Þjóðviljinn - 13.05.1970, Blaðsíða 6

g SIÐA — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikodaigur 13. maí 1970.
Taika íslenzka sendiráðsiins í
Stokkhólmi á döguinium hefur
svo sam vænta miátbi vakið
mikla artJhygli og umital og orð-
ið til þess að kynna t»au bág-
bomu kjör, sem efinallitlir stúd-
entar búa nú við, en bað ástand
er nú að skapast að nýju, að
möiguleikar til lajnigslkólanáms
verði forréttindi beirra, sem
betur eru stæðir.
Þess var ekki að vænta, að
svo sikeleggar aðgerðir vektu
aimenna hrifningu í fyrstu, og
bess vegna er iþað sérlega lær-
dómsrfkt að heyra undirtektir
stúdenta og annars siklólafólks,
en bær munu varla hafa bruigð-
izt vonum ellefumenninigainna.
Þær umrasður, sem sikum að-
gerðum fylgja, situðla án afa að
nýrri úttekt og endurmiaiti á
ýmsum regílum og hefðum, sem
menn hafa virt og fylgt um-
huigsunarlaust um lamgan tílma.
Og þær eru mairgar reglumar
og hefðimar, sem erfitt er að
róttlæta, ef farið er að hugsa
málin niður í kjölinn.
Þeirri undarlegu kenninigu
hefur veríð haldið mjög að
skólaaBsikunni undanfama árar-
tugi, að skólaigangan sé einhver
ölmusa, sem að henni sé rétt
og hennd beri að þakka mieð
auðmýkit og auðsvei.pni við
þjóðfólagið (þ.e. forréttíndahóp-
ana í landinu. Á það var nefni-
lega alldrei minnzt, að forrétt-
indalhópamir ættu neinum
skuld að gjalda.) Þessi kenntng
fóll auðvitað í misgóðan jarð-
veg, en fram á síðustu ár hef-
ur unglingana hrositið djörfung
til að kveða upp úr um álit sátt
á þess háttar prédikunarstarfl
og draiga þannig í efa óskeik-
ulileik viðkomandi „skólaspek-
inga“.
Henn munu nú í orði viður-
kenna, að námsstörf séu þjóð-
haigslega mikilvæg vinna, og
það er krafa skólaæslkunnar og
afllra firamsækinna afla, að þessi
viöurkenning verði meira en
orðin tóm. Þetta þýðir m.a. að
námslaunakerfii verði komið á
fót. Og ekki munu námslaun
síður verðskulduð en nefnda-
launin frægu.
Þaö er eðlilegt að stiúdentar
og nermendur framJhaldsskól-
anna myndi forystusveit í hinni
róttæku umibótaibaráttu, sem nú
er í vændum, því að þar er
saman komdð hæfileikaúrval
yngsitu kynslóðairinnar og hún
Framhaild á \ síðu.
Þátttakendur í setumótmælunum í islenzka sendiráðinu í Oslo 2. maí voru 32 talsins, en á þessari mynd sjást: Ari Guðmundsson,
Nanna Hauksdóttir, Ólöf Sigurðardóttir, Jörundur Hilmarsson, Jón R. Gunnarsson, Hildigunnur Ólafsdóttir, Margrét Reykdal, Sig-
urður Ragnarsson, Signrður Pétursson, Hallgrímur Magnússon, Jón Kristjánsson og Hafþór Guðjónsson (snýr baki í ljósmyndarann).
Kaupfélag ísfírBinga
átti fímmtugsafmæli
Þann 30. apríl 1970, voru
50 áir liðin firá stofnun Kaupfé-
liags ísfiirðinga, þess, er nú
starfar. Áðuir var til félaig með
samia nafnj undiir forustu Skúla
Thoroddsen, sýslumianns, er
landskunnua- var á sínum tíma.
Aðal firumkvöðuH að stofnun
þessa félags var sína Guðmund-
ur Guðmundsson í Barðastrand-
arsýslu. Að stofnun fólagsins
stóðu með séra Guðmundi
margir traustir menn og sumir
síðar þjóðkunniir. Má meðal
þeinra nefna Sigungeir Sigurðs-
son, bisfcup, Viknund Jónsson,
landlækní og Harald Guð-
mundsson, ráðherra. Fyrstuf
stjóm félagsins skipuðu: Séra
Guðmundur Guðmundisson, fior-
maður, Vilmundur Jónsson og
Guðjón Jónsson.
