Þjóðviljinn - 21.02.1971, Blaðsíða 14

14 SlÐA — í>JÓÐVIL.JINN — Sunnudagur 21. fcbrúar 1971.
Frederik Hetmann
ÓÐUR
TIL
ARA
Það fór varla nokfcur svo úr
skólanum að hann hofði ekki
fengið inn í sig eitthvað af
þessu viðhorfi. Þeir sem ein-
hvem tíma höfðu verið nemend-
ur þama höfðu þá tilfinningu
eftirleiðis að þedr væru hluti af
sérstöku samfélagi. Jafnvel þótt
þeir kæmust seinna að þeirri
niðurstöðu að margt af því sem
þeir lærðu í skóllanum hefði
verið óraunsætt og draumóra-
kennt, þá eimdi alltaf efttír af
einhverju hjá þeim: andúð á
því að traðka á öðru fólki, trú
á hið jákvæða, hið „notalega“
í manninum og þeirri trú að
maður geti og eigi að gera eitt-
hvað til að draga úr eymdinni
í heiminum, þeirri trú að það
sé undir einstaklingnum komið
hvort hægt er að hamla gegn
niðurrifsöflunum í heiminum.
Ari átti erfitt uppdráttar í
skólanum fyrst í stað. Hann
kom frá Þýzkalandi og í augum
margra nemenda jafngilti það
því að hann væri nazisti. Hann
hafði ekki fengið neina roglu-
lega skólagöngu og í fjölskyldu
hans hafði verið töluð jiddiska.
Þess vegna talaði hann brengl-
aða þýzku. Og hann kunni ekki
orð í ensku eða frönsku.
Hann gat ekki varizt því að
hugsa um örlög foreldra sinna.
Honum var ljóst að fullyrðing
herra Múgglins um að fullorðna
fólkið kæmi seinna var ekki
annað en hvit lygi. Honum
fannst serh hann hefði keypt
freflsi sitt á kostnað móður sinn-
ar: hefði hann ekki átt að vera
kyrr hjá henni?
Þegar hann hafði verið í skól-
anu-m í tvo daga fann hann
miða á rúminu sínu. Á honum
stóð: We don't like nazis here.
Hann skildi ekki nema næst-
síðasta orðið. Hann fór til fjöl-
skylduumsjónarmannsins sem
var Wacki enskukennari, Sviss-
lendingur frá Genf, og sagði:
— Viltu gera svo vel að þýða
þetta fyrir mig.
Wacki las miðann, vöðlaði
hann saman og sagði:
— Það er betra fyrir þig aðfá
ekki að vita hvað þama stend-
ur.
— Af hverju?
— Þú gætir fengið ótrú á
Skólánum í upphafi.
m
vogue
k/ EFNI
> SMÁVÖRUR
TÍZKUHNAPPAR
HÁRGREIÐSLAN
Hárgreiðsln. og snyrtistofa
Steinu og Dódó
Langav 18 UL hæð (lyfta)
Sírni 24-6-16
Perma
Hárgreiðslo- og snyrtistofa
Garðsenda 21. SÍMl 33-9-68
— Ég vil samt vita hvað stend-
ur þarna.
— Þeir halda að þú sért naz-
isti af því að þú kemur frá
Þýzkalandi. Þú verður að reyna
að skilja, að það eru margir
hér í skólanum sem hafa orðið
að þola margt vegna nazistanna.
— Hvað finnst þér að ég ætti
að gera?
— Það er um tvennt að velja.
Eiginlega finnst mér þetta of
alvarlegt tii að láta það afskipta-
laust. En þá ásaka þeir þig ef
til vill fyrir að verja þig. Auð-
veldasta leiðin er að láta sem
ekkert sé, sérstaklega af því
að bréfið er nafnlaust. Á hinn
bóginn verður að koma þeim í
skilning um, að það er ekki
hægt að bera neinn svona þung-
um sökum á svona léttúðarfull-
an hátt. Ef þú getur sætt þig
við dálítái óþægindi og uppi-
stand, þá skal ég leggja málið
fyrir skólaþingið.
— Það vil ég ekki. Hver sem
niðurstaða þingsins verður, þá
er ekiki víst að sá sem skrifaði
miðann sannfærist um að hann
hafi rangt fyrir sér. En það
ætla ég að gera. Ég ætla að
sannfæra hann.
Fyrstu tvo mánuðina var Ari
hálfutanveltu. Þegar kennslu-
stundunum var lokið á daginn,
fór hann helzt einförum, lagðist
á bakið í grasið, horfði upp
í skýin og hugsaöi, Hann velti
fyrir sér, hvar foreldrar hans
væru niðuhkomnir og hugsaði
um hve undarlegt það væri að
hann gæti legið þama meðan
verið var að sprengja sundur
borgir í nokkur hundruð kíló-
metra fjarlægð.
