Þjóðviljinn - 15.03.1970, Blaðsíða 6

g SfÐA — ÞJÓÐVXLJINiN — Sunnudagur 15. mairz 1970
/J£/, Pf JUHflHMEÍ NOfML
£Z þVÍ M/fitK 'tt FUHDl /
BVGGlMöV/NFFfVD
HAFKA/JtJSÓFfJ/l SlilPS.
Ötal stötf yðar hafa orðið teiknara Spegilsins viðfangsefni.
Bréf til Jóhannesar Nordals,
bankastjóra SeðSabankans
Það er og verður
fylgzt með yður,
Jóhannes
H«rra bankastjóri
Jóhannes Nordal!
Ég síkrifa yóur af marggefnu
tilefni. Þó er ég frekar latur
til bréfaskrifta en i þetta sinn
finn ég mig knúinn til þess að
setjast niður og storifa sendibréf,
opið að vísu og birt í Þjóðvilj-
anum.
Ég sterifa yður sem venjuleg-
ur íslendingur og byrja því á að
minna yður á þá staðreynd, að
þér eigið að vera starfsmaður
okkar — almennings á íslandi
— en ektei húsbóndi. Þér virðist
annaðhvort hafa missikilið þetta
um hlutverk yðar, eða einhver
hefur talið yður trú um annað
þegar þér voruð gerður að
bankastjóra í Seðlabankanum.
Þessi misskilningur kom fram
í sjónvarpsþaetti á þriðjudaginn,
er þér sögðuð: „Menn vita ó-
sköp vel að það er eteki hægt
að hafa tvo herra í einu húsi.“
Þér eruð ekki herra frekar en
hver annar karlkyns pósitmiót-
tateandi á íslandi. Þér eigið að
vera stairfsmaður íslendinga.
Raunar hefur þessi brenglaði
steilningur einnig komið fram i
framkvaemd: Þér hafið setzt f
f jölmargar stöður og embætti og
haldið þannig í hendi yðar ótal
þráðum sem eiga í raun að vera
óháðir hver öðrum. Finmst yður
eðlilegt að Jóhanmes Nordal ftor-
maður Landsvirkjunarstjómar
skrifi Jóhannesd Nordal, seðla-
bankastjóra, um viðskipti
Landsvirkjunar? Fipnst yður
nauðsynlegt að banteastjóri
Seðlabankans sé endilega í öll-
um nefndum, sem fjalla um fyr-
irtæki, sem Seðlabanikinn lán-
ar?
Mér sýnist það ennfremur
bera vofct um misskilning yðar,
að Seðlabankdnn hefur þandzt út
síðan þér urðuð þar bankastjóri.
Þar er starfsfólki sífellt að
fjölga — 90 manns með lausa-
fóltei. Hver banteastjóri hefur
bifreið til umráða. Bankinn
kaupir dýrustu lóð í miðbænum
og þannig mætti enn telja. Sum-
ir leggja yður það ennfremur
tdl lasts, að hafa lagt fé í sum-
arbústað starfsfólks bankans
norðanlands. Það gerir undir-
ritaður ekki Hann telur þvert
á móti, að Jóhannes Nordal,
sem sæti á í Kjaradómi, ætti að
beita sér fyrir því að opimberir
stahfsmenn fengju almennt jafn-
miklar kjarabætur á mann og
felast í greiðslum vegna sumar-
bústaðarins fyrir norðan, til
dæmis f formi auikins stuðnings
við brlofsheimili opinberra
starfsmanna.
Puttinn
En þór hafið eteki látið við
þetta sitja: I sjónvarpinu á dög-
unum — en þar eruð þér býsna
oft — voruð þér spurður: „Er
ekki óeðlilegt eða óþægilegt að
mörgu leyti að hafa puttann i
svona mörgu, þótt að það sé ó-
beint“. Og þér svöruðuð um
hæl: „Nei, ég vildi ektei segja
það.“
Þér hafið raunar etetei alltaf
verið svona fljótur tál hrein-
skilnislegra svara, þegar spum-
ingum hefur verið beint til yð-
ar: Þjóðviljinm spurði yður um
hótelbyggingu við Suðurlands-
braut 25. febrúar. Daginn eftir
barst óundimtað svar, eða svo
átti það víst að heita. Þar kom
ekki fram svar við þeirri spum-
ingu hver eigi hótelið. Þér seg-
ið þvert á móti að hlutafélag
hafi enn ekki verið stófnað til
þess að eiga það. Við spurðum
þá aftur í Þjóðviljanum 26.
febrúar um það hvemig unnt
væri að veita fyrirtæki, sem
ekki er tií, fyrirheit um stuðn-
ing við lánsfjáröflun. Þessari
spumingu hefur enn ekki verið
svarað. Hún var þó ftrekuð hér
í blaðinu 28. febrúar, 4. marz, 7
marz og 8. marz. Og ekkert svar.
