Þjóðviljinn - 26.04.1969, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVIUINN — Laugardagur 26. aprffl. 1969.
— málgagn sosíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Otgefandi: Otgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.). Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
AuglýslngastJ.: Ölafur Jónsson.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Slml 17500
(5 línur). — Askriftarverð kr. 150,00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10,00.
Mikið aivörumá!
J^nn eru mörg hundruð manna á atvinnuleysingja-
skrá í Reykjavík, og atvinnuástandið er mjög
alvarlegt víða úti um land, ekki sízt í Norðurlands-
kjördæmi eystra. Ágæt vertíð hefur ekki megnað
að tryggja öllum lágmarksstörf, en slíkt hefur ekki
gerzt hérlendis síðan á kreppuárunum fyrir stríð.
Og nú mun þetta vandamál magnast stórlega næstu
vikurnar. Nemendur fraimhaldsskólanna taka nú
að koma á vinnumarkaðinn frá einum skólanum
af öðrum, en heildarfjöldi þeirra er að sögn ríkis-
stjómarinnar um 8.000, og hefur annar eins fjöldi
aldrei áður str.ndað framhaldsnám á íslandi.
^llt þar til í fyrra höfðu framhaldsskólanemend-
ur um langt skeið ekki átt í erfiðleikum með
sumarstörf; stundum var raunar keppzt um þá, og
þeir gátu tryggt sér drjúgar tekjur. En á síðasta
sumri reyndist framhaldsskólanemum erfitt að afla
sér atvinnu og sumir fengu ekkert að gera. Sam’t
var sá vandi smár í samanburði við þá stórfelldu
örðugleika sem nú blasa við, þegar 8.000 manna
bætast við atvinnuleysingiahóp sem fyrir er í land-
inu. Hins vegar kemur þetta vandamál ekki á óvart;
það hefur blasað við um langt skeið. Þegar í marz
í fyrra tóku verklýðssamtökin vandamál skólafólks
upp í viðræðum sínurn við ríkisstjórnina, og stjórn-
in hét því þá hátíðlega að gera ráðstafanir sem
dygðu til að tryggja skólafólki sumaratvinnu. þótt
efndimar yrðu því miður í samræmi við annað hátt-
erni ráðherranna. Síðan hefur ríkisstjórnin bætt
við mörgum og fögrum loforðum, m.a. í viðræðum
við fulltrúa nemendanna sjálfra. í umræðum á
þingi á miðvikudaginn var kom hins vegar í ljós að
ríkisstjómin hefur ekkert gert til þess að efna fyrir-
heit sín; hún hefur engar ráðagerðir um aukna
atvinnu í þágu skólafólks, hvað þá tilteknar áætl-
anir. Málsvari ríkisstjómarinnar, Eggert G. Þor-
steinsson félagsmálaráðherra. lýsti ofur einfaldlega
yfir því að ríkisstjómin hefði ekkert gert og vissi
ekkert hvað hún ætti að gera; eina hugmyndin sem
hann orðaði var sú að hægt væri að breyta lögunum
um atvinnuleysistryggingar þannig að framhalds-
skólanemar gætu fengið bætur úr þeim sjóði!
fjér er um stórfellt alvörumál að ræða sem varðar
• þjóðina alla og ekki sízt verklýðssamtökin. Fram-
haldsskólanemar eru enginn forréttindahópur held-
ur í vaxandi mæli fulltrúar þjóðarheildarinnar.
Vandamál 8.000 nema eru áhyggjuefni jafn margra
fjölskyldna; verði almennt atvinnuleysi' meðal
skólafólks mun það hafa háskaleg áhrif á þróun
menntaimála. Því er það augljós skylda verklýðs-
samtakanna að skipuleggja baráttu til að tryggja
skólafólki vinnu, og framhaldsskólanemar þurfa
sjálfir að heyja þá baráttu af þeirri atorku sem ungu
fólki er gefin. — m.
Utanríkisstefna fílippseyja
AF ERLENDUM
VETTVANGI
í U. S. News and World Re-
port 31. marz 1969 birtist viðtal
við Fterdinand E. Marcos, for-
seta Filippseyja, sem einn
blaðaimanna þess, K. M. Chrysl-
er, átti við hann. Viðtadið fylg-
ir í laiuslegri þýðingu.
Blaðaimaðurinn: Herra for-
seti, ef styrjöldinni í Vietnam
lýkur og bandaríski herinn
hverfiur heim, geta Asíubúar
þá varið hendur sínar?
Marcos: Nei, það gieta þeir
ekiki. I Asíu er eikki edtt ein-
asta land, — hvorki Japan.
Indland né Indónesía né nolkk-
urt annað, — sem vegið gietur
upp á móti hemaðarmætti hins
kommúnistiska Kína, hvorki
eitt síns liðs né í félagi við
önnur. Enn er þörf vamarhlíf-
ar Bandaríkjanna um Asíu a:fla.
í>að væri þannig fáránlegt, ef
nokkur forystumaóur í Asíu
tæki sér þau orð í munn, að
hann æski brottfarar Banda-
rfkjanna ifrá Asíu.
