Þjóðviljinn - 26.10.1969, Qupperneq 12

Alþmglsmerm úr öllum flokkum flyfja frumvarp um
Fólkvang á Alftanesi
Þmgmenn úr öllum flokkum flytja nú frumvarp um
fólkvang á Álftanesi, og eru flutningsmenn Matthías Á.
Mathiesen, Benedikt Gröndal, Jón Skaftason, Geir Gunn-
arsson, Pétur Sigiurðsson og Sverrir Júlíusson.
Frumvarpið er hannig:
1- gr. Haiga skal ski.pulaigningiu
byggðar í Bessastaðahreppi, svo
og þeim hluta Garðaihrepps, sem
næst liggur Bessastaðaihreppi,
þanaiig, að þar verði svæði fyr-ir
fólkvang tit útivistar fyrir al-
menning, eins og om ræðir í 8.
gr. laga uim náttúruvernd, nr. 48
7. aprfl 1956, er skal vera í uim-
sjón náttúruverndairráðs- Þess
skal gætt, að innam svæðamna
verði, svo sem föng enu á, lamd
eða landsspildur, sem vefjna
náttúrufegurðar otg jurta- eða
dýrailífs eru vel tit friðunar og
verndar fallin, einikium með til-
liti til fraimiangreindra almenn-
ingsafnota.
Að lokinni skipuilaigningu sam-
kvæmt 1. málsgr. ákiveður ráð-
herra, sem fer með náttúru-
vemdarmál, nánairi aðgierðir, að
fengniuim tillögum néttúruvemd-
arráðs og eftir því sem flé verð-
ur veitt til á fjárlöigtum.
2. Öheimiilt er að reisa eða
gera í Bessiasitaðalhreippi, sivo og
þeim hluta Garðahrepps, sem
næst liggur Bessastaðahreppi op-
imber mannvirki, sem truílað geti
eða hindrað sikipulagningiu sam-
k\’æmt 1. gr. eða sipilltt á nokik-
um hátt fyrir afnobuim og tiL-
gangi fólksvamgB þess, sem þar
er fyrirhugaöur.
3. gr. Beita miá vegna fram-
k\’æmda samikvæmt 1. gir. eiiign-
air- og leigunámsheilmilld 8. gr.
Laga nr. 48 frá 1956 Kostnað,
sem alf því leiðir eða amnairi
fra/mlkivæmd sialmlkivæimt löigum
þessúm sfcall greiða úr rikissjóði.
4. gr. Lög þeissd öðlast þegar
gildi.
Fólkvangnr nauðsyn
í nágrenni hins mesta þéttbýlis-
kjarna hér á landi, Reykjaivíikur,
Kópavoigs, Hafnarfjarðar og að-
liggjandi sveitarfólaiga, er enginn
staður sem sameinar aJla fram-
angreinda kositi í eins ríkum
mæli og Álftanesið. Sá mögu-
leiki er nú fyrir hendi aö gei'a
þar faigran og friðsælan ailmenn-
ingsigai'ð, sem Veátt geti þedm, er
hann sæikja ótaldar ánægjustund-
ir, ekki eimungis íbúum þéttbýl-
isins, heLdur einniig öörum Lands-
mönnum sem hingað leggja leið
sína. Vegna staðhátta og ann-
arra kosta mundi gildi hans fara
sívaxandi, eftir því sem byggðin
ykist. Það væri mikil skamm-
sýni, sem aildrei yrðd aísöfeuð, ef
þetta tækifæri væri nú látið ó-
notað, en sökum sífelldrar út-
færslu byggðarinnar fylgir hér
alllri bið mikil áhætta-
Ákvæði 2. gr. eru sett til að
koma í veg fyrir, að framgangi.
málsins verði spillt mieð opin-
berri manmvirkjagerð í Bessa-
staðahreppi, svo og þeim hluta
Garðahrepps, sem næst liggur
Beissastaðahreppi, sem þanmg
væri háttað, að hún gæti ekfci
samrýmzt þeim fyrirætlunum og
aðgerðum, sem stefnt er að með
frv.
