Þjóðviljinn - 14.10.1969, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN — Þriöjudagur 14. október 1969.
— málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: ívar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson,
Auglýsingastj.: Ólafur Jónsson.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu9t. 19. Sími 17500
(5 línur). — Áskriftarverð kr. 165.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
Eina leiðin
jyjönnum hættir oft við því að bera saman aðstæð-
ur hérlendis og erlendis á vélrænan hátt,
reyna að finna hliðstæður þar sem ekki er um
néitt slíkt að ræða og draga af þeim ályktanir.
Slíkur samanburður verður oft fremur til þess
að villa en að skýra. Til að mynda kemst Þórar-
inn Þórarinsson svo að orði í Tímanum í fyrra-
dag: „Alþýðubandalagið hefur reynt að helga sér
líkan starfsgrundvöll og flokkur Aksels Larsens
í Danmörku, sósíalski þjóðarflokkurinn í Noregi
og Vinstri flokkurinn — kommúnistaflokkurinn í
Svíþjóð“.
Jþessi kenning Þórarins Þórarinssonar er gersam-
lega út í bláinn. Alþýðubandalagið er áfram-
hald á hreyfingu sem spratt upp hér á landi á
fjórða tug þessarar aldar í baráttu launamanna
gegn atvinnuleysi og sárri neyð. Mönnum fannst
að andspænis slíkum viðfangsefnum bæri að leggja
til hliðar fornar deilur sósíaldemókrata og komm-
únista, oft næsta langsóttar, en mynda í staðinn
nýjan flokk, þar sem væri svo hátt til lofts og vít't
til veggja að allir íslenzkir sósíalistar rúmuðust
innan vébanda hans. Hliðstæðar hugmyndir voru
uppi víða í Evrópu um þær mundir, en hvergi
nema hér urðu þær svo öflugar að þær leiddu til
breytingar á flokkaskipan í landinu. Hér gerðust
bau tíðindi að verulegur hluti Alþýðuflokksins og
Kommúnistaflokksins stofnuðu ný stjórnmála-
samtök, Sósíalistaflokkinn, og hann varð á skömm-
um tíma öflugasti flokkur verklýðshreyfingarinn-
ar. Hugmyndin 'Um einingu vinstrimanna varð
hreyfingunni áfram leiðarljós og leiddi síðan til
myndunar Alþýðubandalagsins, fyrst sem sam-
fylkingarsamtaka og síðan sem formlegs stjórn-
málaflokks. Engum getur dulizt að innan Alþýðu-
bandalagsins mótar einingarhugsjónin jafnt stefnu
op starfshætti sem mannval í forustunni; innan
þess er rúm fyrir alla þá sem áðhyllast félagslega
hugsjónabaráttu og vilja una lýðræðislegum starfs-
háttum. Öll er þessi þróun að verulegu leyti sprott-
in af sérstökum aðstæðum hér á landi, og því er
út í hött að líkja Alþýðubandalaginu við erlenda
sósíaldemókrataflokka eða kommúnistaflokka eða
smærri flokksbrot; Alþýðubandalagið setur sér
bað rnark að sameina öfl sem annarstaðar hafa
verið sundruð. Hitt er býsna fróðlegt að éinmitt
nú fer vilji til slíkrar einingar vinstrimanna um
gjörvalla Vestur-Evrópu eins og marka má af
kosningum síðustu ára.
yiiji menn breyta þjóðmálaóstandinu á íslandi
verður það aðeins gert með því að efla Alþýðu-
bandalagið. Leiðtogar Alþýðuflokksins hafa í ára-
tug verið ósjálfstæðir bandingjar íhaldsips, og
Framsókn er hinn dæmigerði hentistefnuflokkur
sem daðrar ýmist til hægrj eða vinstri, nema
hvorttveggja sé. Því aðeins mun takast að leysa
forustumenn Alþýðuflokksins úr gísling og halda
liðsoddum Framsóknar við fögur fyrirheit, að
flokkur launafólks fari með svo traust þjóðfélags-
leg völd að ekki verði hjá því komizt að faka til-
til hans. — m.
Aukin útgerð og fullkomnarí
fískiðnaður
Okkur vantar aukna útgerð
og fuillkcffnnari íiskiðnad- Það er
fljótvirkasta leiðin til að bæta
efnaihagsástandið ogi útrýsma at-
vinnuleysi, að efla okikar gamla
og góða atvinnuiveg sjávarút-
veginn. Menn sem ekki sáu
veruleikann fyrir fáum árum
heidur aðeins eriemd álíyrirtæki
og oJíuhreinsunarstöðvar, eru nú
byrjaðir að tylla aftur tánuim
niður á jörðina og famir að átta
sig á að slík fyrirtæki muni
efcki þess umkomin að leysa
vandamál okkar að neinu veru-
legu leyti.
