Þjóðviljinn - 26.04.1969, Blaðsíða 1

\
Suðvesturland:
Laugardaguí 26. apríl 1969 — 34. árgangur — 91. tölublað
Verkfall hafið í
15 verstöðvum
□ í gær hófst verkfall í fimmtán verstöðvum á Suð-
urlandi og stendur það til næsta mánudagskvölds. Vinna í
öllum frystihúsum leggst niður á þessum stöðum og enn-
fremur stöðvast öll fiskmóttaka og olíusala til báta.
□ í Vestmannaeyjum, Akranesi og í Keflavík leggst öll
verkamannavinna niður, en svo verður ekki í Hafnarfirði
og í Reykjavík.
Verkfalllið hófst aðfaranótt
föstiudagsins og lagðiist f)á vinna
niður í Vestmannaeyjum, Stokks-
eyri, Grindavík, Höfnuim, Gerða-
hreppi, Keflavík, Sandgerði,
Vatnsleysuströnd, Hafnarfirði,
Reykjavík, Akranesi, Grundar-
firði, Rifi, Ölafsvik og Stykkis-
hótlmi. Ef Reykjavík og Hafnar-
fjörður er undanskilin er ekki
um aðra verkamannavinnd að
rseða í þessum plássum vel flest-
uim en við fiskvinnsiu.
Vertíðarbátar hér suðvestan-
lands hafa flestir tekið ís um
borð og hyggjast fiska alla verk-
fallsdagana og ísa fiskinn jafnóð-
uim. Verður fyrirsjáanlega mdkið
að gera í öllum fiskvinnslu-
stöðvum er ]>essir bátar koma
með aflann að landi eftir verk-
failið.
Hafnarverkföl!
norðanlands
1 dag hefs't verkfall haín-
arverkamanna á Húsavik og
verður hér eftir ekki losuð
eða lestuð flutningaskip um
óákveðinn tíma í Húsavík.
Það er V erklýðsfélag
Húsavíkur er stendur fyrir
"þessu verkfalli verkamanma.
KísiMðjan við Mývatn hef-
ur afskipunarhöfn í Húsavik
Þá hófst verkfall verka-
manna í Verkalýðsfélaginu
Vöku við Sigíufjarðarhöfn í
gær, verkfall hafnarverka-
manna á Sanöárkróki sað-
astliðinn miðvikudag og
verkfall haíai’verkamanna
við Akureyrarhöfn síðast-
liðinn þriðjudag. Á öllum
þessum höfnum nær verk-
fallið ekiki til fiskmáttökiu
á stöðunum. x
Verkföllum Dagsbrúnar
og Hlífar við hafnimar í
Reykjavik og Hafnarfirði.
er hófst sl. mánudag lýkur
annað kvöld, sunnudag.
Herinn hótar brottrekstri
Verkalýðsi'élagið í Ivefiavík
boðaði verkfall hjá hernum á
sama tíma og hjá öðrum atvinnu-
rekendum á félagssvæði verklýðs-
félagsins. Þetta verkfall átti að
standa í þr.já daga, sömu daga og
fiskverkfallið, átli að hefjast í
gær og ljúka á morgun.
En verkalýðsfélagið gugnaði —
herinn má áfram hailda uppi
starfsemd bvers konar á vellinum
og er undanþeginn í verkfalllinu.
Verkalýðsfélagið ákvað að vísu
að fresta boðuðu — þannig að
hugsanlegt er að það verði emn
fram.kvæm.t, en af hverju aðeins
fiestun hjá hemum?
Blaðamaður átti í gær viðtal
við Ragnar Guð'leifsson formann
verkalýðsfélagsins í Keflavfk.
— Af hverju var verkfallinu
frestað?
— Vegna þess að á veillinum
eru mest unnin þjónustustörf
margskonar, sem yfirieitt hafa
fengið að halda áfram í þessu
veiikfaili, svo ,sam í verzlunuim,
þvottaihúsum og fledru.
Blaðið hafði fregnað eftir mjög
Fnaimihald á 7. síðu.
