Þjóðviljinn - 22.09.1968, Qupperneq 7

Sunmiudaguir 22. september 1968 — ÞJÓ0VTXJINN — SlÐA y
AUGA GUÐS
□ Höfundur sögunnar Li-
lika Naku, er fædd í Aþenu
árið 1906. Var lengi í Sviss
en hóf rithöfundarferil sinn
með því aö skrifa á
frönsku. f’yrsta bókin, sem
hún skrifaði á grísku kom
út árið 1933. Hún skrifar
af næmum skilningi um
kjör hinna verst scttu í
þjóðfélaginu.
Götudrengimir sátu á jám-
rist yfir járnbnautinmd á Orao-
niatorgi og reymdu að hita sér.
Hve kuldinm er hræðilegur fyr-
ir fuglana, bömin og alla guðs
veikbyggðu vesalinga. Hverja
einustu nótt fraus eitthvert
bamið í hcl, annaðhvort úti eða
í gaanalli, rakri og óhreinni
kjallaraholu, eða hvar sem þau
höfðu fundið sér náttstað. Oít
sváfu þau meðal grindhoraðra
hunda, sem eins og þau fundu
sér viðurværd á ruslahaugum
eða í sorpluruuim. Ilver gæii
sagt okkur hvað 'götudrem'gina
dreymdi um nætur þegiar þeir
sváfu á kaldri, votri jörð við
garðshliðin? Dreymdi þá ef til
vill um það brauð, sem ]>eir
aldrei fengu, eða hina týndu
paradís, sem þeir aldrei höfðu
þekkt?
Dreugirnir sitja á jámrisitinni
á Omoníatorgi oK tala saman.
Hver og einm á sér auknefni.
Eiwn kailast Tossi, annar Litur.
sá þriðji Svartur. Orðin, sem
þeir nota eru öll í breyttri mynd,
þeir hafa sjálfir búið sér til
tungumál. Þeir gera það til ]>ess
að skilja hver annan betur. Nú
flétta þeir saman blótsyrði, ef
til viíl' til’þess að hneyksla fólk-
ið. sem er að horfa á þá, romsu
af ljótum orðum.
Þeir kæra sig ekkj um vor-
kunnsemi, heldur ekki um for-
vitni. Komi þeir auga á vin-
gjamlega konu, sem lítur á þó
vorkunnsamlega, reka þeir
tunguna út úr sér framan í
hana.
Þeir líkjast litlum villidýr-
um, með ógireitt, óhreint hár,
með andlit, sem erp tærð af
hungri, augu, sem eru villt, óró-
leg og klókindaleg.
Æ, já, þau líkjast villidýr-
um, þessi vesalings böm!
En augu þeirra — verði
mamhi litið í þau án þcss þau
viti af því, fær það hjarta
manms til að herpast snman.
Þeir éru enn svo ungir, sálir
}>eirra hafa enn ekki haft tíma
til að óhreinkast í sora lífsins.
Þótt þeir gangi um og steli
brenndum kökum frá kökusal-
anum á götunni, undirfurðu-
legir og flóttalegir á svipinn.
andliti hans, gerðu það að verk-
um að hann skar sig úr frá ÖU-
um öðrum.
Biskupinn, sem ekki virtist
vera meira en tólf ára gam-
all stóð upp til að taia, en þeg-
ar hann sá mig stóð hann kyrr
eims og han væri npgldur nið-
ur. Hann hafði þekkt mig aít-
ur! Og ég þurfti heldur ekki
langan tíma til* þess að þekkja
hann aítur.
Hann var fyrrverandi nem-
andi minn frá því ég var
kennslukona við bamaskóla í
Pattissia. Móðir hans var hreim-
gemingakona við skólamn, góð
air skólastjórinn rak m.ig. Eftir
það leið ofckur aldirei vel. Móð-
ir mín neyddist meira að segja
tU að bctla. En við stálum
ekki. Aldrei. Ég æUaði að verða
biskup, læra eitthvað —- móðir
mín var vön að segja: Ég vii
ekki Ufa ef óg frétti að ]>ú sért
þjófur.
Drengurinn þagnaði og var að
gráti ■ kominm.
Við gengum af stað ám þess
að tala saman, og við vorum
næstum komin að Larissa-jám-
brafutaretöðinnd. Hér kom míst-
andi norðanvindurinn á móti
okkur. Biskup skalf af kulda.
