Þjóðviljinn - 26.10.1969, Qupperneq 2

2 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN — Sunmuiasur 26- oktðber 1969.
Með þurrkví má spara stórfúlgur gjaldeyris,
afla gjaldeyris og auka atvinnu í Reykjavík
■ Á fmndi borgarstjómar í sídustu vifcu flutti Guðjón
Jónsson, formaður Félags jámiðnaðarmanna, þá ræðu
sem hér er birt um þurrkvi í Reykjaivík og fleira.
Benti ræðumaður á að með viðgerðarþjónustu hér á
landi fyrir farsikipin mætti spara á annað hundrað
miljónir króna í gjaldeyri — auk þess sem það er ekki
óhugsandi að erlend skip á norðurhöfum leiti eftir
viðgerðum hér.
Tillaga okíkar Alþfýðubandia-
lágam'anna sem viö fflytiium
■hér er flutt í því augnaimddi
að borgarstjórn. ákveði að
beita sér fyrir endurreisn
undirstöðugreina í atvinmdííi
Reykví'kinga. Horfiur í at-
vinnumáilurn hafa tál þessa
vei%ð sivo alvarlegar, að verka-
lýðsfélögin hafa orðið aö
krafjast sérstakra bráöabirgöar-
aðgerða stjónivailda til að
koama í veg fyrir stórfellt at-
vinnuleysi á nasstu mómiðuim,
og hafa féílögin gert ákveðnar
tilllögur til bóta. Stjónwöld
hafa nú tjáð sig fús tilbráða-
birgöaaðgerða og hafa boðað
framikvæmd á noikkruim at-
riðiuim í tiUögum verkalýðsfé-
laganna.
Hins veigar duga bráða-
birgðaaðgerðír aðeins tak-
maiiikaðaii tírnia og því fflytj-
um við, borgarfuilltrúar AI-
þýðfuhandaiagsins, nú táUögu
hér í borgarstjóm uim endur-
nýjun undirstöðuþáttanna i
atvinniuflifii Reykvikinga-
Alþýðubandalagsmenn hafa
undanfarið imargoft varað við
þróuninni í atvinnuméluni og
alveg sérstaklega hafa þedr
vairað við vanraeksilu á end-
umýjun ffam£Leiðslutækja í
fisköflun og fiskiðnaði. Ekki
síður hafa Alþýðubandalags-
menn varað við þedrri sitefhu
aö láta innffluttan iðnvarn-
ing þrengja að og draga ur
framlledösilu íslenzkra iðnfyrir-
tækja. Aðvaranir Alþýðu-
bandalagsdns situddust meðal
annars við áilit verkafólks á
þróun og horifum í atvinnu-
lífi landsmanna. En stjóm-
völd töldu aðvananir Alþýðu-
bandatagsins og verklýðsfólag-
anna fráleiitar og gerðar af
iUkvittni einni gagnvart stjóm-
arstefmmni-
Sláandi tölur
Því mdður eru töffræðilég-
ar upplýsingar um breytingar
x atvinnulífi torfengnar og
langt á eftir tímanum- Raun-
verulegar breytingar á mann-
afla í ýmsum aibvinnugreinuim
má fá meö samanburði á
fjölda sflysatryggðra vinnu-
vikna frá ári til árs.
Eftirfarandi tölur talaskýru
máld um ástanddð x' málm- og
skipasmíðum og skipaviðgerð-
um í Reykjavik.
Málmsmíði 1966 : 70.523
slysaitryggðar vinnuvikur. 1967:
59-999. Fæfckun: 20.524; saim-
svarar 200 manmárum!
Skipasmíöi og viðgeröir
skipa: 1966 7.633. 1967: 6.078.
Fækkun: 1-585 vikur, eða 32
mannár!
Þessar tölur staðfesta raski-
lega þróunina í atvdnnumálum
hér í Reykjaiwik. Þær stað-
festa einnig að aðvaramir
verklýðsfélaiganna og Alþýðu-
bandalagsins áriri 1966 og
1967 voru réttar og tímabær-
ar.
Upplýsingar uim árið 1968
eru ekki fyrir hendi nú, en
þróunin þá mun ótvírætt
hníga í sörnu átt. Þessar
upplýsingar hljóta að skylda
borgarstjóm Reykjavíkur til
að láta að sér fcveða viöend-
urreisn grundivallarþáttanna í
atvinnuMfi borgarbúa.