I 8. gr- náttúruverndarlaganna
er heimild til að friða lands-
svæði og gera þau að fólikvöng-
um, er gegni sams konar hlut-
verki og uim er fjallað í frv.
þessu. Ákvæði 8. gr- eiga þó
ekiki að ölilu leyti við hér, því
að þar er gert ráð fyrir, að nátt-
úruvemdarnefndir og sveitar-
stjórnir eða sýslunefndir taki á-
kvairðanir, siem hér að lúta, o-g
sikal sýslusjóður bera f jórða hluta
kostnaðar, sbr. 28. gr. laganna.
Fólkvangi þeim, sem fyrirhug-
aður er í frv., er hins vegarætl-
að svo víðtækt Mutverk, að rétt
þykir að víkja frá ákvæðum 3.
gr. laga og láta hann falla beint
undir umsjón náttúruvemdar-
ráðs, enda beri ríkissjóður all-
an kostnað af honum“.
Skóverksmiðjan á Egilsstöðum í hyggingu í byrjun þessa mánaðar. — (Ljósm. I*jóðv. vh).
Skóverksmiijan á kgilsstöium
tekur til starfa í névemher
— framleiðir á hinn fótinn á okkur!
Málið er sloýrt í greiitargerð
á þessa leið:
„Nú á tímum þykir óihjákivæmi-
legt í salmlbandi við myndun.bæja
og borga eða annars þéttbýlis,
að friðuð séu og skipulöigð lainds-
svæði þar sem allmenningur get-
ur notið útiveru í frísitundum
sinuim. Við val slíkra landssvæða
er margs að gæta, meðal ann-
ars að þau liggi vel við saim-
göngum, svo að auðvelt sé og
ódýrt fyrir íbúa þéttbýlisdns, að
komast þangað. 1 öðru lagi er
það mikilsvert, að þau hafi til
að hera kosti firá náttúrunnar
hendi, sem geri mönnum dvöl
þar ánægjulega, svo sem fiaigurt
útsýni og umihverfi, fiaigrar og
sérstæðar náttúrumyndanir og
fjölbreytilegt jurta- og dýralíf-
Um staðarvai kemur ©immiig til
greina, hvort fyrir hendi sé
nægilega stórt óbyggt svæði, sem
taka megi tdl framaingreindra
nota.
Það Liggur í auigum uppi, að
Skóverksmiðjan á Egilsstöð-
um tekur væntanlega til starfa
um miðjan nóvember, að því er
stjórnarformaður hlntafélagisins
um hana, Þráinn Jónsson, sagði
Þjóðviljanum í gær, og verða
vélarnar settar niður um næstu
mánaðamót.
Vélarnar sem keyptar voru
til vejfcsmiðjunnar eru þær sem
SAVA, Sameinuða verksmiðju-
afgreið'sian, átti áður, en sér-
fræðingar frá hollenzkri skó-
verksmiðju, sem Eigiisstaðaverk-
ismiðjian hefur samvinnu við,
munu setja þær niður. Leggur
verksmdðjian í Hol'landi ednniig
fram aðra tækniaðsrtoð, útiveg-
ar t.d. módei til að firamleiða
eftir og aðstoðar við sérhæf-
ingu starf'sfóiks. Kvað Þráinn
ekki enn tdl fullnaðar gengið
frá samningum við þá hollenzku
og óá'kvéðið hvort Þ©iir tækju
greiðslu í peningum eða gerð-
ust Muthafar.
Hluthiafiar í skóverksmiðjunni
eru annars um hundrað talsins,
frá Egilsstöðum og af Héraði,
hreppsfélaigið og verkialýðisfélaig-
ið eiga stóra Muti og kaupfélaig-
ið talsverðan. Er mikill áhugi
á þessu fyirirtækj meðal almenn-
ings á Egilsstöðum, enda mun
það veita um 30 manns atvinnu
ef allit genguir að óskum.
Framíkvæmd'a’Stjóri skóverk-
smiðjuenar hefur verið ráðinn
Ögmundur Ein'arsson, sem tek-
ur til starfa 1. nóvembex og
mun von bráðar halda tdl Hol-
lands til að kynna sér nánar ým-
islegt í sambandi við rekstur
Slíkra verksmiðja.
