Þjóðviljinn - 19.10.1971, Blaðsíða 6

g SÍÐA — ÞJÖÐVTLJTWN — ÞmSÖjuidlaigMr 19. ttebóiber 1971.
Ég held að Ixið sé nanðsyn-
legt að gera ennþá víðtækari
ráðstafanir, heldur en þærfrið-
unarráðstafanir sem nú hafa
verið í gildi um sinn, ef vlð
eigum að ná upp ísienzka síld-
arstofninum. Það sem mérdett-
ur í hug er þetta. Við eigum
að banna á íslenzkum síldar-
miðum, að notuð sé þar við
veiðar snurpunót um nokkurra
ára skeið. En aðeins leyfa tak-
markaðar veiðar með reknetnm
og ákveða riðil netanna það stór-
an að síld sem ekki er full-
vaxin ánetjist ekki. Þó ýmsum
kunni að finnast þetta vera of
róttækar ráðstafanir í friðunar-
málum, þá held ég að þetta
séu einu ráðstafanimar sem
geta komið að einhverju gagni,
nema þá hreinlega að banna
algjörlega alla sildveiði.
Róttækar ráðstafanir
Það er alveg sjáanlegt aðeins
og nú horfir, þé næst ekki sifld-
Iwoirt Æiýtia megi stæfcikiun. sfld-
arstofnsins með víðtæikari frið-
un eins og ég hef verið að vedtn
fyrir mér í þessiairi greiin.
Sama gildir um
norsku stórsíldina
Nórðmenin þtuinfia að gera svip-
aðar ráðstaÆainir hjá sér gagn-
vart norslka stórsfldarstofnámnn;
að banna allar vetnar- og vor-
síldveiðar með smurpunót, en
leyía aðeins takmarkaðar rek-
netaveiðar. Þá verður að taika
fyrir alila smásíldarveiði nema
til miðursuðu. Það er mikill og
háslkalegiur missíkilninigur, ef
menn halda að þeir séu að gaeta
haigsmiuina útgierðarinnar með
því að berje&t á móti róttæk-
um friðumarráðstötfiunium þegar
þeirra þarf með, eins og er
staðreynd bæði með íslenzkuog
norsfcu sfldarstcfnana. Með því
að grípa til ráðstafana sem &ð
halldd miega koma, áður en pað
Leikmannshugleiðingar
skal ná upp íslenzka
fiskimal
^eftir Jóhann J. E. Kúld,
arstofnáirm uipp nema gripið
verði til róttækari ráðstafama
heldur en í gildi haifiai verið tíl
þessa. Isáenzfci síldarstoftnimn er
svo neðariega í lágmarki, að
hann þolir enga veiði með
smurpunót. Ftá mfnum bæjar-
dyrum séð er það mikál rán-
yrfcja að beita snurpumót á^
slillráin stofn. En takmiartaaðar
veiðar með reknetum, þær ættu
eklki að ganga of nærri stofm,-
imum. Og á þamm hátt er lfka
auðveldast að fylgjast með
hcmum.
Það er engin trygiging fyrir
því, að okfcur tafcist að má upp
ísienzka síMarstaflni num, þó
beitt sé þeirri tafcmörkuðu frið-
un sem fólgim er í því að banna
allar sumarsíldveiðar nema til
miðursuðu í fcáppers'. 'Þóviöyrð-
um heppnir með hrygnlmigu og
klak hjá þedm litla síldarstafni
sem nú er fyrir hendi og un,g-
sfldin fcaamist yfir fyrstu erfið-
leiikaina á vaxtarsfceiði sínu, þá
er það mín dkoðun að hausl-
sfldveiðar með smurpunót, geti
fcomflð í veg fyrir þá stækfcun
stofnsins sean aðkallandi er Við
vitum að í snurpunótarafla sér-
stafclega þegar sHfcu veiðarfæri
er beitt á stofn sem er í lág-
marki, þá er oftast innam um
aflann talsvert magn af ókyn-
þroska sfld og stafnsins vegma
er óskynsaimaegt að veiða hana.
Hve mifcið magn er í aflamum
hverju simni af ókynþroska sfld,
það þyrfti að sjálfsögðu að
ranmsafcast af fisfc iflræðingum.
Ég tel íslen2lka sildarstofninn
það dýrmætan frá þjóðhaigslegu
sjómarmiði, að ekfci megi hifca
við að fóma einhverjum stumd-
ariiagsmumum, ef á þamn háitt
væri auðveldara aö ná stafnin-
um upp.
