Þjóðviljinn - 19.09.1968, Page 4

I
4 SfÐA — í*JÖÐVHiJINN — Piímmtuidiaigiisr lfl. septemiber 1968.
tJtgeÆandi: Sameiningarflokiíur aiþybu — SósíalistaiHokkuriinn.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb),. 'Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19.
Sími 17500 (5 linutr). — Áskriftarverð kr. 120,00 á mánuðd. —
Lausasöluverð kirónur 7,00.
HundruB herskipu
|Jtanríkispólitík Svía vann mikinn sigur í kosn-
ingunum í Svíþjóð á dögunum. í kosningunum
lýstu Svíar andúð sinni á tilhneigingu stórveldanna
til þess að skipta heiminum í tvö áhrifasvæði þar
sem engu mætti hagga í þjóðfélagsskipan án sam-
þykkis stórveldisins. Þetta voru þeir lærdómar sem
Svíar tileinkuðu sér eftir innrás Varsjárbanda-
lagsríkjanna fimm í Tékkóslóvakíu; aðild að hem-
aðarbandalagi tryggir ekki öryggi smáþjóðar, þvert
á móti felst í aðildinni árásar- og íhlutunarhætta, ef
viðkomandi þjóð hyggst fara aðrar leiðir við upp-
’byggingu þjóðfélags síns en herraþjóðinni þóknast.
Það er ennfremur ekki vafi á því að Svíar höfðu
villimannlegt árásarstríð Bandaríkjamanna í Vi-
etnam í huga er þeir greiddu hinni hlutlaúsu utan-
ríkisstefnu atkvæði sitt. Einn þekktasti og vinsæl-
asti forystumaður sænskra sósíaldemókrata, Olof
Palme, hafði tekið þátt í mótmælagöngum gegn
árásarstríði Bandaríkjamanna. Þannig er það eng-
urn vafa bundið, að innrás Sovétríkjanna og hem-
aður Bandaríkjanna í Vietnam ásamt öðrum til-
raunum þessara stórvelda til þess að beygja þjóð-
ir á áhrifasvæðum til undirgefni og hlýðni, hefur
nú vakið andúð meðal þjóða heims, sem fer vax-
andi. Um leið eykst skilningur á nauðsyn sjálf-
stæðrar stefnu hvers ríkis í alþjóðamálum 1 sam-
ræmi við sögu og arfleifð hvers lands. Sjálfstæð
utanríkispólitík stendur í beinu sambandi víð sjálf-
stæða innanlandspólitík, — annar þátturínn er ekki
hugsanlegur án hins.
j^n þó að sænskur almenningur hafi gert sér þess-
ar staðreyndir ljósar, svo og þorri almennings
í öðrum ríkjum hafa forystumenn Atlanzhafs-
bandalagsins ekki séð ástæðu til þess að viður-
kenna þessar staðreyndir í verki. Þeir hafa þvert á
móti ákveðið að magna stríðsæsingaáróður fyrir
Atlanzhafsbandalagið í sambandi við flotaæfingar
bandalagsins undan ströndum íslands. Morðtóla-
tilraunir 200 herskipa á að gera dýrlegar í augum
almennings á Vesturlöndum með skrifum í blöð-
um, fréttum í útvarpi og sjónvarpi og hvers kyns
áróðri. Raunar er áróðursherferð þessi farin nú
vegna þess að forysta Atlanzhafsbandalagsins ótt-
ast að almenningur í aðildarríkjum þess geri sér í
vaxandi mæli grein fyrir þeirri geigvænlegu hættu,
sem felst í aðild að hernaðarbandalagi. En for-
stöðumenn áróðursstofnana þeirra, sem vegsama
hernaðarlegt ofbeldi, munu komast að raun um að
þeir hafi ekki haft árangur sem erfiði. ■
jþegar hundruð herskipa Atlanzhafsbandalags-
ins beina byssukjöftum og skeytum að ímynd-
uðum skotmörkum á íslenzkri grund eða í hafinu
við ísland þessa dagana er hollt að minnast þess að
með því að ljá land okkar undir hemaðarstarfsemi
erum við að styðja hernaðarstefnuna í heiminum
bæði í austri og vestri. Við erurr. að leggja þeim
lið, sem vilja viðhalda skiptingu heimsins í áhrífa-
svæði, aflienda hluta af landi okkar til þj'álfunar í
manndrápum og kúgunaraðgerðum. Þegar tvö
hundruð herskipa athafna sig við íslandsstrendur
hlýtur það að vekia andúð allra íslendinga. — sv.
‘
ÉÉíÍ

Sjómannaskólinn í Reykjavík.