Fyrstu árin beindist Stairf-
semi félaigsins nær edmgöngu að
verzlun. Félagssvæðið var þá
fyrst og fremst ísafjiarðar-
kaupstaður, en smám saman
færðist félagssvæðið út, m.a.
með því að þrjú kaupfélög og
ei.tt pöntumarfélag í nálægum
byggðarlöigum sameinuðuisit fé-
laginu, sem síðan þefur rékið
útibú í BokinigBrví'k, Hnífsdial
og Súðavi'k.
Þegar félagssvarðið faerðisf
út til sveitanna tók féla'gið að
annast afurðasölu fyrir bænd-
ur. Árið 1936 reisiti það mjólk-
urstöð á ísafirði og rak bana
til ársins 1968, og anmast nú
rekstur Mjólikursamlaigs ísfirð-
inga. Kaupfélaigið hefur lengst
af rekið tvö og um tíma þrjú
sláiturhús til að annast sauð-
fjárslátrun fyrir bændur og
starfrækir í því sambandi
frysíihús á ísafi.rði til geymslu
á landlbimaðarafiurðum. Kjöt-
iðnað hefur félaigið baft á ísa-
firði í mörg ár.
Kaupfélaigið hefur ekki sjálft
gert ú.t fiskiskip, en átt hluta!-
fé í mörgum útgerðarfyrirtækj-
um á ísafirði og nærli'gigjia'ndi
kauptúnum. Sum af þeim fé-
lögum bafa verið rekin j nán-
um tengslum við kaupfélaigið.
Um þessar mundir opnar
kaupfélagið stóra verzlun í að-
alverzlunarhúsi sínu, Austnr-
vegi 2, Ísaíirði, þar sem á boð-
stólum verða vörutegundir, sem
áður var skipt í fjórar aðskild-
ar verzlanir. Jafnframt flytur
kjötíðmaður féHa/gsdns í stórt
og rúmgott húsnæði. þar sem
mjólkurstöðin var áður rek-
in.
Núverandi stjórn félaigsins
skipa eftirtaldir menn: Marías
Þ. Guðmundsson, formaður,
Birgir Finnsson, Guðbjami Þor-
valdsson, Guðmundur Guð-
mundsson, allir búsettir á ísa-
firði, Bjami Guðnason, Súða-
vík, Jens Hjörteifsison, Hnffis-
dal, Ásgeir Svanbergsson, Þúf-
um og Baldur Bjamason, Vig-
ur. Kaupféliagsstjóri er Jóhann
T. Bj'arnason.
Ákveðið hefur verið að mi«n-
ast 50 ára afimælisins með því
að félagið kaupi og gefi Sjúkra-
húsi fsafjarðar fjölhæft rann-
sofcnartæki.
óánægi með
óánægt með sferiíf Morgun-
blaðsins og Alþýðublaðsins um
ofekar málefni. En þó að þann-
ig sé reynt að gera málstað
okkar tortryggilegain, láfium við
það ekki svo mjög á oktour £á.
Við náum eyrum fólksins —
það skiptir miestu máli er til
lengdar læitur.
*
En við erurn mijög óénægð
með þátt Gylfa í þessu miáfli og
teljum að hamn hafi ekki kom-
ið fram þannig að sæmii hans
stöðu sem menntamiálaráð-
herra.
Ég vil að lokum taka flram,
saigði Ari að síðustu, að það
er emginn sem „kyndir undir“:
við töfcum öll þátt í þessum að-
gerðum íslenzkra námsmanna
erlendis. — sv.
Við skólaslit voru margir fyrrverandi nemendur — tíu ára nem-
endur færðu skólanum að gjöf málverk af Sveini Víkingi, fyrr-
Mjög
ö Einn íslenzku náms-
mannanna í Osló, sem þátt
tóku í setumótmselunum í
íslenzka sendiráðinu í
Osló 2- maí kom heim til
þess að sjá gosið við
Heklu. Þetta er Ari Guð-
mundsson, en haíin er á
fjórða misseri í jarðeðlis-
fræði, varð stúdent frá
Menntaskólanum í Reykja-
vík 1968.