Nauðsynlegt spor
Með þeárri takmaörkuðu friðun
á ísiemzfca síldarstaflninum sem
nú er í giildi, þá stígum við
íslendimgar ifyirstir þjóða nauð-
synlegt spor fram á við og gef-
um öðrum þjlóöum gott far-
dæmd. Þessa ráöstölflun ber oð
þakka þó firá máiniu sjónarmiði
sé hún ekfcá nægfleg eims og
miáJum ér komiö. Það er vom
mín aö okikar ágætu fiskifræð-
ingar atbWgi gajLWttgsaÖi^-
síldarstofninum ?
er um seinan, er uranið aö því
að vemda hagsmumi bæðá út-
gerðar og aiþjóðar. Það er
fiyrst og flremst sjónar-
mið hinraar blimdu graeðgi,
sem heflur ráðið því hvemig
fcomdð er í þessum málum. Þess
vegna er líka meira en tími
til kominm. að menn fiari aðbsita
skynsemummá í þessum efnum, svo
langt sem hún hirekkur tnl; efcfci
mun aff veita. Ofveiði íslenzku
og norsku síld arstofnanná, þar
til þessir stoflnar báðir vænru
komnir í lægsta légmaihk, þess-
ar heimskuleigiu aðfarir vitna um
algjört stjómleysd, sem ekfcimá
endurtakai, e£ einihvemtíma tæk-
ist með sfcynsamlegum ráöujn
að stæfcfca þessa dýimætu síld-
arstofna aftur. Etn frá mínu
sjónarmiði séð, þá eru takmark-
aðar reknetaveiðar, einasta
veiðiaðferðin sem ætti að leyí-
ast, á meðam svona er ástaitt.
Mundu ekki fást sjó-
menn á reknetaveiðar?
Ýmsir sem ég hef rætt við
um þetta mál, þeir hafa sagt, að
sjálfisagit vaari það öruggasta
iáðið til að ná sfldamstofninum
íslenzfca uipp, að leyfa aðeims
veiðar meö refcnetum á meðan
stoflninn er í algeru lágmairfci
En svo haifla margir bætt við:
Em það rniundu bara ekká fást
neinir sjómemn út á slífcarveið-
ar, efitir að vera búmir að
venjast hinu filjótvirka, stórtæka
veiðarflæri snurpumiótdmni og
krafitblakfcarúlibximaði hennar.
Ég er ekki viss um að þetta sé
rétt ályfctaö. Sjómenn eru það
margir raunsæir í hugsunhvað
viðfcemur flisfcveiðum, að ég
held þangaö til anmað ósamnast,
að sffldveiðar meö refcmetum
muradlu aldrei sitnamda á þeirra
neitum, ef þedr héldu að það
gæti bjargað síldarsfefini ofckar.
Að sjálflsögðu ætti að greiða
refcnetasiílld hærra verði og það
ætti Ifloa aö vera hægt, þarsem
hún yrði eimm stærðarflófcfcur og
betri sfld.
Eg tel rótt aö það sjónarmið
sem kemur firam í greimimni,
komi opinberiega fram, því
það er líka sjónarmið rnargra
fileiri, sem líta á þetta mál sömu
augum og ég.
Tvær nýjar bækur:
Spítalasaga Guðm. Daniels-
sonar, þættir úr Arnessýslu
Prentsmiðja Suðurlands h.f.
hefur gefið út tvær nýjar bæk-
ur: Spítalasögu eftir Guðmund
Daníelsson og Sagnaþætti Skúla
Helgasonar, annað bindi.
Guðmundur Daníelsson fcallar
bók síraa ,ákáld,verk utanflofcfca
í þókmenntuim“. Hún lýsir tveim
stuttum sjúikraíhiúslegum höfiund-
arins á Eamdspítalamiuim 1969 og
1970. I formóla segir höfundur-
inn m.a.:
„AlíLar persóraur SpítalasöS'a
eru gerðar efibir ákveðraum fiyr-
irmymdaim. Sumar þeirra eru
látnar halda réttum nöfinum,
aðrar ílaidar umidiir dulmefnum.
Þaö sem við ber f Spítala-
sögu garðist í raiun og veru, —
eða á þemnam hátt sfcynjaði höf-
umdur að miransta kostireynslu
sína. Og vegnia þess aö höfumd-
ur leggur þyngsta áherzlu á að
,,analysera“ sjálfiam sig og aðna
við þær aðstæður og í því um-
hverfii, þar sem Spítalasaga «r
sett á svið, ber eingöragiu að líta
á hama sem skáldverfc. Til Ihvada
filofcfcs skáldverka heyrir hún
þá? mætti spyrja. Hún er
hvorfci eigimleg skáldsaiga né
smásaga, hvorfci leikrit raé Ijóð,
né heldur riltgerð. Sjálifiur tel
ég Spítalasögu utanflokka í bók-
menntumium.
