Þjóðviljinn - 28.11.1972, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 28. nóvember 1972 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7.
bækur
Nú flæða barnabækur sem
aðrar bækur -i svo striðum
straumum út á markaðinn, að
ekkidugarannað en spara málæð-
ið um hverja og eina og spyrða fá-
einar saman, þvi margar berast
sem þyrfti að skrifa um — af einni
eða annarri ástæðu, Hér koma
fyrstu þrjár bækurnar úr bunkan-
um:
Kata litla og brúöuvagninn
höf.: Jens Sigsgaard
myndir: Arne Ungermann
þýð.: Stefán Júliusson
Bókaútgáfan Björk, 1972.
Sagan um Kötu litlu og brúðu-
vagn systur hennar er einföld og
ósköp indæl saga, snoturlega gerð
með einkar fallegum myndum
eftir listamanninn Árna Unger-
mann. Þýðingin er góð og próf-
arkir vel lesnar, ekki nema ein
bagaleg villa, þar sem nöfnum
systranna er ruglað saman (það
er ekkert blaðsiðutal i bókinni, en
mér taldist villan vera á bls. 6).
Kata litla er lifandi persóna og
vel gerð, en heimur hennar er
fremur óljós og yfirleitt hefð-
bundinn. Á mynd kemur fram, að
hún á heima i reisulegu þriggja
hæða húsi, fjölskyldan er sæmi-
lega stæð. Hún á systur, sem er
mjög lik þvi sem eldri systur eru
oft og einatt, elskuleg á köflum en
duttlungafull á milli og hefur þá
gaman af að sýna vald sitt. Vin-
urinn Eirikur leikur sér greini-
lega við stelpur án þess að gera
veður út af þvi, hann á bróður,
sem er bilstjóri.
Foreldrarnir, hlutverk þeirra
og hlutverkaleysi eru með mjög
venjubundnum hætti, engin upp-
reisn hér né rauðsokkastand.
Mamma er heima og mamma er
góð, bjargar öllu við, á myndinni
er hún með svuntu. Mömmur eru
oft með svuntur á myndum i
barnabókum. Ég þekki enga
konu, sem gengur lýieð svuntu
allan daginn.Pabbi kemur aldrei
fram sem persóna, ekkert er
minnzt á, hvar hann er þegar
ósköpin gerast með brúðuvagn-
inn, hvað hann gerir á daginn. Og
eitt enn i þessum dúr, Eirikur
sýnir bangsa sinum i búðar-
glugga þar sem eru björn, fill,
skip, flugvél og bill , Kata litla
lætur Pálu sina dást að brúðum
og ljómandi fallegri þvottavél!
Hrólfur á Bjarnarey
höf.: Peter Dan
isafoldarprentsmiðja 1972.
123. bls.
Hrólfur er danskur strákur,
uppi á vikingaöld, fæddur áður en
ísland byggðist, ef marka má ár-
töl. Á einum stað i sögunni (bls.
83) spáir gömul kona þvi að
Hrólfur eigi eftir að fara til lands
langt i norðri, ,,þar sem varla er
bjart á veturna og aldrei dimmt á
Frá styrktarfélagi
vangefinna
Gjafir færðar sjóði kvenna i
Styrktarfélagi vangefinna á s.l. -
ari:
Astrid Brekkan kr. 2.000,- Þ. B.
kr. 5.000.-, Þ. Ben. kr. 500,- S.Th.
kr. 500,-, G.M. kr. 500,-, G.S. kr.
500,- NN kr. 200,- NN kr. 5.000,-,
Óskar kr. 10.000,-, Helga
Jacobsen kr. 430,-.
Konurnar færa gefendum beztu
þakkir.
Silja Aðalsteinsdóttir
skrifar um barnabœkur
Hrólfur, Kata
og kötturinn
sumrin”. Einnig er minnzt á log-
andi jörð, svo að hér er að likind-
um átt við tsland. En spádómur-
inn kemur ekki fram i þessari
bók.
Sagan er eflaust i aðra röndina
hugsuð sem fræðslurit um þetta
timabil, lifnaðarhætti fólksins,
siði þess og trú. M.a. er löng frá-
sögn af ásatrú, tekin beint upp úr
Snorra-Eddu (bls. 87-101), um
sköpun heimsins, Ask og Emblu,
Óðin og aðra æsi. Frásögnin er
skemmtileg og fræðandi.
sem vonlegt er, en illa við barna
hæfi hvað málfar snertir. Annað-
hvort hefði þurft skýringar
neðanmáls ellegar að segja frá
þessu á eðlilegra máli.
i sögunni segir frá bræðrunum
Hrólfi og Patreki, vikingakon-
unginum Birni, föður þeirra,
mönnum hans og fjölskyldum
þeirra, daglegu lifi þeirra og
starfi á dönsku eyjunni Bjarnarey
um árið 820. Sagan er ekki við-
burðarik, enda sést aftan á kápu,
að þetta er bara upphafið á
sagnabálki um Hrólf, i næstu bók-
um koma væntanlega ævintýrin.