Framieid'dir verða karlmanna-,
unglinga- og bamaskór, en ekki
kvenskór að sinni, þar eð tízk-
an í þeim er of hverful til að
ekki stærra fyrirtæki geti hætt
sér í þá framleiðslu, sagði Þrá-
inn; og verður fyrst og fremst
miðað við framleiðslu fyrir inn-
anliandsmiarkað, þótt sjálfsagt
gæti síðar komið til mála að
flytja út t.d. kuld'askó fóðraða
íslenzkri gæru. Fleiri íslenzk
Framihiald á 9. síðu.
Þessi fallegu svefnherbergissett
FÁST NONA HJÁ OKKUR í EIK
OG LÖKKUÐ HVÍT.
KOMIÐ OG ATHUGIÐ
GREIÐSLUSKILMÁLANA
OKKAR.
Sunnudaigur 26. dkitóber 1969 — 34. árgangur — 235. tölublað.
Síðasta umferi á
Haustmótinu í dag
í dag verður tefld 9. ogr síð-
asta umferðin í meistaraflokki
á Haustmóti /Taflfélags Reykja-
víkur. 8. umferð var tefld sl.
fimmtudagskvöld og urðu úrslit
þessi: Einar M. Sigurðsson vann
Jón Kristinsson, Jóhann Sigur-
jónsson og Frank Herlufsen
gerðu jafntefli, Jón Þorsteinsson
vann Jóhann Þóri, Svavar Svav-
arsson vann Ólaf H. Ólafsson,
Andrés Fjeldsted vann Braga
Halldórsson, Bjarni Linnet vann
Ragnar Þ. Ragnarsson, Stefán
Briem vann ■ Sigurð Heriufsen,
'Karl Þorleifsson vann Inga Ingi-
mundarson en jafntefli gerðu
Leifur Jósteinsson og Guðjón
Stefánsson.
Biðsikákir urðu hjá 6 af efstu
mönnum mótsins. Bragi Kristj-
ánsson átti skiptamun yfir í
skák sinni' við Björn Þorsteins-
son, Bjöxn Sigurjónssion og Ingi
R. Jóhannsson áttu tvísýna bið-
skák, Magnúg Sólmundarson átti
betri stöðu gegn Trausta Björns-
syni: Biðskákimar átti að tefla
síðdegis í gær en úrsiit þeirra
voru ekki. kunn er blaðið fór í
prentun.
Staða efstu manna er því þessd
fyrir síðustu umferðina að bið-
skáikum óloknum l.'Bragi Kristj-
ánsson 6 vinninga og biðskák.
Ingi R. Jóhannsson 5V2 og bið-
skák, 3. Einar M. Sigurðsson 5V2,
4.—5. Björn Siigurjónsson og
Björn Þorsteinsson 5 og biðskák,
6. Stefán Bríem 5, 7.—8. Magnús
Sólmundarson og Trausti Björns-
son 4V2 og biðskák. 9.—13. Jón
Kristinsson, Jóhann Sigurjóús-
son, Frank Herlufsen, Jón Þor-
steinsison og Svavar Svavars-
son 4V2.
Verður gerð heimildarkvik-
mynd af störfum Alþingis?
Þingmenn úr öllum flokkum
flytja á Alþingi tillögu til
þingsályktunar um heimildar-
kvikmynd um Alþingi. Flutn-
íngsmenn feru Benedikt Grön-
dal, Eyjólfur K. Jónsson,
Magnús Kjartansson og Þórar-
inn Þórarinnsson.
Vf Tillagan er þannig: Alþingi
ályktar að fela forsetum
þingsins að láta gera heim-
ildarkvikmynd um starfs-
hætti Alþingis, eins og þeir
nú eru, þannig að myndin
henti sem bezt til sýningar í
sjónvarpi, skólum landsins og
við önnur tækifæri.