□ Blaðamaður Þjóðvilj-
ans hitti Ara að máli við
komu hans til íslands og
sagði hann að námsfólk í
Osló hefði fullan hug á að
halda ás'tandinu heitu á-
fram eins og hann orðaði
það.
1 fyrstu lýsir Ari aðgerðuin-
um í sendiráðinu: Við komum
þarna um efllefuleytið um miorg-
uminn. Tveir menn gengu strax
á fund sendiherrams með yffir-
lýsingu þair sem mijög skýrt ,var
tekið fram hverjar væru kröfur
okfcar og hverju við vildum
miótmæla. Voru kröfur okkar
samhljóða kröfuim SÍNE um
sérstaka áætlun um að ná
100% umframÆjárlþairfar á fijór-
um árum. Sendiherramn, Agn-
ar Klemenz Jónsson neitaði
fiyrst að koma yfiirlýsíngu okfcar
á framifasri við íslenzka ráða-
menn og urðu töluverð orða-
sfciptí milli hans og okfcar af
þvfi tilefni. 1 þeiim orðaskiptum
minntist sendiherrann m.a. á
þann möguleika að kveðja til
lögreglu og kvaðst hann hafa
sfeýr fyrirmæli um að láta vísa
okkur á dyr ef við trufiluðum
starfisfrið sendiréðsstarfsmamna.
Þrátt fyrir þenman mótlþróa
f fiyrstu yíirfiærði sendiherrann
yfiriýsingu dkfcar tíl ísltenzfcra
ráðamanna, utamríkis- og
menntaimiáilaráðlherra. Er hamn
hafði sfmsent yfirlýsinguna
kom hann fram til ofcfcar og
tilkynnti að við mættum sitja
áfiram óáreitt. Sfðan kom siendi-
herramn svo með svar ráðherra
sem við vorum mjöig óámægð
mieð. Settumst við þegar niður
við að semja evar oklkar til ráð-
herra, þar sem við lýstum því
að við teldum svar Gylfia alls-
endis ófullnægjandi, en það var
swipað og cÆt áður uim að rfk-
isstjómin mymdi taka erindi
okfcar til aithuigunar. Sendiherr-
am kom svo þessu svari á fram-
faeri við réðherra otg síðam sáit-
um við á gólfiimu í sfcrifistofu
sendiráðsins, 31 námsmaður og
Guðrún Brunborg, þar til kl. 3
að skrifstofunni var lokað.
— Hvemig er afkoma néms-
fólksins í Noregi um þessar
mundir?
— Það má segja að náms-
fóflkið rétt skrimti. Það hefur
ekki orðið að hætta enn, en
verði' ekki gemgið að hækfcun-
arkröfum SÍNE vcfiir það yfir
að fiólk hætti námi.
Samvi nnuskólanum Bifiröst
var slitið sunnudaginn 3. maí.
Athöfnin hófist með yfirlits-
ræðu skólastjóra, síra Guð-
mundar Sveinssonar, sem sagði
meðal annars:
„Skólaárið 1969-1970 er 52.
kennsluár Samvinnuskólans frá
stofnun bans 1918, en hið 15.
frá filutningi skólains hingað að
Bifiröst. Það er því svo að á
þessu vori mun taia braut-
skráðra nemenda héðan vera
nær 450, en mun alls vera orð-
in um þrjú þúsund firá upp-
bafii skólastairfs á vegum sam-
, vinniuhreyfmgarlnnar.
Fastráðnir kennarar voru
sem áður fjórir við skólann
auk skólastjóra, en auk þess
stöirfuðu þrír stundakennarar
í vetur.
Nemendur skólans voru i
uppbafii vetrar 79 talsins og
hafa nemendur aldrei áður ver-
ið jafnmargir.
Þá má geta þess að gengið
var firá ínntöfcu nemenda í
skólann fyrir skólaárið 1970-
1971 í októbermánuði síðast-
liðnum og er hvi skólinn
þegar fiullskipaður næsta vet-
ur bæði 1. og 2. bekkur. Hefi-
ur þetta aldrei áður gerzt í
sögu skólans, enda Ijóst að þörf
er að veita miklu fleiri ung-
mennum aðstöðu til framhalds-
menntunar í skólum viðskipta-
lífsins en hægt er að veita við
Gylfa
— Hugleiða náansmenn fhek-
ari aðgerðár?
