Þjóðviljinn - 02.09.1972, Blaðsíða 5

Laugardagur 2. september 1972 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5.
Lúðvik Jósepsson sjávarútvegsráðherra á fundi með erlendum fréttamönnum:
Bretar eru að eyðileggja
samningamöguleika sína
Eftir því sem lengri
timi liðuosvo aö megin-
hluti brezkra togara
óvirði gildandi lög og
reglur íslands, óhlýönist
íslenzkum yfirvöldum og
valdi e.t.v. vandræðum
og árekstrum á Islands-
miöum, eftir því verður
erfiðara fyrir Breta að
ná nokkrum samningum
við okkur islendinga um
undanþágur og tilslak-
anir þeim til handa
innan hinnar nýju fisk-
veiðilögsögu okkar. is-
lenzka þjóðin sættir sig
ekki við samninga við þá
menn sem stela af okkur
og ógna siðan með her-
valdi. — Þetta var
kjarninn í því sem Lúð-
vik Jósepsson sjávarút-
vegsráðherra sagði er-
lendum fréttamönnum í
gær um möguleika á
samningum við Breta
um landhelgismálið.
t gær boðaði Lúðvik Jóseps-
son sjávarútvegsráðherra til
fundar með erlendum frétta-
mönnum, sem hér eru staddir
til aö fylgjast með framvindu
landhelgismálsins. Sóttu fund-
inn fjölmargir fréttamenn er-
lendra blaða, sjónvarps- og
útvarpsstöðva, frá Bretlandi,
Norðurlöndum, Vestur—
Þýzkalandi og Frakklandi.
Sjávarútvegsráðherra var
að þvi spurður hvort það þýddi
ekki tapaða orustu á fyrsta
sólarhring þorskastriðsins, að
60-70 brezkir togarar veiddu
innan nýju fiskveiðilögsög-
unnar án þess að islenzku
varðskipin reyndu að stugga
við þeim.
Lúðvik Jósepsson sagði að
Landhelgisgæzlan hefði sin
fyrirmæli og sinar aðferðir, en
veiðiþjófarnir mundu áreiðan-
lega eiga eftir að lenda i
vanda. Það væri auðvelt að
þekkja þá þótt þeir reyndu að
dyljast með þvi að mála yfir
nafn og einkennisstafi. En
hann vildi vekja athygli á þvi
að islcndingar hefðu þegar
vinninga á hendinni. i fyrsta
lagi væru landhelgisbrjótarnir
i tveimur afmörkuðum hólf-
um, cn önnur svæði nýju land-
helginnar væru hrein. í öðru
lagi væri sá afli sem fengist
mcð þessum aðferðum. Hvað
skyldi hann vera mikill eftir
fyrstu nóttina? Lúðvik fullyrti
að með þessum aðferðum væri
ekki hægt aö afla og þcir sem
nú óvirtu islenzka lögsögu
myndu gcfast upp við það fyrr
en siðar. Brctar reyndu að
gcra mikið úr þvi að þcir væru
á veiðum innan linu, en það
væri meira fyrir blöðin og til
að sýnast. Við létum ekki
blckkjast af þcssu.
Allmiklar umræður urðu um
viðræður þær sem fram hafa
farið milli Breta og íslendinga
og þau boð sem fram hafa
komið i þeim. Lúðvik sýndi
fram á að Bretar hafi raun-
verulega aldrei ljáð máls á þvi
að draga svo úr fiskveiðum
sinum hér sem fiskstofnanna
vegna væri nauðsynlegt.
Þegar þeir nú segðust ætla að
takmarka sig við 170 þúsund
tonn, þá fælist ekki i þvi
minnkandi sókn, heldur jafn-
vel þvert á móti. Nýjustu tölur
um þverrandi aflamagn sönn-
uðu það. f öðru lagi er ljóst —
sagði Lúðvik — að alltaf hefði
þurft að hafa eftirlit með þvi
að gert samkomulag væri
haldið af öllum aðilum, en
engum væri það skyldara en
einmitt þvi strandriki sem
fiskimiðin tilheyrðu. En þetta
vildu Bretar ekki heyra
minnzt á. Einnig minnti Lúð-
vik á að það væri nú almennt
viðurkennt að landgrunnið
sjálft — hafsbotninn — væri
hluti af yrirráðasvæði strand-
rikisins, og notkun botnvörpu
væri skerðing á þessum yfir-
ráðarétti þar sem landgrunnið
yrði fyrir hnjaski og breyt-
ingum.
