Þjóðviljinn - 21.02.1971, Blaðsíða 13

ajaniudlaglur 2L. ieibrifiar 1971 — ÞJÓÐVXLJINN — SlÐA
Útvarpserindi Sigurðar Blöndal
FiPaimihaiLd aí 3. síðu.
að sýiknt og heilagt er vorið
að Skapa mönnum þanfir, sem
þeir víssu ekki áður, að væru
til, ellegar láta í té fyrir borg-
un margt, sem þeir getrðu sjálf-
ir áður. Við þetta er beitt allri
auglýsingakunn áttu og sölu-
tæfcni, sem þekkist á hverjum
tíma. Vald auglýsdnganna yfir
þegnum neyzluþjóðfélagsins er
slíkt, að hið, gamla hiagfræði-
lagmál markaðsþjóðfélags um
framboð og eftinspum er raun-
verjlega ekki lengur í gildi.
Athiugum eitt lítið dasni um
það, hvemig mönnum eru skap-
aðar þahfir fyrir þjónustu:
-<t>
Breytíngar á
reglugerð um
ferskfískmat
í fréttatilkynningu frá sjávar-
útvegsráðuneytinu segir:
Að fengnum tillögiuim Fisk-
mats rfkisins hefur ráðuneytið
hinn 17 þ.m. sett reglugerð um
breytingu á reglugierð nr. 55
20. marz 1970. um eftirlit og
mat á ferskum fisíki o.fl., þar
sem Fiskmati ríkisins er heim-
ilað að veita undanþágur flró
áfcvasðum I. II. og III. kafla
reglugerðarinnar, þegar sér-
staMega stendur á og garaþarf
stórfelldar framkvæmdir til að
fiulflneegja ákvæðutn kafflanna.
Undanþágur skiúlu ávailt tíma-
bundnar
Reglugerð þessá er sett sam-
kvaemt lögum nr. 55 2. mai
1968, um eftirlit og mat á fisttd
og fiskafurðum, til aö öðlast
þegar gildi.
Sendir þakkarorð
• Ambassador Fnakklands hef-
ur borizt brelf frá firú De
Gauille. þar sem hún biður
hann um að þalkka hjartanlega
öíljluim þeim Isiendingum,
Frökkum og öðrum sem vott-
uðu samúð sína vegma frtáfalls
De , GaúUe þershöfðingja, hinn
12. nóvember s.L ,með því að
rita nöfn sín í minningalbók,
sem lá frammi í Franska
sendiráðinu í Reyfcjavfk
(Frá Franska sendiráðinu)
Fyrir fáum árum litu flesit-
ir íslendingar, sem átitn bíl. á
það sem sjálfsagðan hlut aQ
þvo bílinn sinn sjálfir — og
höfðu gjaman af því ánægju
— á sama hátt og þeir þvo sér
um hendur og í firaman hjálp-
arlaust.
En allt í einu er risin upp
í Reykjavík hílþvottastöð, sem
að sögn er eins fullkomin og
bezt gerist í heiminum, stórt
og fallegt hús, sem sjálfisiagt
kostar sinn miljónatug, og
býður mönnum að tafca af þedm
þetta ómak, auðvitað gegn hóf-
legu gjaldi. Næsta stiig er, að
í homj þvottastöðvarinnar rís
upp veitingahús, svo að mönn-
um leiðist efcki, meðan bíllinn
er þveginn. Sú þjónusta er a'ð
sjálfsögðu ekki ókeypis. Þessi
starfsemi er vissulega hvorki
verri né ómerkarj en margvís-
leg önnur þjónusta. Og einhver
hinna mörgu bantoa þjóðarínn-
ar hefur talið þörf á að stuðla
að henni.
Þama er allt í einu komin
hönd oní vaisa fólks, siem tekizt
hefiur að afla sér aukinna
tekna. Þegar margar slíikar
þjónandi hcndur fara oní vas-
ann, stendur einstaklingurínn
í sömu sporum fj árbagslega,
þrátt fyrir sívaxandi tekjur.