Hann var í sumarfötum og ber-
fættur. Ég keypti handa honum
hunangsköfcu. E.n hann sagði:
— Ég get ekki borðað, háls-
inn á mér er herptur saman.
En mig lamgar í cvitthvað heitt.
Við fórum inn í lítið kaffi-
hús. Ég bað um jurtate handa
hon.um. Biskup drakk alltaf
nokkra sopa í einu og hann
sagði ekki orð.. Hann fékk hvert
skjálftakastið á fætur öðru.
Þegar hann hafði jafnað sig
Smásaga eftir LILIKA NAKU
Ég atti einnig leið um Om-
aníatorgið, og þegar ég sá
drengina sitja á jámristinni
nam ég staðar til að horía á þá.
Þeir voru sífellt að færa sig
til, til þess að þeir króknuðu
ekki úr kulda og mór flaug i
hug að ]>eir líktust farþogum á
báti, sem sigldi út á opið haf
í stormi, án ára og stýrimanns.
Þeir töluðu saman háum rómi.
Eimn sagði:
— Þú varst- meira fíflið í
gær, af hverju komstu eþki
bakaranum á óvart þcgar hann
opnaði dyrnar, þú hefðir getað
smogið "inn á milli fóta hans?
Drengurinn, sem sagði þetta
var eldráuður af reiði, rödd
hans var hás og sviþurinn ill-
gimislegur. ITonum var ber-
sýnilega mjög kalt, hann var
blár í gegn og höndunum stakk
hann' í vasama á fataræflunum.
Hinn drengurinm, sem var kall-
aður Biskupinn, sá sem talað
var til, stóð upp til að svara.
Hann var lítill, veiklulegur og
einnig blár af kuldia, en hin
stóru, bláu augu, sem lýstu í
Helgi Bergmann opnar í dag

í dag opnar Hclgi Bcrgmann, iistmálari málvcrkasýningu í Fc-
lagshcimili Kópavogs og sýnir Hclgi þarna 30 oiíumálvcrk.
Hér að ofan cr mynd af cinu málvcrkanna og bcr hcitirt „Gata
í Vestmannaeyjum“. Sýningin hefst klukkan 3 í dag og verður
opin næstu daga frá klukkan 2 til 10 daglega. Forvitnileg verður
þessi sýning Helga eftir Frakklandsreisu á síðasta ári. — (Ljósm.
Þjóðviljans A. K.).
og greind kona, sem lifði aðeins
fyrir þetta barn. Ég mundi strax
að skólastjórinn hafði rekið
þennan dreng úr skólamum,
vegna þess að hann stal tígul-
steini af þaki skólans, til þess
að hafa við fæturna á móður
sinni, en hún var veik og var
kalt. Síðan hafði ég ekkert heyrt
hvað af honum hafði orðið, eða
móður hans., því um sama leyti
sagði ég upp starfinu. En mér
hafði geðjazt vel að dren.gnum.
Hann var rólyndur,, vingjam-
legur og eftirtektarsamur. Og
hann sýndi móður sinni svo
mikla umhyggju að maður hlaut
að taka eftir því.
— Frú Naku, sagði hann
stillilega.
— Biskup, sagði ég og sneri
mér að honum. Hann hafði ver-
ið kallaður Biskup í skó-lanum, ■
og auknefnið haldizt við hann,
kannski vegnn þess að hann
sagði alltáf að hann ætiaði að
verða biskup þegar hamm væri
orðinn stór.
— Hvermig ert þú hinigað i
kominm og hvað starfar móðir
þín?
— Móðir mín dó í fyrra í loft-
árásunum. Hún fékk lungna- ;
bólgu í loftvam abyrginu. Dreng- [
urinn stóð og horfði niður. Við 1
vorum bæði þögul í nokkrar ,
míriútur.- Hinir götudrengimir
horfðu á okkur með hæðnis-
svip. ^úmir með forvitnissvip.
— Hver er hún? spurði einn
þeirra og benti á mig.
Biskup svaráði með stolti í
röddinni:
— Hún er kennslukonan mín.
— Kennslukonan þin! All-
ir drenigimir fóru að flissa.
— Hans náð hefur ekki sagt
okkur að hann hafi gengið í
skóla. Hcyrið þið bara! — í
skóla!