Þurrkví
Ég vil nú víkja nokfcuð að
síðasita liðnum í tillögu dklk-
ar Alþýðubandalagsmanna seon
hér er á dagskrá um skipa-
smíða- og sfcipaiviðgerðairstöð.
Þessi liður tillögunnar erefn-
isiega samhljtóöa tíllögu er
borgarstjórnarfluUtrúar AB
fluttu hér í bargarstjóm í fe-
brúar 1967. Þær tölur sem ég
las upp áðan um samdrátt-
inn í skipaviðgerðuim hér í
borg 1967 staðfesta að tillaga
okkar var þá sitrax tímabær.
TiUagan var raiunar taiim at-
hyglisverð í umræðum þeám
er fram flóru, en samt sem
áður vildi meirihlutinn. í
borgarstjóm eikki samlþytkkja
tiUöguna og vísaði málinu ril
hafnarstjómar og þar hefur
máiið legið síðan.
Nú fýrir sikemmstu — eða
eftir rúmlega tvö og hálft ár
— birtá hafnarstjóri álitsgerð
um málið, en haflnarstjári og
tveir hafnarstjómarmenn, þeir
Bragi Hanmessom og Guðm. J.
Guðaniund'ssom, haifla unnið að
álitsgerðinni. Vóð lestur álits-

Guðjón Jónsson
gerðar hafnarstjóra kemur
fram að eðUIegt er að hetfjast
þegar handa um skipulagn-
ingu og hönnun skipasmíða-
og viðgerðastöðivarinnar við
EUiðavag og síðan að hefja
fraimkvæmdir við smíði og
gerð þurrkvaar fyrir 5.000 l.
skip í fyrsta áfamga.
1 álitsgerð hafnarstjóra
kernur firam að með starf-
ræksilu þurrkvíar bætast við
nýir möguleifcar og beinlínis
ný verkefni fyrir vélsmiðjur
og verksitæði á höfuðborgar-
svæðinu. Þá væri unnt að
framkvæima hérlendis alllt við-
hald á kaupskipaflotarum, en
viðhald fcaupskipa hefur nær
eingönigu farið fram erlendis
til þessa. Bygging .siíkrar
stöðvar irneð þurrfcví sem
fyrsita áfamga er undirstaða
fyrir atvinnu til frambúðar og
jalfnframt munu sparast
hundrað og tuttugu milj. kr.
í erlenduim gjaldeyri.
Slkipafélög og trygigingafélög
munu hafa lýst áhuga sánum
fyrir þvá að þuirlkvd verði
byggð hér sem fyrst.
í tillögu Allþýðubamdialagsins
hér í borgarstjóm í febrúar
1967 segir svo: „Þá sikal það
vera í verkahring netfndarinn-
ar að kanna möguledlka á að
saimeina sem flesta aðila, sem
hagsmuna eiga að gæta um
lausn þessa vertoetfnis, ma. um
stofmun félagssikapar, er standi
’fyrir framkvæmduim og rekstri
fyrirtækisins. Skulu sérstaik-
lega kannaðir möguledífcar
slippfélaigsins, vélsimiðjanna og
skipafélaganna aúk Rvífcur-
borgar.“
Nú í október 1969, eða tæp-
um 3 árum eftir að máJinu var
hreyft hér í borgarstjóm, hef-
ur loks verið skriflað bréf til
ýmissa aðila til að atfliuga
um myndun íélagssikapar til
að standa að framfcvæmdum í
miálinu.
Það er þessi seinagangur í
vinniubrögðum við aiflhugun á
málinu sam veldur því að ait-
vinna í sfldpaviðgerðum hefiur
dregizt sarnan í Reykjavik á
sama tíma og atvinna eyfcst
við sömu störf í öörum byggð-
arlögum.
Reykjaivik er fýrst og freimst
hatfnarborg bæði flyrir fiski-
sikip og kauipsfldp. Það er
keppikefli aillra hafnarborga
að hatfa upp á að bjóða sem
flulllllkomnasta aðstöðu til við-
gerða og endumýjunar slkipa.
