Þjóðviljinn - 28.11.1972, Blaðsíða 2

2.SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 28. nóvember 1972
Sigurftur K (íuðmundsson
Húsnœðismála-
stjómarlán
i svonefndu Ölafskveri er
minnzt á afnám vísitölu af
húsnæðisstjórnarmálalán-
um. Hvað líður því máli?
Sigurður E. Guðmundsson
framkvæmdastjóri Húsnæðis-
málastofnunarinnar sagði, að
málin stæðu nú þannig að búið
væri að setja þak á visitöluna og
lög um það hvernig hún ætti að
virka.
G.runnvextir verða 4,5% á 26
ára lán, sem greiðist með 25 jöfn-
um ársgreiðslum.
Visitalan má virka til hækkun-
ar á hverja ársgreiðslu, en þó
ekki meir en svo, að svari til 7 3/4
% meðaltalsvaxta allt lánstima-
bilið.
Um eldri lán, sem eru til 15 ára,
gildir það sama.
—úþ.
Konum stórfjölgar
í flugher USA
WASHINGTON 22/11 — Fjöldi
kvenna i bandariska flughernum
verður þrefaldaður á næstu fimm
árum, að þvi er tilkynnt var i
aðalstöðvum hersins i dag.
Verður konum fjölgað i öllum
störfum flughersins nema i
orustuflugi.
Hinn 1. janúar verður konum
opnuð leið i ýmis þau störf sem
karlmenn gegndu eingöngu áður.
T.d. verður þeim leyft að fást við
flugvélaviðgerðir, byssusmiði og
eldflaugasmiði.
Um 14000 konur munu nú vera i
þjónustu flughersins, en árið 1978
er gert ráð fyrir að þær verði
orðnar um 44000.
Emkastiícfe-
menn náðaðir
Washington 23/n. Bandariski
flugherinn hefur visað á bug
ákæru sem ungur flugliösforingi
lagði fram gegn John Lavelle
hershöföingja og 23 öðrum flug-
foringjum fyrir að gera loftárásir
á Norður-Vietnam án heimildar.
I ákæruskjalinu var þess kraf-
izt, að hinum ák'ærðu yrði stefnt
fyrir herrétt, en yfirstjórn flug-
hersins hefur breitt náð sina yfir
hina vigreifu flugforingja.
Liðsforinginn, sem lagði fram
ákæruna, heitir Lonnie Franks og
er 23 ára gamall. Það var einnig
hann sem sendi upplýsingar um
þennan „einkahernað” til að
Frh. á bls. 15
Þú var þetta verðmesti fiskur á Íslandí.
En nú koma engin
vorhlaup lengur
fyrir austan
Einn þeirra sem er aö
læra frekari meðferö á
saltfiski á námskeiöi
Fiskmats ríkisins er
Sigurjón Ingvarsson frá
Neskaupstað. Við rædd-
um við hann um saltfisk,
fiskvinnslu og fiskveiðar
fyrir austanv
- Það er töluverð saltfisk-
verkun á Neskaupstað og
hefur farið vaxandi tvö s.l.
sumur. Svo heyrir söltun á
ufsa reyndar undir saltfisk-
verkun, en ufsinn er unninn i
niðursuðuverksmiðjunni, sem
er búin aö starfa i kringum tvö
ár.
Fæst ufsinn alltaf jafnt og
þétt?
- Það er hægt að geyma
hráefnið saltað. Ufsi sem
veiðist að sumri og hausti til
er tekinn til niðursuðu að
vetrinum þegar önnur atvinna
er ekki fyrir hendi.
- Hverjir verka saltfisk
nú?
- Það er Sildarvinnslan h.f.
og Naustaver, það fyrirtæki
eiga menn sem áður stunduðu
sildarsöltun. Þeir verka eink-
um fisk sem smærri bátar og
trillur veiða, en smábátaút-
gerð hefur aukizt talsvert
siðustu árin.
— Ekki eru þeir að veiðum
núna á haustmánuðum?
— Nei, þeir eru hættir. Þeir
byrja aftur þegar fiskur
gengur, en hann gengur nú
yfirleitt orðið seint. Hér áður
fyrr var uppistaða austfirzkra
sjávarplássa svokölluð
vorhlaup, stórfiskur sem kom
af hrygningarsvæðunum fyrir
Suðurlandi. Það leyndi sér
ekki hvaðan hann kom, þvi að
á honum voru netaför eftir
þorskanet, en þá stunduðu
bátar ekki netaveiðar austar
en viö Vestmannaeyjar. Hann
kom þarna, nýbúinn að
hrygna, glorhungraður og fór
nokkuð hratt austur með en
misjafnlega grunnt með
fjörðunum frá ári til árs. Þeir
voru orðnir nokkuð slyngir að
fylgja honum eftir, allt þangað
til hann stakk af út i Norður-
Atlanzhafið og austur á
bóginn.
— Er þetta ferðalag búið
núna?
— Það er það sem ég vil fá
fiskifræðingana til að athuga:
Hvað verður af fiskinum
þegar hann er búinn að
hrygna, hvernig hann gengur
og hvort það er hægt að veiða
hann. Þeim tókst, austfirzku
sjómönnunum og útgerðar-
mönnunum, að gera þennan
fisk að ágætri vöru með sinni
ágætu framleiðslu á saltfiski,
sem var sendur til Spánar og
var verðmesti fiskur á Islandi
þá. Núna þekkjast þessi
vorhlaup ekki. Ég stóð upp á
Farmanna- og fiskimanna-
þinginu i haust og lagði þessa
spurningu fyrir Ingvar
Hallgrimsson, sem ég tel mjög
mætan mann i sinu starfi.
