Þjóðviljinn - 10.04.1970, Blaðsíða 4

L
4 SlÐA — ÞJÓÐVHJINN — Föstuidiagiui' 1Ó. april m
— málgagn sósialisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Cltgefandl: Utgáfufélag ÞjóSvlljans.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Ivar H. lónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður GuSmundsson.
Fréttaritstjóri: Slgurður V. Friðþjófsson.
Ritstj.fulitrúi: Svavar Gestssoa
Auglýsingastj.: Olafur Jónsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skóiavðrðust 19. Siml 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 165.00 ó mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
THboð til Þórarins
J^jarasamningar þeir sem nú eru framundan
verða mjög afdrifaríkir; þeir munu hafa áhrif á
afkomu hvers einasta alþýðuheimilis og móta efna-
hagsþróunina að verulegu leyti, ráða úrslitum um
það hvort ísland á að verða varanlegt láglauna-
svæði eins og Portúgal. Viðfangsefnið er alvarlegra
en svo að ástæða sé til að hafa það í flimtingum
af þeim mönnurn sem þykjast vilja rétta hlut
launastéttanna. Samt heldur Tíminn að heita má
daglega áfram svívirðingum sínum um verkalýðs-
samtökin og trúnaðarmenn þeirra og segir seinast
í gær „að ekki sé orðið auðveldara að semja um
kjaraskerðingu við aðra en þá leiðtoga Alþýðu-
bandalagsins sem stjórna Dagsbrún", en ritstjóri
Tímans kveðst í staðinn vilja tryggja verulegar
kjarabæ'tur. Á þessi ummæli Framsóknarforust-
unnar þarf að reyna í verki. Einsætt virðist að
Dagsbrún snúi sér beint til Vinnuimálasambands
samvinnufélaganna og annarra fyrirtækja sem
lúta stjóm Framsóknarmahna, þar á meðal þeirra
s4m 'Háfa verið látin ganga í Vinnuveitendasam-
band íslands síðuistu árin, og fari fram á tafarlausa
ehdurskoðun kjarasamninga. Ef einhver húgur
fylgir því máli sem ritstjóri Tímans flíkar dag
hvem, hlyti slík málaleitan að leiða til þess að
gerðir yrðu nýir kjarasamningar, sem réttu hlut
launafólks svo að um munaði. Slíkur atburður
mundi tryggja tafarlausan sigur alþýðusamtak-
anna í átökunum í vor. Því skal ritstjóra Tímans
boðið upp á það að gagnkvæmar ásakanir og karp
fgtlli niður, en í staðinn verði látið reyna á heilind-
in í verki. Tekur Þórarinn Þórarinsson ekki undir
þá tillögu?
Enn örnri gengislækkanir?
”Ef tollprósentur falla niður sem hagstjórnartæki,
reynir meira á gengið í þeim skilningi, að því
verður ef til vill að breyta oftar ef ná á tilteknu
markmiði (eða markmiðum) . . . Breytist heims-
markaðsverð bæði á neyzlu- og fjárfestingarvör-
um er einfaldast að þurrka út áhrifin á markimið-
in með því að breyta genginu . . . Gengið hefur
stærst áhrifasvið af hagstjómartækjum . . . Má
beita því við t.d. launabreytingar eigi síður en
breytingu á heimsmarkaðsverði“.
Jjannig var m.a. komizt að orði í skýrslu Guð-
mundar Magnússonar prófessors um aðild ís-
lands að EFTA. Því er þannig spáð að gripið verði
til gengislækkana enn oftar eftirleiðis en gert
hefur verið að undanfömu, og hefur ísland þó al-
gert Evrópumet í slíkum kollsteypum. Það er því
sannarlega ekki að ástæðulausu sem Gils Guð-
mundsson flytur á þingi frumvarp þess efnis að
gengisskráningarvaldið verði tekið af Seðlabank-
anum og afhent alþingi á nýjan leik; það eiga að
vera ábyrgir, þjóðkjömir fulltrúar seim taka á-
kvörðun um slík stórmál, en ekki kreddusjúkir
hagfræðingar á borð við Jóhannes Noordal. — m.