I Reykjaivík er öll aðstaða til
þessara hluta í ölestri nú. Fýr-
ir borgina sem hafnarborg ríð-
ur á míJclu að úr þessu sé
baett. Af þeirn sökum ítrefcum
við Alþýðuibandalaigsmenn
þeflta stórmál er við flytjum
tillö'gur uon, endurreisn undir-
stöðuatvinnuveganna í Rvifc.
rfímm stúlkur'
í Kvikmynda-
klúbhmm ú
múnudag
• Næstkomamdi mánudagskvöld
27. þ-m. sýnir Kvikmyndaklúbb-
urinn tékknesku myndina „Fimm
stúlkur“, leikstjóri er Ewald
Schorm. Sýningin verður í Nor-
ræna húsinu og héfst kl- 9.
í mynd Jan Nemecs, Gestaboð,
sem Kvi'kmyndaklúbburiinn
sýndi fyrir slcömmu, hvarf einn
gesturinn úr veizlunni góðu-
Maðurinn, sem lék strokunnann-
inn, var enginn annar en leik-
stjórinn Ewald Schorm, og ef til
vill lýsir þetta stöðu hans i
Tékkóslóvaldu betur en nokk-
ur grein gætd gert. Hann er 38
ára og fyrstu myndir hans voru
heimildannyndir. Þar á meðal
er myndin „Endurspeglanir".
sem gqrð er af manngæzku og
lfflstrega, sem skipar Schorm á
bekk með Frakltanum Chris
Marker, forvigismanni hinnar
ljóðrænu kvifcmyndagerðar.
Ewald Sohorm hefur gert þrjár
leifcnar myndir, Hversdagsíhug-
rekki 1964, Endurkoma glataða
sonarins 1966 og Fimm stúlkur
1967- Allar eiga þessar myndir
sameiginlegt að tfjalla um þjóð-
félagsfleg vandamál, um aðlög-
un einstaklingsins að þjóðfélag-
inu,
1 Fimm stúlkur er aðalsögu-
hetjan ung menntaskólastúlka
frá ríkmanntlegu heimili. Hún
er einmana og rómantísk. Ó-
peran Tötfraskyttan eftir Weber
er notuð í gegnum alla myndina
til að túlka sálarástand stúlk-
unnar. Af næmlleik og kímni-
gáfu lýsir Stíharm einmanakennd
hennar og ókunnugleika í fjand-
samlegum heimi. Raunveruleik-
inn uimlyikur Ihana einis og búr-
Hún gerir uppreisn og ...
(Frá Kvitornyndaklúfobnium).
Ritstjóri: ÓLAFUR BJÖRNSSON
Haustmóti Taflfél agsins lýkur í dag
• Síðasta umferðin á Haustnroti
Taflfélags Reykjavíkur er
í dag. Eins og áður hefur
verið sagt frá í þessum þætti
er mótið óvenju vel mannað,
og nægir þar að nefna menn
eins og Inga R., BragaKristj-
ánsson, Bjöm Sigurjónsson og
Björn Þorsteinsson.
• Þegar þessi þáttur er skrif-
aður er ólokið biðskákum úr
8. umferð en mikið getur
oltið á úrslitum þeirra, eink-
Bragi
um þó skákum Braga Kristj-
ánssonar — Björns Þorsteins-
sonar og Inga R. — Bjöms
Júlíussonar. Vinni Bragi bið-
skák sína eins og líklegt má
telja og geri Ingi ekki nema
jafntefli, þolir Bragi tap í
síðustu umferð, hvernig svo
sem aðrar skákir fara.
• í þvi tilfelli er þó hugsanlegt
að hann kæmi til með að
deila fyrsta sætinu með ein-
hverjum öðrum.
• í næsta þætti munum við
birta úrslit mótsins ognokkr-
ar skákir frá mótinu.
í eftirfarandi sikák leikur
hvítur af sér í byrjuniani, en
grípur þá' það ráð að föma
manni og hafla sóknanmögu-
leiika, í stað þess að verasikipta-
miun xmdxr og verða þannig yf-
irunninn. Þrátt fyrir þessa
hetjulegu tálraiun hvíts á staða
hans að vera töpuö, en vörnin
er erfið og sivörtum sést yflir
beztu leiðina. Þessari skeanimti-
legu slkák lýkur svo með jatfn-
tefli, en ihivítur á miifcið hrós
sikildð fyrir ddrfsku sína.
Hvítt; Ólafur H> Ólafsson.
Svart: Sigurður Heriufsen.
