Þjóðviljinn - 21.02.1971, Blaðsíða 7

Suirmudagur 21. febnúar 1971 — I>JÖÐVmiNiN — SÍÐA ^
vietnam

Þó höfð sóu í huga fjöldia-
morð á konum, bömum og
gamalmennum og ýmis annar
óhugnaður í stríðsrekstri
Baindairíkjannia í Vietnam, hlýt-
uir ógnvænlogasti og afdrifarík-
asti þáttur Víetnam-sitríðsdns
að teljasit gereyS i ngarherfer ð
Bandiairikj-amanna í landinu, þar
sem beitt er ýmiskonar eitur-
efnum og svonefndium efna-
fræðilegum vopnum til aið eyða
öllu lífi á stórum svæðum,
gróðri jafnt sem dýrum og
mönnum.
i
,/Aflaufgun,,
og lungnagas
Margir band-arískir visinda-
menn hafa bent á hina geig-
vænlegu hæ-ttu sem sé samfana
stiúðsrekstri af þessu tagi, með-
al annarra dýrafræðingamir E.
W. Pfedffetr og G. Oriaps, sem
kanna hafa ástandið í Víet-
nam og birt um það grein í
víðle-snasta vísindiatimariti ver-
aldar, Science (maí-hiefti 1970).
Fjalla }iéir einkum um eitur-
efnin 2, 4, 5-T og 2, 4-D, sem
bei-tt er til „aflaufgunar“ í Ví-
etnam, en hafa margvisiegar
ajuítoaverkianir sem hljóta að
vekja skelfingu alira huigsiamdi
manna, svo sem á þungaðar
konur og fósfcur.
í öðrum rannsóknum heÆur
komið fram, að gastegiundin
CS-2, sem notuð hefur verið
í sitórum stil í Víetnam, hefur
af opinberri hálfu verið nefnd
„táraigas“, en í yfirheyrslum
rannsóknamefndar fuliitrúia-
deildar B andaríkj-aþings 18.
nóv. i fyinra benti bandiairísiki
þingmaðuriinn Richard D. Mc-
Carthy á, að réttara væri að
nefna hana Iungnagas, því CS-2
orkaði ekki á tárakirtlana,
heldur þrengdi sér inn í lung-
un; og ylii þar skemmdum.
Ennfremur vei-dur þessd ga-steg-
uhd alvarlegum bruna, þegar
húm ledkur um hörund manna.
Skýrsiur frá Vetnam sýna, að
þetta gas hefur beinlínis vald-
ið dauða fjölda manns, kvenna,
bariia og veikbnr’ða gamai-
rtíienna, en auk þess er það not-
að tii að hrekja fólk úitúr
fylgsnum sínum og það síðan
drepið og limlest með sprenigj-
um, véibyssiukúlum og napaim-
vopnum.
Eiturhernaður
í Genfar-samþykktinni frá
1925. sam flestar siðmenntað-
a-r þjóðir telj-a hafa alþjóðlegt
lagagildi, er lagt blátt bann
við notkun eiturgasa í hemaði.
Band-aríkj astjóm hefur aldrei
skrifað undir þesisa samþykkt,
en Roosevelt Bandaríkjafiorseti
lýstj yfir því á sínuim tíma, að
Bandaríkin mund'J undiir eng-
um kringumfctæðum beita siik-
um vopnum. í desember í fyrra
flutti sænska sendinefndin hjá
Sameinuðu þjóðunum tillöigu á
Allsherjarþinginu þess efnis.
að Genfar-sáttmálinn yrði lát-
inn taka til allra gastegunda
(einnig CS-2) og gróðureyðandi
. ' s
EITURHERNAÐUR í VIETNAM
VIETNAM ER
TILRAUNASTOÐ
FJOLDAMORÐA
□ BandarikjaTnenn segjast vera á heimleið frá Víetnam, en í reynd kiasta þeiir sprenigj-
um á fleiri svæði og í ríkara mæli en oftast áður, og „víetnamísermg“ stríðs-ins birtist
ekki í öðru en því, að her Saigonstjórnarinnar er dreift út um allt Indó-Kína og mik-
ið af hergögnum og „sérfræðingum“ er sent til afturbaldssamra hershöfðingja hvort
sem er í Kambodju eða Laos.