SJónvarpsgatrnrýnandl Þjóö-
viljans fær ofanfgjöf frá ein-
um bréfritaira Bæjarpóstsins í
dag. Annar gerir umræðnr
nafnamna Kjartajissonar og
frá Mel í útvarpinu að uan-
taisefni, og loks er greinar-
kom frá J. H. J. um kenn-
arastétt pg kjaradóm.
Bæjarpóstur.
Vinsaanllega birtu þetta fyr-
ir miig. Ég vil mótmiæla ó-
smekklegu orðbragði sjón-
varpsgagnrýnanda blaðsins
um söngkonuna Elly Vil-
hjáims, aetla eklki að endur-
tafca það, sem hann (Á.Bj.)
saigði; einu sinni er meira en
nóg. Það hafa efcki allir sama
smiefck fyrir sórkennilegum
mannanölfnum og Á. Bj.
Ég vil nota tækifaerið og
baikfca Eliy fyrir góðan söng
í sjónvarpiniu, og ailltaf áður.
Annað var bað ekfci.
Hallfriður Georgsdóttir,
Markholti 11,
Mosfeflllssveit.
FJármálaráðherra er prúður
maður og stilltur vel og vand-
ur að virðingu sinni, svo sem
kunnugt er. Hann er enn-
fremur málsnjall og braut-
bjálfaður ræðumaður.
Þiað var bví sérlega fróð-
legt að hlusta á samital haiis
og Magnúsar Kjartanssonar i
Sérkennileg mannanöfn. — Að fórna lífi
fyrir mannatamningar. — Um kennara-
stétt og kjaradóm.
útvarpinu s.l. föstudagsfcvöld.
Það leyndi sér ekki, að ráð-
herranum leið ékki sem bezt
og flannst hann vera kominn
á békk sakibominiga í dóm-
húsi albjóðar, en bví mun
hann ékíici hafa ótt að venj-
ast. Það var bví átafcanlegra,
hvemig ráðlherrann nruissti
grímuna gaenvart svo mál-
efnaleigum viðmasilanda og fór
að talla um að '„gera b>ng-
manninn að brugghússtjóra".
Þiá saigðd ráðherrann m.a. að
forstjóri Slippstöðvarinnar á
Akureyri hefði fómað lffi
sínu fyrir betta miikilvæga
fyrirtæki, en féklkst bó efcki
til að veita bví verkafóllki,
sem unnið hefur við fyrirtæk-
ið aðra viðurfcenningu en bá,
að forstjórinn, Sfcafti Áskeils-
son, hafí byggt upp góða iðn-
aðanmannastétt.
Það miá með sanni segja,
að ráðherrann skilur, hvemig
auðvaldið hefur á ölllum tím-
um kunnað að koma sérupp
brúklegri stétt aif auðmjúku
bjónustufiði, og bað veit hann
mianna bezt, að aðferð ]>ess
heflur í sumum tiWéllum verið
sú, að temja bióninn ungan
með pfsfcnum. Bn hvað á að
kalla bá miannigerð, sem tefc-
ur sMkri tamnin/gu?
Járnsmiður.
Ég dra.p á bað í örfáum
orðuim í Þjóðviljanum 24.
marz s.l., að aðsteðjandi
vandamiálum fratmlhaldsskóil-
anna bafi ékfci verið mætt
með viðeigandi umbótum og
breytingum, og bað sem und-
arHegra er, að ékki hafa á
síðustu árum veriö bomar
fram háværar kröfur af hálfu
skólanna um aiuknar fjárveit-
ingar og leyfii til að endur-
sfcipuleggja rékstur þeirra á
einn eða annan veg.
