Þjóðviljinn - 08.09.1970, Side 6

0 SlÐA — í>JÖÐVTLJINN — Þriðjudagur 8. septemlber 1970.
Stofna kvöld-
skóla á gagn-
fræðastiginu
Siglt inu Hylsfjörð. — (Ljósmyndirnar tók Snorri Sigurðsson).
íslenzkar bókimenntir hafa
lengsit af verið fátæk af frum-
sömidiujn ritum, heitmspekilegs
eðlis. Er það hvort tveggja, að
frá öndverðu heflur andlegt upp-
eldii þjóðairinnar beint huigum
maomia fyrst og fremst aðskáld-
skap og saigni&næði og í aninain
stað hefur menntamönnumi þótt
flest fýsilegra til veraldargeng-
is en heimspeMeg viðfangsefni.
Á þessu hefur að söranu orðið
breyting í seinmi tíð. Samt sem
áður má það teljast til taðinda,
þegar þessu vanrækta sadði
mannlegrar hugsunar bætist nýr
liðsimaður.
Sú bók, sem hér er átt við
nefnist Tilraun um manninn og
11................... <
Byggingarlóðum
úthlutaðá borg-
arlandinu
Borgarráð saimlþykkti á fundi
sínum í síðustu viku ýtasar til-
Jögur lóðanefndar um úthlutun
byggi ngarlóða, m.a. eftirgreind-
ar lóðaúthlutanir:
Ljósaland 13: Frímann S. Vil-
hjálmsison, Köldukimn 20.
— — 15: Sigurður Guð-
leáflssQn, Sogaivegi 52.
— — 17: GuðjlómBöðvars-
son, Sólheiimum 27.
Logaland 13: Halldör Jónsson,
Bergþórugötu 14.
Réfctarbakki' 13: Halldór Á. Arn-
órsBon, Hvassalléiti 1.
Byggöanendi 17: Eym. Magn-
ússon, Bóistaðarhlíð 27.
Hyrjarhöfði 8: Bife-edðaverkst.
Ventill s.f.
Yrzufell 16: Sævar Maignússon,
Alffcataýri 10.
-----18: Heiðar Elimars,
Mosgérði 11.
-----20: Priðfinnur Prið-
finnsson, Kamibsvegi 10.
-----22: Sigrfður E. Guð-
mundsdiottir, Lang'h/altsvegi
187.
er fyrsta rit ungs menntataanns,
Þorsteins Gylfasonar. Hann
stundaði nám vdð háskóLa í
Bandairílkjunuim, Bretlandi og
Þýzkalandi, og var kj'örinn
styricþegi heiimspekisjóðs Hann-
esar Ámasonar. Árið 1969 flutti
hann á vegurn sjóðsins fyrir-
lestra við Háskóla íslands, en
upp úr þeim er bók þessi sam-
in. /
„Tilraun uim manninn“ er í
tveimur meginhttutum. Nefnist
hinn fyrri Frumisipeki og fram-
stefna, og hefur að geyma
miinnisverðar frésagnir af „heim-
spekiilegum fræðum í sögu og
samtíð“. Síðairi hlutinn, sem
nefnist Mannssál og meðvitund
fjallar um greinartmiun þessera
tveggja hugtaka, rekur hug-
myndir manna um sáttina og
reálflar þann „heátaspekilega
vanda“, sem að þessu etfnisnýr.
En eins og höflundurinn kemst
sjálfur að orði, er tilgangur hans
„fremur sá að vekja til um-
hiugsunar og efasemda en að
flytja og rökstyðja hnitmiðaðar
kenningar".
Þá segir og í bókairkynningu:
„Tilraun um manninn" á
ugglaust fyrir sér að hrindia af
stað uimtali og deittum. >ar er
víða við komið af hreinskilni
og hispursleysi, mörgu fomu
goði steypt óþyrmilega af stalli
og nærri höggvið ýtasum á-
trúnaði".
>að er Almienna bókafólaigið
sem ,gefur bókina út. Hún eir
201 bls, að stærð, prentuð og
bundin í Prentsmiðju Hafnar-
fjarðar, ©n Erna B.agnarsdóttir
teikmaði kápu.
Sextugsafmæli
Sextugur var í gær, 7. sept.
séra Árelíus Nielsson sóknar-
prestur í Langholtsprestakalli.
Hainn er nú staiddur hjá dóttur
sinni Maríu Björnsson, 24-W-177
White Fllains Road, Perrytown,
New Yorit 10591.