— Þú — hann er árciðanlegia
kominn af fínu fólki!
— Fíflið þitt — svo þú hef-
ur gengið í skóla. Það er auð-
vitað'þessvegufl að þú ert svona
vitlaus! — í skóla!
Götudrengirnir hóldu áfram
að skopast að okkur, svo hátt
að fólk nam staðar til þess að
sjá hvað um væri að vera. Það
skemmti sór yfir mér og Bisk-
upnum. Loks.ins þoldi ég þetta
ekki lengur og ég sagði við nem-
amda minn:
— Komdu moð mér, Biskup,
ég ætia að gefa þér hunangs-
köku. En^hann svaraði stoltur:
— Nei. þökk fyrir, ég er ekki
svangur.
— Ágætt, cn hvar borðar þú
anmars? Hvar vinnurðu?
— Ég vinn hverei Tlvar ætti
ég að fá vinnu? Ég hafnaði í
þessum félagsskap og við stönd-
vim s-aman. Fyrst var ég skó-
burstari, , en svo var bursta-
kassanum stolið írá mér. Ég
vildi ekki fara í hundana. og
ég vildi heldur ekki stela. Ég
hef aldrei stolið nema ■— þér
skiljið mig. Bara í þetta sikipti
með múrsteinimm, þegar móðir
mín kvaldist svo mikið. Já, 'þeg-
svolítið sagði hanm, og svipur
hans var eins og hann ætlaði
að segja ævintýri:
— Frú Naku, mig hefur allt-
af langað að spyrja yður að
dálitlu. Meira að segja þegar
ég vgr í skólanum langaði mig
að spyrja kennarana, en ég
þorði það ekki. Ég var hrædd-
ur við þá. Og þér fóruð alltaf
um leið og tíminn var búinn —
svo ég gat aldrei spurt yður. —
Hvað skyldi drenginn langa að
vita? hugsaði ég. Hvnð hafði
kvalið hann allan þennian tíma?
Hvaða spurning lá svo þungt á
hjarta litla Biskupsins? Ég var
forvitin að vita það. Ég horfði
í bláu augun hans —- hvað bjó
í þjúpi þeirra? Skyldi hann
ætla að spyrja einhverra slíkra
sp'uminga, sem koma jafmvel |
færustu kcnnuirum í vandræði? I
— Frú Naku, sagði drengur-
inn. — Guð, haldið þér að hann ■
sé stóra augað, setn maður !
sér í kirkjunni, yfir altarinu?
Mamma sagði einu sinni við ,
mig: Þetta er auga guðs og 1
hamn sér allt. — Getur guð ver-
ið auga, eitt auga?
— Já, guð getur verið auga,
vegna þess að hann getur allt,
svaraði ég direnginum. En Bisk-
up var emm þungl hugsandi. Eitt-
hvað hvíldi þungt á honum.
Hann vnr nuðsjáanlega ekki
ánægður með þessa skýringu.
Að lokum sagði hanm og það
var eins og hann talaði við
sjálfan sig:
— Svo þannig er»það ]>á. Guð
er auga, stórt auga, sem horf-
ir á okkur. I>á hef ég gert rétt.
— Ilvað gerðir þú rétt, ég
skil ekki við hvað þú átt.
— Nú skal ég segja yður dá-
lítið, frú Naku, sagði drengur-
inn í trúnaði. — í langan tíma
hef ég séð auga í draumum
mínum — eitt stórt auga. Stund-
um horfir það á mig, stumdum
á allam heiminn. Þá verð ég
hryggur, mjög hryggur og ég
segi við sjálfan mig: Auga guðs
grætur. Það sér eitthvað og
þessvegna grætur það. Ég hef
aldrei sagt neinum frá þessu,
en einhvern tíma þurfti ég að
tala um það, til þess að losna
við að hugsa um það alltaf.
Og ég held ég hafi skilið það.
Þegar ég sagði: Já, auga guðs
grætur vegna fólksins. Þess-
vegna grætur það. Og þessvegna
laumaðist ég til að klifra upp
stiga í kirkjunni og ég limdi
dökkan pappír yfir auga guðs
svo það gæti ekkert séð. Ég
veit ekki hvort það var rétt af
mér, en mig er þó að minnsta
kosti hætt nð dreyma það, nú
hef ég frið fyrir því. Nú segi
ég bara áður en ég sofna, liggj-
and; einhversstaðar- utan dyra:
Auga guðs, miskunnaðu þig,
miskunmaðu þig yfir allan heim-
inn. Þá sofna ég rólegur — pað
er bara vont að skjálfa úr
kulda.
