Þjóðviljinn - 17.09.1969, Blaðsíða 3

5S88fc®®Haa@Ba» ££. sepíesHibeaf 1969 ~ PÆÓÐWlOHílS — KtöA J
Verkföll geisa víða í Evrópn
33ERLÍN, PARÍS, RÓM 16/9 — Alv'arlegar viimudeilur
gei'S'a í Þýzkalandi, Frakklandi og Ítalín um þessar mtmd-
ir. Verkföill standa yfdr í ýmsum skipasmíðastöðvum og
stíáliðjuverum í Þýzkalandi, verkföllum ;járnbrautarstarfs-
manna í Frakklandi er ekki lokið, og önnur verkamanna-
samtök hafa hótað verkfalli. Þá hóf hálf miljón ítalskra
verkamanna verkföll í dag.
Verkiföllin í Þýzkalandi hóEust
i stáliö.iuverum í Ruhrhéraði, og
breiddust óðfluga út. Verkamenn
í kolanémum Ruhr og Saar boð-
uðu mœst verkfall, og því næst
verkamenn í skipasmíðastöðvum
í Kiel og stáliðjuverum í Brem-
en- Þetta mun vera í fyrsta skipti
eftir stríðslolv að verkamenn í
Þýzkalandi grípa tiíl svo róttækra
ráðstafana sem verkfalla, því að
þeir hafa venjulega samiþykikt um-
yrðalajust samninga vinmiuveit-
enda. Þeir kröföust 14% kauip-
hækkana ‘frá 1. sept- að telja, og
auikins frítíma. Vinnuveitendur í
Ruhr og Saar sáu sér þann kost
vænstan að ganga að kröfum þess-
um, en í Howaldtsskipasmíða-
stöðvunum í Kiel og stáliðjuver-
um Klöckner í Bremen enu enn
verklföll. Þá er talið að verkföill
verkamanna í ýmsum gt>ei nurn
fylgi í kjölfarið.
Járnbrautarstarfsmenn í Frakk-
landi, sem háð hafa verkfall um
vikuskeiö krefjast þess m.a., að
ráðnir verði 7 þúsumd jánnbraut-
sig
segja
úr leik í Aþenu
AÞENIJ 16/9 — Vesturþýzka keppnisliðið á Evrópumeist-
aramótinu í frjálsum íþróttum sagði sig úr leik aðeins
klukkustundu áður en mótið skyldi hefjast með hátíðlegri
athöfn. Orsökin er sú, að 5000 metra hlauparanum Juergen
May va-r meinuð þátttaka af Alþjóðasamtökum frjálsíþrótta-
manna.
Jörgen May, sem hefur bezta
tíma í 5000 metra hlaupi í Evr-
ópu flúði frá Austur-Þýzkalandi
til Vestur-Þýzkalands fyrir tveim-
ur árum. Forseti Alþjóðasam-
bands frjálsiíþróttamainna, taldi að
til þess að fá að taka þátt í mót-
inu hefði hann þurlf að hafa dval-
iz um þriggja ára skeið í Vestu-r-
Þýzkalandi. Þessi álvvörðun var
tekin þrátt fyrir harðvítuga gagn-
rýn.i Vestur-Þjóðverja. Kölluðu
vestúf-þýzku farars-tjóramir liðs-
menn sína saman til atkvæða-
greiðslu um það, hvort liðið ætti
að' keþþa éða hverfa heim í mót-
mælas'kyni. Féllu atkvæði á þá
lund, að 27 vom Wynntir áf-ram-
Jialdandi þátttöku, 29 gegm.henni,
þrír voru f jarstaddir, og einn skil-
aði auðum atkvæðaseðli. Vom
Þjóðverjamir viðstaddir.oppunar-
athöfn mótsins, en tóku síðan að
pakka farangri sínum.
arstarfcmenn að auki til þess að
vitnrautitaiánn verði styttur, bættra
viranuskilyrða, o- fl-, en þó er tal-
ið að hór sé uim að ræða' mótmæli
gegn hinium miklu sparnaðarráð-
stötfunium sem rikisstjómin hóf
eftir gengisfelliniguina ]>ar í landi-
Þetta verkfail er fynsla eldraun
Pompidou og stjórnar hans, og
verður hún sennilega þeim mun
meiri þar sem aillt útlit er fyrir,
að í kjölfar þessara verkfalla
fylgi önnur. Verkamenn í ýmsum
greinum í París, svo sem þeir sem
annast dreilfingu rafmagns og
gass, flutningaverkamenn, póst-
verkamenn, o. fl. hafa hótað
vinnustöðvun í því skyni að fá
vinnuskilyrði bætt, og málmiðn-
aðarmenn í París og næsta ná-
grenmi hafa óskað samningavið-
ræðna við vtnnuveitendur. Hins
vegar er nú útlit fyrir, að sa-mn-
ingar takist við járnbrautarstarfs-
menn mjög bráðlega- Hafa stjórn-
völdin gagnrýnt harðlega þennan
ó'frið á vinnumarkaðinum.
