Þjóðviljinn - 06.05.1972, Blaðsíða 6

g SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN — Laiuigardagur 6. maí 1972.
Úrslit í þjóðaratkvæðagreiðslu í Frakklandi um stækkun Efnahagsbandalagsins
Pompidou fékk verðugan ske
Úrslitin í frönsfcu þjóðarat-
kvæðagreiðslnnni um EBE
urðu á nokfcuð aðra leið en
búizt hafði verið við. 67 af
hundraði þeirra, sem greiddu
atfcvæði, voru að vísu sam-
þyifckir aðild Englendinga að
Efnahagsbandalaginu og aðeins
33 af hundraði andvigir henni.
Stjómin gat því talið sig haía
„unnið“ kosningamar eins og
allir visisu að hún myndi gera,
þótt hlutfallsriala andstæðing-
anna væri að vísiu hærri en
skoðanakannanimar gáfu til
kynna og menn bjuggust við.
En hin gífurlega háa tala
þeirra, sem sáitu hjá eða
greiddiu auð eða ógild atkvæði,
um 47 af hundraði kjósenda,
gjörbreytti niðurstöðunum. Þeg-
ar tekið er tiHit til hennar
kemur nefnile-ga í Ijós, að ein-
ungis 36 af hundraði kjósenda
styðja stefnu Pompidous í mál-
um Evrópu og eru sammála því
Efnahagsbandalagi, sem nú er
verið að byggja upp.
De Gaulle var sterkari
þegar hann féll
Til þess að gefa mönnum
nokfcra hugmynd um merkingu
þessara hlutfallstalna má geta
þess, að þegar Pompidou var
kjörinn forseti Frafcklands i
maá 1969 naut hann stuðnings
37 af hiundraði kjósendia. í>að
þótti lítið, og átti hann kosn-
ingu sína aðaHega því að
þafcfca að kommúnisfar sátu
hjá. En nú vildi svo til að
andstæðingur hans í forseta-
kosnin.gunum, Poher, tók af-
stöðu með aðild Englendánga
að EBE, og hið sama gerð'J
fjölmargir stjómmálamenn, er
teljast til stjómarandstöðunnar
(leiðtogar miðlflokfca ogróttæka
flokksins). Pompidou gat því
búizt við að fá nú situðning
meira en helmings kjósendia,
þ.e.a.s. endurheimta kjósendur
sína frá 1969, og £á ednnig
stuðning mikils fjölda þeirra,
sem greiddu atkvæði gegn
honum. En niðurstaðan varð
sú, að honum tófcst ekki fyHi-
lega að endurheimta hlutfalls-
tölu sína frá 1969. Hann náði
ekki þeirri hlutfallstölu, sem
de Gaulle fékk í þjóðar-
atkvæðagreiðslunni í apríl
1969, þegar hann beið ósigur
og sagði af sér. Ósigur Pompi-
dous er því mjöig mikiH: dag-
inn eftir atkvæðagreiðsluna
var aðalfyrirsögn dagblaðsins
Combat „Löðrungurinn".
EBE ekki sérstak-
lesra vinsælt
Astæða þessara kosningaúr-
slita er vafalaust mjög fjöl-
-<S>
HershöíBingjarnir dansa
Fyrir nokkru héldu grísfcu
hershöfðingjamir upp á 5 ára
afmaeli fasistastjómar sinn-
ar. Því miður gerðust ekki
nein tíðindi um sama leyti,
sem bentu til þess. að dagar
þessa stjórnarfars séu senn
taldir Stjórnarandstaðan
gríska er of klofin tH að snúa
vöm í sókin gegn véldi hers-
ins,. sem nýlega hefur fengið
loforð fyrir miklum banda-
rLsfcum vopnasendingum og
ætlar að leyfa sjöumda banda-
ríska flotanum að koma sér
upp heimahöfn í Pireus í
staðinn.
En þótt minna sé um póli-
tisfcar handtökur í Grikk-
landi nú en á sl. árum og
ritskoðun á blöðum éfcki nærri
eins ábarandi, þá er ljöst að
uim dæmigert fasistaríki er
að ræða. Það byggir á her,
sem hefur verið „hreinsaðuir"
af óæskilegum öftum og síðam
dembt yfir hverskyns fríð-
indum, á miklu lögregluliði,
sem að sögn nýtur aðstóðar
um 100 þúsund spæjara. Að
ógleymdum miklum þirgðum
af kúgunarlögum, sem eru að
því leyti hamdlhæg, að þaiu
má „túlka“ á svo margvísieg-
an hátt. Sé tiltölulega kyrrt
í landinu er auðvelt að gefa
stjómarfarinu yfirbragð nokk-
urs frjálslyndis — en það er
fljótlegt að herða á öllum
.skrúfum um leið og and-
spymulhreyfingingar sækja
nokfcuð fram.