Blaðamaðurinn: Haildið þér
að Bandaríkin séu að búast til
brottfarar?
Marcos: Ekki þegar í sitað.
Qg ekki til aliigeirrar brottfarar.
Hvorki bandaríska bjóðin né
leiðtogar hennar vilja stígaþað
skreif.
En ráðið verður af ábend-
imgum, — svo sem úralitunum í
(bandarísku) kosningunum,
slkoðanakönnunum og öðru þess
háttar, — að í Bandaríkjunum
finnist mönnum, að nú beri
að diraiga úr heratyrk
(þeirra) í Asíu. Hvað úr því
verður, er undir ákvörðunum
forystumanna Bandaríkjanna
komiið, einkum hins nýja for-
seta.
Blaðamaðurinn: Kjósið þér,
að Bandaríkin láti af hendi
herstöðvar sínar á Filippseyj-
um?
Maroos: Nei, efcki setm stend-
ur. En við kysum, að herstöðva-
samningurinn yrði endurslkoð-
aður. Og jafnt og þétt þarf að
fjalla um samninginn til að
jafna yfir agnúa og ttl að vinna
að iþví. að samvinna okkar í
landivamarmálum verði árang-
ursrík.
Sem dœmd skai nefnt, að ár-
ið 1966 varð það að samikomu-
lagi milli okfcar að stytta tíma-
bihð, sem heratöðin hefúr verið
leigð til, úr 99 árum í 25 ár
Filippseyingar sitja nú aftur
við hlið bandairískra stállbræðra
sinna á stöðum sem viðvörun-
arstöðvum gagn loftárásum.
Nú er veirið að fjalla um mál
sem viðtöku meira lands (und-
an herstöðvum) og um það,
hvor aðilinn skuli fara mef
lögsögu í gflæpaimálum í her-
stöðvunum. Þessi máll skjóta
upp kollinum vegna þess að
fjallað er um samningiinn jafnt
og þétt. Slfkt endurmat er ekki
fólgið í snöggum og reiðilegum
gagnráðstöfunum gagn Banda-
rfkjunum.
Blaðamaðurinn: Varða út-
gjöld bandaríska hersins hér-
lendis ykkur mikiu?
Marcos: Þau nema nú kring-
um 150 miljónum doMara á ári
og þau eru mjög mikilvæg.
Greiðslur í doilurum efla forða
okkar af erlandum gjaldeyriog
bæta greiðslustöðu okkar gaign-
vart útlöndum. Ef útgjöld
bandaríska hersins skryppu
skyndilega' saiman, þá getið þér
ímyndað yður, hvert afhroð
greiðslujöfnuður okkar biði af
þeim sökum. En að undanfömu
höfum við komið góðu laigi á
hieimsendingar dollara. Því
verður þakkað, að verkamenn
okkar að störfum á Kyrrahafi
og í Suðaustur-Asiíu geta sent
heirn til skylduliðs síns á Fil-
ippseyjum dol'laratekjur sínar
fyrir milligönigu Þjóðbanfca Fil-
ippseyja.
Blaðamaðurinn: Bf við víkj-
um aftur að Asíu: Geta ein-
hvers konar svaeðisibundin hem-
aðarsamtök nokkru sinni tekizt
varnarbyrðirnar á herðar?
Marcos: Ef til vilil einhveim
tímann. Þjóðir Asíu ættu vissu-
lega að rugla saman reitum
sínuim, efcki aðeins í þégu efna-
hagslegrar framvindu, heldur
einnig í þágu landvarna (milit-
ary security). Saimt sem áður
þarf að leggja áherzlu á, að
þess háttar svæðisbundin sam-
tök um landvamir dygðu bó
ekki til að bægja frá aðsteðj-
andi hættu eða þsdrri hættu,
sem við getum staðið framimi
fyrir hvenær sem er á nasstu
tíu árum.
Blaðamaðurinn: Hefur nokkuð
2400 miljónir eru
í lífeyrissjó&num
Aðalfundur Landssiambands
lífeyrissjóða vaar haldinm mið-
vifcudaginn 16. þ.m., en aðal-
fundir sambandsins eru haldn-
ir annað hvert ár. Fundinn sóttu
fU'lltrúar 32 lífeyrissjóða, en
inman sambandsins eru 45 sjóð-
jr; Formaður landssambandsins,
Guðjón Hansen, tryggingafraeð-
jngur, flutti skýrslu stjórnar.
Kom þar fram, að iðgjaldatekj-
ur allra lífeyrissjóða landsins
hefðu numið um 300 milj. kr.
árið 1968 og í lok þcss árs hefði
samanlagður höfuðstóll numið
um 2.400 milj. kr.
