Þjóðviljinn - 14.10.1969, Qupperneq 6

6 SlÐA — ÞJÖÐVILJINN — Þriðjudagur 14. oiSctóber 1969.
Álykfanlr 11. jbings Alþýðusambands NorSurlands
Ályktun um atvinnumál á Norðurlandi
□ Helgina 4. - 5. október var haldið þing Al-
þýðusaimbands Norðurlands eins og áður hefur
verið greint frá í Þjóðviljanum. Þingið sendi frá
sér tvær meginályktanir: Önnur er um kjara-
mál, en hin um atvinnumál á Narðurlandi, en
í þeirri ályktun eru gerðar tillögur um úrlausn
atvinnuvandamála Norðurlands og því slegið
föstu að með markvissum aðgerðum sé unnt að
útrýma atvinnuleysinu norðanlands.
□ Þjóðviljinn birtir hér þessar ályktanir Al-
þýðusambands Norðurlands.
lögur uim aðgerðir í atvininumél-
um Norðlendinga, og að þess
yrði íreistað með myndarlegu
átaki að vinna bug á hinu ill-
rasmda atvinnuleysi, sem verið
hefur nær stöðuigt um árabil, og
þar með að stöðva þá öfugþró-
un, að árlega neyðist fjöldi fólks
til að flýja heimabyggð sina á
Norðurlamdi og flytjast tilSuð-
vesturlandsins, en talið er, að
það hafi orðið hlutskipti 11 til
12 þúsund rnanns á s.l. 20 ánum.
Aðgerðir þess opinbera til efl-
ingar atvinnulffinu á Norður-
landi hafa þannig gengið allt-
of skammt og því eikki leitt til
ráðanlegt að útrýma með öllu
atvinnuleysinu á Norðurlandi á
skömmum tíma. Þingið villþví
enn á ný bera fram eftirfarandi
tillögur um framkvæmdir, sem
leið að því marki að vinna bug
á atvinnuleyisinuc
1. Gerðar verði ráðstafanir
fyrir forgöngu ríkisstjómarinnar
og stjóma sveitar- og bæjarfé-
laga til að byggð verði ekki
færri en 12 allstór fiskiskip á
nsestu tveimur árum, skip, sem
henti vel til togveiða við Norð-
unland og á nálægum miðum,
þar af 2 til 3 togara, sem séu
Sfðastliðin tvö ár, síðain 10-
þing AN var haldið, hefur orðið
veruleg breyting á atvinnulffinu
á Norðurlandi, sérstaklega í
sjávarútveginum, en fisikveið-
amar og fiskvinnslan er nú eins
og áður meginuppistaðan í at-
vinnulífinu við sjávarsíðuna á
Norðurlandi, og þannig hlýtur
það að verða í náinni framitíð.
Undanfarin 10 til 12 ár hefur
nær því öll nýbygging í sjávar-
útveginum á Norðurlandi beinzt
að kaupum stórra síldveiðiskipa
(um 25 skipa) og þátttöku í
síldveiðum á fjarlægum veiði-
slóðum og útgerð á vetrarvertíð-
um við Suðvesturland- Tilkoma
þessara skipa og útgerð þeirra
hafði því tiltölulega lítið gildi
fyrir atvinnulífið á Norðurlandi.
Nú hafa mörg þessara skipa
horfið að fiskveiðum á heirna-
miðum og leggja aflann á land
til vinnslu í frystihúsum á Norð-
urlandi. Atvinna í frystihúsun-
um — sem eru þýðingarmestu
atvinnustöðvar sjávarplássanna
— hefur því aukizt til muna og
orðið samfelldari, og nýting
frystilhúsanna, sem áður varum
15 til 19% árlega hefur nú stór-
aukizt, én starfandi frystihús á
Norðurlandi eru 15 talsirus-
Greitt hefur verið fyrir þessum
breytingum á útgerðarháttum
með aðstoð hins opinbera á
vegum Atvinnudeildar Norður-
lands.