□ Þeir réðust inn í Laos á dögunum með báli og brandi — sú innrás er sögð gerð til
að flýta heimsendingu bandarísks liðs. En því trúir enginn lengur (nema hvað brezka
stjórnin er svo blönk að hún neyðist til að láta sem hún trúi því) — og allra sízt
Bandaríkjamenn sjálfir. Samkvæ'mt skoðanakönnun NBC-sjónvarpsins skömmu eftir inn-
rásina í Laos höfðu aðeins 14% landsmanna tekið mark á fullyrðingum ráðamanna um
að tiltæki þetta mundi flýta fyrir friðargerð í Indó-Kína eða brotthvarfi bandarísks
hers þaðan.
□ Helgaraukinn í dag er um þetta stríð: um Genfarsamkomulagið um Indó-Kína, um
eiturhernað í Víetnam, og viðtöl eru birt við bandaríska hermenn ufin stríðsglæpi sem
framdir hafa verið á snauðu fólki þessa hrjáða skaga.
sm
eiturefn,a. Tillagan var sam- '
þykikt með 80 atkvæðuim gegn
3, en 36 ríki sátu hjá. Ríkin
sem greiddu atkvæði gegn til-
lögiunnd voru Bandairíkin Portú-
gal og Ástralía. Nixon hafði
lofað því, að Genfar-sáttmálinn
yrði lagður fyrir Bandaríkja-
þing, en því loforði hefur hann
bersýnilega giteymt. f þessu
samiban-di má einnig bendia á,
að árið 1949 var gerður annar
Genfar-sáttmáli um vemdiun
almennra borgara á stríðstím-
um, þar sem svo er kveðið á,
að koma megi upp öryggisbelt-
um þar sem stráðsaðiiar megi
ekíki hafa si-g frammi gegn al-
mennum borguiruim. í Víetn-am
h-afa Bandaríkjamenn hinsveg-
ar myndað sérstöik skotbelti
(free-fire zones) þar sem her-
mönnum þeima er heimilt að
skjóta á allt sem hirærist og er
með Mfsmairki.
Á árunium 1964-1969 notuðu
Bandaríkjamenn 14 miljónir
punda af etturgastegundinni
CS-2 í Víetnam, þaraf 6 mdlj.
pund á árdnu 1969 einu. Með
þessu eituirmagni hefur tuig-
um þúsunda kvennia, bama og
gamalmenna verið banað. en
þar við bætast svo hin misk-
unnarlaúiSu fjöWamorð í þorp-
um víðsvegar um landið, þar
sem fólk er strádrepið með
vélbyss-uskothríð, erns og gerð-
ist í Mí Laá vorið 1969, en sá
aitbuir’ð'ur var fjarri þvá að vera
ednsdæmi.
Útrýming gróðurs
og dýralífs
En Bandaríkjamienn heyja
ekiki ednunigis styrjöld gegn
mennskum íbúum Víetnams,
heldiur gegn öittu Mfi í land-
inu. Síðan 1962 faafa þeirdineift
yfir landdð gáfiunlegu magni aif
gróðureyðingarefnum 2, 4, 5-T
og 2, 4-D og þannig lagt í eyði
yfir lö.OOO feiikálóimetria lands
og beinMnis sýkt yfiir eána milj-
ón Suður-Váetnama, sem maæg-
ir bafa láitið Mfið af völdum
þessarar eitrunar. En mMu víð-
áttuimeiri iandssvæði haf a otrð-
ið fyrÍT áhrifum þessara eiitur-
efna, segir í gredn vásindiamiann-
amna í Science, því þau ber-
ast með vindium og vaitnsföll-
um viða um landiið, setjast í
lifkama afflra Mfiandi skepna, í
fisk og fénað sem étið hafa
hinn eitraða gróður. Matvæla-
framleiðslia í landinu hefiur
stóinninnbað af völdium þessar-
ar víðtæfcu eitrunar, og einn
helzti últfliutmngisaitvinnuvegur
landsmanna, gúmmíiiæfct, er að
mestu úr sögunni af sömrj söfc-
um. Bandarístou vásindamenn-
inndr gengu úr stougga um, að
strandsvæði, sem eiturefnum
hafði verið dreift yfir fyrir
nokkrum árum voru algerlega
gróðurvana, og þeir telja. að
margir áratugir miuni M®a áður
en gróðuriim nái sér aftur, ef
hann gerir það þá noktourn-
tíma. Við strenduimar fundu
þeir einn einasta fugl sem Mfði
á jurtagróðri, en þessi svæði
voru áður kunn fýrir hið auð-
u®a fuglaMf sitt. teir f-undu
nofcfcra fugla, sem Mfðu á fístoi
og eitt einasta stærra dýr —
krókód'íl. „Afllaufgunin" hefur
semsé haft í för með sér nálega
algera útþurrkiun alls gróður-
og dýralífs.
