Þjóðviljinn - 07.01.1973, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 07.01.1973, Blaðsíða 6
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 7. janúar 1973 NOÐVIUINN MALGAGN SÓSÍALISMA, VERKALÝÐSHREYFINGAR OG ÞJÓÐFRELSIS Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans Kramkvæmdastjóri: Kiður Bergmann Ritstjórar: Kjartan ólafsson Svavar Gestsson <á"b.) Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar: Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur). Askriftarverð kr. 225.00 á mánuði. Lausasöluverð kr. 15.00. Prentun: Blaðaprent h.f. AÐ HAFA EKKI JÖRÐ TIL AÐ GANGA Á Það er eins og Morgunblaðið hafi orðið fyrir vonbrigðum með að samningar um fiskverð skyldi takast á tilsettum tima, svo að ekki kemur til neinnar stöðvunar bátaflotans i byrjun vetrarvertiðar eins og löngum tiðkaðist meðan dáðlausir við- reisnarráðherrar fóru með stjórn sjávar- útvegsmála á Islandi. En Morgunblaðið virðist samt ekki vita i hvaða löppina það eigi að stiga og hefur þá allt á hornum sér. Stundum snýr samúðin öll að frysti- húsaeigendunum, sem segjast ekki græða nema litið 1% eftir þessa samninga um fiskverðið, en næsta dag er svo snúið við blaðinu og látið i veðri vaka að útgerðar- menn séu hörmulega leiknir og muni tapa 100-200 miljónum, þar sem fiskverðið hafi ekki hækkað nógu mikið. En úr þvi að Morgunblaðið telur að bæði frystihúsin og útgerðarmenn fái of litið i sinn hlut, — hvar átti þá að taka peningana? Sumt af skrifum blaðsins mætti skilja svo, að þarna hefði rikissjóður átt að hlaupa undir bagga með útgerðinni og frystihúsunum, en i þeim efnum er sam- ræmið hjá Morgunblaðsskrifurunum samt heldur ekki meira en svo, að þegar rikis- stjórnin léttir nokkrum tugum miljóna af útgerðinni, til að greiða fyrir þeim fisk- verðssamningum, sem nú hafa tekizt, þá er enn rekið upp gól i Morgunblaðinu i þessu tilefni og talað um ,,nýtt uppbóta- kerfi”. Fróðlegt væri nú að vita, hvernig Morg- unblaðið og Sjálfstæðisflokkurinn hefðu viljað leysa deiluna um fiskverðið. Ef marka á samúð þeirra með fátækum fiskverkendum, blönkum útgerðarmönn- um og hálf tómum rikissjóði, —þá er bara einn aðili eftir, sem hlýtur að hafa það of gott, — og það eru sjómennirnir. Auðvitað væri einfalt að ráða fram úr efnahags- vandamálum frystihúsaeigenda og út- gerðarmanna, ef núverandi rikisstjórn fetaði i fótspor viðreisnarherranna og rift- aði hlutaskiptasamningum sjómanna, en öllum er enn i fersku minni, hvernig rikis- stjórn Sjálfstæðisflokksins, með Alþýðu- flokksmann i sæti sjávarútvegsráðherra, réðist hvað eftir annað á aflahlut sjó- mannsins, svo að útgerðarmenn fengu æ meira i sinn hlut fyrirfram af óskiptum afla. Við lausn deilu um fiskverðið i janúar fyrir 5 árum var t.d. úrskurðað af odda- manni þáverandi rikisstjórnar að sjó- menn fengju aðeins einn þriðja af þeirri fiskverðshækkun, sem útgerðin fékk i sinn hlut. Og nú er Morgunblaðið alveg hætt að tala um Verðjöfnunarsjóðinn. Átti kannski að gripa til hans núna, ef leiðsögn Sjálf- stæðisflokksins um meðferð sjómanns- hlutarins hefði ekki dugað? Þetta er reyndar einn af þessum sjóð- um, sem Morgunblaðið hefur talið rikis- stjórnina vera búna að éta upp fyrir löngu, samanber allan hávaðann