* <S>-
Sumarið heilsaðí
með svölu veðri
Sumarið heilsaði með Ixjart-
viðri en svala hér sunnanlands
en fyrir norðan var frost og
kuldi. Hátíðahöldin hér í Reykja-
vík fóru fram samkvæmt dag-
skrá og var allmargf í skrúðgöng-
unum fimm í hinum ýmsu hverf-
um borgarininar. — Myndin hér
að ofan er frá skrúðgöngunni er
hófst við Melaskólann. en fleiri
myndir eru á baiksíðunni. ' —■
Ekki hægt að
kaupa mjólk í
fimm daga
Næsta mánuda-g verða m.jólkur-
ílutningar stöðvaðir í mjólkur-
búðir Mjólkursamsö'lunnar, en á
sumai'-daginn fyrsta voru aðrir
fluitningar en til eigin búða
Mjólkursaimsölunnar stöðvaðir
hér í Reykjavík og nágrenni.
Þetta þýðir að síðustú forvöð
ei-u að kaupa mjólk í da-g fyrir
sunnudaig til fimimtu-daigs að báð-
um dögum meðtöldum.
Áætlunarbúskapur er eina leiðin
úr öngþveiti viðreisnarinnar"
Rœtt á Alþingi um heimild ti! leigunáms verkbannsfyrirtœkja
Víkingur á /eið frá Græn-
íandi með þýzkan skuttogara
Togarinn Husum frá Kiel fest-
ist í ís við Austur-Grænland i
fyrrakvöld og tókst skipverjum
Vísitölubætar
hjá hreppnum
í Borgarnesi
Á hreppsnefndarfundi í
Borgarnesi var samíþykkt á
dögunum að greiða starfs-
Mlkii hreppsins vísitölubæt-
ur á laun eins og fyrri
kjarasamningar gera ráð
fyrir. Starfsfóllk hreppsins
í Borgarnesi gengur þannig
ekki undir 20°/(> kauiþliæklc-
un eins og flestum laun-
þegum er ætlað í landinu.
□ Það er úrslitaatriði um þróun íslenzkra efna-
hagsmála á næstunni að viðurkennd verði nauð-
syn þess að áætlunarbúskapur verði meginverk-
efni stjórnarvalda landsins; að áætlunarbúskapur
kcimi í stað glundroðans sem ,,viðreisnin“ hefur
valdið með því að reyna að gera frumskógalögmál
kapítalismans allsráðandi í íslenzku atvinnulífi.
Þetta er brýn nauðsyn hinu fámenna íslenzka þjóð-
félagi ef það á ekki að glatast á vald erlendra auð-
fhringa. Með áætlunarbú-
skap er hægt að tryggja
framtíð íslenzkra at-
vinnuvega. Hitt verður
einungis til tjóns, að
reyna að þrýsta niður
kaupi verkafólksins, svo
sem nú er verið að reyna,
meðal annars með hinu
heimskulega verkbanni
iðnrekenda.
□ Á þessi atriði lagði
Magnús Kjartansson á-
herzlu á Alþingi 1 gær er
á togaranum Víkingi frá Akra-
nesi að bjarga þýzka logaranum,
við mjög erfiöar aðstæður. Er
Víkingur á leiö til íslands með
þýzka skipið í togi en vegna
brælu er hraðinn aðcins 3—5 sjó-
mílur á klukkustund og er reikn-
að mcð að togarinn komi ckki til
Isiands fyrr en á mánudag.
Nánari tildrö-g voru þau nð
S'kuttogarinn Husum, sem er 925
lestir, smdöaður 19-65, var við
veiðar við ísibrún út af austur-
brún Grænlamds ca. 600 mí'liuir frá
ísilandi og féfelk í skrúfuna með
þeirn aifleiðingum að hamn lem-ti
í ísmiuim. Var kalllað á hjálp og
kom Ví'kmgur fljótlega á vett-
vang.
Vikingur var með 80 ton,n eftir
3ja sóilarhriniga veiðar. Skernmd-
ist togarinn eitthvað og.fer í s-iipp
er hann kleimur til landsins. Skip-
stjóri á Víkiingi er Hans Sigur-
jónssom.
hann fluttj framsögu-
ræðu um firuimvarp
3ja Alþýðubandalags-
þingmanna um leigunám
á verkbannsfyrirtækj-
um.
• Hér fer á eftir ú td.-ráiitur úir
fir amsöguræðummd.