Þetta eðli neyzluiþjóðfélags-
ins að láta fólk baupa fyrir
peninga margt af því. sem
það gerði sér sjálft áður til
lífsfyllingar Og lagði oft og
tí’ðum sköpunarbraft í, hefur
meira en flest annað situðlað
að þeim lífsleiða og hu,gar-
tómi, sem þessi árin brýtur
brautina fyrir eiturlyfjaneyzlu.
Fyrirbæirið er raunar ekki nýtt
í sögunni. Það er þekkt frá yf-
irstéttarfólfci fyrri tíma. Rúss-
nesíka rúllettan var af samatoga
spunnin og eiturlyfjaneyzla
okbar tíma. Tilganginn og fyll-
inguna vantaði í lífið, þrátt
fyxir næg efni.
Neyzluiþjóðfélagdð ber þann-
ig í sér spíru sinnar eigin tor-
tímingar.
og bæjum og ég tók tffl. daemis
áðan, er ómissandi allri þjóð-
inni. Þess vegna ættá þjóð-
félagið aö sjá hag sinn og sóma
í því að láta það sitja í fyrir-
rúmi um opinbeira þjónustu og
fjármagn.
Ég tek eitt deami:
Það er ekki verjamdd að veita
svo miklum fjármunum ríkisins
sem raiun er á, til hraðbrauta-
lagningar í næsta nágrenni
Reykjavíkur, meðan þjóðvega-
kerfi landsins annars er í svo
hörmulegu ástandi sem nú er.
Harðir bardagar
í Laos og mikið
tjón S-Vietnama
Víetnaim 20/2 — Harðir bar-
dagar urðu í nótt sem ledð í
Laos og sögðu talsmenn hemað-
aryfirvalda í Saigon að um „mjög
alvarlegar orusturt1 hefði verið
að ræða. Fflugvélar og þyrlur
Suðuir-Víetnama urðu fyrir mik-
illi loft va.m arskotihríð og. er
vitað að marigiar þeirra voru
skotnar niður. — Síðustu fréttir
hremdu að a.m.k. 100 af innrás-
ariíði Suður-Vietnama hafi fall-
ið í bardögunium í nótt.
í.-ra; Þjóðviljann vantar
blaðbera í eftirtalin
borgarhvérfi:
STÓRHOLT '
NORÐURMÝRI
VESTURGÖTU ,
RAUÐALÆK.
Súni 17-500.
Kénavogur
Þjóðviljann vantar blað-
bera á Álfhólsveg,
innri hluta, og Hlíðar-
veg. .
Sími 40-3-19.
DMIIINN
8
Ragnar í Smára siaigði í sjón-
varpinu í vetur, að íslendingar
væru of eyðslusamir og sipör-
uðu ekki fé eins og þeir ættu
og þyrftu að gera. Þetta er að
sjálisögðu rétt hjá Ragnari,
eins og fleira. Én þeir, sem
snöglglega komast í álnir úr
sárri fátækrt. eru gjarnan
eyðslusamir, hvað þá ef fredst-
ingar eru á hverju leili.
Dvergþjóð eins og íslending-
um ríður meira á sparifjár-
myndun en noklkrum öðrum til
þesis að fjármaigna óteljiandi
nauðsynlegar framfcvæmdir í
landinu og gera það byggdlegra
með eflingu efnahagslegrar
undirsitöðu.
Þegair ölliu er á botninn
hvolft, eru til ótrúlega mikldr
peningar með svonQ fámennri
þjóð — og nágriamnar okfcar,
þeir fáu, sem til þefckja, undr-
ast það. Þessi verðmæti sfcapa
fyrst og fremst hinir dreifðu
og fámennu hópar fólks, sem
þrjózkast við og býr víðs vegar
á ströndinni í fjörðum og
krummavíkum, bændumir, sem
stunda bústoap í hiarðbýlu landi
og fólk sem af áræði og huig-
kvæmni er að ryðjta braut ís-
lenzkum iðnaði við ótrúlegan
andbyr.
Allt, sem leiðir til eyðsDu
umfram eðlilegar þarfir, hvoæt
sem er í verzliun eða þjónustu,
er efnahagslega niðurbrjótandi
starfsemi, miðað við hrópandi
fjármagnslþöirtf llítíUar þjóðar
— og eins og ég vék að áðan,
getur hún líka verið siðtferði-
lega niðurbrjótandi.