Það er reyndar sáifræðilegt
rannsófcnaretfni hvað valdið
hefur því, að menn sem taldir
eru sæmilega greindir og gegn-
ir, skuli hafá látið sér til hug-
ar koma, að ortoufrekur iðnað-
ur byggður á innffluttu hráetfni,
gæti leyst sjávarútveg okkar af
hólmi við öfflun gjaldeyristekna
fyrir þjóðarbúið. JÞetta er svo
mdkill barnaskaipur að manni
hrýs hugur við að slíkt seun
þetta skuM haía kcmið frá
mönnum sem taldir eru með
fullu viti.
En hinu ber vissulega að
fagna, þegar nú þessir sömu
menn taila um nauösynina á því
að etffla útgerðina og fisikiðnað-
inn og tala um að þörtf sé á
að beina fjármagninu jxmgað.
Þetta hefði átt að gera strax
í byrjun hins svokallaða við-
reisnartíimabils því þá hefði
orðið viðreisn í stað þess öng-
þveitis í atvinnuimálum secn
vinnumólum getur líka átt rét.t
á sér að vissu marki, sé ífl
hennar stofnað þannig að ís-
lenzka þjóðin hafi alltaf undir-
tökdn í þeim viðskiptutm.
fiskiðnaðar sem geta aukið út-
fflutningstekjur okkar og stuðiað
að bættum þjóðarhag.
En öU þessi miklu verkefni
krefjast .þess, að þjóðin sé
frædd um þá möguleika seun
hún á ennþá ónotaöa, eða eru
aðeins hálfnýttir nú. Okkur
vantar skípulega fræðslu um
sjávarútveg okkar og fiskiðnað.
Þessi fræðsla ætti að byrja i
öllum bamaskólum við sjávar-
síðuna og hallda áfram upp í
gegnum skólakerfið- Þetta ætti
að vera hin alimienna fræðsla,*
svo hinn upprennandi ísienzki
borgari viti hvaöan þær tekjur
korna sem gera honum kledfft að
lifa mannsæmandi h'fi í land-
inu- Auk þessarar almennu
fræðsiu vantar hér svo fískiðn-
aðarskóla og er mikil skömm að
því, að sá skóii skuli ekki hafa
verið stofnaður fyrir löngu.
1 grein Jóhanns J. E. Kúlds í Fi.skimáJum að þéssu sinni er meðaj annars f jallað um nauðsyn efldrar
togaraútgerðar. A „myndinni" hér að ofan sést framtak ríkisstjómarinnar við togaraútgerð á íslandi:
Ekki neitt.
verið hefur að undanfömu og
er orsök þess atvinnuleysis sem
nú rikir.
Orsök núverandi aitvinnuleys-
is er engin önnur en sú, að hér
hefúr inniend atvinnuuppbygg-
ing verið vanrækt til margra
ána, vegna bamalegra hug-
mynda uim stóriðju í eigu út-
lendinga, sem áttd að leysa all-
an vanda. Stóriðja gietur veirið
ágset í sjálfú sér til að fyilla
upp í atvinnuleigar eyður, en
sem allsherjarlausn á_ atvinnu-
legri uppþyggingu á íslandi er
hún vægast siagt bamasfcapur.
Samivdnna við útlendánga í at-
En hinu meguin við eikki
gleyma, viljum við vera sérstök
þjóð, sem fflesítír Islendingar
vilja áreiðanleiga, þá verðum við
að vera menn til þess að byggja
upp okkar þjóðlegu atvinnuvegi,
landbúnað og. sjávarútveg og á
því sviði bíða margir ónotaðir
möguleikar eftir þvi að þeir séu
hagnýttir af landsmiönnum.
Stærsta verkefnið í landbún-
aðinum sem bíður þess að það
verðí tekið róttum tökum er
fuUvinnsla ullarinnar í iðnaðar-
vöru svo og allra þeirra mörgu
sauöskinna sem til falla árlega.
Vilja fjármáiaspoki ngar okkar
réikna út hve mikils gjaldeyris
cnsettí affla með því að breyta
ölluim íslenzku gærunum í peils-
kápur og fflytja þær þannig á
markað? Þannig bíða nærtæk
verkefni við bæjardymar án
þess að vera sinnt, á meöan
íramámcnn eru á hlaupum á
- oftir útlendingum tál að bjóða
þeim ódýra orku e£ þeir vilji
vera svo góðir að reyna að
græða á okkur. En þó hin 6-
leystu verkefni landbúnaðarins
séu mikil, þá eru þau þó smá-
munir hjá þeiim möguleákium
scm bíða otkkiar á sviði sjávar-
útvegs ef við erum menn tiil að
notfæra ökfcuir þá.