Unnur Eiriksdóttir islenzkaði.
'áSstefna um skipa-
ryggismál í Rvík
Dagana 9. til 13. september Kaupimamn.ahafnarsamþykktin
1968, var í fyrsta skipti haldin er orðin gömul. var undirrituð
á íslandi ráðstcfna Kaupmanna- 1926, en hefur haldið gildi sinu,
hafnarsamþykktarlanda um sem ráðgefandi í ýmsum þáttum
sk'paöryggismál, bæði skipa- skipaörygigismála, þótt, Alþjóða-
smíðaatriði og siglingaratriði. siglingamáilastofnundn, IMCO,
Á ráöstefnuiftini, sem haildin var h,^ *** °g V®"da **
aö Hótel Loftioiðum í Roykjavik. alþjoðaákvæðum a vettvangi
voru mættir fulitrúar aillra aðdld- S1®h;nf ™alf ’
ariikjanna, en þau oru öll Norð-
urlöndin og Ilöliand. Ráðstefn-
una sóttu auk íslonæku fulltrú-
ar.na, sdglingamálastjórar aillra
is í þessum löndum, etftir því
sem þörf kretfur, og var því röð-
ir. oft komin að Islandi, þótt ekki
___,__„ , hafi fyrr en nú verið haldin silík
hinna Norourlandanina og Hol- ,,, , , , .
, , . . . „ .. raðstefna her.
lands, íisamt sérf i-æói n gu t n
þeirra í ýmisuim sénmálum. Fu.nd-
arstjóri var Hjálma,r R. Bárð-
arson skipaskoðunarstjóri. en
siður er, að aðalfulltrúl þess
Á dagski-á ráðstefnunnar voru
fjölimöng tæknimál og siglinga-
mál, m.a. um sikilniinig og fram-
kvæmd ýmsna atriða alþjóða-
samiþykktarinnair um öryggi
lands, þar sem ráðstefnan er " f • b
. ... . ... r „ ,. . . mannsilifa a hafinu, fra 1960, yms
haldm, stjorm störfum raðstctfn- . .,, . ,
„ „ atnði varðandi Alþjoðahleðslu-
U'nmar.
Walter og Connie
3. og síðasta hefti
• í fyrra hóf sjónvarpið sem
kunnugt er kennslu í ensku;
annaðist hana Heimir Áskels-
son og studdist nð nokkru við
kennsiluþætti frá brezka sjón-
varpinu um þnu ekötuhjúin
Walter og Connie. Setberg hetf-
ur gefið út kennslubækurnar
sem þcssum brezku þáttum eru
tengdar og er nú ]iriðja og
síðasta bindi af „Walter og
C.onnie“ komið út, 136 siður og
flytur kaflana 27.-39. — Bókin
er gefin út snmkvæmt samningi
við sjónvarpsdeild BBC og í
sámvinnu við sjónvarpsdeild ís-
lenzka ríkisútvarpsins. — Frey-
steinn’ Gunnarsson íyrrverandi
skólastjóri sá um útgáfuna.
miarkjasamiþykktina frá 1966, um
'Ás'k.i pamæl i ngar, um alþjóðasigl-
ingarreglurnar og ýms önnur hlið-
stæð atriði.
Að sjálfsögðu eru ekki öll
dagskráratriðin íslenzk vanda
mál, vegna þess að ýmsar gerð-
ir sikipa eru ekki til í íslenzka
flotanuim, eins og t.d. -stór olíu-
flutn.ingiaskip, stór farþegaflutn-
ingaisikip, bílatferjur og sérbyggð
bílaflutningaskip á lengri og
styttri siglingaleiðuim. önnur
málanna varða íslenzkar aðstæð-
ur lika, t.d. brunavarnir skipa,
búnaður í gúmmíbjörgunarbátuim,
notkun uppblásinna gúmmíbáta I
stað fastra gúmmíbáta, vandamál
varönndi þéltieika og styrkleika
vöruopa í hliðum farmskipa, m.a.