Það er vandalaust aðbenda
á sPflandaháttinn og áféllast
einstalka menn, sem hefðu
með árvélcni og nokkru
hairðfylgi átt að geta bokað
bessum málum eittihvað fram
á stöku stað. Höfuðmednsemd-
in er þó sú, að kennarastétt-
in við framihaldsskóla lands-
ins er sunduirfleit og sinnu-
laus um annað en dagflega
önn og hefur bvf ekki haft
frumikvasði um umibótakröfur,
bó stamfssfcilyrði hennar sjálfr-
ar sóu að verða óviðunandi.
Sfcortur á stéttarvitund og
sjál&virðingu stendur í vegi
fyrir bvf að hún geri aðrar
fcröfur til sín en þær að
framfylgja venjum og fyrir-
mœilium,, án þess að mögla
eða láta uppi kröfur um
breytingair. Af sömu rótum, er
afskiptalleysá hennar runnið
varðandi ráðningu kennara,
sem ekki fullnægja neinum
eðflilegumi kröfum um próf og
menntunargráðu.
Það er lítt slkilljanlegt, þeg-
ar mienntasfclóllafcennarar taka
í mál að kenna, aufc sérgrein-
ar sinnar, aðrar némsigreinar,
sem þeir hafa ekfci numið í
hásfcóta og tékið edntwer próf
í.
Vanimat kennarastéttarinnar
á sjállfri sér birtist þó skýr-
ast í þvtí, að hún hefur sætt
sig við kjör, sem endurspegla
lítilsvirðingu kjaradióms á
henni og starfi hennar, án
þes® að grípa til neinna til-
tækra aðgerða.
Ég vil hér tilgreina lítið en
slláandi dæmi þessari stað-
hæfingu til sönnunar: Trá
upphaifí hefur kjaradómur bú-
ið svo Sævíslega um hnútana,
að brátt fjrrir tilsfcilið yfir-
vinnuiálag er yfirvinna fast-
ráðinna kennara miklu lak-
i ar grei<jd en skyiduvinna
þeirra, sem sést bezt af eftir-
farandi samanburði:
Stundafcennurum er mælt út
tfmakaup, þannig að þeirberi
úr býtum 83% af ársilaunum
fastráðins kennara (rniðað
við 5 ára starfSaldur) fyrir
sömu kennslu og fastróðnum
kennara er ætluð.
En tímakaup fastráðins
kennara fyrir eftirvinnu hans
er nokkru Iægra en tímakaup
stundakennairans.
Það er óþarfi að fara út í
það hér, hvemig þessar hug-
vitsamflegu reglur eru, en þær
hafla verið til umyæðu í
kjaradómi við hverja endur-
nýjun á dómi kjaradóms, og
ber því að télja þær ásetn-
ingssynd og mœta þeim saim-
kvæmt þvi. Það væri tílmianna
tákn, ef samtök nemenda
yrðu fyrst til að fyligja eftir
kröflunni um að búið yrðd á
viðunandi hátt að kennara-
stéttinni við framíhaldsskóla
landsins.
— J. H. J.
) I Óf:

frá Botni, Súgandafirði
Minningarorð
Guðní ión Þorleifsson
ísafirði, 7/4. — Föstudagskvöld-
ið 3. apríl var hleypt afstofck-
unum ræfcjubát í Skipasmíða-
stöð Marseilíusar Bemharðssoti-
ar. Ber hann nafnið Sfmon
Ólsen og er 21 3est. Eigieindur
eru Ole N. Olsen rækjuverfc-
smiðjueigandi og Jón Kr. Jóns-
son skipstjóri.
Báturinn er alllur hinn vand-
aðasiti. Hann er frambyggður
og við það skapast meira þil-
flarsrými og betri vinnuaðstaða
en í atfturbygigðum bátum. Bát-
urinn er búinn öQflurn fúfll-
komnustu siglinga- og físki-
ledtartækjum, er honn aðallega
ætflaður tifl rækjuvedða enefldtí
er vitað hvenær hann byrjar
veiðar.
1 smíðá hjá Mareélíusi Bern-
harðssyni er annar slfkur bát-
ur, heldur stærri. Fer hann til
Reyðarfjarðar. —- G. H.