Þrátt fyrir þessar stórauknu
fiskveiðar og vöxt fiskiðnaðar-
ins, liggur þó mikið atvinnuleysi.
í landi hér norðanlandis, eins og
verið hefiur um langt árabil, sér-
staklega yfir vetrarmánuðina.
Skýrslur um atvinnuástand ásl.
vetri og í sumar sýna, að at-
vinnuleysi er hlutfallslega mik-

Tunnuvcrksmiðjur níkisins verði starfræktar á hverjum vetri.
ið meira á Norðurlandi en í
öðrum landshlutum, eða um
fimmfalt meira en að meðaltali
á öllu landinu.
Alþýðusaimband Norðurlands
hefur margítrekað sent bæði
stjómvöldum landsims og öðr-
um aðilum, sem hafa með hönd-
um stjóm einstakra þátta at-
vinmimála og lánamála at-
vinniuveganna rökstuddar til-
þess að umbreyta því öfug-
snúna ástandi, að mikill fjöldi
verkafólks neyðist til að ganga
langtímum saman atvinnulaus
ár eftir ár.
Þingið telur, að eins og nú
sé háttað um aflahorfur við
Norðurland, markaðshorfur og
verðlag fiskafurða, jafnframt
möguleikum til eflingar iðnaðar
í ýmsium greinum, sé vel við-
Ályktun um kjaramál
Á þeim tveim árum, semliðin
em frá því er 10- þing AN var
háð í októbenmánuði 1967 hef-
ur almennum launakjörum
verkafólks og raunar allra laun-
þega hrakiað stórlega og lífs-
kjörum þó enn frekar vegna at-
vinnuleysis, rýmandi aifilahlut-
ar sjómanna og margvíslegum
kreppueinikennum efnahagsilífs-
ins, sem leitt hafa til almenns
samdráttar í flestum atvinnu-
greinum og stórfelldrar rösk-
unnar á vinnumarkaðinum.
Á tímabilinu hefiur gengi
gjaldmiðilsins verið fellt tví-
vegis, þannig að verð erfends
gjaldeyris og þar með allrar
innfluttrar vöru hefur nærtvö-
faldazt og innlend framleiðsla
og þjónusta hækkað gifurlega-
Samhliða báðum þessum mdklu
gengisfellingum hafa ríkisvald
og atvinnurekendasamtökin gert
harðvítugar tilraunir til að af-
nema að fullu og öllu þá vemd
raunverulegs kaupgjalds, sem
verkalýðssamtökin knúðu fram
1964, að aftur yrði þá upp tek-
in i formi verðlagsbóta á laiun,
og hefur þeim tilraumum í bæði
skiptin lyktað . með því að
verkalýðssamtökin hafa talið
sig neydd til að láta umdan síga
og sernja um mjög verulega
sikertar verðlagsbætur og þar
með beinar laiunaJlæfkkamir.
Þingið telur, að sú kjaraskerð-
ing sem orðið hefur á síðustu
tveimur árum hafi þegar skapað
óþolandi ástand fyrir allan
þorra verkalýðsstéttarinnar og
að gegn því beri að snúast með
öllu því afli, sem raumsæ,
framsýn og samhent fjölda-
hreyfing hefur yfir að ráða.
Full atvinna er grundvallar-
krafa, sem verkalýðshreyfingin
getur ekki hvikað frá- Því hlýtur
hún að hafna algerlega þeirri
efnahagsstófnu, sem byggir á
sífelldum gengisfellingum t)g
samdrætti í atvinnulífinu sem
hagstjómarleiðum, en beita á-
hrifamætti sínum og samtökum
til þess að knýja fram og stuðla
að framgangi efnahagsstefnu,
sem byggir á framsýnni áætlana-
, gerð, stjórnun mikilvægustu
þátta efinahagsikerfisins, svo
sem uppþyggingu og þróun at-
vinnuveganna, gjaldeyris- og
fjárfestingarmálum og byggða-
þróun, traustum gjaldmiðli og
nægilega örum hagvexti-
Þingið telur, að verkalýðs-
hreyfingummi beri að undirbúa
almennar samningsuppsagnir á
næsta vori með það að mark-
miði sem lágimark, að fábætt-
ar hinar beinu sikerðingar síð-
ustu 2ja ára á öll almenn laun
og jafnframt að ná framtrygg-
ingum fyrir atvinnuöryggi.
