-
ar. í>eir sem fengu þessar vist-
arverur, vom ald rei inni á
daginn, því ekki var manngengt
inni nema undir mænisásnum,
en kæfandi heitt og loftlaúst.
Fyrstu tvo dagana úthlutuðu
ARVN-dátar skammti af hnís-
grjónum handa fólkinu. Grjón-
in vom flutt til staðarins í pok-
urn, sem á vom prentaðar tvær
hendur spenntar utan um
skjöld, bláan, rauðan og hvít-
an, og kom þetta frá Banda-
i’íkjamönnum, en ARVN-menn
áttu að úthluta því. „Við verð-
um að kenna þeim að gera
það. Við gætum þetta sjálfir,
en við erum ekki komnir hinig-
að til að selja okkur.‘‘ Þegar
ARVN-menn komu með fyrstu
pokana í búðimar um morgun-
matarbil þann dag, sem þak-
tjöldin vöru sett upp, þyrpt-
urt konur, böm og gamalmenni
að, og var biðröðin fjórföld, en
hver hélt á sinni skál og rétti
hana fram. Ætílazt var til, að
affir fengju edtthvað, en þedr
sem úthlutuðu, gátu ekki fýlgzt
daga. Um kvöldið fór eins;
sumir fen'gu eikkert.
Á þriðja degi komu fimmtíu
verkamenn úr „Byltinigarsinn- ^
uðu viðreisnartfylkdngunni“ í
Saigon. Flestir voru þeir á aldr-
inum frá átján til tuttugu Pg
fimm, og klæddir þessum ein-
falda svarta sveitamainnalbún-
ingi, sem ÞFF hafði fyrst tek-
ið upp. Menn þessir gengu um
búðimar þögulir og varfæmir,
og hver sinnti sínu verki, en
hátalari annaðist áróðurinn, og
linnti ekki þeirn látum í tólf-
þrettán klukkustundir á sólar-
hrinig. (Skrifstofa „Sálfræðilega
hemaðarins" mælir afrek sín
f útvarpssendingum um þetta
efni).
Skýrsla um svondfnt Nýtt líf
í Iiorpunum, en það er áætllun
um „viðreisn", sem útvarpað var
við suðurodda Þríhymingsins í
ársflok 1966, hafði þessar tölur
inni að halda: „5269 sjúkling-
ar“, „2200 lftrar af efnum til
að eyða illgnesd", „100 ha
hreinsaðir með jarðýtu í ör-
yggisislkynii", og „20860 plötur
af efni í þök, úthlutuð 1156
fiölskyldum“, en til að útvarpa
skýrslunni þurfti „524 klst. út-
sendingu í útvami „Sálfræði-
lega hemaðarins“. Auk þess
voru á þeim sama tiíma fluttir
femir tónleikar“.
ARVN-menn voru, mjög tal-
andi Pg hávaðasamir, en menn
„Byltingarsinnuðu viðredsnar-
fylkingarinnar“ að ,sama skapi
þögulir og dulir, og Hktust að
þvi leyti íbúum þorpanna meðan
verið var að flytja þá burt tfirá
heimilum þeirra og setja þá
niðuir á nýjan stað óaðspurða,
og mátti ekki á miili sjá hvor-
ir voru fátalaðri og afskipta-
lausari af hinum. Og mátti
þetta furðu gegna um slá'kt fólk
sem Víetnaima, svo ört sem það
er að jafnaði í geði, fjörugt og
feimnislaust. Ef maður úr
„Byltingarsinnuðu viðredsnar-
fylkingunni“ yrti á mann úr
einhverju þorpinu, voru spum-
ingar og svörin rvo stutt, sem
framast mátti kornast alf með,
og það mátti sjá, að hvórug-
um var neitt um að gefa sdg að
hinum. „B.V.‘‘menn létu það
vera sitt fyrsta verk eftir að
þeir i^omu f búðimar, að ná
sambandi -við lögreglu staðar-
ins og annast ásamt hennd um
að taka fingrafanamót alf fólk-
inu úr þorpinu, skrá nöfn og
heimil’isföng og að taka af því
ljósmyndir. Til þess að úthlut-
um rnatar færi ekkd í handa-
skolum, eins og .fyrst gerðist,
var hverri fjölskyldu fenginn
grænn skömmtunarseðilll, oig
settur stimpi'll á í hvert sinn
sem hrísgrjónum var úthiutað.