Guðni Jón Þorleifsson fyrrum
bóndi í Botni í Súgandafirði
andaðdst að hedmifli stfnu á Suð-
ureyri 1. apríl s.l. á 83. aldurs-
ári. Vart er hægit að segja að
andlát hans hatfi komdð á ó-
vart. Hann hatfði átt við lang-
varandi vanheilsu að stríða, en
alltaf héildum við samt í van-
ina um að kratfitaverkdð myndi
gerast, við mæfctum enn á ný
'fá að sjá hann á sumii kom-
anda, yöja okkiur við hans
hlýíliega viðmót og gleðjast yfiir
hinni góðlátlegw gamansieimi,
sem hann ætíð hafði á taktein-
um.
Guðni Jón Þorfledifsson var
fæddur að Giflsbrekfku í Súg-
andatfirðd 25. ofltíóber 1887 og
Nýr rækjubátur á ísafírði
var sonur GunnjónU Ednars-
dóttur og Þorledtfs Sigurðssonar
er síðar bjuggu á Norðureyri
við Súgiandafjörð. Árið 1914
kvæntist Guðnd etftirliflamdi
konu sinni, Aflberttfnu Jóhann-
esdóttun fró Kvíanesi í Súganda-
firða. Þau bjuggu fyrst aö Kvía-
nesi, en stfðar í Botni í Súg-
andatfirði til haiustsins 1945 er
þau fluttu til Suðureyrar. Þau
höfðu þó ætíð moklkum búsifcofin
og fluttu sig inn í Botn ásumr-
um og heyjuðu þar. Ásamt bú-
skapnum stundaði Guðni vedði-
sfloap og dró þannig mdlklabjörg
í bú. Mun vart hafa af veitt,
því að elllefu urðu þau bömin
þedrra hjóna. Yngsta döttirin,
Sólveig Dallrós, dó 5 ára gömul
og eílzti sonurinn, Sigurður,
fiórst með togacsnum Júlí árið
1959. Níu eru á lífi og er sam-
heldni þeirra sysitfltínanna sér-
stafclega mifcdi. Vart mun hafa
liðið það sumiar að þau hafi
dkfld öflfl hitzt í sinum föður-
garði í Botni með aillt sitt
síkyflidiullið. Hetfur þá oft verið
þröng á þdmgi og gleði í garði
og hafa þessar sumarheilmsókn-
ir verið gömlu hjónunum til
mifcilflar gfleði.
Mikið var hann afii mór góð-
ur þegar ég var Htil telpa í
Botni. Hann smtfðaðd handa mér
litíla hrífiu’ og ég röflti meðhana
á etftir honum út um öll tún.
Eitthvað þóttist ég vera að
hjáflpa til við ralksturinn, en
ékfci var hann ánægður með
vinnubrögðin. Þótti stelpan
hroðvirk. Enda var vandvirfkni
hans sjáflfis svo imikil að við
var bruigðið. Elkfci viar síður æv-
intýrailegt að fara með honum
yfir í sfcóg að tina aðalbflá-
ber, og ýmsar aðrar skemmti-
legar endurminninigar á ég
tengdar honum afa mfnum í
Botni. Það er erfitt að hugsa
sér sumardvöfl, í Botni ánhans.
I suimar verður þar enginn leng-
ur, sem gengur híljóðlátlega um
og litur efitír því að allir hflut-
ir sóu nófcvæmlega, edns ogþeir
edga að vera. Hvernig fara nú
hænumar að verpa skamm-
laust og fiiskurinn að siga, eins
og fiskar eága að gera vestur
þar, þegar hann vantar, sem
aí inndflegri nærfærinni ást
hóndans á landlnu næstum
hjálpaði grasinu í Botni til að
gróa,
Blessuð sé mánning hans,
Sigríður Jóhannesdóttir.
(Mistölk ofllu því, að grein
þessd birtist eíkki í bflaðdnu í
gær, og eru hlutaðedgendur
beðnir velvdrðingar).
löomÆ&arðitF
< -r íJaFÞO'I Ó'M/WíOS’