Fiskveiðideilunni ráðum
við til lykta sjálfir
Sumir fréttamannanna
vildu beina talinu að dvöl
bandariska herliðsins hér og
gáfu það i skyn að hinn vinstri
sinnaði sjávarútvegsráðherra
færði út landhelgina til þess að
efnahagslifið þyldi betur
brottför hersins. Einnig var i
þessu sambandi minnzt á hina
miklu fiskmarkaði vestra.
Sjávarútvegsráðherra sýndi
fram á að herstöðin skiptir hér
engu máli fyrir efnahagslifið,
og auðvelt væri að útvega þvi
fólki aðra vinnu sem nú starf-
aði i sambandi við herstöðina.
Islenzka þjóðin væri engan
veginn háð dvöl bandariska
herliðsins. Bandarikjamark-
aður væri vitanlega afar mik-
ils virði fyrir fiskafurðir
okkar, en hann væri ekki i
neinu sambandi við Kefla-
vikurstööina. En Bandarikja-
menn keyptu þvi aðeins fisk að
þeir þyrftu á honum að halda.
Á Bandarikjamarkaðinum
hefðu lslendingar við ýmsa
keppinauta að etja og hefðu
við þá i fullu tré. Ráðherra
kvaðst ekki trúa þvi, að
Bandarik jamenn myndu
hætta að kaupa fisk þó að ein-
hver viðhorf breyttust i
dægurpólitikinni i Washing-
ton. Um fiskveiðideiluna við
Breta hefðu íslendingar ekki
rætt i Washington, henni ætl-
uðum við að ráða til Iykta
sjálfir.
Margt fleira kom fram á
fundinum en það sem hér
hefur verið rakið, og fóru hinir
erlendu fréttamenn ekki tóm-
hentir af fundi sjávarútvegs-
ráðherra á þessum fyrsta degi
hinnar nýju fiskveiðilögsögu
við tsland.
Pólverjar viðurkenna sérstöðu Islands
— en telja útfærslu fiskveiðilögsögunnar brot á alþjóðalögum
Þjóðviljanum barst i gær eftir-
farandi frétt frá utanrikisráðu-
neytinu (leturbreytingar eru
blaðsins):
70 ára í dag
Sjötugur er i dag Jóhann Snæ-
björnsson húsasmiðameistari
Borgarnesi.
Jóhann verður i dag staddur hjá
dóttur sinni að Hamrahlið 29
Reykjavik.
,,Frá pólsku rikisstjórninni
hefir borizt greinargerð varðandi
afstöðu Póllands til útfærslu fisk-
veiðimarkanna við tsland. Var
hún afhent Agnari Kl. Jónssyni
sendiherra Islands i Póllandi i
gær, en hann var þá staddur i
Varsjá. Efni greinargerðarinnar
er eftirfarandi:
Pólland viðurkennir hversu
inikla þýðingu sjávarútvegur
licfir fyrir island og hversu mikill
þáttur liann er í þjóðarbúskap
landsins og vclmegun íslenzku
þjóðarinnar. Pólland skilur fylli-
„Efnahagsbandalagið er orðið
nýtt stórveldi. 1 þvi sambandi
viljum við minnast á mótspyrnu
þess gegn útfærslu islenzku fisk-
veiðilögsögunnar í 50 milur. Fisk-
veiðar á islandsmiðum eru létt-
vægar fyrir cfnahag og atvinnu-
mál EBE, en eigi að siður skirrist
hið nýja stórveldi ekki við þvi aö
bcita valdi gagnvart smáþjóð,
scm leitast við að tryggja lifs-
hagsmuni sina".
Á þessa leið segir í yfirlýsingu
æskulýðssamtaka á Norður-
lega viöleitni islands til að
tryggja lifshagsmuni sina á efna-
hagssviðinu.