Þá telur þingið brýna nauð-
syn á því, að tekið verði til
sérstakrar meðferðar af hálfu
verkalýðssamtakamma marg-
héttað misrétti, siem rrkjandi
er í landinu eftir byggðarlögum
og í raun snertir beint fjérhags-
lega afkomu láglaunastéttamna.
Nefnir þingið þar sérstatólega til
menmtunarkostnað ungmenna og
stórfellt hærra verðlag fjöl-
margra almennra lífsnauðsynja
vegna óhæfilegs flutningskoistn-
aðar.
Vegna sífellds og vaxandi á-
róðurs atvinnurekenda Dg mál-
gagna núverandi rikisstjómar
um stórbreytingar á gildandi
löggjöf um stéttarfélög og vinnu-
deilur í þá átt að skerða rétt-
indi verkalýðssamtakanna mót-
mælir þingið öllum slíkum
tilraunum harðtega og heitir á
Áilþingi að fella hvert það
frumivarp, sem finam yrði lagt og
gengi í fraimangreimda átt.
etóki minni en þeir togarar, sem
nú eru gerðir hér út. Þess verði
vel gætt, að hin nýju skip verði
sem haganlegust að stærð og
öllum búnaði til að afla fiskjar
til vinnslu í fiskiðjuverum á
Norðurlandi á öllum tímum árs.
Bnnfremur verði vél greitt fyr-
ir þeim sjómönnum, sem vilja
ráðast í að láta byggja nýja
fiskibáta .til útgerðar við Norð-
urland- Lögð verði áherzla á, að
allar veiðar við Norðurland
verði skipulagðar af reyndum
og þar til hæfum mönnum,.
friðum veiðisvæða verði raun-
verulega Iframkvæmd og tekið
verði til athugunar að banna
dragnótaveiðar fyrir Norður-
landi.
/.\
2. Gerð verði gangskör að
víðtækri leit að rækjumiðum úti
fyrir Norðurlandi á vegum
Hafrannsóknarstofnunarinoar og
leitin framtóvæmd á þeim tíma
árs, sem helzt er von um góð-
an árangur. Bf sæmilega auð-
ug rækjumið finnast, verði sér-
statólega greitt -fyrir auknum
rækjuveiðum með lénveitingum
til veiðarfærakaupa og til kaupa
á tækjum til rækjuvinnslu-
\
3. Unnið verði stöðugt aðum-
bótum á fiskvinnsiustöðvum og
rekstri þeirra undir forustu
hinna hæfustu manna um það
efni, og veitt verði til þeirra
umbóta nauðsynleg og hagtóvæm
lán. Sérsitakilega verði keppt að
óhjáitovæmilegum stórumtoótum
við geymslu og meðferð hráefn-
isins, m.a. með stærri toældum
fiskgeymslum og hraðari vinnslu
hráefnis.
4. Hraðað verði svo semkost-
ur er framikvæmdum 1 raforku-
málum svo tryggt sé, aðnauð-
synlegt rafmagn verði til að
fullnægja þörfum. fyrir ratfórku
til iðnaðar Dg heimilisþarfa á
Norðuriandi. Byggð verði há-
spemnulína tSl kauptúnanna i
Norður-Þingeyjansýslu og raf-
orkuiveitur alls Norðuriands
tengdar saman.