Hann sagðist ekki geta svarað
Sigurjón Ingvarsson
Rastt við Sigurjón Ingvarsson
frá Neskaupstað
þessu þvi að þeir fylgdust ekki
með með hvað yrði af þeim
fiski sem búinn væri að
hrygna. Ég tel að slik
rannsókn yrði mikils virði.
— Hvernig er þá fiskilagið
siðustu árin?
— Það er mikið meir um
smærri fisk. Eins er horfið svo
kallað haustfiskiri, en það var
lika stór fiskur, sem var að
koma aftur til hrygningar. Við
byrjuðum þá að fiska úti á
Gléttinganesflaki. Þar var eins
og hann stöðvaðist nokkra
stund, svona þrjár til fjórar
vikur. Þetta var mjög fallegur
fiskur, spikfeitur og vall innan
úr honum lifrin. Þetta var
mjög falleg vara, en vand-
meðfarnari, vegna þess hve
hann var feitur. Þennan fisk
var hægt að veiða fram i
nóvember á þeim slóðum sem
við kölluðum gullkistuna.
— Er þetta bara kropp i
dag?
— Nú er fiskað mikið meir
nær landi, og mikið meir af
smærri fiski — oft góður afli.
Þó verður að segjast, að i
sumar var ekki eins góður afli
og hefur verið undanfarin
sumur.
— Nú ert þú ekki búinn að
vera lengi á þessu námskeiði
— hefurðu lært eitthvað nýtt?
— Já, ég tel mig hafa all-
mikla þjálfun i saltfiskfram-
leiðslu, þvi ég var alinn upp
við þetta. Þá voru að visu
aðrar aðstæður þvi að þá voru
framleiðendurnir smærri út-
vegsbændur, sem hirtu sinn
afla hver og einn. Ég hef mikið
lært hér og þetta eru sérlega
ágætir menn sem hér segja
okkur til. Eina sem ég hef
orðið fyrir vonbrigðum með er
hráefnið, sem við erum hér að
eiga við, það er ekki gott. Ég
hefði varla trúað þvi að það
gæti verið svona vont.
— Af hverju stafar það?
— Framleiðslan er bara á
niðurleið hjá okkur, við erum
að dragast aftur úr i stað þess
að við vorum i fararbroddi á
þessu sviði. sj
Vilja
hækka
daggjöld-
in á vist-
heiimlum
borgar.
innar
Borgarráð hefur samþykkt
tiiiögu félagsmálastjóra Reykja-
vikur um hækkun daggjalda á
vistheimilum borgarinnar fyrir
börn.
Hér er ekki um dagvistunar-
stofnanir að ræða, heldur þau
sólarhringsheimili, sem borgin
rekur fyrir börn, þ.e. þrjú fjöl-
skylduheimili, vöggustofu
Thorvaldsensfélagsins og vist-
heimilið við Dalbraut.
Daggjöld á þessum heimilum
hafa verið óbreytt i mörg ár og i
fyrra samþykkti borgarráð lika
samhljóða að hækka þau, en var
ekki veitt leyfi til þess vegna
verðstöðvunarinnar.
Daggjöldin eru innheimt frá
tveim aðilum að þvi er Sveinn
Ragnarsson félagsmálastjóri
sagði Þjóðviljanum, aðstandend-
um barnanna og Félagsmála-
stofnun borgarinnar, þannig að i
rauninni er hér að hluta um að
ræða tilfærsiu á peningum, sem
koma þá til styrktar heimilunum,
svo þau verða ekki rekin með
alveg eins miklu halla.
Raunverulegur kostnaður við
heimilin hefur verið um 700
krónur á dag á barn, en
daggjöldin hafa verið 110 kr.
Þegar barn er tekið á eitthvert
þessara heimila fær heimilið
meðlagið með barninu og Félags-
málastofnunin greiðir svo það
sem á vantar.
Lagt var til að gjöldin hækkuðu
i 200 kr. á dag og það samþykkti
borgarráð, en siðan verður leitað
staðfestingar verðlagsyfirvalda.
Ráðskonuvandi
á Kirkjubæjar-
klaustri:
Hver á
að greiða
kaupið?
KIRKJUBÆJARKLAUSTRI.
Ráðskona við heimavistarskól-
ann á Kirkjubæjarklaustri hefur
ekki fengið kaup sitt greitt i 2 1/2
mánuð og virðist enginn vita
hvert kaup hennar skuli vera.
Hefur hún nú sagt upp störfum —
kannski fer það svo að það verður
að loka skólanum innan skamms,
sagði Jón Hjartarson skólastjóri i
stuttu spjalli um þetta mál I gær.
Svo virðist sem það vanti
samningsaðila fyrir starfsfólk i
mötuneytum skóla og hefur málið
einhversstaðar týnzt á leiðinni
milli ASÍ og menntamálaráðu-
neytis. Þá hefur það verið venja,
að laun ráðskvenna við heima-
vistarskóla eru greidd beint af
rikinu, en nú er uppi orðrómur
um að þessum greiðslum eigi að
koma yfir á sveitarfélög. Starfs-
stúlkur i mötuneyti þar eystra
hafa fengið laun úr sveitarsjóði
sem fyrr, en samt er enn ekki
vitað hve hátt það eiginlega á að
vera — er enn greitt eftir þvi sem
i fyrra gilti.
115 nemendur eru við heima-
vistarskólann á Klaustri.