Þjóðviljinn - 27.09.1970, Blaðsíða 3

íunnudagur 27. septemlber 1970 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA J
kvikmyradir
GODARD 0G
BYLTINGIN
Godard við upptoku myndarinnar „Samúð með djöflinum“, ásamt Önnu Wiazemsky.
Jean-Luc Godard heffur ekki
átt séi'staklega upp á pallbOTð-
ið hjá gagnrýnendum og álhorf-
endum síðustu misserin. Síðan
hann gerði „Einn plús einn“
eða „Samúð meö djöflinum“,
eins og myndin var siðar köll-
uð, hefur hann einungis teikið
16mm myndir í litum, allar
tileinkaðar rússneska heimilda-
myndahöfundinum Dziga-Ver-
tov: A Movi Like the Others,
um Parísaróeirðiamar 1968, See
Xou at Mao, gerð fyrir brezka
sjónvarpið sem svo hafnaði
myndinni, Pravda, heimildar-
mynd um Tékkóslóvafcíu, „Aust-
anvindur", pólitísk kúrekamynd
gerð á Italíu og One Freneh
Movie, sem hefur verdð í deigl-
unni undanfarin þrjú ár, en
er ólokið vegna fjárskorts.
Árið 1968 þáði Godard boð
um að heimsækja eina tuttugu
háskóla í Bandarí'kjunum með
nýjustu mynd sína þá, La
Chinoise. 1 stúdentalhópum þar
vestra var hann áður sums
staðar tignaður sem guð og
hafði haft mikil áhrif á unga
filmara. En hann heimsótti
aldrei nema sex sköla, þá var
hann rökinn aftur til Frakk-
lands. Stúdentar urðu fyrir
mildum vonbrigðum með God-
ard og1 hann með þá. Hann
náði eíkki neinu sambandi við
tó^y^sunúr vi’ldu tala um fag-
urfraeoileg efni, öðrum fannst
Godard allt of lítið pólitísikur,
Hann olli gremju og hneykslan
er hann lýsíi því yfir að Maek
Sennet, D. W. Griffith og Ghap-
lin væiru eftirlætis filmarar
hans bandarískir, hann nefndi
einkum Jerry Dewis úr hópi
yngri leikstjóra. Hann hafnaði
bandarískri kúrekamynd sem
honum var boðin; „ég myndi
aldjrei vinna fyrir Hollywood,
hvað sem í boði væri“. Og
síðan sagði han.n margt ljótt
um þann stað.
Fyrir nokkrum vikum var
Godard á stuttri ferð í Banda-
ríkjunum og kom þá til Wis-
consinháskóla Þ-ar voru menn
orðnir ærið langeygðir eftir
honum, tvisvar á s. 1. þrern
árum hafði hann ekiki mætt
til fyrirlestra sem búið var ' að
ákveða, og menn töluðu um
að „bíða eftir Godard“ (sbr.
„að bíða eftir Godot"). Enn
sem fyrr reyndist m-jög erfitt
að fá Godard til að tala um
kvikmyndir, hann vildi aðeins
þólitíska umi-æðu, enda var höf-
uðmarkmiðið með Bandaríkja-
förinni að kríja út peninga fyrir
kostnaðinum við mynd hans
um B1 Fatah skæruliðana í
Jórdaníu sem ber heitið: „Til
sigurs“. „Godard er nú hættur
að gera tovikmyndir um póli-
tík, heldur gerir hann póli-
tísikar myndir", sagði banda-
rískur blaðamaður. Við um-
ræðurnar í háskólianum bar
rnargt á góma: M. a. kom fram
að skilnaður þeirra Truififauts
og Godards, sem átti upptök
sín þegar Trauiffaut neitaði að
banna sýningar mynda sinna í
Frakiklandsóeirðunum 1968, var
ekki aðeins persónulegur heldur
einnig hugmyndafræðilegur.
Godard, sem nú horfir mjög
sjaldan á kvikmyndir annarra,
sagðist hafa andstyggð á Za-
briskie Point (Antonioni) því
hún minnti sig á La Ghinoise.
„Bf ég er frægwr, þá er það
aðeins af því að ég er enn
einn af burgeisunum". Stúlka
í áheyrendahópnum hvíslar:
„En Karl Marx var frægur“.
Þessu fiylgja óhjáfevæmilega
umræður þar sem stúdentarnir
reyna að sýna Godard fram á
að hann hafi rangt fyrir sér,
því hann trúi á verkalýðirin,
og þeir krefjast þess að vita
hvers vegna Godard þiglgur
laun fyrir þennan fund í sitað
þess að gefa þau Hreyfingunni.
Sumir spyrja jafnvel hví hann
sói fjármunum í litfilmur í
stað þess að nota svart-hvítar
filmur.
Um listamenn: „Mér geðjast
ekki að listaimönnum. Mér
þykja góðar kökur“.