Frásögnin er nokkuð yfirlits-
kennd, farið heldur hratt yfir og
ónógu rými eytt i skýringar á
ýmsu, sem börn á okkar dögum
vita litið um. Til dæmis liggur
ekki i augum uppi, hvernig sú
torfa er reist úr velli, sem eið-
bræður geta báðir staðið undir, en
hefur þó báða enda fasta i jörðu.
Hvernig leit afl út, hverning var
belgurinn blásinn, hvernig eru
rúnir, hvað er bautasteinn, hvar
var bæli Ýmis meðan hvorki var
til land, sjór eða himinn? Myndir
eru engar i bókinni utan eitt
landabréf af Bjarnarey, hefði
annars verið brýn þörf fyrir
myndir til glöggvunar, og mörg
um áðurtalinna spurninga mætti
svara með teikningum.
islendingasögurnar gefa les-
anda þá hugmynd, að konur hafi
lika verið menn til forna. 1 bók-
inni um Hrólf á Bjarnarey er
tekið fram (bls. 18), að strákarnir
hafi litið gaman af að leika sér við
stelpur, og einn kappinn nær sér
niðri á skapmikilli eiginkonu
sinni með þvi að kaghýða hana i
augsýn hvers sem nærri er. Tekið
er fram, að áhorfendur hafi
skemmt sér prýðilega , og konan
þakkar manni sinum lyrir eftir
athölnina. segir, að þetta hefði
hann átt að gera fyrir löngu (bls.
64-65). Gunnar á Hliðarenda gaf
að visu Hallgerði, konu sinni,
kinnhest, en hún þakkaði fyrir sig
með öðrum ha>tti.
Málfar á bókinni er yfirleitt
gott en nokkuð fyrnt sums staðar.
Of margar prentvillur eru i bók-
inni. Þýðanda er ekki getið, það
er ósiður, sem gerir sitt til að
skipa barnabókum i hóp óvand-
aðra afþreyingarbóka.
Kötturinn meö höttinn
kemur aftur
liijf.: I)r. Seuss,
þýð.: l.oftur Guðmundsson.
Örn og Örlvgur, 1972, 63 bls.
Þá er hann kominn aftur kött-
urinn með höttinn röndótta, betur
gerður af hálfu þýðanda en i fyrra
og sjálfsagt til meira gagns fyrir
byrjendur i lestri, þvi þarna fer
allt stafrófið á kreik i kattaliki.
Systkinin, sem verða enn fyrir
barðinu á kettinum, eru alveg
jafn umvöndunarsöm og borg-
araleg og i fyrra, fá áfall við hvað
litið sem út af ber, og kötturinn er
jafnstriðinn. En stundum gæti
fullorðnum fundizt hugmyndaflug
dr. Seuss ganga út i öfgar, og þótt
svipbrigðin á persónunum séu oft
bráðskemmtileg, eru myndirnar
helzt til subbulega gerðar fyrir
minn smekk. En letrið er stór og
gott fyrir nýliða.
Silja Aðalsteinsdóttir.
„SKAUTASKUTA”
ÁRAUÐAYATNI
Þcir voru með þetta skemmtilega farartæki uppá Kauðavatni á dögun-
um og rcnndu sér þar eftir gljáandi ísnum á miklum hraða, hring eftir
hring og sigldu vel á þessari skautaskútu. (Ljósm. —S.dór)
M|bún/\ðarbankinn
Annar stærsti
viðskiptabanki á íslandi
veitir alla
innlenda bankaþjónustu:
SP ARI-INNLAN LAUN AREIKNING AR
VELTI-INNLÁN GÍRÓ-ÞJÓNUSTA
Varanleg
innlánsviðskipti
opna
leiðina
til lánsviðskipta
ÚTLÁN
INNHEIAATA
víxla og verðbréfa
GEYMSLUHÓLF
NÆTURHÓLF
SPARIBAUKAR
BUNAÐARBANKI
ÍSLANDS
5 útibú i Reykjavik
12 afgreiðslur úti á landi