Þegar ég bað um að fá að
taila við foruntumann „B.V.“-
verkamannanna, var ég kynnt-
ur fyrir Tran Ngoc Chang,
grannvöxnum manni unigum,
sem horfði á mig eins og hann
sæi gegnum mig, og svaraði
hverri spuminau minni lipurt,
hæglátléga og beint. Það var
eins og hann væri að þylja
utanaðBærða romsu. Hamn sagði
að verkamenm sínir svælPu í
búðunum, og fengju í kaup
þrjú þúsnjmd og fimmtíu pjastra
á mánuði (h.u.b. 1200 kr.) em
sjálfur fengi hann fimm þúsund
og tvö hundruð pjastra (h.u.b.
2000 kr.). Ég spurði hvort hann
yrði fyrir mótspyrou eða öðrum
óþægindum, og hvort menn
hans væm vandanum vaxnir,
en hann svaraði því, að vinnu-
hópur sinn, fimimtíu manns,
væri alls ekki fær um að sjá
jölium þeim sem þama höfð-
ust við, sex þúsund að tölu,
fyrir nauðsynjum, en ekki væri
f anmað hús að venda fyrir
þetta fólk. Ég spurði hann hvað
veil gengi og hvað mdður eða
i'lla, en haran flýtti sér að
svara: '„Mér likar vei þetta
starf og ég vil gjama gera fólki
þessu kleift að láta vomir sín-
ar um nýtt og betra líf, ræt-
ast“. Ég bað hann að skýra
þetta nánar, og eftir stutta tim-
hugsun svaraði hann: „Til
dæmis að sjá ráð til að útvega
fólkinu vatn ef það vantar
það.“ Og þegar ég spurði um
hvað hélzt vantaði, sagðd hann
að oftast væri beðið um meiri
mat, og um leyfi til að fara
út fyrir að ganga þarfinda
sinna, að fá að fara heim tál
að sækja það sem eftir var
skilið. Einn daginn sagði hann
að vagn fullur af konum hefði
verið sendur yfir að einu þorp-
inu til þess að þær gætu tint
saman föggur siínar þar og kom-
ið með þter. En leyfi til að
fara út fyrir gaddavfrsgirðing-
una varð að fá hjá herstjóm-
inmi, og fflt að fá það.
Þenmam dag var byrjað á að
reisa sallemi í stað þeirra sem
áður voru og fáir fengiust til
að nota, en þessi áttu að vera
mitolu aflæsanilegri t»g huld-
ari. Kornu nú bahdairískir
verkamenm i herþjónustu með
bortum og ætluðu að grafa
brunm. Þetta þótti bömunum
mikffl fengur, þvi þedm leidd-
ist svo skelfilega að við sjálft
lá að þau ærðust. Þeir komu
líka með pipur, ednn metra að
lengd hverja, og dreifðu fyrst
um svæðið, og komu þá böm-
im að og fóru að klifra í þessu
og gegnum það. _ Á þriðja degi
var komið með naut og kýr
á flutmingavQBnuim, t»g sett í
afgirt svæði á eniginu. Á ffjórða
degi voru hundrað kairimenn
frá Ben Suc látnir lausir úr
haldi, og leyft að fara til fjöl-
skyldna sinna í búðunum. Rétt
fyTir utan gaddavírsgirðdnguna,
og nálægt herstjómartjalldinu,
reisti 1. herfylki eldhústjadd,
bar sem fram voru bomar heit-
ar pylsur, kartöflur og niður-
soðið kjöt, handa Bandarfkja-
mönnum og hermönnum Sai-
gonstjómarinnar. Vindurinn
stóð alltaf af tjaldinu imn á
búðasvæðið, og bar með sér
matariykt, og bömin stóðu við
girðinguna og, vtmu að horfa
á, þegar hermenmiimár femgu
matarskammt sinin borinn fram
á pappírsdiskum.
Klapparstíg 26
Sími 19800
BSBSHi
Condor