Verkamenm þeir, sem hófu í dag
verklföll á Italíu starfa { efna-
og lyfjaiðnaði, svo og sements- og
vélaiðnaði- Þá murnu 900 000 verk-
smiðjuverkamenn fara í verkfall
á morgun, í annað skipti á viku.
og 55.000 múrarar fara í verkfa.il
n.k. föstudag.
Ein miljón málmið'naðarmanna
hefur boðað 24 stunda keðjuverk-
foll, og einnig er talið að raf-
magnsmenn, sjúkrahússtarfsmenn,
kennarar, starfsmenm. við póst,
síma og járnbrauitarstarfsmenn
hafi vinnustöðvum i hyggju-
Allt atvinmulíf í Palermo, höf-
uðborg Sikileyjar var lamað af
verkföltum í lu tn i n gaverkama n n a
í gær-
Grálúðan metin í 2. flokk
Framhald al 1. síðu.
verðið til oikkar er miðað við eöa
hvort þad er ekki gert. Og ég tel
mig haifa fengiið staðfestan’ grun.
okkar að hér sé misræmi á rndlli
og mun eins farið annars staðar
á landinu.
Verð á grálúðu í 1. fllokiki er'
kr. 8,50 á kig, en i 2. filolkki kr.
0,40 svo aö hér er um mikinn
verðmun áð ræða, og varðar
miklu um kjör okkar á þessum
Vegakerfið
Framhald. af 1. siíðu.
Höfuðáherzlu ber að leggija á að
bæta og. auka íisikiðnaðinn,
rækjuveiðar og vinnslu og festa
1 sessi þann vísi að iðnaöi, sem
nú er í undirbúningi.
Þá þarf að koma í veg fyrir að
arðvænlegur atvinnurekstur sé
sifellt í lánsfjársvelti og er það
órðin aigjör höíuðnauðsyn hér
eins og eriendis að lánastofnamir
hafi á að síkipa mönnum með sér-
þekkingiu á rekstri fyrirtækja,
sem fylgist meö fjárþöri og
rekstri . þeirra i'yrirtækja, sem
lánastofnanirnar veita nauðsyn-
lega og umtalsverða fyrirgreiðslu.
Mik'ill einihugur ríkti á fundin-
um og gengu störf hans með slík-
um ágætum að til fyrinmyndar
var uoi slíka fundi.
í stjórn sambandsins næsta
starfsár voru kosnir:
Jón Erlingur Guðmundsson,
sveitarstjóri, JS Fáskrúðsfdrði, for-
maður, Kristinn Jóhannsson, Nes-
kaupstað, varafonmiaður, Steinn
Jónsson, Esikifirði, Magnús Ein-
arsson. Egdlsstöðum, Sigurdur
Hjaltason, Höfn, Hornafirði, Leif-
ur Haraldsson, Seyðisfirði, Gísrii
Jónssoo, Vopnafirði.
„Mál er að linni''
— segir Nixon um stríðið í Vietnnm
WASHINGTON 16/9 — Nixon Bandarík'jaforseti lýsti því
yfir í dag, að innan 15. desember yrðu 35 þúsund banda-
rískir hermenn flúttir brott frá Vietnam til viðbótar við
þá 25 þúsund hermenn, sem þegar hefur vérið ákveðið að
kveðja heim.
Alls mun því fækkun banda-
rísks herliðs í Vietnam nema 60
þúsund hermönnum, og er talið
að 473 þúsund bandarískir her-
mienn verði í Vietnam í árslok.
Þeir voru 549.500 þega-r Nixon
komst til valda.
veiðum hvort fisikurinn er metinn
i 1. eða 2. í'lokiki. Munurinn á
verðmæti afla okkar á Ásbirni
eftir því hvort metið er í 1. eða
2. íllokik er þvi uirn 525 þúsund
krónur og þar sem háseti hefur
n 2,6% af aflanum gerir þessi
munur nær 14 þúsund kr. á
niann. Nógu eru kjörin lóleg hjá
s jómönnum þótt eikki sé verið að
hafa af þeim það sem þeir eigia
rétt á, og má t.d. geta þess að
hásetahlutur hjá okfcur í 78 daga
ed 56 þús. kr. Það yrði ekki hátt
tímakaup ef reiknaö værj.