Þér sögðuð í sjónvarpsiþætti f
vikunni að fjársterkir aðilar
ættu húsið, en þar kom ekki
fram hver ætti hótelið, hverjum
hefði verið lánað til byggingar
þess. Þó hefur komið fram án
mótmæla að til þessa huldufyr-
írtælds yðar hafa verið lánaðar
55 miljónir króna.
Yður leiðist ekki að vera með
puttann f mörgu, eins og þér
viðurkennduð í sjónvarptou.
En er það ekiki flullmikið af
svo góðu að taka að ráðskast
með allmannafé til ýmissa vina
yðar í þjóðfélaginu. Með þessu
á ég við fyrirtæki eins og Ála-
foss, Norðurstjömuna, hótelið
áðumefnda og fleiri dæmi
mætti nefna. Með „almainnafé“
á ég við sparifé almennings.
Margur maðurinn hefur reynt
að spara saman fáeina aura og
lagt þá inn á banka. Banka-
stjórum er falið að varðveita
þetta fé og ávaxta það sem bezt
í þarflegum fyrirtækjum og á
þanm hátt að sem jafnast gangi
yfir alla landsmenn. En þér
virðist hatfa tekið upp nýja reglu
í þessu efni: Sérstök fyrirtæki
eru valin út úr og þeim veitt
ómæld fjárhagsaðstoð. Þér hsfiö
enn ekki svarað itrekaðri spum-
ingu Þjóðviljans um það, eftir
hvaða reglum væri farið við val
á þessum fyrirtækjum. Hverjir
em i matsnefndtoni? Þér ednn?
Vitanlega er rikissitjómin á-
byrg í flestum þessara mála, a.
m.k. að því er þér segið sjálfur.
(Samgöngumálaráðherra hefur
fylgzt með hótelmáltou, sögðuð
þér.) En slik ráðsmennska með
almannafé i þágu valdra gæð-
inga féllur otekur etetei í geð.
Oflof
Nei, Jóhannes, það er arg-
asti dónasikapur að svara eteki
fyrirspumum. Ég tek ékkert
mark á því þó að Mogginn svari
fyrir yöur í Reykjavíkurbréfi sl.
sunnudag. Þér eruð vafalaust
svo vel kumnugur fomum bók-
um að vita til hvík'krar niður-
Stöðu oflofið leiðir. Ég set hér
sýnishom úr Reykjavíkurbréfi
8. marz:
«... Jóhamnes Nordal er i
senn afburða hæfileikamaður og
miklu meiri starfsmaður en tið-
ast er.“ „ . . . hæfileikamestu
embættismönnum er falið að
annast um mikilvæg úrlausnar- i
efni, jafnvel þótt þeir séu störf-
um hlaðnir."
Um afeteipti yðar af álverinu
segir í sama Reykjavíkurbréfi:
„Vera má, að einhverjum öörum
hefði tékizt að sinna því verte-
efni jafnvel, en þó dregur Morg-
umblaðið það mjög í efa. Blaðdð
fylgdist náið með allri fram-
vindu þess máls og fullyrðir, að
það var fyrst og fremst fyrir
þrautseigju og afburðahæfileika
Jóhannesar Nordals, sem tókst
að mjaka því áfram sforef af
skrefi, unz það var komið á það
stig, að stjómmálaforingjar
gátu tekið beinan þátt í viðræð-
um um byggingu verksmiðjunn-
ar“. Ég skal að vísu viðurkenna
að það er sjálfeagt þrautseigju-
verk að undirbúa mál þainnig að
stjómmálaforingjar stjómar-
flokkanna botni í þetoi. En eru
það þó ekki einmitt þeir, sem
eiga að kynna sér málin og und-
irbúa i stað þess að hafa em-
bæfctdsmenn með puttann í öllum
hlutum.