1. d4 d5
2. c4 e6
3. Rf3 c5
4. BÍ4 Rc6
5. e3 Rf6
6. Rc3 a6
7- Hcl dxc4
8. Bxc4 b5
9. Bd3 cxd4
10. cxd4 Bb7
11. 0-0 Be7
12. Bbl 0-0
13. Dd2 Hc8
14. Hfdl Rb4
15- Rc5 Rfd5
16. Re4 Hxcl
17. Hxcl? Kxf4
18. Dxf4 Í5
19- Rc5 Bg5
20. Rxo6!? De7
21. Rxf8 Kxf8
22. Bxfð g5
Ingi
23- Dh3 Kg8
24. Dh6 Bd5
25. h4 Bxa2
26. hxg5 Bxg5
27. Bxh7f! Dxh7
28. Dxg5t Kh8
29. Dd8t Bg8
30. Df6t Dg7
31. Rg6t Kh7
32. Rf8t Kh8
33. Rg6t Kh7
34. Rf8t Kh8
35- Rg6t
JAFNTEFLI.
Frá skákþingi
Sovétríkjanna
Hvítt: Smyslof.
Svart: Eútíkof.
1. c4 g6
2. Rc3 Bg7
3. d4 Rf6
4. Bg5 c5
5. e3
(Á áskorendamótiniu. í Júgó-
slavíu árið 1959 lék Smyslotfhér
gegn Gligorich 5. dxc5, sem er
lakari leikur. Smysiloif teffldi þá
slkák mjög illa, enda tapaði
hann í 18 leikjiuim).
5. cxd4
6. cxd4 d5
7. BxfO Bxf6
8- cxd5 0-0
9. Rf3 Rd7
10. Bc4 Rb6
11. Bb3 Bg4
12. 0-0 Hc8
13. Hel Bxf3
14. Dxf3 Bxd4
15. Hadl
(Hvítur hetfur að vísu orðdð
að getfa peðið etftir en hefur í
staðdnn fengið frumkvæðdð).
15. Bxc3
16. bxc3 Dd6
(Svartur veflur hér ranga leið-
Betra var að ledlka 16. — Hc7
ásamit Rc8 — d6).
17. h4 h5
(Ef svartur í stað þess að
stöðva framrás h-peðsins leik-
ur t.d- 17. — Kg7, þá td.
18. h5 — D£6 19. h6t — Kxh6
20. Dxf6 — exÆ6 21. He7 og
svartur er allgerlega negldur
niður).
18. Hd4 Kg7
19. Hf4 Hc7
20. He6
(ÍÞqssí leitour er fynst og (26. — Kxg6 27. Dg3t — Klh7
freemst til að vinna táima). 28. Hf5 — Hc6 29. Bc2 og vinn-
ur).
20. 4 Dd8
21. He3 Dd6 27. Hxf8 Dxc3
22. Hfe4 a5 28. Df7t Kh6
23. a4 Df6 29. Df4t Kg7
24. Hf4 Dd6 30. Hf7t Kg8
25. HeG Dc5 31. d6. — Og svartur
26. Hxg6f fxg6 gafst upp.
Sagt eftir Sovétmeistaramótið
Blaðam.aður frá „Sovézkar
íþróttir" lagði þrjár spurnáng-
ar fyrir þá Petrosjan og Smysl-
of í sambandi við úrslit móts-
ins. »
1. a. Hvað finnst þór um úr-
miína eijfin frammistöðu, ég
hatfði ætiað mér að komiast a-
fram og það hatfðist.
2. Petirosj'an: Siiguirvegararn-
tefldu bezt.
2. Smyslof: Þedr sem bom-
siit mótsins? — b. ■ um eigin
frammiisitöðu?
2. Hver tefldi að yðar dómi
bezt?
3. Hvemig leizt yðut á meist-
araixa?
1. Petrasjan: a. Þeir efstu
tefldu bezt. b. Frammistaða
mín var mér óvænt ánægja.
1. Smyslotf: Úrslitin urðu
eins og bú'ast mátti við. b. Ég
er persónulega ánægðixr með
ust áfram tefldu að mínum
dórni bezt, og lítxð var um til-
viljanakennd úrslit. Holmof
tefldx einnig mjög vel en hann
„sprakk" undir lokin.
3. Petrosjan: Savon, Platonof,
Balasof, þeir tefldu djarflega og
skemmtilega, en voru óheppn-
ir. Þeir gerðu sitt til að setja
baráttusvip á mótið.
3. Smyslof: Savon, Averkin,
Balasoí. tefldu vel, en þó
skortir öiryggx.