5. Iðnaðarvöniframleiðslan
verði efld með nauðsynlegum og
hagbvæmum lánum til áfram-
haldandi uppbyggingaí og rekst-
urs. Tollum af innfluttum hná-
efnum til framleiðslu nauð-
synjavara verði aflétt eða þeir
stóriækkaðir, einnig tollar af
nýjum vélum til iðnaðarins- —
Iðnaði, sem framleiðir nauð-
synjavörur með hagbvæmium
hætti, verði veitt nauðsynleg
vemd fyrir hömlulausum inn-
flutningi samskonar iðnaðar-
vara.
6. Skipasmiða- og viðgerða-
stöðvum fyrir skip og báta verði
veitt nauðsynleg lán til upp-
byggingar og reksturs, svo að
stöðvamar verði œm fyrst bún-
ar fuHkomnum tækjum Dg að-
staða þeirra bætt, svo að starf-
semi stöðvanna geti orðið svo
hagkvæm sem kostur er. Á út-
gerðarstöðvum, þar sem all-
mikil bátaútgerð er og ekki að
aðstaða til þátasmíða og báta-
viðgerða, verði unnið að því,
að slíkum stöðvum verði komið
upp.
7. Niðúrsuðuverksmiðjunum
verði vedtt nauðsynleg lán til
að fullgera og endurbæta verk-
smiðjumar, svo að þær geti auk-
ið tfjölbreytni í framleiðslunni,
svo sem með fullvinnslu bnogna,
skelfisks o. fl- Bnnfremur verði
þeim veitt aðstoð þess opinbera
til markaðsleitar fyrir fram-
leiðslu sína erlenidis.
8. Tunnuverksimiðjur rfkisins
verði starfræktar á hverjum
vetri, ekki sitóemur en 5 til 6
mánuði. Ste/fnt verði að því, að
í framtíðinni verði allar tunn-
ur, sem nbtaðar eru í landinu,
smíðaðar innanlands. Við verk-
smiðjuna á Atóureyri verði nú
þegar byggt hæfilega stórt
geymslluhús fyrir efnivörur og
framleiðslu verksmiðjunnar.
9. Unnið verði að þvf, að
byggð verði ein eða fleiri full-
kommar heyköggla- og fóður-
blöndunarverksmiðjur á Norð-
urlandi, og verði þessari startf-
semi valdir staðir, þar semskil-
yrði eru talin bezt fyrir þessa
framleiöslu, að dómi sérfróðra
manna um þetta efni.
10. Greitt verði með nauð-
synlegum lánum og á annan
hátt fyrir framförum og auk-
inni fjölbreytni í Vinnslu og
verkun landbúnaðarframlleiðsl-
unnar, svo sem til bygginga
nýrra, flullkominna sláituriiúsa,
endurbótum á mjóltóurstöðvum
og fleiri vinnslustöðvum land-
búnaðarins á Norðurlandi-
11- Byggimgasjóði rikisins verðí
séð fyrir auknu fé til útlána með
lántöku til langs tíma, eða með
öðrum hætti, svo hægt verði að
leysa hina mikllu lánalþörf
vegna bygginga ibúðarhúsnæðis,
og með því greitt fyrir þvi, að
smíði íbúðarhúsnæðis geti stöð-
ugt haldið áfram svo sem þörf
krefur, hvar sem er í landinu.
12. Ríkið setji á stofn á Norð-
urlandi klak- og fiskræktunar-
stöð fyrir lax og silung, ogverði
staður valinn, þar sem sérfræð-
ingar á sviði fiskrætotar telja
heppilegast að starfrækja slíka
stöð. Einnig verði með haglfelld-
um lánum greitt fyrir félögum
eða einstaklingum, sem vilja
ráðast í byggingu fiskiræktar-
stöðva.
13- Aufcnar verði fjárveitingar
til hafnagerða á Nwðurlandi,
svo hafnirnar — sem flestar eru
enn að mestu opnar fyrir út-
hafssjóum — verði sem fynst
öruggt lægi fyrir báta og skip.