Eösbur helimámgur sögiumnar
er áður prentaður sem sumdur-
lausir þættir í blaöimu Suður-
landi, firá 1.-12. tölubíLaði 1971,
en aðeins sem uppkast eða drög
að þessu verki“.
Þeár fcafllar sem komið hafa
á premti hafa hlotið lofsamleg
umiimæli fiyrir ýmisikonar gam-
amsemi.
Spítalasaga, er piýdd myndum
eftir Halidór Pétursscm. Bófcin
er 203 btts.
Skuli Helgason sendi frá sér
flyrri sagmaþáttabók síma árið
1960, og hét hún Þættir úr Ár-
nesþingi. Þeir Sagnaþættir sem
raú koma frá hans hendi eru
alls átta, og lúta flestir að sér-
stæðum persónum eðá dular-
fiullum atburðum, sem gerðust
í Arraessýsdu á s.l. öld.
Fyrst er þáttur af Ófeigi
Jónssymi smið í Hedðarbæ, Þing-
vallaisveit, sem var mamna yerk-
hyggnastur ogframikvæmdasam-
astur. Þá er þátbur af drufclui-
um Guðmundar Kiða árið 1905,
sem síðam giekk aftur og ofsótti
fié sitt. Sagt er fiiá hinumlands-
kumma fdakfcam Eyjólfi ljóstolli
og tilfærðar margar lausavfsur
hans — og ekki skortir heldur
kveðsfcap í frásögn af síðuslu
ferð Siigurðar Breiðfjörðs uxq
Árnessýslu 1845. Þættir eru um
Þorstein sterka í Riimakoti í
Grímsnesi og af Jóni söng, sér-
stæðum fflafcfcamaag brotamanni.
Minning
Sigurður Sverrísson,
læknanemi
Fæddur 30. maí 1944 — dáinn 9. október 1971
Sigurður Sverrisson, lækma-
raemi, lézt í Laradspítalamum að-
faramnótt níunda dags ofctóber-
mánaðar 1971, aðeirns 27 ára að
aldri.
1 byrjum septembermámaðar
veifctist haran hastariega eftir
sfcurðaðgerð við þrálátum sjúk-
dómi, sem bagað hafði hamn í
nofcfcur ár. Þrátt fyrir frekari
aðgeröir Igsfcna í tæpar fimm
viikur, hjálp eágirakiomu hans og
hjúkrunarfálks í fiádæma erf-
iðri sjúkralegu, sigraði dauðinn
um síðir þrek og viðnámsþrótt
þessa uraga manns.
Við fiélagar Sigurðar í lækn-
isnámi á Landspítalanum stóð-
um hjá og fylgdiumst kvíðnir
með áfiöllumiuim, sem yfir hann
dundu þeninan langa september-
márauð, þó lengsí afi með von í
buga. Nú stömdum við agndofa
eftir. Horfinm er úr fiámenoum
hópi íslenzkra lœkraanemaásíð-
asta námsári eimm okkar beziu
drengja.
Sigiurður Sverrissom fæddist
30. iraaí 1944 í Reykjavík. For-
eOdnar hans voru hjórnim Em-
ella Sigiurðardlótttír og Sverrir
Sigurðsson, lyfijatfiræðingur. Föð-
ur sinn missti Sígunður tíu ára
gamall.
Sigurður lauk stúdemtsprófi
firá stærðiflræðideild Menntaskól-
ams f Reykjavík vorið 1961.
Haran stundaði nám í lífieðlis-
fræði í Southamptan í Bnglandi
veturiran 1964-’65, en imnritað-
ist síðan í læfcmadeild Hásiróla
Islarads haiustið 1965. Mundi
hann hafa lotoið þaðan prófi á
þessum vetri, hefði horaumenzt
aidur til. Síðustu misserin
gegmdi hamn í nakkra mánufli
störfium læknakamdidats á fimm
sjúkradeildum í Reyfcjavík. Einn-
ig giegndi haran stöðu aðstoð-
arlækrais á Vífilsstöðum í júní-
márauði 1970. Hamn var ráðn-
ingastjóri Félags lœfcnanema
1970—’71.
Sdgurður byrjaði ungur nám í
hljóðtfœraleifc og tónfiræði, fiyrst
hjá Karil O. Rumóllflssyni og
síöar í Tlómilistarsfcólaraum i
Reyfcjavifc. Hamm lék á bésúnu
í drengjalúðrasveitum Reytoja-
vítour, síðan um margra ára
skeið í Lúðrasveitirani Svamin-
um. Á áruraum 1966 og 1967 lék
haran í SirafómfuiMjómsveit Is-
lands. Sigurður vann lengi á
nómsánuraum fiyrir Raforku-
málastorifStofluraa á sumrin, en
eiraraig raokfciuð á fiynstu vetrum
lætonisnámsiinsi. Haran var veð-
uraithuigunarmaður á Hveravöfl-
um sumarið 196Í og félagi i
Jöklarammsólkraarfléiiagd íslamds.