Fleiri vansköpuð
börn
Þó slíkiar aðgerðir séu útaf
fyrir ság mekia en nógu ógn-
vænlegar, þá faafia verið að
komia í Ijós ennþá miklu ógn-
væntegri afleiðingar þes-sara
viiiimannfegtu hemaðaraðgerðia.
Það hefuæ semsé kiomið á dag-
inn, að eiturefnin, sem dreift er
og hafa sum inni að balda yf-
if 50% arseník, valdia ekk; ein-
ungis sjúfcdómum og diauðia Mf-
andi mann-a, heldur valdia þau
ednnig breytingum á fóstrum
og leiða til vanskapniaðar. Á-
hrif etturefniannia. sem bafa
verið notuð í noktour ár, eru
smátt og smátt að koma í ljós,
og þau vetoj-a vásindiamönnum
broll. Hinn 20. nóvember 1967
skýrði brezka blaðið Sunday
Times fm sívaxændi fjöldia
vanstoapaðra baima í Suður-Vá-
etniam og benti á. að áhrif eSt-
uireffbanna væru svipuð og á-
hrif h-ins álræmda Thalidomide-
lyfs. Hins vegar reyndist erf-
itt að afla fuMkominna upplýs-
inga og taina um aiutoniinguniai,
þareð heilihrigðismáiaráðuneyti
Saigon-stjómairinniar flotokar
alilar skýnslíur um vansiköpuð
bötm undir rítoisteyndiajrmól.
Bandaráska kraibbamiednsrann-
sófcnastafnumin hefur birt nið-
urstöiður um vanstoöpun fóstra
hjá músium og rottum, sem fá
umrædd eiturefni í Mkamann
um meðgöngutimann. Þagar
um tiltöiutega stóra skammta
var að ræða, voru öll afkvæm-
in vansköpuð, og 70% þeirra
alvartega vamsköpuð. Af
minnsta skammti. sem var 4,6
miilligiömm, stæfckiaði lifur
móðuirirmar verulega. Afkvæm-
in fæddiust ýmist höfuðte'js,
aiugnalaus, skakkeygð, með of
stóra Mfur eða á amnam hátt
afskræmd.
Hvers vegna?
í þessu sambandi saigði
bandaríski þingmaðuirinn Ric-
bard McCarthy við fyrmefnda
yfirheyrslu í undimefndinni:
„Og sipumingin sem við verð-
um að spyrja — og spyrja í
fullri einurð — er sú, hvers
vegrna gróðureyðingarefnin, sem
nota áttd í Víetmam. voru ekki
reynd með tilliti til hugsian-
legrQ áhrifa þeirra á þumgaðar
konur? Hvemig getur dr. Cfaar-
les Minarik í Fort Detrick
(rannsófcnastöð hiersins) lýst
yfir þvá, aS þessi gróðureyð-
ingarefni séu örugg að Því er
varðar menn og skepnur án
þess að hafa reynt þau? Hvem-
ig giat hin hæfa og virðutegia
ráðgjafamefnd forsetans um
yísindamálefni fallizt á að nota
umrædd gróðureyðingarefni til
að fella lauf af trjám án þess
Frc.mh. á 10. síðu.