Við hafnimar í aðalverzlunar-
stöðum hvers héraðs verði
nægilega stór og vönduð vöru-
geymslulhús, sivo að hægt verði
að leggja þar upp allmikið af
vörum til dreifingar á nær-
liggjandi verzlunarstaði.
14. Unnið verði kappsamlega
að þvi á næstu árum, að jarð-
hitinn, þar sem hann er fyrir
hendi, verði hagnýttur tilhús-
hítunar og til iðnaðar. Til þeirra
framtóvæmda verði veitt hag-
stæð lán til langs tíma.
15- Stóraukmar verði fjárveit-
ingar til endurbóta á vegakerf-
inu á Norðurlandi. Hatfin verði
á næsta vori bygging hrað-
brauta með varanlegu slitlagi,
þar sem umferðin er mesit, svo
sem í næsta nágrenni Akiureyrar.
Þingið skorar á ríkisstjóm
landsins, sveitarstjómir í bæj-
um og kauptúnum á Norðurlandi,
svo og félög og einstaklinga, sem
vilja eiga góöan hlut að því að
útrýma atvinnuleysinu, að haf-
izt verði nú þegar handa um
framkvæmd þeirra tillagna,
sem hér era bornar fram,. og
eða aðrar þær aðgerðir til efl-
ingar atvinnulífinu, sem fram-
kunna að koma.
Jafnframt heétir þlngið á
Atvinnumálanefnd Norðurlands
að vinna ötullega að framgangi
þeirra.
Þingið heitir á ðll verkalýðs-
félög á Norðurlandi að hafa
frumkvæði í baráttunni fyrir
sínum stað, og leita samvinnu
við sveitastjórnirnar um ýrræði,
sem leitt geti til algerar útrým-
ingar atvinnuleysisins, eins
meinlegasta sjúkdóms þjóðfé-
lags okkar, og tryggja öllum
vinnandi mönnum þann ótví-
ræðá rétt að eiga kost á hag-
nýtri vinnu til bærilegs fram-
færis sér og skylduliði sínu-
Hermann Jénassm heiðurs-
félagi Skógræktarfélagsins
Á aðalfundl Skógræktarfé-
lags íslands, sem haldinn var
í Stykkishólmi 5. til 7. sept-
ember s.L, var Hermann Jón-
asson, fyrrverandi forsætisráð-
herra kjörnn heiðursfélagi
Skógræktarfélagsins. Þar sem
Hermanna gat ekki sótt fund-
inn, var honum sl. fimmtudag
afhent heiðursskjal og gull-
merki félagsins á stjórnarfundi
í félaginu.
Við það tækifæri mælti Há-
kon Guðmundason, formaðuir
félagsins notótóur orð til Her-
manns. Þakkaði hann Her-
mannj fyrir vel unnin stórf i
bágu stóógrsetótar á íslandi og
gat. þess um leið að Hermann
hefði lífbt sótzt eftir heiðurs-
merkjum um diagiarm, en und-
an þessu hetfði hann ekki
skoraat.
Hermiann Jónasson þaklkaði
foirmanni fyrir hlýleg orð í
sinn garð og gat þess sérstak-
lega að þessi viðurkenning
væri sér meira virði en flesit
annað.
f þau rösk tuttuigu ár, sem
Hermann sat í stjórn Skóg-
ræktarfélags íslands og þá sem
varaformaður félagsins vann
hann að mörgum merkum mál-
um félaginu tíl framgangs. En
auk þess sem Hermiann vann
giftudirjúg störf í þágu félags-
stjóroar, þá vann hann mik-
ið að skóggrseðslu í verki. Um
það bera gleggst vitni gróður-
setningarstörf hans í Foss-
vogi og að Kletti í Borgarfirði,
en á báðum þessum stöðum
hefur hann komið upp mynd-
®rlegum skógarreitum.
(Frá Skóigræ‘ktarfélaigS
íslianda).