Verst af öllu var viðkvæmni
hans, sem jaðraði stundum við
sjúklega tortryggni. Honum
fannst öllu beint gegn honum
sjálfum og hann gat ekki van-
izt því að þurfa ekki að vera
hræddur við neitt. Við alla nema
Wacki var hann feiminn og fá-
látur.
I einverunni fékk hann áhuga
á blómum og jurtum: fjallshlíð
getur verið eins og töifragarð-
ur. Hann fór að safna plöntum
og lasrði nöfnin á þeim. Wacki
komst að þessu áihugamáli hans
og gaf hönum flóru yfir fjalla-
svæði norðvestur Sviss. Með
hjálp hennar kom hann sér upp
stóru grasasafni.
Undir haustið blómguðust
sjaldgæf brönugrös ofar í fjall-
inu. .Enskur drengiur vissi hvar
þær var að finna. Þessi Fred
Coleman var sá fyrsti í skólan-
um sem Ari kynntist að ráði.
Það hófst með því að Fred
sýndi Ara brönugrasasafnið
sitt, sem enginn annar hafði
fengið að sjá, og vísaði honum
á staðinn þar sem brönugrösin
uxu. Þeir fóru í langar, þreyt-
andi gönguferðir sem komu Ara
tíl að gleyma sjálfum sér. Fred
kenndi Ara að klífa fjöll og fór
með honuim í jökulgöngur. Ari
fann fljótlega ,að f jállgöngur gátu
veitt honum kennd frelsis og
innri gleði. Honum fannst hann
öðlast meira andlegt mótstöðu-
afl, en þess hafði hann alltaf
óskað sér.
Veturinn kom t>g snjórinn tók
að falla. Wacki tók á leigu kofa
hjá bónda fyrir aUan veturinn.
Kofinn var svo sem fjónum Idló-
metrum fyrir ofan skólann.
A tunglskinskvöíldum, strax í
rakkrinu, Möngraðist Wacki-
fjölskyldan upp í kofann á skíð-
um. Það var erfitt fyrir byrj-
anda og Ari varð að bíta á
jaxlinn svo að enginn yrði þess
var hve örþreyttur hann var
orðinn eftir stutta stund.
Þegar upp kom var snjónum
sópað af skorsteininum og eld-
ur kveiktur í stóra, opna eld-
stæðinu. I stórum koparkatli
var soðið spaghetti eða græn-
metissúpa yfir eldinum. Eftir
matinn sagði Wacki þeim sög-
ur. Þeir urðu að hafa vörð um
eldinn aila nóttina, því að ef
eldurinn slokknaði myndu þeir
ef til vill aldrei vakna framar
vegna kuldans.
Á morgnana veltu þeir sér
naktir í snjónum, þurrkuðu sér
vel og vandlega, fóru í skíða-
fötin og þutu niður á stundar-
fjórðungi sömu leið og þeir höfðu
verið tvær stundir að kMfla upp.
Klukkan hálfátta voru þeir setzt-
ir í borðsalinn með sælutilfinn-
ingu í öllum kroppnum og
drukku kakóið sitt og átu smurða
brauðið eins og hungraðir úlf-
ur.
Þetta var harður skóli. En
Waeki var líka lautinant i
svissneska hemum, og fyrir því
bar Ari ekfci eins mikla virð-
ingu og hinir í fjölskyldunni.
Staða Ara í fjölskyldunni var
ekki sérlega hagstæð; hann var
’ekki beinlínis tortryggður en
mætti vafa Og varasemi. En það
átti dálítið eftir að gerast sem
varð til þess að hann vann
á augabragði virðingu allra og
varð umtalaður um allan skól-
ann.
Á sólbjörtum nóvemberdegi
fóm þeir í fjallgöngu. Enginn
fullorðinn var með þeim. Fyrsta
spölinn gengu þeir á sktfðum en
við rætumar á jökli skildu þeir
skíðin eftir og settu upp göngu-
skó. Loftið var tært og hlýtt,
sólin glampaði á ísinn og snjó-
inn.
Þeir höfðu verið á göngu
nókkrar klukkustundir og voru
famir að þreytast. Þeir gengu
eftir allbreiðum fjallakambi til
að komast á stað beint fyrir
ofan skólann, þar sem tiltölu-
lega lítill snjór var að jáfn-
aði, og klifra þar niður, og þeir
töldu víst að þeir yrðu komnir
niður erfiðasta spölinn fyrir
rökkur.
Þá gerðist það.
Fred hrapaði niður í sprungu
sem var hulin nýsnævi og því
ósýnileg.