Ef hins vegai- ima.tið e/ rétt og
ekki er verið að svindla á okkur,
þá er hér þló enn alvarleigra mál
á ferðinni, þar «em er verið að
selja 2. flokiks vöru sem 1. íllokks
og þar með visvitandi verið að
eyðileggja maifcað fyrir þessa
nýju útflutningsvöru okkar.
Vegna þessa sem hér hefur
verið rakid vil ég biöja Þjódvilj-
ann að koma á framfæri nokkr-
um spurndngum og heimta ský-
laus og afdráttanlaus svör l'.já
viðkomandi aðilum, enda eigum
við heimtingu á því,
1. Hvað hel'ur Fiskmatið í
Reykjavík melið mörg tonn af
grálúðu, sem m.b. Ásbjörn
hefur komið með til Iteyk.jvi-
víkur í 1. l'lokk og hvað mörg
í 2. flokk?
2. Hvað hefur frystihúsið ís-
björninn verkað mörg tonn
af þessum sama afla og selt
sem 1 flokks vöru (þ.e.) heil-
fryst) og hvað mörg tonn sem
2. flokks vöru (þ.e, flakað)?
Hvað gerir Fiskeftirlitið, til
þess að íylgjast með, að fisk-
ur sé verkaður og seldur í
samræmi við gæðamat hans
við skipshlið?
í ávarpi smu lagði Nixon á-
herzlu á þær fyrirætlanir, um að
koma á frjði í Vietnam, sem
hann hefði þegar lagt fram fyrir
Þjóðfrelsishreyfinguna, og full-
yrti ap með hinum fyrirætlaða
brotlfluitningi hermanna frá Vi-
etnarn myndi skapast grundvöll-
ur fyrir gagnlegar umræður.
Hann sagðist þó gera sér fulla
grein fyrir erfiðleikunum um að
brúa það bil, sem skapazt hefði
á þessari 5 árá styrjöld, en nú
væri korninn tími til að binda
endi á hana.
Ky, varaforseti Suður-Víet-
nam skýrði frá hinum fyrir-
hugaða brottflutningi banda-
rískra hermanna í da-g, og sagði
jafnvel. að ákveðið hefði verið
að kveðja heim 40.500 banda-
ríska hermenn. Sagði hann að
stjórn S-Vietnam hefði ákveöið
að taka til endurskoðunar fjár-
mál laindsins og aöstoðaráætlun
Bandarífcjamanna.
Opinberir talsmenn Norður-
Vietnam og Þjóðfrelsishreyfing-
airinnar í París sögðu um hinn
áætlaða brottflutning 35.000 her-
m-anna frá Suður-Vietnam, að
þetta væri ..mei-ra 02 mdnna
smáiræði". Einn úr samninga-
nefnd Norður-Vietnam-a sagði. að
þeir krefðust skilyrðisla.uss brott-
flutnings alls bandarísks herliðs
frá Suður-Vietnam. Það væri
þeirra mairkmið. Hann sagði, að
það bezta sem Nixon gæti gert
til að bjarga heiðri lands síns
væri að kveðja heim alla sína
menn; Hann ætti ekki annarra
kosta völ.
Frakkar veita stjórn Tchad
aistoi gegn skæruliium
Um sikeið hafia verið miklar
viösjár í Affiríkurikiniu Tchad
sem áður var frönsk nýlenda.
Skæruliðasveitir frá Nomiade-
ættflokknum, sem eru í and-
stöðu viö rífcisstjórn landsins,
elda við hana grátt siilfur og
gera henni ýrrusan óleik. Hafa
Frak'fcar sfcorizt í leikinn, og
veitt stjórninnd í Tchad hern-
aðarlega aöstoö í baráttenni
við skæruliða, og talið er, sð
þessi aösitoö nemi í beinhörö-
um peninguim rúmlega 30.000-
000 ísil króna. Því er þó vart
til að dreifa, að Fraldcar leggi
þéssa aðstoð fram sokum þess
aö þeir eigi einhverra hags-
muna að gæta í landinu, því
að Tchad er mjö-g fátsekt la.nd
og lítt iðniþróað. 1 frönskum
blödum er sú skýring geíin
á þessum afskiptu-m, að Frökk-
um beri skylda til að sjá utm
að allt sé rn-eð ró og spe-kt í
frönskumælandi rikjum, því
að ella geti Sovétmenn og
Kínverjar óáreittir beitt þar a-
hriium sínum.