— Það er allavega ljóst að
við immuim eklki sætta okkur
við „svar“ ríkisstjórnairinnar.
Við höfium látið okkur deitta
ýmislegt í huig. Það er hins
vegar ekki iíklegt að til stór-
tíðinda dragd fyrr en að afilokn-
um prófunum í vor, en náms-
fólk mun koania heim í sumar
og þá er ekki að vita nerna
sumarið verði heitt,
— Hvemig fínnst ykkur við-
brögðin hér heilma hafia verið?
— Ég held að mér sé óhætt
að fullyrða að afllt námisfólk sé
núverandi aðstæður í hinum
tveim menntastofnunum, Verzl-
unarskóla fslandis og Samvinnu-
skólanum Bifröst. — Virðist
augljóst að skólamir þurfí að
vera fleirj og staðsettir víðar
á landinu. Frambaldsdeildir
gagnfiræðaskólanna leysa ekki
þennan vanda.
Breytingar urðu nokkrar á
námsefni skólans og kennslu-
háttum, fyrst og fremst í 2.
bekk. — f sambandi við för
nemenda og kennana til
Reykjiavíkur i nóvembermán-
uðj var hraldið námskeið í búð-
arstörfium allviðamikið. Voru
búðarstörfin kynnt í fyrir-
lestrum og umræðuhópum, en
nemendum beggjia deilda síð-
an skipt nlður í kjörbúðir ýms-
ar í bænuim, fyrst og fremst
kjörbúðir KRON og Sláturfé-
lags Suðurlands. Þá var ; sömu
ferð veitt firæðslia í stjómun
í 2. bekk, og áittu nemendur að
leysa ákveðið verkefni, svokall-
aðan stjómunarieik, en þar
kom ,við sögu rafeindareiknir
Háskóla fslandts. — Þá var
síðairi hluta vetrar tekin upp
kennsla i sölufræði, en sú
kennsla tengd starfi í kennslu-
búð skólans. f vetur var enn-
fremur fellt inn í fcennsluna
námskeið að veita undirstöðu-
þekkingu á starfi við, IBM-
vélar.
Hæstu einfeunnir í 1. bekk
um skólastjóra.
hlutu Kristín Eygló Einarsdótt-
ir, 8,89 og Þórður Hilmarsson
8,74. I. einkunn hlutu 35 nem-
endur þar af 11 með 8.00 og
þar yfiir.
Undir burtfararpróf úr 2.
bekk gengu allir nemendur
bekkjarins 38 að tölu og luku
þvi allir.
Námsárangur ; 2. bekk var
firamúrskarandj góður. Svo á-
gæt va.r frammiistaða tveggja
nemenda þegar við miðsvetr-
areinfcunnargjöf að rétt þótti
að vekja athygli forráðamanna
samvinnusamtakanna á því og
ósfca efitir fjárstuðningi að
tryggja mætti nemendum þess-
um firamba'ldsnám við Verzl-
unarháskólajm í Kaupmanna-
höfn. Var fallizt á að vedta
hvorum þeirra nofckum styrk
til námsfiarairinnar og þeim
síðan að fengnu samþykki
þeiirra tryggður aðgangur að
Verzlunairhiáskólanum á hausti
komianda.
Ágætiseinkunn hlutu 5 nem-
endiur; þessir: Jón Þór Halls-
son, Akranesi, 9,26; Kristinn
Snævar Jónsson, Blönduósd,
9,18; Þorbjörg Svanbergsdóttir,
Borgaimesii, \ 9,1)7, Rannveig
Gu ðmun dsdóttir Reykjiavík
9.08, og Guðmundur Pétuirsson,
Reykj'avík, 9,99.
I. einkunn hlutu 32 nemend-
ur, þar af 23 einkunnina 8.00
og þar yfiir. Hiáa II. einkunn
Mauit einn nemandi.
Mikii aðsókn er að
Samvmnuskóianum
Kröfur stúdenta
i