Þjóðviljinn - 06.12.1970, Page 9

Sunniuidaguir 6. desömlber 1970 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 0
leikfongaval
helga,x>
:s n lr i
1. Áhugi barna á uppdregnum leikföngiun endist sjaldan lengi.
2. Aö sumir strákar Icika sér aldrei með brúöur og margar stclpur
fara aldrei í bítlaleik, er ekki vegna meðfæddrar óbeitar, heldur
vegna þess að fullorðnir hafa komið þeim í skilning um að stelpur
eigi að Icika sér að „kvenlegum" leikföngum og strákar eigi að
reyna að lfkjast feðrum sínum.
Gott leikíang er taeki, sem hvetur bam rtil að
reyna við stöðugt erfiðari verkefni með
degi hverjum. Gíott leikfang er ómetanlegt fyrir
þroska bamsins. Það er því mikilvaegt
að fólk hugsi sig vel um áður en það kaupir
leikfang — ekki sízt á þetta við nú, í mesta
gjafamánuði ársins. Grein þessi er
lauslega þýdd úr dönsku blaði.
Leikur
barna er
líf barna
Þegar ungibarnið reynir að
tlyitjia hringlurua úr annairri
hendi í hina, þetgiaæ tvegigja ára
bam raðar kiuibibuim, þegar
fimim áira bam er í giestaleik
og sjö ára bam kannar hœfni
sína í jó-jó — þá eru þau a®
leitoa sér. Eða það finnst ototour
að minnsta toosti. En þeim
sjálfum finnst þau vara að
ranngatoa fjölhreytni heimsins
sam þau eiga að lifa 'í. Þau
æfa sig. óafvitandj, en eins vel
og þau geta, í að vinna verk.
Þau einbeita sár í „leiknum"
— ekki af því að hann sé svo
auðveldiur, iheldur af því að
hann ögrar þeim; hann er erf-
iður. Bamið byirjar umsvifiar
lausit á nýjum og erfiðiairi. verk-
efnum á hverjum degi.
Okkur ber að gera allt sem
„Barnið sjálft er eini aðilinn sem getia: skorið úr um, hvort það er nógu þroskað fyrir leikfang, sem því er gefið. Það getur ekki
entlilega tjáð sig í orðum, en áhugri — eða áhugaleys} — er réttur mælikvarði“.
hægt er til að varðveita þessa
heilbrigðu, jákvæðu afstöðu
bamsins öll æskuárjn, veigna
þess iað í henni felst sú undir-
sitaða sem er ómissandd í heimi
hinna fuilvöxnu,
Erfðir og umhverfi
Sérhver mannvera hefúr frá
fæðingu ákveðinn hluta af airf-
Bömin eru upptekin við að lita. Myndin er tckin í Laufásborg.
teknium eiigdnileitoum, bæðd hið
ytra og innra. Oftast er auð-
veit að geria sér grein íyrir
hinum ytri, en málið vandast
oft varðandi innri eiginleika.
Almennt má þó segja, að hjð
arftekna afmarki takmörk; þess
þróunarstigs, siem mannvanan
getur komizt á, en umhverfið
ákveði hvort hún kemst á þetita
þróunanstig.
ÞessrvegUa hefur það úrsiiita-
þýðingu fyrir alla þróun og tjl-
verj mannsbamsins, hvort um-
hveriið veitir því hæfiiegar
,,ögranir“ á æstouáxunum: Að
kjör bamsdns séu þannig að
það hafi tækifæri til að reyna
kraftana, komiigt þannig á það
framfarastig sem það hefux
hæfileika til. Leikföng eru mik-
ilvægur þáttur í aö gera þetita
mögulegt.
Rétt leikföng
fyrir réttan aldur
Barnið sjálft er eini aðiiinn
sem geitur skorið úr um, hivort
það er nógu þrostoað fyrir ledk-
fang sem því er gefið. Það get-
ur akto: endilega tjáð sdg í orð-
um, en áhugi — eða áhugaleysd
— er réttur mælitovarði.
Txoðið ekfci leikfangi upp á
bam — j afmveL ektoi í góðri
meiningu. Hættan á að bamjð
sýni þveröfug viðbrögð við tit-
ætluð, þ.e.a.s. fýiu og óbeiit,
er yfirvofiandi. Þá er betna að
Til þess að örva liugmyndaflug
bamsins þarf það að hafa
tækifæri til að Ieika sér með
skapandi leikföng.
gieyma lejtofaagíð ran tfima, þvi
að barnið gotur.haift ánægju af
því sfiðar.
Iika toemur íyrir að bam fái
leitofang sem þiað er „vaxið upp
úri‘ að leitoa sór með. Þá er
áihugaiieysi bamsins aiuöséð.
Hinsvegar er þetta srjaldgæíaira
þvá að flejri fjölskyldutr gera
of mikið úr aflovæmium sínium,
en of Iíltið.
í*að er etokert Ó6kapleg,t við
það, að geifla bami leifcfang sem
það er naastum orðdð of stórt
fyrir; það sem gerist er aðeins
að álhugi bamsdns á leák-
faniginu varir stoemur.
Sé bamið afltur á móti of
ungt fyrir leikflanigið getur það
haft þær afledðingar — ef von-
sviknir fareldrar eru með mis-
smiektolegar aithuigasemdk- við
bartnið — að það verði <?rgi-
legt OjT þama getur orðið upp-
haf að vanmetekermd. Bamið
finnur að þetta er eitthvað
sem það ræður ekki vdð; það
hregzt þeim vonum sem bundn-
ar eru við það.
Allir hafa heyrt um föður-
inn sem gefur komungum syni
sinum rafimagnsjámbrauitar-
lest — og liggiur síðan sj álfur
og reynir að setja hana upp,
þannig að hún geti ekið á tein-
unum. Dremgurinn vill mdklu
fremur ýta vögnunum undir
stólfotinn, undir húsgögnin o.
s.frv. Þessu ástandi lýkur alit-
af með því, að faðirinn verð-
Framhald á næstu síðu.