Hins vegar getur Pólland ekki
samþykkt einhliða lausn vanda-
mála varðandi fiskveiðar á úthaf-
inu með útfærslu fiskvciðimarka
út fyrir 12 milna beltið frá grunn-
linum, sem vidd landhelgi miðast
við. Það er skoðun Póllands, að
útfærsla landhelgi eða fiskveiði-
marka út fyrir 12 mílna linuna sé
brot á alþjóðalögum,og sér i lagi
striði gegn hinni algildu og bind-
andi meginreglu um frelsi til fisk-
löndum sem birt var að loknu
þingi æskulýðssamtaka Evrópu i
Helsinki i fyrradag. Fulltrúar is-
lenzku samtakanna á þinginu
héldu ötullega fram málstað
okkar i landhelgismálinu, og
hlýtur ályktunin að teljast mikils-
verður stuðningur við hann. Þá
segir i heildaryfirlysingu allra
æslýðssamtaka Evrópu, að
„rædd hafi verið nauðsyn þess að
tslendingar færðu út fiskkveiði-
lögsöguna, til að tryggja rétt sinn
Framhald á bls. 11.
veiða á úthafinu. Pólland telur, að
öll vandamál varðandi fiskveiðar
á úthalinu skuli leysa með þvi að
efla og auka alþjóðlega samvinnu
og sérstaklega með eflingu
svæðastofnana eins og Norðaust-
ur Atlantshafs fiskveiðinefndar-
innar.
Pólland gerir sér grein fyrir
sérstökum hagsmunum vissra
strandrikja varðandi nýtingu
fiskstofna á úthafssvæðum sem
liggja að landhelgi þeirra og
getur þvi fallizt á að þessi riki fái
sérstakan forgangsrétt til fisk-
veiða. Samt sem áður, ættu
vandamál i sambandi við slikar
veiðar að leysast i samræmi við
alþjóðarétt og með samþykkiallra
rikja sem hlut eiga að máli. Þessi
mál eru nú til meðferðar innan
samtaka Sameinuðu þjóðanna,
einkum i nefndinni um friðsam-
Nýkomin er endurskoðuð út-
gáfa af bæklingi á ensku, sem
Sambandið gaf út fyrir nokkrum
árum og fjallar um skipulag og
starfsemi þess. Bæklingurinn
nefnist „Samband of Iceland”,
og er þar fyrst vikið stuttlega að
atvinnulifi landsmanna, ásamt
sögu og skipslagi hérlendra sam-
lega nýtingu hafsbotnsins. Af
þeirri ástæðu ætti ekkert riki að
gera einhliða ráðstafanir sem
gætu torveldaö viðleitni Sam-
einuðu þjóðanna i þessum efnum.
Með hliðsjón af sérstöðu ts-
lands og hinni nánu og vinsam-
legu sambúð Póllands og tslands
eru hlutaðeigandi pólsk stjórn-
völd reiðubúin að taka þegar i
stað upp tvihliða viöræður við
hlutaðeigandi islenzk stjórnvöld
um fiskveiðar, með það fyrir
augum að finna viðunandi lausn á
málinu og til að tryggja að pólsk-
um iiskvciðum verði undir engum
kringumstæðum af tslands hálfu
inismunað miðað við önnur riki.”
Félagsstarf eldri
borgara. Miðviku
daginn 6. sept. verður farið i
berjaferð. Lagt verður af
staðfrá Austurvelli kl. 1. e.h.
Nánari upplýsingar og þátt-
taka tilkynnist i sima 18800,
félagsstarf eldri borgara, kl.
10-12 f .h. mánudag og þriðju-
dag.
vinnufélaga, en siðan fjallað um
einstakar deildir Sambandsins og
loks greint frá helztu dótturfyrir-
tækjum. Margar litmyndir prýða
bæklinginn, sem er 24 bls., og er
hann hinn hentugasti til kynning-
ar erlendis á samvinnustarfinu á
tslandi.
Æskulýðsþingið í Helsinki:
Styðja 50 mílurnar
Samband of Iceland