Um l>essar miumdiir eru miikil
stéttaátök í þjóðfélagdmu, m-arg-
breytdlegri venkfiallsaðgerðir en
nokkru sinni fyrr og verkbönm í
fyrsta skipti í sögu ísiemd-imiga.
Emigum getur dulizt, að þessi
stóirfelldu átök eru í beimum
tengslum við steínu ríkisstjó-rm-
arinm'ar — og það er aiikumma, að
ummdð er að lausm deilumm-ar, m.a.
með tilboðum um 1-agasetmingu
hér á himu háa Alþimgi. Til að
mynda heyrði ég um diagimm í
sjónvarpi framkvæmdastjóra
Vimmuveitend-asam'bamds íslanda
bjóða fram breytingar á lögtcm
um almaranatryggingar ti-1 þesis að
greiða fyrir la-usn kja-radeiluiHV
a-r. og þótti mér vægast sagt
furðulegt, að fulitrúi atvinmurek-
endasambandsins skyldi telja það
í símum verkahrim'g að ráðstafa
f j ármunum aim-ammiatæyggimgia.
Eimm-ig hefur fleiri löglgj-afairait-
Framíhald á 7. síðu.
Kaffi í. maí
Bins og á undanfömunn árum
hefur Kve-nfélag sósdalistá kaftfi-
veiti ngar í Tjarna-rgötu 20 1. maí
til áglóða fyrir Karióllínus.ióð. Það
er eindregin ósk að fólagsikonui'
og aðrir velunnarar fólagsins
hugsi vel til okkar og færi oikik-
ur kaiffibrauð. — Sjóðssljórnin.
66% reykvískra skólanema
eiga ekki vísa atvinnu
Við könnun sem gerð hefur
verið á vegum borgarinnar
kom fram að aðeins 34%
skólanemenda í Reykjavík eiga
vissli viiuiu í sumai', 66%
eiga ekkert víst eða eru í vafa
um atvinnu. Það eru rösklega
1700 skólanemar í Reykjavík
sem enn hafa ekki vissu um
atvinnu sína í sumar.
Borgarhagfræðingur hafði í
gær sambamd við blaðið og
skýrði frá niðurstöð-um kömm-
uniarimmiair í gróíum dráttum.
Könmundm var gerð í siðustu
viku í gagm-fræðaskólum borg-
ariin(n,ar, 3. og 4. bekk, í
memmtaskólumum, Kenmara-
skólamum, Tækmisikólanum og
Verzlumarskólanum. Miðað við
nemondur þessara skól-a 16 ára
og el-dri, þ.e. alla nema nem-
endiur 3ja bekikj-ar er útkom-an
þessi: 34% eiga vissa atvinmu,
33% eru ekki vissdr um at-
vimnu í sumar og 33% ei-ga
ekki von á neimmi vimmu í sum-
ar. Þessd hópu-r telur 2.300
nemendur, þanmig að það eru
rösklega 1400 nemendur, sem
eru ekki vissir um atvinnu í
sum-ar, um eitt þúsund ei-ga
ekki von á því að fá neima
atvinmu. í þriðj-a bekk gaign-
fræðaskólammia er útlitið mikl-
um mum lakara. Þar eru 25%
nemen-da vissir um vinnu i
suma-r. aðrir óvissir eða eiga
enga von á atvimmu. Nemendur
í 3ja bekk eru 1200 talsins.
Samtals eru það því um 1700
nemendur sem ekki ei-g-a vísa
vinnu.
í nefndum töium er aðeins
mdðað við reykvíska nememd-
ur skólamma, em í Reykjavík-
ursikólum eru 1.156 ut-ambæj-
aimemenduir — eða 25% tals-
ins — við n-ám og kom fram
við könnuniwa að aðstaða
þeirra til þess að afla-sér at-
vimmu var mum betri en at-
vinmumöguleikar Reykvíkinga.
Af skólumum í Reykjavíik
virtust verzluriiarskólanem-ar
bezt settir — 47% þeirra eru
vissir um vinmu, í Kenmiara-
skólanum eru 46% vissir. 38%
í Hamrahlíðarskólamum, em
aðeins 27% í Menntaskólamum
við Lækjargötu, en það er
sama hlutf-all og í fjórða bekk
gagnfræðaskólanna. Aðeins
16,3% nemenda i Tækniskólam-
um eiga vísa vdnmu, en borgar-
Framihald á 7. síðu.
4.