Dagana 4. til 18. ágúst stóðu
yfir skipttterðir Skógræktarfé-
lagsins norska og Skógræktar-
félags Islands. Var þetta í 8.
sinn, sem slíkar ferðir eru fam-
ar, en þær hófust árið 1949 að
frumkvæði Torgeirs Anderssen-
Ryssts sendiherra, og hafá ver-
ið famar reglulega þriðja hvert
ár.
Perðimar hafa ávallt verið
Nórska fólMnu var skipt nið-
ur á nofckra staði á landinu.
Á Laugavatni og í Haiuikadal
voru 27 manns, á Hallormsstað
aðrir 27, á Akureyri og í Suður-
Þingeyjarsýslu voru 10 manns
en í Borgarfirði og á Snæfells-
nesi 8. Fararstjórarnir férðuðust
á milli hópanna á meðan á
dvölinni stóð. Annar þeirra,
Knut ödegárd fylkisskógstjóri á
Upplandi, mun taka á móti
næsta hópi íslendinga, sem
væntanlega fer til Noregs að
þrem árum liðnum. Hinn var
framkvæmdastjóri Skógræktar-
félagsiins norska, Wilhelm Els-
rud.
Alls gróðursettu Norðmenn-
imir 64.500 trjáplöntur en að
auki unnu þeir 102 dagsverk
við grisjun og hirðingu ung-
viðis. Verðmæti þessarar vinnu
jafngildir kr. 190.000,00 með nú-
verandi verðlagi, og kemur það
upp í dvalarkostnað fóliksins
hér. Að öðru leyti var dvalar-
kostnaður þess greiddur af sjóði
þeim, sem stcrfnaður var af
hluta af þjóðargjöf Norömanna,
og er geymdur í Osló. í»á ber
að geta þess að landbúnaðar-
ráðuneytið greiddi götu Norð-
mannanna á höfðinglegan hátt.
Norðmönnunum var boðið í
ýmsar ferðir og einstaklingar,
félög og bæjarfélög greiddu
götu þeirra og gerðu þeim
dagamun. Tveim dögum áður
en haldið skyldi til Noregs söfn-
uðust allir hópamir sarnan á
Þingvelli, þar sem sr. Eiríkur
Eiriksson fræddi þá um sögu
sitaðar og þjóðar. Þá var þeim
að lokum haldið samsæti i
kveðjuskyni kvöldið áður en
farið var. Voru margir leystir
út með gjöiflum að flomum sið,
og gestimir aiflhentu einnig
gjafir. Þannig afhenti Knut
ödegárd sextíu þúsund króna
gjaf til rannsóknarsitöðvarinnar
á Móigilsá, frá skógræktarfélag-
inu á Upplandi. Olav Mjölsvik
úr Sogni gaf tveim íslenzikum
konuirn tutfcugu og fimm þúsund
krónur, sem þær skyldu verja
til skógræktar. Skógræktarfé-
lagið norska gaf stóra plöntu-
gjöf, sem Willhelm Elsrud af-
henti.
Á brotfcfarardaginn kvöddust
menxi glaðir og reifir, og er
ekki að efa að Norðmennimir
undu hag sínum vel hér á
landi.
íslendingar utan
Islendingamir, sem til Noregs
fóru flluigu bednt til fluigvallar-
ins á Sóla og dvöldu á tveim
stöðum, á Kolnes á Jaðri og
Sandi í Rygjafylki. Fararstjór-
ar íslenzka hópsins voru þeir
SnOrri Sigurðsson og Jónas
Jónsson, ráðunautur. Hópamir
skiptu um dvalairstað, þegar
dvalartiminn var hálfnaður. Þar
var unnið að plöntun, bæði hjá
bændium, sveitarfélögxMn og
öðrum.
Alls var plantað um 50.000
plönitum. Þótti Islendimgunum
oft erfitt að koma plöntunum
fyrir í grýttri jörð, og þar sem
hitar voru miklir gekk vinnan
hægar en ella. Islendimgamir
ferðuðust mikið um fylkið og
kynmtust bæði landi og lýð.
Landslag er margbreytilegt frá
Á byggðasafninu í Kolbeinstveit, Rygjafylki.
Samkvæmt upplýsingum kennar-
anna Más Arsælssonar og Am-
gríms Isberg hafa nokkrir kenn-
arar við gagnfræða- og mcnnta-
skóla I Reykjavík ákveðið að
starfrækja kvöldskóla á gagn-
fræðastigi, ef næg þátttaka fæst.