1100 ára afmæli Hafursfjarðarorustu
Norska stjómin hefur sam-
þyfclkt sérstafca fjárveitingu
sem nemur um tíu miljónrum
íslenzkra króna til að halda
upp á eHefu hundruð ára
afmæli orustunnar í Hafurs-
firði, sem að sögn rak smiðs-
höggið á sameiningu Noregs
í eitt riki. Ekki þarí að fara
mörgum orðum um það, að
þetta afmæli er einndg hið
merlcasta fyrir íslenddnga, þv:
að upp úr ósigri norskra
smákonunga í Hafursfirði efl-
ast mjög búferlaflutningar
hingað tH landsiins.
Á myndinni sést Sigurbnginn á Stjörnutorgi (Étoile) í Paris. Pompidou getur ekki reist
sér neinn sigurboga vegna úrslita þjóðaratkvæðagreiðslunnar.
þætt, en flestum hiLutlausum
fréttaiskýrendum ber þó saman
uim að mestu valdi, að tails-
verður hduti .kjósenda hafi
talið þjóðaralfcvœðagreiðsiuna
þarflaiusa og ekki sé'ð að hún
væri annað en herbragð í iim-
anríkismálium. gert í því skyni
að fá mieinn til að gleyma fjár-
máiaihneykslum, siem mikið bef-
ur verið rætt um í vetur, og
óleystum innanlandsvandamál-
um, sem snerfca menn mikiu
meira en sifcaðfesiing samnings,
sem þegair er orðinn að póli-
tískum veruleika. Úrslitin sýna
einníg að að EBE er ekki sér-
staklega vinsælt í Frafcklandi:
margir hægri menn óbtast af-
leiðingar þess á franskt efna-
hagsiíf, og vinstri menn eru
allir andvígir efnabagsbanda-
lagi einokunarhringa og ai-
þjóðafjármagnis.
Mendes-France dró þá álykt-
un af niðurstöðunum, að
franskir kjósendur hefðu gefið
yfirvöldunum lexíu í stjóm-
málaiegu siðferði með því að
neita að styðja með þátttöfcu
sinni herbragð, sem ekfci hefði
haft annan tilgang en þann að
styrkja stjómina í sessi á
vafaisömium forsendum. Og
fréttaskýrendur halda þvi líka
fram að þessi ferð hafi síður
en svo verið iil fjár Pompidou
ætiaöi að nota atkvæðagreiðsl-
una til þesis að styrkja aðstöðu
sína bæði innanlands og einn-
ig gagnvart leiðtogum annarra
Evrópuríkja, en hún hefur
veikzt tii muna. Áhu.galeysi
Frafcka um EBE hefur um leið
orðið deginum ljósara. Auk
þess mætti einnig bæta því við
að úrslitin gefa stjóminni aHs
ekki góð fyrirheit um þingkosn-
ingamar sem fram eiga að
fara á næsta ári. það er hæg-
ur leikur fyrir andstæðinga
stjómarinnar að vitna í skoð-
anir de GauiUe á því hvað sé
meirihluti. Hann taldi t.d. að
þjóðaratkvæðagreiðstan 1946
um stjómarskrá fjórða lýðveld-
isins hefði nánast verið mark-
leysa og gildi stjómarsfcrárinn-
ar mjög vatfasamt, því að um
30 aí hundraði sátiu hjá. Hann
lýsti Því einnig yfir að bann
myndi þegar segja atf sér ef
hann fengi ekki skýran meiri-
hluta. Samkvæmt kenningum
de Gaulle er staða Pompidous
því orðin vatfasöm.
Þótt úrslitin hatfi vedkt stöðu
Pompidous í alþjóðamálum, er
því líklegast að þau haíi mest-
ar atfleiðingar í innanlandsmiál-
um og verði andstæðingum
stjómárinnar mifcil hvatning tii
að herða baráttuna fyrir þing-
kosningamar.
Hver mótar lýðræðið
innan EBE?
Þrátt fyrir tiletfnið hetfur
þessi atkvæðagreiðsla því fyrst
og fremst verið franskt innan-
ríkismál, og þegar litið er yfir
kosningabaráttuna verður varla
sagt að neitt nýtt hatfi komið
þar fram varðandi Efn.ahags-
bandalagið. Einna merkileguist
voru þó orð Jean-Jacques
Servan-Schreibers. leiðtoga rót-
tæka flokksins, um aðild Eng-
lenddniga að EBE og atfleiðSng-
ar hennar. Þau voru svar við
þeirri skoðun, sem andstæðing-
ar EBE hatfa mjög haildið á
lofti, að sameining Evrópu
hefði efcki í för með sér annað
en aukið frelsi fyrir iðjuhölda
og aiþjóðafjárimagn. en verk-
lýðsleiðtogar og róttæfcir stióm-
málamenn væru jafn bundnir
við landamæri síns eigin rifcis
eftir sem áður Þessi sfcoðun
er, eins og kunmuigt er, einkum
röfcstudid með því, hive franstoa
lögreglan er fljót að vísa út-
lendmgum úr landi ef þeir hatfa
einhver afsfcipti atf stjómmál-
um atf hvaða tagi sem er.