Gunnar Bjarnason skólastjóri:
Búa þarf svo að Vélskólanum að hann
sé fær um ai gegna hlutverki sínu
Vélsikóli íslands var settur í
53. sikipti sl. mánudag. Við
skólasetnmgu flutti Gunnar
Bjamason skólastjóri ræðu og
fara nokkur aitriði hennar hér á
eftir.
Sú breyting á starfsháttum
skólans, sem á varð samkv.
lögum frá. 1966 kemur nú til
fullra framkvæmdia á þessu
hausti. 3. bekkur (þ.e. 4. stig)
starfar nú í fýrsta skipti sam-
kvæmt þessum lögum, en
kennsla í þeim bekk hefst ekki
fyrr en 1. nóv.
Á námskeiðunum, I. stigi,
verða í vetur hér í Reykjavík
um 40 nemendur í 2 bekkjum.
1. stig er einnig á Akureyri
og í Vestmannaeyjum. Á Akur-
eyri verða í því 14 nemendur en
22 í Vestmannaeyjum, eða tæp-
lega 80 nemendur samtals á öllu
landinu.
2. stig (þ.e. 1. bekkur skól-
ans) verður með rúmlega 40
nemendur í Reykjavík og 14 á
Akureyri. eða samtals tæpl. 60
nemendur.
í 3. stigi (2. bekk) verða 31
nemandi og í 4. stigi (3. bekk)
verða 28 nemendur.
# Verklega kunnáttu má
ekki vanta
Nemendur i Vélskóla íslands
verða því um 200 nú í vetur.
f>að er eðlilegt að spurt sé hvort
þetta séu ekki of margir nem-
endur í þessurn skóla, hvort
ekki sé verið að stofna til vand-
ræða með offramleiðslu. Ég vil
svara þessari spumingu strax:
Ég held ekki að svo sé, þvert á
móti held ég að viðgangur og
þroski Vélskólans sé heillavæn-
leg þróun.
Ég hef lenigi verið þeirrar
skoðunar að veilan, eða veiki
hlekkurinn, í þjóðfélagi okkar
sé skortur á kunnáttu og þek!>
ingu á verklega sviðinu. Næsta
kynslóð á undan mér og jafn-
vel minni kynslóð, nægðu dugn-
aður og verkhyggni til að sjá
þjóðfél^ginu vel fyrir þörfum.
Þetta hefur smám saman
breytzt í það horf, að nú er
þriðja atriðið orðið mjög mikil-
vægt og það er kunnáttan. Því
miður eru þeir enn alltof fáir.
sem koma auga á þessi augljósu
sannindi.
Á meðan allt lék í lyndi og
löngu eftir að sóknin tók að
harðna sögðu menn: Dæmin
sanna að það er ekkert atriði.
allur þessi lærdómur og skóla-
ganga, aðalatriðið er að vera
duglegur og áræðinn, með for-
sjá. Menn hafa lagt í glerverk-
smiðju og sitthvað fleira sem
hægt væri að nefna, lagt í það
stórfé svo miljónum skiptir og
svo hefur það mishratt horfið
út í loftið. Þjóðin hefur orðið
reynslunni rikari, en slík
reynsla er ærið dýrkeypt. Ég
held það hafi verið í fyrravet-
ur að stjómmálamaður var að
lýsa leiðum út úr efnahags-
vandamálunum í sjónvarpinu og
kvað m.a. svo á. að styrkja
þyrfti fleiri fyrirtæki til auk-
inna vélakaupa o. s. frv. Mér
varð hugsað: Til hvers er það.
ef enginn kann með þessar vél-
ar að fara? Athafnamaður taldi
mjög nýlega einnig í sjónvarp-
inu, að fslendihga vantaði ca.
100 ný stór fiskiskip og tveir
framámenn um æskilega þróun
í atvinnulífi okkar töldu lífs-
nauðsyn á að fjölga íslenzkum
framleiðslugreinum og auka
fjölbreytni í atvinnulífinu.
Ekkert 'er hugsanlegt að
framkvæma í þessa átt án þess
að til komi margbrotnar vélar
og áhöld og þær kref.iast vissu-
lega kunnáttu
Það er herfilegur misskilning-
ur að halda að nóg sé að æðstu
yfirmenn tæknilegra fyrir-
tækja hafi kunnáttu og mennt-
un. Eftir því sem fleirj sam-
starfsmenn þeirra hafa til að
bera kunnáttu og leikni, því
meiri líkur eru til að vel fari.
Vinnuhagræðing. sj álfvirkni.
framleiðni o,s.frv., sem er und-
irstaða að efnalegri yel-
gengni nútímamenningarþjóðfé-
lags. byggist að verulegu leyti
á kunnáttu. hugkvæmni og
leikni þeirra. er tækjunum
stýra.