Það er ekki minnsta ástæða
til þess að líta á þessi skrif
Morgunblaðsins sem svar við
spurningum Þjóðviljans, eins og
þér sjáið. Enda hirðir þetta
málgagn yðar yfdrleitt ekki um
að meðhöndla það sem skrifað
er í Þjóðviljanum af mikilli
nákvæmnd, eins og þér sem
kunnáttumaður í hótelmálum
getið vafalaust verið mér sam-
mála um af eftirfarandi dæmi:
„Kommúnistablaðið heifur ekki
látið sitt eftir liggja í árásum á
stjómendur Seðlabankans og
skrifar nú dag eftir dag um það
hver óhæfa það sé að Seðla-
bankinn skuli hafa gredtt fyrir
byggingu hins nýja hótels, sem
er að rísa við Suðurlandsbraut.“
— Eins og þér vitið og raunar
allir lesendur Þjóðviljans, hefur
aldred hér í blaðinu verið lagzt
gegn þvi að hér á landi væri
bætt aðstaða til móttöku ferða-
manna. Það eina sem helfur ver-
ið gagnrýnt er að Seðlabankinn
skuli láta lána aðila sem ekki
er formlega til. Um það vitið
þér líka, JÓhannes, enda þótt
þér hafið ekki látið mikið á þvi
bera.
Sendisveinn
Sú gagnrýni á gjörðir yðar,
sem birzt hefur í blöðum að
undanfömu, er greinilega þegar
farin að hafa á'hrif. Það kom til
dasmis fram í téðum sjónvarps-
þætti. Þér voruð mjög við-
kvæmu-r, sveimér ef það skein
eteki úr andliti yðar, að þér
væruð dálitið lúinn orðinn á
gagnrýni á gjörðir yðar. Þér
töluðuð um slúður, úlfalda, mý-
flugur og fleira í þeim dúr. Þér
hafið greinilega ektei átt von á
því að þér yrðuð gagnrýndur.
Þér hafið greinilega haldið, að
þér hefðuð búið svo vandlega
um alla hnúta að einn blaða-
maður gæti á engan hátt haft
möguleika til þess að sjá í end-
ana. Þér hafið auðvitað vitað að
margháttuð völd yðar tryggðu
yður aðgang að stjómarblöðun-
um, Morgunblaðinu, Vísd og Al-
þýðublaðinu. Og það kom yður
greinilega á óvart þegar Tíminn
tók að gagnrýna gjörðir yðar.
Þá senduð þér sendisvein að rit-
stjóraborði Tímans með svo-
tfellda yfirlýsin-gu.
„Yfirlýstog
Sunnudaginn 18. janiúar sl.
birtist í Tímanum grein um
störf dr. Jöhannesar Nordals,
bankastjóra Seðlabanfeans. í
greininni er hörð ádeila á það,
að bankastjóra/num hafi verið
falin ýmds störf utan bankans.
Um þetta hafa orðið nokkur
skrif í blaðinu undanfama daga.
I tilefni af þessum skrifum
vil ég tatea fram etftirfarandi:
Það er ritsitjóm blaðsins, sem
ákveður hverju sinni um hvað
og hvemig er sterifað í blaðið.
Blaðstjómin, en ég á sæti í
hemni, hefiur fjallað fyrst og
fremst um retestur blaðsins. Ein-
stalkir blaðstjómarmenn fylgjast
ekki með því daglega hvað
sterifað er í blaðið. Áðumefnd
sterif voru án minnar vitundar,
ég er þeim mótfallinn og hefi
látið mótmæli min koma fram
við ritstjóm og í blaðstjóminni.
Erlendur Einarsison.“
Tíminn hefur hingað til ekki
Látið þessi skrif blaðstjóm-ar-
mannsins á sig fá og vonandi
lætur Tómais Kairlsson ekki
hjá líða að bendia á embætta-
söfnun ýmissa forustumanna
Framsóknarflokksins jafnt og
annarra. — En þetta var nú
annars útúrdúr flrá bréfaskrift-
unum. Hvemig er það annars,
Jóhannes, hvaða sambönd eru
milli yðar og Sambands ís-
lenzkra samvinnufél-aga? Er-
lendi hlýtur að hiatfa verið
mikið í mun að þvo af sér að-
ild að gagnrýni á yður og er
raiunar athyglisvert að bara
þetta saman við rólegheitin
yfir þessum sendimanni yðar í
sambandi við aðdróttanix Al-
þýð-ublaðsins um gjaldeyris-
misferli hjá Sambandinu. Eða
er eitthvað óhireint í poka-
horni Erlendar Einarssonar?
En, auðvitað. Það vi-tið þér
ekkert um — eða hvað?