í fixxvtum, hleðsilumerki fiski-
skipa, öi-yggi skipa með sjálf
virkni í vélarrúmum var líka
rætt, sömuleiðis reynsla af
notkun ratsjárendurski'nsmerkja í
litlum skipum, um ísmyndun á
Framhald á 9. síðu.
UNGARETTI:
Vlorgunn
Mig birti
hið eilífa.
M.E. þýddi. t
*
■
■
Þett.a fræga kvæði hetfur ■
valdið miklum deilum.
Þeir sem móti því mæltu :
löldu það vera einungis upp- j
hrópun, sem hvorki næði að •
ummynda í skáldskap morg- ;
uninn (lýsinguna) ■ né hið :
eilifa, hið takmarkalausa, ■
Fyrst nefndi Ungaretti kvæð- ;
ið Himin og haf, og þótti þá ■
sem hann heíði ekki vitað :
hvað hann var að fara. En sé :
það kiallað Morgunn, því þá ■
ekki eirns Hádegi eða þá Nótt, ;
hið síðairtalda líklega bezt, sem ;
hver önnur heiilandi fjar- !
stæða. Eða þá Dauði — allra- j
bezt.
En þessar vangaveltur faira ■
allar íramhjá marki. Að visu :
er þetta upphrópun, svo sem j
Valery telur lýriskan skáld- :
skap vera. Poe, sem við eigum ;
að þakka ágæta skilgreiningu :
á eðli ljóðs, segir lanigt kvæði j
ekki vera ljóð, og ekki megi j
kvæði heldur vera of stuitt. ;
Morgunn Ungaréttis hetfði 3
vissulega getað orðið lengra, :
en. þá hefði það ekki verið j
þetta kvæði, kvæðið sem við •
erum nú að reyna að átta ;
okkur á.
í sjálfu sér er kvæðið hvorki :
um morgun né haf, heldur er j
Unigiairetti hér að birta einhver ■
stórkostieg sannindi um áhrif ;
niáttúrunmr eða efnisheims- :
ins nð morgni, á hafi úti (eða !
á himni) á mannssálina. Það :
er fjarri þvi að honum bjóði ■
nokkur ógn af Hinu Eilífa. ■
svo sem henti Pascal, heldur :
gleður það hann, eykur hon- í
um ]>or, birtir hann. Skáldið j
verður ekki fyrir þessari ■
reynslu utan frá[ frá hafi og ■
himni, heldur uppljómast :
hann hið innra af því að mæta j
þessu, eins og tundur glæðist •
í loga.
Enginn mundi vilja haldia 3
því fram að kvæði þetta sé j
eitt af mestu kvæðum Un- 3
garettis, en það felur í sér þá 5
hugmynd, að hversu stór sem 3
heimurinn sé og máttugux. :
hafi sál m anns þó betur er hún 3
felur ha,nn í sér. Svofelld j
kvæði sem þetta. sem bæði 3
minnir á Ezra Pound og aust- 3
urlenzkan kveðskap (kin- 3
verskan) hafa verið kölluð :
poesia-baicno, leifturljóð. Og j
bó að Morgunn sé svona of- 3
urstutt kvæði, fylgir því :
meira af eigndum ljóðs en j
ætia mætti, og sumir h-afa j
viljað vera láta.
.(J.F.N.). j
B
BBBBBBBBBBBBBHBBBBBBBBBBBBB VtDBISqlSIIKBIlaBia'l
Gott veiði-
veður en istil
síld fæst þó
Gott veður var á sildarmið-
unum. Lítið fannst af síld og *
veiði var svo til engin. Aðeins
eitt skip tilkynnti um afla.
Sóley IS fimmtiu lestir. ,
Síldarfréttir, laugardaginn 21.
septcmber 1968:
Hagstætt veður var á sfldar-
miðunum sl. sólarh-áng, og voru '
skipin að veiða á 71' og 10
mín. ii.br. og milli . 10 og 20
vest. léngdar.
Kunnugt var um afla tiu
skipa, samtals 835 lestir.
Arnfirðingur RE 40
Isleifur IV. VE 20
Sóley ÍS 20
öm RS Brettíngur NE 15
Helga RE 60
Sigurbjörg ÓF 190
Vörður ÞH 50
Fífill GK 100
Guðbjöng IS 100