í norðurhéruðum Tchad
búa Nomadeættflokka-r, sem
aöhyllast Múhameðstrú, «n
kristið fólk er í meirihluta í
suðurhluta landsins. Hefur
stjórninni efcki tekizt að leysa
þjóðfólagsileg vandamál í norð-
urhéruðuim landsins, og er á-
greininigurinn að iailsverdu
leyti sprottinn af því, en hann
er og trúmálalegs eðlis. Stjórn-
in hefur komið fram af tals-
verðri harðýðgi við Nomade-
menn, og herinn, sem hefur á
aö skipa 5000 imönnum hefur
ekki ge-taö bælt ndöur u-pp-
reisnir þeirra.
Uppreisnirnar hófust í aust-
urhluta landsins, skamimt frá
landamæruim Súdans. Helztu
bækistöðvar -uppreisnarmanna
eru þó 300 km frá höfðuborg-
inni, og einnig munu þeir hafa
treyst vigi sitt í suöurhluta .
landsins. Hin þjóödega frelsis-
fylfcing, Friolina, stjórnar að-
geröum skæruliöa. Friolina
var stofnuð í Kartoum áriö
11966, og var aðalhvatamaöur-
inn, Ibrahim Abatcha, en
hann var drepinn í átökum
við stjórnarhersveitirnar ái'iö
11968. í janúar saima ár lét
Friolina myrða tvo Frakka,
lækni og uppgjaifahenmann úr
hópi sérfræöinga', ■ sem vinna

" -------------------------------
\
PjMRHU
dt:
3;tso'o
LIBYE
\ .U-amSSN*Bardar-:'&'Vri/
V*—' *Toú'$sí<ié
!
m
NiGER |
i
i
I
-'v'T'-í?; e,s.v
Faya-Largeau p > Á* J
í i
i
i
* • Kofo Toro
✓
/
✓
f t'ý' KAiVcM ..
aT'vC *Mao M 0 r
-> 'V
l..
....
I 'V
í' 8tnm«
l Abéché
VIOUMO.'O
BATH A
Ati*
.-■> t... . Atl* OumHado. .ÖGAODAL'
’••................ ..........................................................: . > <-
J tn
rS 0 ,
. V c j
/ D |
\ >
■ Z
,508' j
að uppbyggiragu atvinnulifs o.
fl. í landinu.
Erfitt er aö gera sér glög'ga
heildarmynd af starfsemd Frio-
linu, en formaður fyifcinga.r-
innar, dr Abba Sidiok sagðf
nýlega í viðtali viö franskt
tímarit, að markmiðiö væri
að fó ríkisstjórn, sem tryggði
jöfn réttindi og skyldur aillra
íbúanna í Tchad án. ti'llits ti.1
kyraþátta, trúarbragða og
stjómimálaskoöana.
Forseti Tohad, Fraracois
Tomlb-jlbaye fcallaöi fyrst
franskar hersveitir á vettvang
í ágúst í fyrra til að bæla
niður uppreisn, sem Tou'bou-
menn, sem búa í norðurhéruð-
unum höfðu komið af stað.
400 manna hersveit Frakka
tókst þetta að veruleg-u leyti,
en því fór þó fjarri að óff'riö-
aröldurnar lægði.
Til marks um ástandið má
nefna, að stjórninni tókst ek'ki
að innheimta skatta, og ör-
yggi þegnanna var hvergi
tryggt utan höfuðborgarinnar.
í byrjun ]>ess'a árs sendu
Frakkar tvær deildir frá út-
lendingahersveitinni ti'l Tchad.
Tveiimiur sérf'ræðingum, Pien'e
Liiimi og Arnoud hershöfð-
ingja verið íalið að sfcipu-
leggja borgaralega stjórn-
sýslu og her landsins. Frönsk
blöð hala sfcýrt frá, að frönsku
hermennirnir haffi drepið 200
u ppreisnanmenn undanfama
fjóra mánuði, en sjálfiir haíi
þeir aðeins miisst einn mann
á sama tíma. Um þessar
mundir eru tvö þúsund fransic-
ir hermenn í Tchad, en þar af
eru 900 við hert>ækistöðima í
Lamj'. Hafa frönsk blöð fiull-
yrt, að brátt verði sendár aðr-
ar tvær hersVeitir til Tchad,
en þessu hefur verið neitað
opinberlega í París.