Aukin útgerð er iihnauðsyn
Ofckur er tvimæláuast lífs-
nauðsyn að effla fiskútgerð okk-
ar mikið frá því sem nú er.
Stærsita verkefnið á þvi siviði
er endurreisn og uppbygging is-
lenzkrar togaraútgerðar. Þetta
verkefni hefur nú verið algjör-
lcga vanrækt um fjölda ára,
skipin hafa giengið úr sér og
verið seld úr landi í hópum i
brotajárn, en ekkert kornið í
staðinn. Hér er verið að fljóta
sofandi að feigðarósi í íslenzk-
um sjávarútvegsmiálum og er
mál að linni- Nú má lítinn tíma
missia, ef við ætilum oktour ekfci
að rnissa af strætisvagninum á
þessu sviöi. Ef saimið hefði ver-
ið um smíði á 10-15 togurum á
s.l. ári gætu þeir verið kornnir
i gagnið nú. En við þessu hefur
algjörlega verið skellt skoöilaéyr-
um af þeim sem þama bar
skylda til að standa á verði.
Engir nýir stouibtogarar í ís-
lenzfca fiskiflotann er stað-
reyndin sem við blasir í dag-
☆ ☆ ☆
En afni til skipasmíða hefur
hækkað mikið á þessu ári sér-
staklega stál og þó er búizt við
enmþá meiri hækfcun á stálinu
í byrjun næsta árs. Nú er ann-
aðhvort að hröfckva eða stökkva
ef tækifærin eiga ekki að ganga
okkur úr greipum á meðan
ennþá er þó tímd til að notfæra
sór þau.
Vinnum afíann íiðnaðarvöru
Rekstur cfcfcar stóru, hrað-
frysitihúsa þarfnast togaraút-
gerðar ef hann á að geta verið
í laigi. Hér er stórt og marglþæxt
verkefnd sem bíður þess að
verða leyst á viðunandi hátt.
I fyrsta lagí aukin útgierð og
betri meðíerð á afflanum. (Fisk-
urinn fluttur að landi isvarinn
í fcössum). I öðru lagi umbylt-
ing hraðfrystíhúsa okkar, þann-
ig að bau svari fullíkomílega t.il
þess sem bezt er og fullkomn-
ast á þessu sviðd nú. Hér er
mest aðkallandi að breyta nú-
verandd fiskmóttökum í nútíma
hráefnisgeymslur með sjálfvirk-
um kæli og rakabúnaði og að
öðru leyti umskipuleggia húsin,
sé þess taJin þörf til að gera
reksturinn hagkvæmari.
Stefna ber að '»v': að sailt-
fisikurinn verði fullverkaður aö
stærsta hluta í landinu í stað
þess að fflytja hamri að mestu
sem hálfunna vöru á markað
eins og nú er gieirt.
Niðursuðuiðnaður verði efldur
sivo og niöurlagning sérverkaör-
ar sdldar og kryddsíldar og
markaða aflað fyrir þessar vör-
ur.
Komdð verði á fót í það
minsta 1 fiskréttaverksimiðj u
hér heima nú þegar, sem flull-
vinni fisfcrétti fyrir markað
stórborga, Leitað verði hring-
inn 1 kringum landið aö margs-
konar skelfisfcsmiðum og þau
kortlögð. Finnist hér auðug
skeJfistomið verði undinn að því
bráður buigur að þau verði hag-
nýtt og skelfiskurinn notaður til
hraðfrystingar og niðursuðu.
Þannig bíða okkar margþætt
verkefni á sviði sjávarútvegs og
Buxur - Skyrtur - Peysur ■
*
Uipur ■ o.mJL
Ó.L. Laugavegi 71 - Sími 20141
SÓLÓ-eldavélar
Framleiði SÓLÓ-eldavélar af mörgum stœrðum og
gerðum. — Einkum hagkvoemar fyrir sveitabæi.
sumarbústaði og bóta.
Varahlutaþjónus.ta.
Viljum sérstaklega benda á nýja gerð einhólfa
eldavéla fyrir smærri báta og litla sumarbústaði
ELDAVÉLAVERKSTÆÐl
JÓHANNS FR.
' KRISTJANSSONAR h.f
Kleppsvegi 62 — Símí 33069