Um kvikmyndina Z: „Hún
gæti hjál.pað einh.verjum, en ef
þeir halda að myndin sýni það
sem raunveruilega gerðist, þ. e.
sannleikann, þá hj’áilpar hún
þeim ekki til að skilja sjálfa
sig. Oscarsverðlaunin sem
myndin hlaut eru til sönnunar
um það. CIA heldur í taumana
á grísiku herforingjastjórninni
og Hollywood er hwgmynda-
fræðileg grein flrá CIA“.
„Myndir þínar gerðar eiftir
Weekend eru ekki myndirænar,
gleðja ekki augað, þær eru
fyirst og fremst orð“. Godard:
„Bandaríkin og Vesturlönd hafa
aðeins einn tón en mangar
myndir — Nixon, Holiywood,
Walt Disney. Tónninn er
heimsvaldastefnan. Við þekk.i-
um eklki rétta tóninn, en okkur
finnst við þekkja réttu mynd-
imar. Svo ég takmarka mynd-
iirnar, en gef tóninum (hljóð-
inu) eins mikið rúm og unnt
er.“
Myndir Trufifauts? Godard
yglir siig.
„Hvers vegna vinnur þú ekki
len.gur með m y ndatökuman ni n -
um Baoul Oou ta rd?"
Godard: „Goutard hefur unn-
ið að kvibmynd í Suðuir-Víet-
nam fyrir Paramount-félagið
Italski leikstjórinn Luchino
Visconti hefur ný'lokið mynd-
inni Dauðinn í Feneyjum, eftir
samnefndri sögu Tómasar
Manns. Þessa stutta skáldsaga
segir frá frægum þýzkum rit-
höfundi Gustave von Asehen-
baoh, er kemur til Feneyja til
hvíldar t»g hressingar. Hann
kynnist þar ungum pilti og
hrifst rnjög af honum. Þessi
ákafia vonlausa tilbeiðsla dreg-
ur hann til dauða.
Eins og venjulega hefur Vis-
conti farið langit fram úr kostn-
aðaráætlun við gerð myndar-
innar. Það sem einkennt hefur
verk hans öðru fremur er afar
svo ég hef ekkert framar sam-
an við hann að sælda“.
Og þannig er ferill Godards
Mkum stráður, edns og þjóð-
vegurinn í Weekend.
Heimur borgaralegra gæða
heifur verið aðalviðfanigsefni
Godards og hann hefiur sagt
honum stríð á hendur. Hann
fer hamföawn. í fimm kivik-
myndum gerðum 1965—1968.
1 Maseuline-Feminine grasserar
lífsfyrirlitningin í uragum Par-
ísarbúa, sem hefiur róttækar
hugmynddr en getur ekki komið
neinu til leiðar. Made jn U.S.A.
er einföld glæpasa'ga á yfir-
Framhald á 9. síðu.
Manns að Aschenbadi, og þvi
hefiur Bogarde sniðið gerfi sitt
eftir ljósmyndum af tónskáld-
inu. Þó hann hafi verið mjög
mikils metinn leika'ri um langt
árabil komu hinar sérstæðu
gáfur hans ekki fram fyrr en
síðustu átta til tíu árin, . í
myndum eins og Þjóninum.
Fyrir kóng og föðurland, Darl-
ing, Modesty Blaise, „Slysinu“
og „Ragnarökum“.
★
Kornungur Svíi, Björn Andr-
esen, leikur hinn 14 ára ung-
ling og Silvana Mangano móð-
ur haras. Og auðvitað filmaði
Visconti í Feneyjum.
Dauðinn í Feneyjum. Silvana Mangano, Björn Andreseu og Dirk Bogarde i hlutverkum sínum.
DA UÐINN í FENEYJUM
Luchino Visconti og Björn Andresen.
mikil náfcvæmni í sköpun um-
hverfisins, búningum og þess
háttar. Undanfama mánudi
hefur mynd hans The Damned
(„Hinir fordæmdu“ eða „Ragn-
arök“ eins og Visconti vill sjálf-
ur kalla hana) verið sýnd við
óhemju aðsókn og mikla um-
ræðu víða um heim. Gagnrýn-
endur eru.' ýmist orðlausir af
hrifningu eða þeir finna henni
allt til foráttu. En víst er um
það, að myndin er afrek í
endursköpufn á andrúmslofti og
umhverfi stríðsáranna. Áður
hefur verið ýtarlega sagt frá
þessari mynd Viscbntis hér á
síðunni, en hún hefur verið
kölluð eins konar samsteypa
úr Buddenbrooks Tómasar
Maens, Macbeth Shakespeares
og Vopnum Krupps eftir Willi-
am Manchester.
Brezki leikarinn DirkBogarde
leikur Aschenbach, en hann fór
einnig með aðalhlutverkið í
„Ragnarökum“, Segja má að
aldrei hafi kjarkur Bogardes
að taikast á við hin erfiðústu
verkeíni komið skýrar í ljós
en með þessu hlutvenki, sem
sýnir fjölhæfni hans og tryggir
. enn sess hans sem. alþjóðlegs
leilcara. Það er talið að tón-
sfcáldið Gustav Mahler hafi
verið fy-rirmynd Tómasar