Tómstundaiðja
En ég hef áhu-ga á að nefna
fleiri a-triði við yður í þe-ssu
bréfkomi enda þótt tíminn til
b-réfaskrifta sé knappur. Mér
er nefnilega í hu-ga sérstakt
alvörum-ál sem sneirtir 1-auna-
fólk í þessu landi: Þér urðuð
ban-ka-stjóri Seðlabankans 1961.
Síðan ba-fið þér gert gengis-
fellingu að venjulegu viðfangs-
efni yðar svipað og embætta-
söfnunina. Almenningur á Is-
landi hefur ra-unar e-kki botn-
að í því enn hvemig á þvi
stendur, að þér skylduð ekki
fell-a gengið sl. ár lika, Svo
sjálfsa-gt þótti fólki að reikna
með þess-um ósköpum, að setn-
ingar eins og þessi heyrðust
oft þegar komið var firam í
nóvember: Nú f-er h-ann að
skera í krónun-a! Þettavarorð-
ið ein-s og örlögin óumflýjan-
leg væru komin til sikjialann-a.
Laun-a-fólk á ísi-andi hefur
nefnilega smám saman lært að
þekkja þá se-m sitja i djúpu
stó-lunum i finu stofunum i
ban-kahöllunum. Almenningur á
íslandi veit að þér hafið skor-
ið í krónuna rétt eins og það
væri tómsitundaiðja yðar. Með
gengisfellingunum hafið þér
rýrt sjóði launafólks og spa-ri-
fé a-lmennings. Og þó að þér
sverjið fyrir það í sjónvarp-
inu að hafa aldreí verið með
siðferðisprédikanir eru þeir
svardagar markleysa ein.
„Spyrill: Seðlalba-n-kanum hefur
lengi fyl-gt þfð orð að hann
keypti dýra-r en aðrir aðilar
hv-ort sem það væru bæ-kur
eða hvað sem er og ynni þann-
ig gegn siínum kenningum um
spamað sem Seðla-bankinn
hefur áminnt þegna þjóðféla-gs-
ins um. Þér: SeðlabEpkinm.býí-
ur ebki tekið að ser híutverk
siðfeirðispostula i þessu þjóð-
félagi. Ég m-an ekki til þ-ess
að við höfum lagt 'néitía 'séf-
statea áherzlu á það að predika
spa-mað fyrir öðrum.“) Kannsiki
er þetta foara mi-sminni h-já
yður, en það er hvað sem því
líður oft sagt — eins og þér
viðu-rkennduð — að Seðlabank-
inn á að stfuðl-a að eðlilégri
sparifjármyndun í landinu.
Þetta verður ekki gert. Jó-
h-annes, með því að fella geng-
ið og rýra verðgildi sp-arif.iár
um helming á stuttu tím-abili.
Ef þér eruð þeirrar skoðunar
að aðferðir yðar að þessu
leyti séu réttar hlýtur hún eitt-
hvað meira en lítið að hafa
skolazt til í höfði yðar hagfræð-
to.
Misnoktun
Raun-ar bendiir fleat til þe-ss
að þér séu þessarar sikoðunar.
Fyrix hverjar kosningar komið
þér fram eins og kú-kú-fugl
og gefið ríkisstjóminni vott-
orð um „mikinn bata“ (1970)
eða um „verðstöðvun“ (1966)
sjá Fj-áxm-álatíðindi með
sikýrsito yðar um afkom-u Seðl-a-
bankans árið á undan.
Og það er vissulega alvar-
legt mál, skal ég segja yður,
að þér skulið nota Seðla-
bankann til þess að sanna, að
aðrar gjörðir yðar séu rétt-
lætanlegar. Það viðurkennduð
þér raunar í miargtilvitnuðum
sjónvarpsþætti, er rætt var um
hófcelmálið: „. . . til þess að
nýta þau tækifæri, setm t.d.
gengisfellin.gin hefur skapað,
þá hefur Seðlabankinn farið út
í ýmsa htoti, sem hann ekki
sinnti áður“. Með þessu við-
urkennið þér að hatfa nofcað
Seðlabank-ann sem lánveit-
ingastofnun til þess að reyna
að trygigja játevæð ábirif atf
neikvæðum aðgerðum. Þetta er
purkunarl-aus yfirlýsing o-g
játning sem þér þama gerið og
eteki víst að almenningur trúi
því að þér notið eikki aðrar
stofnanir sem þér hafið valda-
ítöte í til þess að leiðrétta mis-
Framhald á 9. síðu.
i
i
e
%

i