Fólkið í landinu skipast
þannig af sjálfu sór í gæða-
flokka, að því er varðar efna-
haigslega þýðingu. Það fólk,
sem býr í hinum litíu þorpum
Samfþjöppun verzlunar og
þjónustu í Reykjavfk — líka
þeirrar, sem nauðsynleg er —
hinn mikli afvöxtur, sem í fé- 1 A
lagslegu tiilliti viricar eins og
krabbamein i lifandi vetf —
veldtur því, að flestar nauð-
synjar vöru og þjónustu era
verulega dýrari utan Reykja-
víkur en í borglnni sjálfri.
Nær öll hedldiverzilun lands-
ins er saman komin þar, eins
og ég leiddi minnisstæða tölu
tíl vitnis um áðan. Og meginið
atf uppslkipun til landsins' fer
þar fram.
Ég tek enn dæmi:
Á tímabilinu 1930 tíl 1962 var
yfirieitt hsegt að fá ,,gegnum-
gangandi vörufarmigjöld" á all-
ar viðuifcenndar haifnir milli-
land'askipa og strandtferðaskipa,
ef vöru.r voru þegar í úri'öndum
stílaðar á endanlegar ákvörðun-
arhafnir.
Ösfcabam þjóðarinnar, Eim-
skip, fékk því til leiðar kom-
ið árið 1962, að þessum reglum
var breytt strjálbýlinu í óhag,
og frá 1. ma.rz 1968 tilkynnti
óskabamið, að einunais Reykja-
vik og Akureyri yrðu skoðaðar
aðalhafnir og umMeðsIutoostn-
aður á þessurn höfnum reitonað-
ur. Þarna er um að næða vem-
lega kjarastoerðingu alils fólfcs
sem býr utan aðdráttarsvæðis
aðalhafna, svo mifcill sem þátt-
ur fiutniniga er í vönuverði á
íslandi.
Kauptfélagið hór fékfc nýlega
til fóðurblönduna.rstöðva:r sinn-
ar 20 tonn af hveitíklíði. Sá
flutningur kostaði 42 búsund
kr. til Reykjavitour, síðam 27
■þúsúnd fcr. frá Reýkjavík til
Reyðarfjarðar. Fyrir 1962 heifði
toostnaðurinn tíl Reyðarfjarðar
verið 42 þús. kr.
Eimiskip virðdst hafa gleymt
því, að þaði á tilveru sína að^
þatotoa fólkinu, sem veiðir og
verfcar fiskinn handa því til
þess að flytja út Slfk em fóst-
urlaun óskalbamsins til þjóðar-
innar.
Skipafélaig samrfnnuhreyifing-
prinnar hefur sama Iháttónn á.
,það, hvennig ísttamdsyerziiunin
hetfði borið uppi dlýrustu veizl-
umar í Kaupinlhafn
Veizlúhöldin hatfa nú færzt úr
Jagaralundi upp á Seitjamar-
nes, þar sem ný höfuðborg Is-
lands stendpr. Það em kamnski
ekfci tvö húndruð tegumdir af
sultutaui í hinum nútímaflegu
veizlum, en þær væru allavega
ekk'i haldnar nú — frekar en
þá þá — etf enn væiri elklki til
fólk, sem nennir að draga fisfc
úr sjó við þá strönd, þar sem
hreggbarin fjöll rísa úr úfnum
srjó og Ameus lýsti fyrir hinum
þýzka Hamborgara — ellegar
menn eigruðu ennþá daglangt
um stargresið austanfjalls, svo
að enn sé vitnað til Tómasar.
Góðir áheyrendur, ég bið
ykfcur velvirðingar, etf ég hefl
á þessurn stundarþriðjungi í-
þyngt yfcfcur með löngu stað-
reyndatali um etfnahagsmál og
mannfjölda. En hjá því varð
efcki komizt, af því að ég var
að vélta fyrir mér spumingu,
sem alltaf er fest á baugi:
Hver lifir á hverjum? 1 engu
þjóðfélaigi hefur svarið við
henni dýpri merfcingu en i okk-
ar örlitla, af því að það er —
etf svo má segja — hirrn heim-
spekilegi grundvöllur undir
lausn óklkar á efnahagsvandan-
um.