Nú kann einhver að spyrja:
En er ekki vélstjóramenntun of
einhliða, miðast hún ekki ein-
vörðungu við "Sökipavélar?
Vissulega eru skipin ennþá
aðalatvinnuvettvangur vél-
stjóra, eins og til hagar í okk-
ar þjóðfélagi. Þó er þegar far-
ið að bera á breytingu, jafnóð-
um og tæknileg fyrirtæki rísa af
gnunni. Nefna má Áburðairverk-
smiðjuna, Sementsverksmiðj-
una, síldarverksmiðjur, frysti-
húu o.fL Þannig mun verksvið
þeirra aukast með vaxandi fjöl-
brey tni í - atvinwuháttum. Þessi
er líka reynslan á öllnm hinum
Norðurlöndurum. í Svíþjóð, t.
d., fara ekki nema undir 10%
af fuHnaðarprófsvélstjórum á
sjóinn, yifir 90% þeirra vinna
við alls konar iðnaðar- og fram-
leiðslufyrirtæki. Menntun þeirra
þykir hæfa svo vel ýmsum
rekstri að þeir eru sums stað-
ar í hærri launaflokki heldur en
tæknifræðingar.
Það er þvi mikilvægt að þaiin-
ig sé búið að Vélskólanum að
hann sé fær um að gegna hlut-
verki sínu.
V Aukin starfsemi Vélskólans
Eins og ég gat í upphafi eykst
starfsemi Vélsikólans út um
landsbyggðina á þessum vetri.
1. og 2. stig verður rekið á Ak-
ureyri og er 2. stigs kennsla þar
nýmæli. Kennsluaðstaða er
mjög sæmileg á Akureyri og
hefur bæjarstjóm staðarins séð
um að undirbúa hana. Ekki sé
ég ástæðu til annars en að vera<<
bjartsýnn á árangurinn, enda
ber ég fullt traust til forstöðu-1
mannsins, Bjöms Kristinssonar,
sem veitt hefur 1. stigi þhr for-
stöðu þá tvo vetur, sem það
hefur verið á vegum skólans.
Auk þess, sem ég tel mikilvægt
að sem flestir þeirra er hug
hafa á, eigi kost á að mennta
sig á hagrænu (praktísku) sviði,
tel ég að þetta spor geti orðið
þáttur í að skapa jafnvægi í
byggð' landsins.
Sama máli gegnir um fram-
kvæmdimar í Vestmannaeyj-
um. Formaður vélstjórafélags-
ins þar. Sveinn Gíslason, hefur
í/erið mjög ötull í að koma því
í kring að 1. stigs kennsla get-
ur farið þar fram í vetur. Hann
hefur fengið bæj arstjpra stað-
arins, Magnús Magnússon, í lið
með sér og er nú verið að
leggja síðustu hönd á undirbún-
ing vélasalar ög verkstæðis í
gömlu rafstöðinni. Verk þetta
er kostað af bæjarsjóði. For-
stöðumaður í Vestmannaeyjum
verður Jón Einarsson nú í vet-
ur. Hann er þessum málum
kunnugur, enda veitti hann
námskeiði Fiskifélagsins for-
stöðu fyrir 3 árum og hefur
kennt hér í Reykjavík síðan,
aðallega við námskeiðið (1.
stig). Vona ég að allt gangi þar
að óskum, enda er Vestmanna-
eyjum, þeim mikla útgerðarbæ,
mikil nauðsyn á slíku nám-
skeiði á staðnum.
V Breytingax á skólastarfi
í Reykjavík
Um breytingar í sambandi við
starfsemi skólans hér í Reykja-
vík er þess fyrst að geta, að
verið’ er að Ijúba við að gera
gólf í smíðahúsi norðan við
■ skólann. Hefur sú framkvæmd
vissulega kostað ærið fé, en ég
tel að vel hafi til tekizt.
Við skólann kenna nú í vetur
17 kennarar, þar af þrír sem
ekki háfa kennt hér áður, þau
Jóhanna Thordarson, Jóhann
Ólason og Rafnar Sigurðsson,
sem áður var nefndur. Johanna
er bandarísk af íslenzkum ætt-
um og kennir ensfcu. Jóhann
Ólafsson er rafvirki og lauk
prófi frá rafvirkjadeild Vél-
skólans 1956 með 1. einkunn.
Hann mun kenna rafmagns-
fræði í námskeiðunum. Rafnar
Am'dal Sigurðsson vélstjóri er
rennismiður eins og fyrr var
getið. Rafnar kennir smíðar,
sérstaklega rerinismíði.
TRÉSMIÐjA
Þ. SK0LASONAR
Nýbýlavegi 6
Kópavogi
s.'mi 4 01 75
*
A