Sigurður var tovæntur Matt-
hildi Steirasdlóttur, stúdent og
kemniara, Þau giftust í desember
1964 og eigrauðust einn sora, Stein
að nafni, sem nú er á sjöurada
ári. Þau Siguröur og Matfihdldur
kymntust stnax á uragliragsérum,
og var samibarad þeirxa óveraju
innilegt. Þau voru samstálltir
föruraaiuitar. Það stafiaði firáþeim
Mýju og alúð, og var gott að
sæfcja þau heim. Matthildur
veitti Siigurði mifcdnn styrfc i
veikamdium hamsi, og síðasitamán-
uðinra sat hiún við sjúkrabeð
haras, hughreysti hann og ann-
aöist. Hún hefiur sýnt mikið
hugrefcfci og stillimgu í bessum
þumgbæru raunuim. Missdr heran-
ar er mikill og óvæntur, en
efnilegiur sonur þedrra Sigurðar
verður herani styrikur í djúprl
sorg.
Sigurður Sverrisson vardugn-
aðar- og manmfciostamaður. Hann
var meðaimaður á hæð og
flremur þéttwaxinra, rauðbiricinn
og hafði jaflnam hýrt yfiirbraigð.
Haran var gæddur heilbrágðri
sfcynsemi í rifcum mæli og var
næmur vel. Haran gat tileinkað
sér mdkið námsefini á skömmium
tfma, og kom það sér vei, þar
sem aðstæðíur fcnúðu haran til
að vinraa aiufcalega með nárni í
læfcnadeiild, einfcum framan e£.
Sum okkar þekktu Sigurð frá
bemsku- og uragliingsérum. Við
sem vorum horaum samtiða í
námsdvöl 1. Muita í Sfcótlaindi
sumarið 1967, rautum þar góðrar
söngraddar hans, kímni og Ijúf-
mennsku. 1 þessum ferðum
fcyranast læfcnanemar í hverj-
um árgaragi hver öðrum offt
fýrst að eiinhverju ráði. Síðan
kynnumst við betur er árin líða,
senrailega betur en f öðrum há-
skóladeildum. Við vinraumsam-
an á námskeiðum og í störflum
á sjúkradeiMUim, skiptumst á
vöktum og aðstoðum hvertamra-
að. Þeim, sem með Sigurði
Sverrissyni urarau, ber saman
um, að hann hafi geragið að
vinrau með dugnaði og ósér-
hlíflnd. Hlaran var ýmsum þeim
kostum búinn sem bezt hæfa í
læknisstarfi. Haran hafði góða
dlómigreind, var Ijúflur í viðmóti
og yfirtætislaras, en vandur að
virðingiu sinrai. Haran hafði góð
áhrilf á sjúklinga' pg áiwann sér
traust þeirra. Slfkir eiginleikar
eru> mikilsverðir í umgeingni við
sjúfct flólk og veröa tseplega
lærðir afl bótoum. Starfl það, sem
Sigurður hafði á hendi fyrir
Félag læknaraeima, þ.e. að skipa
okkuir raiður á námskeið og í
störfl, er vandasiamt og erilsam t,
eirafcum þegar ástaitt er í heil-
brigðisþjónustunni sem nú, sð
hæfan manmaifla skoxrtir víða.
Þetta starf leysti Sigurður af
hendi af einstafcri laigrai ogsam-
vizfcusemi.
Sigurður var ánægður með þá
braut, sem hamm bafði valið sér
og hugði gott tii framtíðarstarfs-
ins. En haran lézt áður en lamg-
þráðu takmarici yrði raáð, eftir
langara og fyrirhafnarsaman
námstíma, aðeins örfáum mán-
uðum tfýrir lofcapróff. Fráflall
haras er mifcið tjón fiámennu ís-
lenzku saraifélaigi, og íslerazkri
læknastétt. Það brýnir okfcur,
sem eftir stöndum, til að virana
ötullegar erai áður að Mutverfci
okfcar sem veiðandi læfcnar.
Við vottum eiginkorau Sigurð-
ar heitins, symd hans, móður,
systur og öðrum nákomnum
dýpsitu sarniúð okfcar.
Félagar í læknadeíUI.
Höfundur grcin-
arinnar er
Bergsteinn
Jénsson múrari
I síðustu viku birtlst hér i
blaðinu greinln „Að velja og
hafna“ eftir Bergstein Jónsson.
Vegna margítrekaðra fyrir-
spurna skal tckið fram að
gremarhöfundur er Bergstcinn
Jónsson múrari.
i
4
t