Nútímalþjóðtfélaig er orðið
glettilega flókið. Þegnar þess
gera mifclar krötfur, ekld sizt
til menningar, mennta og heil-
brigðisþjórnustu, sem etfnahaigs-
kertfið verður að bera uippi.
Framleiðslan er undirstaða
efnahagskerfisins. Enn er svo
viða, að fólk, sem að henni
vinnur, stendur um skilyrði til
menntunar og heilbrigðisfþjón-
ustu á stigi, sem nálgaist svo-
nefndar vanþróaðar þjóðir. Og
á balki þess hvilir svo atf otfur-
þunga pýramídinn mikjli, sem
ég hefi rætt hér um.
Þegar huglleidd er stærð þessa
pýramída hér á IsIandS og
notokrar tölur haffa verið leidd-
ar til vitnis um, virðist það
hégólmaimáí, sem helzt hetfur
verið til umrasðu á undianfiöm-
um árum, að mesta hagræðmg
in í þjóðfélaigi olklkar sé að
tfasfcika bændum.
Ég hatotoa þeim, sem hlýddy.
Verið bið siasl.
Garðhreppingar
Félagsmálaráð Garðahrepps hefur ákveðið
að gangast fyrir könnun á þörf fyrir leik-
skóla í sveitarfélaginu.
Þeir, sem kynnu að hafa áhuga á að koma
börnum í leikskóla, eru vinsamlegast beðn-
ir að tilkynna það á skrifstofu Garðahrepps
(Guðfinnu Snsebjömsdóttur), — símar:
42698 og 42678 hið fyrsta.
Félagsmálaráð Garðahrepps.
Kiötverzlunin Búrfell
Munið okkar afbragðsgóða saltkjöt fyrir
sprengidaginn.
Kgötverzlunin Búrfell
Skjaldborg við Lindargötu.
Sími: 19750.
Aðeins úrvals saltkjöt — baunir ■—
flesk — gulrófur.
Saltað folaldaJkjöt.
Kjötbúðin Laugavegi 32
KjötmiSstöðin Laugalœk
Upp á Reyfcvíkinga hefur
stundum verið srtúið hinium
frægu orðum Churchills, er
hann lét falla etftír sigurtnn f
orustunni uim EngHand, en svo
breyttum:
Aldreá hafla svo marigir liifað
jafn vel aif svo litlu.
Ef þessd orð væru sönn, væri
þama fundinn efnahagsileg
sjálfgengisvél Svo merfcilegt og
einflalt er málið ékfci.
Þessi efnahagsvél, sem fram-
leiðir hverja verzliunar- og
sfcrifstotfuhöllina annarri til-
komumeiri í hötfuðstaðnium,
byggir æ dýrieglri sltoemmti-
staði með flleiri vínstúkum og
gimilegri kræsinigum — gengur
eklki af sjáltflu sér, heldur sæikir
hún orku sína til staða, þar sem
fólk lifir enn óbrotnu Íl'íQ í nátt-
úriegu umhverfi, til staða, sem
vart geta talizt í vegasambandi
við umheiminn um hásumarið
samkvæmt nútímakrötfum um
samigöngur.
Minnir þetta okltour elkki á
gamla söglu? Jú, upp í hugann
kemur myndin af því, þar sem
þeir ræddust við í Jagaralundi
Amas Ameus og kommertsíen-
ráð Úífblen af Hamlborg um
Fyrir sprengidaginn:
BjóSum ySur I sprengidagsmatinn
urvals saltkjöt, baunir og gulrófur
MATVÖRUBÚÐIR
H S I LaugardaishöU
jr •
MsJandsmótið
H.K.R.R.
í handknattieik

I. DEILD
KVÖLD
Haukar: Víkingui
Sigurður Bjarnason
I Karl Jóhannsson
istur Siggeirsson
; Reynir Ólafsson
Komið og sjáið spennandi keppni
i