í greimargerö sikýra fikxtnings-
nneim það sem fyrir þeirn valrir
á þessa leið:
„Alþingi starfar enn x megin,-
dráttum eins og það hefurstarf-
að í rúma öld, og ytri aðstæð'ur
þess hafa verið lítið breyttar,
síðan þihghúsið var reist. Nú eru
hins vegar miklar breytingar
fram undan; Bygging nýs þing-
húss verð’ur nauðsyndegri með
hverju ári sem líður, og fram
hafa komið tillögur uim grund-
vallarbreytingar, eins og þá að
leggja niður dei'ldaRskiptingiu og
gera þingið að einni málstofu.
Heimiildarkiviikimynd um störf
Alþingis hefur aldreá verið'gerð.
Virðist rí'k ástæð'a til að gena
slíka rnynd, meðan þingdð erann
í hinum gamla farvegi og hefur
ekki teikið þeim stakikaskiptum,
sem vafáilausit enx framundan,
þótt ekki komi annað til en nýtt
þinghús.
Hugmyndin um að kvikmynda
störf Alþingds hefur verið rædd
í útvarpsráði með tilliti til sjón-
varips. Var þá tailið æskilegt, að
slík mynd yrði gerð af Alþingi
sjálflu, enda þótt sjónvarpið sé
að sjálfsögðu reiðubúið til hvers
konar samstarfs.
Hugimyndin hetfiur og verið
rædd í stjóm Fræðsilumynda-
safns rfkisdns, og var ednnig þar
talið æsfcjiilegt, að Alþingi hefði
s.iálflt forixstu í málinu, én mynd-
ih yrði gerð með það fyrir aug-
um, að hún yrði hemtug kynn-
ing á þinginu í sfcólum. landsins.
Kvikmynd af Alþingi yrði að
sjálfsögðu að vera liten.ynd, cn
sjónvarpið tékur aöeins svart-
hvítar myndir, þótt það geti
sýnt litmyndir- Þé þurfa tal og
tónar að vera á Mmunni sjálfri
til varðvedzlu og sýningar ískol-
um eða annars staðar, en sjón-
varpið notar að jafnaði aðra að-
ferð við kvikmyndagerð sína. Af
þessu er Ijóst, að æslkilegt er
samistarf viðkomandi aðila, svo
og að verikdð verði unnið á veg-
um Alþdngds sjálfs til að tryggja
heimdldargildi - þess. Má raunar
taka alMtmdklu meira kvikmynda-
magn til varðveizlu en notað
verður í þeirri útgáfu myndar-
innar, sem sýnd yrði í sjónvarpi
og skólum.
Kostnaður við kvikmyndagerð-
ina mundi dreifast á 2 — 3 ár og
greiðast með öðruim alþingis-
kostnaði“.
Kostaði iæknisbústaðurinn á
Sauðárkróki 6 miljónir kr.?
Sauðárkróki 24/10 — Eitt af
dýrustu einbýlishúsum á landinu
er í smiíðuim á Sauðérkróki og
kostair ekdri undir sex miljónum
króna. Hér er um að ræða lækn-
isbústað fyi-ir yfdrlækninn á
sjúfcrah'úsdnu og er aðeins hugs-
að sem vistarvara fyrir hann og
fjölskyldu bans — er hann tal-
inn síður en svo hrifinn af öll-
um þessum kostnaði og myndi
láta sér nægja minni íbúð en hér
er - á ferðinni.
Sá er ræður hér ferðinni er
arkitektinn er teiknaði húsið og
heitir' Stefán Jónsson og er raun-
ar upprunninn frá staðnum.
Þetta er öllu tiltakanle'gra en
annars staðar af því að hús-
byggjendur á Sauðárkróki hafa
aðgang að ódýrara byggingarefni
en víðast hivar annars staðar og
vakið hefur verið máls á því í
bæjarstjórn,. að það nái ekki
nokkuirri átt að fátækt bæjar-
félag sé að sýna þessa yfirburða
raiusn. Þa hrís mönnum bugur
við. að sami arkitekt hefur verið
fenginn til þess að skipuleggja
heilt bæjarhverfi og myndi Haf-
liði dýr allur, ef hverri villu er
ætlað að kosta álík,a eða litiu
minna í hinu nýja bæjarhverfi.
IL S.
1
y
\