Fallið var svo snöggt og ó-
vænt að honum tókst ekki að
ná taki á neinu til að halda
sér í. Hann hrapaði niður um
þröngt opið, sem víkkaði þegar
neðar dró, rann niður snarbratt-
ain, klökugan bergvegg, og stanz-
aði í snjóskafli fyrir ofan hyl-
dýpið. Það liðu nokkrar mín-
útur áður en hann komst til
meðvitundar.
Hinir piltamir ræddu skelfdir
um hvað gera skyldi. Að klilfra
upp sprunguna var óhugsandi,
því að þar var engin fótfesta.
Eina leiðin upp var bröttbrekka
sem var þakin meters þyldcum
snjó. Þeir bundu saman reipin
og fleygðu öðrum endanum nið-
ur til Freds. Hann batt hann
undir hendurnar og reyndi að
klöngrast upp. 1 hverju skrefi
sökk hann í snjóinn upp i háls.
Það var óskapleg áreynsla að
komast hvem metra. Á miðri
leið missti hann skóna, sem
festust í skoru. Hann valt um
koll í djúpan snjóinn og lá þar
örmagna — og hægt en misk-
unnarlaust lagðist snjórinn þétt-
ar að líkama hans. Hann reyndi
að brjótast upp en hafði ekki
mátt til þess. Hinir hrópuðu til
hans hvatningarorð og reyndu
að fá hann til að manna sig
upp.
— Af hverju hreyfirðu þig
ekki? hrópaði Waeki.
— Mér er svo ilit í fótunum.
— Þú verður að reyna að
Iosa þig, annars er úti um
þig.
— Ég get það efcki.
Þá settist Ari niður og tðk
af sér skóna. Hann hallaði sér
fram yfir brúnina og hrópaði:
— Líttu upp. Ég fleygi skón-
um mínum niður til þín.
Skómir lentu svo nærri Fred
að hann gat náð til þeirra en
gerði samt enga tilraun til þess.
Sljór og gegnkaldur lá hann í
snjónum. I
— Reyndu þá að klæða þig
í skóna, hrópaði Ari.
— Ég get það ekki. Ég vil
bara sofa. Þið þurfið ekkert að
bfða. Það er ekki hægt aðhjálpa
mér hvort sem er.
— Fífflið þitt, öskraði Atri. —
Klæddu þig í sfcóna og hættu
þessu volæðishjali — annars
kem ég niður og drösla þér
upp.
(V Prentmyndastofa
Laugavegi 24
Sími 25775
BILASKOÐUN & STILLING
Skúiagötu 32
MOTORSTILLINGAR
HJOLflSTILLINGSR LJÚSASTILLINGflfl Simi
Látið stilla i tima. 4 O 4 rt O
Fljót og örugg þjónnsta. I «J | U
GLERTÆKNI H.F.
Ingólfsstrætí 4
Framleiðum tvöfalt einangrunargler og sjáum um
ísetningu á öllu gleri.
Höfum einnig allar þykktir af gleri. — LEITIÐ
TILBOÐA.
Símar: 26395 og 38569 h.
FÉLAGISLEIVZKRA HUðMUSTARMANNA
iitvegar yður hljóðfœraleikara
°S hljómsveitir við hverskovor tækifœri
Vinsamlegast hringið i 20255 milli kl. 14-17
rr
[i
Volkswageneigendur
Höfum fyrirliggjandl BRETTl — HURÐIR — VÉLALOK
og GEYMSLCLOK á Volkswagen 1 allflestum litum. —
Skiptum á einum degi með dagsfyrirvara fyrii ákveðið
verð - REYNTÐ VIÐSKIPTIN.
Bílasprautun Garðars Sigmundssonar,
Skipholti 25 — Sími 19099 og 20988.
íslenzk frímerki tí/ sö/u
Upplýsingar í síma 19394 á kvöldin kl. 6-10, laug-
ardagia kl. 2-10 og sunnudaga Id. 2-10.
LÆKKIÐ
ÚTSVÖRIN!
PLASTSEKKiR í grindum
ryðja sorptunnum
og pappírspokum hvarvetna
úr vegi, vegna þess að
PLASTSEKKIR
gera sama gagn
og eru ÓDÝRARI.
Sorphreinsun kostar
sveitarfélög
/fj og útsvarsgreiðendur
stórfé.
Hvers vegna ekki
að lækka þó upphæð?
PLASTPRENT hi.
GRENSÁSVEGI 7
Útsala! — Útsala!
Geriö kjarakaup á útsölmmi hjá okkur!
r
O.L. Laugavegi 71. Sími 20141.
Tökum að okkur
breytingar, viðgerðir og húsbyggíngar.
VönduB vinna
Upplýsingar í síma 18892.

i