Þetta er í fiyrsta sinn eftir
lofc Alsfrstríðsins sem fransk-
ar hersveitir taka þátt í stór-
i'elldum hernaðaraðgerðum.
Svo sem komdð hefur fram
hófst þessi íhlutun Frakka ár-
ið 1968, en var haidið nokk-
urn veginn leyndri um eins
árs skeið. Nú, þegar þetta er
komið á daginn, heffur stjómin
sætt miikilli gagnrýni, jafnt af
hægri- sem vinstri sinnuðum
stjórnmálamönnum í landinu.
Geðveikisjúklingur rænir flugvél
ISTANBUL 16/9 — Geðveill, tyrkneskur stúdent, ney.ddi í dag
fluigmann tyrkneskrar Viscount flugvélar sem var á leið til Ank-
a-ra. til að lenda í Sofíu, höfuðborg Búlgairíu.
Maðurinn er 27 ára að aldri
og heitir Sadi Poper. Neyddi
hann flugstjórann, Nazmi Kris-
ever, með vopnavaldi til að
lenda í Sofíu, og er vélin lenti
á flugvellinum þar, beið hennar
lögregla, sem h-andtók piltinn,
en gaf flugstjóranum leyfi til
að fljúga flu-gvél sinni til Ank-
ara. 56 farþegar og 6 manna á-
höfn var með flugvélinni. Tyrkn-
esk ytfirvöld skýrðu frá því í
kvöld. að pilturinn yrði brátt
sendur heim.
í fyrstu var ekki vitað um,
hver stóð. að baki flugvélarráns
þessa og var jafnvel gert ráð
fyrir því að um pólitíska hermd-
arráðstöfun væri að ræða. M.a.
voru um borð í vélinni búlgarsk-
ur söngvari, sehn í' fyrra var
veitt . hæli í Tyrklandi, sendi-
boði frá bandarisku herdeild-
inni í Tyrklandi. og var getum
að því leitt, að einhverjum hefði
þótt slægur í öðrum hvorum eða
báðum.
Vildu róða Júlíönu bana
HAAG 16/9 — Púðurkerling-
um var varpað að Júlíönu Hol-
landsdrottningu og manni hennar,
Bernharði prins, er þau voru á
leið til þingsetniratar í dag. Voni
þar að verki þrír uglingar, og
voru þeir settir í varðhald-
Miklar öryggisráðstafanir hölfðu
verið gerðar fyrir þingsetninguna
í dag, þar eð hringt hafði verið
í hollenzku fréttastofuna, og þvi
hótað að drottningin yrði ráðin
af dögum, ef arabísk ,,frelsis-
hetja“, sern nýlega var 'tókin
höndum af Iögreglunni í Haag,
yrði ekki látin laus. Hins vegar
bar ekkert til tíðinda utan púður-
kerlingaskotin á leiðinni til þing-
hússins, pg drottning og fylgdar-
lið hennar komust til þingsetn-
ingar í tæka tíð, þar sem drottn-
ing flutti þingsetningarræðu s-ína
áð vanda.
ÆF
Umræðufundur að Tjarnargötu
20 næstkomandi fimmtudagskvöld
ki. 8.30 til undirbúnings Æf-
þings. Umræðuefni: Sjálfstæðis-
baráttah, skipulagsmál, stefnu-
skrá ÆF. — ÆF.
1. e4 e€
2. d4 d5
3. Re3 Bb4
4. Rge2 dxe4
5. a3 Be7
6. Bxe4 Rf6
7. R2c3? 0—0
8. g3 Rcfi
9. Be3 Rxe4
10. Rxe4 fS
11. Rc3 Bf6
12. Re2 Dd5
13. Hgl Hd8
14. Rf4 Ddfi
15. c3 e5
16. dxe5 Rxe5
17. Bg2 Rd3t?!
18. Rd3 DxdS
19. Dxd3 Hxd3
20. Ke2 HdS
21. Hgdl Befi
22. Hxd8t Hxd8
23. Hdl He8
24. Bdð Kf7
25. Kf,3 Bxd5
26. Hxd5 Kefi
27. Hd2 afi
28. a4 Hd8
29. Hxd8 Bxd8
30. Bd4 Bffi
Jafntefli.
Jafntefli
Hvítt: Friðrik Ólafsson.
Svart: Guðm. Sigurjónsson.
Frönsk vörn.
7. leikur Friðriks er" afleiku:
Betra var R2g3. Sennilega hefi
verið sterkara að leika 17. -
Da-6. Þegar komið var að 2:
leik á'trti Friðrik efitir 4 mín. e
Guðmunduir 5.