Þá gerði formaður grein fyr-
ir tilraunum landssambandsins
til að fá bættan hlut félaiga líf-
eyrissjóða í sambandi við lána-
reglur Húsnæðismálasitjómar.
og hefur það leitað til Alþingis
og þingflokkanna í því sfcyni að
koma fram breytingu á lögun-
um um Húsnæðismálasfofnun
ríkisins. Ennfremur vék hann
að þeim vandia, sem að lífeyris-
sjóðunum steðjar vegna áfram-
baldiandi óheillaþróumar í verð-
lags- og kaupgjaldsmálum, en
hún gerir sjóðunum erfitt fyrir
að standa við skuldbindingar
sinar í firamtíðinnd og veldur þó
jafnframt því, að sjóðfélagar
telja Hfeyrisgreiðslur algerlegia
ófullnægjandi. séu bær ekki
verðtiryggðar.
Rætt var um væwtanlagia
framvindu mála í sambandi við
stofnun almenns Hfeyriesjóðs
fyrir þorra Jandsmanna eða
laumþega almennt, og var stjóun
1 andssamiband'sinis f alið að
kveðja fulltirúa sarnan til auka-
fundar um þessi mál, er hún
teldd það tíma'baert.
Ur stjóm Landssambands Hf-
eyrissjóða genieu þeir Guðjón
Hansen, Gísli Ólafsson og Guð-
mundur Ámasion, en kjömdr
voru til nsestu tveggja ára:
Aðalsitj.: Henmann Þorsiteins-
son. fulltirúi; Ingólfur Finnboga-
pon, húsasmíðameistarí; Gunin-
lau'gur J. Briem, deildarstjóri;
Bjamd Þórðarson. t.rygginga-
fræðingur, og Bi.rgir ísl. Gunn-
arsson, hæstaréttarlögmaður.
Varastjóm: Kjairtan Ólafsson,
prentari. og Tómas Guðjónsson,
vélstjóri.
Endurskoðendur: Einar Th.
Magnússon, fulltrúi, og Þórður
Ág. Þórðarscm, fuHtrúi.
Kort af Suðaustur-Asíu.
verið adhafzt um efnahagslega
samvinnu?
. Marcos: Við höfum haifizt
handa. Lönd Suðaustur-Asíu
hafa orðið ásátt um að koma
á fót stofnunum sem mdðsitöð
búrannsókna á Filippseyjum,
rannsóknamiðstöð sjávarlífs í
Thailandi, kennarastofnun
heimshluitans í Singapore. En
í þessum efnum hefur otfckur
efcki orðið eins vel ágengt og
á verður kosið. Við þurfum að
láta hendur standa fram úr
ermuim.
Blaðamaðurinn: Hvað segið
þér um Vietnam? Var iWlutun
Bandaríkjanna glappaskoit?
Marcos: Nei, það held ég
ekkd. Ef til vill hefiur aðeins
á vantað. að þið hafið beitt
hierstyrk ykkar, eins og með
hefúr . þurft, en ég segi, ,,ef
til vill”, af því að ég vil ekki
kveða upp dóm yfir hemaðar-
stefnu ykkar.
Vissulega standið þið við
þau orð ykkar, að þið munið
vémda bandamehn ykkari PSf
hluti metur öll Asía og (allur)
heimuriinn mikils.
Blaðiamaðurinn: Teljið þér. að
raunveruleg hætta stafi af
Rauða Kína?
Mareos: Já, í þeim skilningi,
að leiðtogar þess telja styrjöld
vera nauðsynlegt tæki til fram-
fylgdar stefnu í utam-íkismál-
um og að þeir hafa flutt út
til annarra landa vopnaátök í
formd þjóðfredsisstríðanna svo-
nefndu. Gefið einnig gaetuir að,
að það hvetur til undirróðurs
og að það læfur sdg dreyma urn
Asxu -forræði undir leiðsögn.
stjórnarinnar í Peking
Or þvf að það heflur náð
fullum tökurn á eldflaugum,
sem fara heimsálfa á anilli,
beinir Kína (lcjamorku-) ógnun
að sérhverju landi í heimi.
Blaðatmiaðurinn: Þér hafið
fyrir skömmu sagztæskja (frið-
saimllegrar) sambúðar við Kína.
Heyra henni til verzlun og
stjómarerindrekstur?
Marcos: Efcki sem stendur.
Hin nýja afstaða Filippseyja til
samskipta við kommúnisita er
sú, að verzlun skuli upp tek-
in við sósíalísk lönd í Aust-
ur-Evrópu, við eitt land af
öðiru með eina vöru af annarri.
En ekki við Rauða Kína eða
RússHand.
GÓLFTEPPI
TEPPADREGLAR
TEPPALAGNIR
EFTIR MÁLI
Laugavegi 31 - Simi 11822.
rr
Sængurfatnaður
HVÍTUR OG MISLITUB
ÆÐARDÚNSSÆNGUR
GÆSADÚNSSÆNGUR
SÆNGURFATNAÐUR.
DRALONSÆNGUR
KODDAVER
- * —

SKÓLAVÓRÐUSTlG 21
RAZN0IMP0RT, M0SKVA
vottofðl atvinnubllsljórb
Fæst hjá Hestum hlálbapðasölum
Hvergl laegpa verO
V