Skóli þessi mun gefa nemend-
um kost á að þreyta gagnfræða-
próf og landspróf og er ætlaður
fölki sem telur sig ekki geta
stxmdað nám á venjulegum
skólatíma vegna starfs eða ann-
Fræðsluráð ReykjaVítour mun
hafa fylgzt nokkuð með undir-
búningi að skólastofnun þessari
og heitið liðsinni sínu.
Heimsókn á býli I Suldal.
flatlendinu á Jaöri til hinna
sérkennilegu fjarðabyggða í
Rygjafylki, og fer búskapur
manna efltir því, hvernig lands-
lagi er háttað. Gafst mönnum
færi á að sjá marga staði, sem
getið er um í flox-num ritum
eins og Utsteinsklaustur, Haf-
ursfjörð og ögvaldsnes. Þá var
og komið við í Haugasundi og
Stafangri.
Að tokinni dvölinni á Roga-
landi var farið til Oslló. Fór
annar hópurinn með járnbraut
en hinn með bílum um Þéla-
mörk, og er hvort tveggja dag-
leið. Dvalið var í Osló einn
dag og ferðafólkinu sýndur
bærinn og helztu merkisstaðir.
Hvarvetna sem íslendinigamir
komu var þeim tekið opnum
örrnum og allt gert til að gera
þeim dvölina sem ánægjuieg-
asta. Veðrið var óvenju gott og
allur undirbúningur svo góður
sem verða mátti. Átti fylkis-
skógstjórinn, OUhar Hvosleif,
mestan þátt í undirbúningnum
og heiður skilið fyrir hann
ásamt Skógræktarfélagi Roga-
lands og Skógræktarfélaginu
norska.
I Osló var ferðafólMnu boðið
í hádegisverð á Frognersæter,
sem Osló og Akersfaus skográd
efndu til. Við það tækifaeri tal-
aði norski skógsitjórinn Hans
Ohr. Seip og lagði áherzlu á
gildi hinna gagnkvæmu skipti-
ferða. Um kvöldið var matur
og kivöldvaka fyrir fólkið í boði
Skf. norska og Norges ung-
domslag, þar sem fbrmaður
Skógræktarfélags i ns Valentin
Siíbbem ávarpaði gesti og
kvaddi þá með ágætri ræðu.
Allir ferðafélagamir voiru á
einu máli um, að ferðin hefði
tekizt svo vel bg verið svo
ánægjulleg, að á betra varð ekki
kosið.
(Frá Skógræktarfélagi íslands).
Heimspekirit ungs
höfundar frá A.B.
Torgeir Anderssen-Rysst
með likum hætti. Ungt fólk frá
báðum löndum hefur nofcað
sama farkostinn til að ferðast
á milli. Það faeflur unnið við
gróðursetningu trjáplantna,
hirðingu ungviðis og grisjun, og
fyrir það fær það ókeypis mat
og hxósnæði. Að auM hefur það
fengið tæMfæri til að íerðast
um löndin og kynnast fólM, og
ýmislegt er gert til að skemmta
því. Þátttakendur hafa þvi ekM
greitt annað en fargjaldið milli
landa.
Alls hafa noklkuð á sjötta
hundrað Islendingar gist Noreg
í þessum ferðum, og álika
margir Norðmenn komið hiing-
að. Þeir sem fairið hafa héðan,
hafá allir haft bæði gagn og
gaman af, og sama mun gilda
um Norðmenn þá, sem hinigað
hafa kornið. I ferðum þessum
er það ekki hvað minnst virði,
að menn kynnast þjóðunum i
daglegri önn og sveita síns and-
litis en ekM við veizluborð í
sparifötum.
Ferðir þessar hafa haft ómet-
anlegt gildi fyrir skógrækt á
Islandi, sem ekM verður rakið
hér. En þær hafa ekki síður
menningarlegt gildi og þrosk-
andi áhrif á þátttakendur, sem
ekM verður metið til fjár.
Norðmenn hingað
1 þetta sMpti flóru 74 Is-
lendingar til Noregs og jafn-
margir Norðmenn komu hingað.
Auk þessa komu hingað 3
norskir skógræktarmenn á eig-
in vegum til að líta á það, sem
hér heflur verið unnið.
Skiptifer&ir skógræktar-
fólks í Noregi og fslandi
s