J. J. S. S. (eins og hann er
jafnan nefndur) meitaðd þessu
ekki, en taldi þó, að stooðunin
væri röng. Lýðræði væri
miklu þróaðra á Norðurlönd-
um og á Eimgilandi en í Frafck-
landi, og lögregla þessara landia
kærnist efcki upp mieð helming-
inn atf því, siem er piagsiður
franskrar lögreglu. En atf þessu
dró hann svo þá áiyktun að
það væri mikiH áivinningur fyr-
ir Frafcka ef Englendimgar og
Norðurlandiabúiar gengju í Etfma-
hagsbandalagið, því aðþaðhlyti
aS leáða til þess, að Fraktoar
lærðu af þeim. tækju upp lýð-
ræðislegri stjómarhætti og gætfu
lögreglunni ekki eins iaiusan
tauminn. Sameining Evrópu
hefði því þær atfleiðinigar að
nonsfcir og enskir stjómarhætt-
ir breiddust út um megiriLandið
og lýðræði og frelsi ykist.
Á þenman hátt svaraði
J.J.S.S. sipumingu, sietm ýmsir
Norðlmenn og Englendiingar
hafa mjög velt fýrir sér að
undanfömu. En það er þó ólífc-
legt að þetta svar bindi endd á
áhyggjur þeirra, því áð leið-
togi róttæka flokfcsins reyndi
ekki að rökstyðja það, að þró-
unin gæti efcki einmitt orðið á
hinn veginn og leitt til þess að
Norðmenn t.d. yrðu að taka
upp franstoa og ítaiska stjómar-
hætti tH að tryggja „hieilbrigt
etfnaih'ag&líf“. En sennilega hief-
ur bonum fundizt, að sú hlið
málanna snerti efcki franska
kjósendur.
óeðlilegt að hafa herstöðv-
ar erlendis áratugum saman
McGovern, einn líklegasti mótframbjóðandi
Nixons um stefnu sína í utanríkismálum
einnig vaidið mörgum miklum
í forkosningum í ýmsum rífcj.
um Bandarikjanna hefur
stjama öldungadeildarþing-
mannsins McGovems farið
hætokandi, og margir spá því,
að hann sé líldegastur fram-
bjóðandi Demókrata í forseta-
kosningum þeim sem fram edga
að fara í haust.
1 nýlegu viðtali við þýzka
vitouritið der Spiegel kemst
McGovem m.a. svo að orði
um sigurihofrfur sínar og stetfnu:
— Ég tel að Nixon standi
mjög höllum fæti. Einkum að
því er varðar utanríkáspólitík.
Hann hefur brugðizt í Suð-
austur-Asíu, en þar hefur hon-
um ekki tekizt að binda endi
á stríðið. Ef honum hetfði tek-
izt það fyrdr þrem árum,
nokikru eítir að hann komst til
valda, þá væri erfiðara að
sigra hann nú. Bn hamn hetfur
vonbrigðum á sviði efinahags-
mála. Atvinnjxleysið er mifcið,
framleiðsla okikar er ékki leng-
ur samkeppnislhæf, verðbólga er
orðin okkar daglegt brauð...
Ef ég væri forsetd mundi ég
þegar í stað stöðva lotftárásinn-
ar á Víetnam því að þær bera
að mínum dómi engan árangur.
Auk þess mundi ég þegar í
stað ákveða að allir Banda-
ríkjamenn yrðu á brott frá
Víetnam innan 90 daga.
— Sigur minn í forkosn-
ingunum er ekki aðeins að
þakka afstöðu minni til stríðs-
ins í Víetmam heldur og áætl-
unum mínum um endurbætur
á skattalöggjöf, atvinnu handa
öUum, um umbætur á sviði
heilsugæzlu og menntunar.
Víst er það rétt að slíkar
umbætur kosta fé. En það má
flá t.d. með niðursfcurði á út-
gjöldium til hermála. Þar mætti
spara 30 miljairði doilara á
tímabíliniu til 1975.
Þ'essi niðurskurður mætti vél
gerast t.d. með fækkun í
herliði okkar í Evrópu. Það
væri hægt að fækka þar llði
úr fjóru og háltfu herfylfci í tvö.
Eiserihower forseti mælti með
þessu þegar fyrir mörgum
árum, þegar hann lét atf
embætti. Návist tveggja her-
fylkja í Evrópu væri að mín-
um dómi nóg til að leggja á-
herzlu á samstöðu okkar með
hefðhundnum bandamönnum
okkar og áhyggjum atf öryggi
í Evrópu.
— Ég held að Þjóðverjar og
aðrir Vestur-lEvrópubúar mundu
fallast á slíkar ráðstafanir. Ég
tel að Evrópumenn búist alls
ékki við því að við séum í
McGovern: Nixon stendur höll-
um fæti.
Evrópu til eilífðamóns. Það er
í raun og veru óeðlilegt á-
stand, að land haíi í þrjótíu
ár herlið sitt staðsett í öðruin
löndum...