i sambandi við fyrri fiskverðsákvörðun i haust. En af þvi að Morgunblaðið virðist nú alveg búið að gleyma þessum ágæta sjóði, þá langar okkur til að minna lesendur þess á, að i Verðjöfnunarsjóði reyndust vera nú undir áramótin 1080 miljónir króna, en sú upp- hæð er nú hærri en nokkru sinni fyrr, og hefur meira en tvöfaldazt i tíð núverandi rikisstjórnar. Ekki er hins vegar ýkja langt siðan Morgunblaðið hafði orð á þvi að núverandi rikisstjórn væri eins og mel- ur i varasjóðum landsmanna og var þá vist einmitt með Verðjöfnunarsjóðinn i huga. Um fjölmiðla í Kína Ritstjórnarfulltrúar sendir í moldarvinnu Hvernig lizt mönnum á þá hugmynd að senda Andrés Björnsson útvarpsstjóra út á togara um eins árs skeið? Eða að þriðjungur ritstjórnar Moggans fengi að spreyta sig á vegagerð eða landbúnaðar- störfum með þeirri kvöð að stunda teóriulestur og sjálfsgagnrýni af alúð? A (lögum menningarbyltingar tóku veggblöð, Datsibao, að miklu leyti við af venjulegum fjölmiðlum. Nú munu þau að mestu úr sögunni. Þessar spurninar eru nú ekki eins fjarstæðukenndar og þær kunna að virðast,'þvi i Kina eru svona vinnu- og námsíerðir orðn- ar hluti af lifi mennta- og emb- ættismanna. Þetta skipulag komst á að aflokinni menningar- byltingu þar i landi. Allir starfs- menn fjölmiðla eru sendir út á land til að vinna með bændunum. Viðs vegar um Kina hefur verið komið á legg skólum sem hafa landbúnaðarstörf og hugmynda- fræðilegt nám á sinni stefnuskrá. Þangað hafa t.d. allir starfsmenn Dagblaðs alþýðunnar sem er aðalmálgagn kinverska kommúnistaflokksins verið send- ir i endurhæfingu, þriðjungur i senn. Þessi endurhæfing stendur að jafnaði i eitt ár en getur þó orð- ið lengri. Þetta gengur i hring þannig, að þeir sem fóru fyrstir fara nú bráðlega aftur. Það er þó ekki likamlega vinn- an sem er höfuðatriðið heldur hin fræðilega umskólun. ,,Ég afkasta auðvitað ekki á við starfsreyndan bónda” segir Pan Fei, sem starf- ar i ritstjórn blaðsins. ,,En ég íærði mikið af hinum fátæku smá öændum. Eftiraö hafa búið i borg i mörg ár var ég orðinn fáfróður um lif og hugsunarhátt sveita- fólksins. Það var mér þvi mjög gagnlegt að starfa með þvi — sér- staklega þar sem þettá er liður i baráttunni gegn skriffinnsku- valdinu”. 1 Kina er öll fjölmiðlun i hönd- um rikisvaldsins og þær fréttir og greinar sem birtast eru vandlega ritskoðaðar. Þess vegna er hver stafur i Dagblaði alþýðunnar rannsakaður ofan i kjölinn af diplómötum og erlendum fretta- riturum i Peking og af „Kina- fræðingum" um allan heim, þvi þar mætti e.t.v. finna vott um pólitiska stefnubreytingu. Kin- verjar hafa haldið öllu vandlega leyndu sem varðar áróðurs- og upplýsingamiðlun. Þar varð þó breyting á i október s.l. og allar gáttir opnuðust. Nýlega var sendinefnd frá norrænum fjölmiðlum á ferð i Kina. Hún heimsótti Dagblað al- þúðunnar. fréttastofuna Nýja Kina, sjónvarpsstöð Pekingborg- ar og hitti að máli blaöa- og út varpsmenn úti á landsbyggðinni. Þessi grein er afrakstur þeirrar ferðar. Þeir segja að útvarpið sé einna mikilvægasti liðurinn i fjölmiðl- unarkerfi landsins. Hátalarar eru úti um allt, á torgum kommún- anna, i fyrirtækjum, hótelum og járnbrautarlestum. Þeir glymja allan liðlangan daginn og er út- varpað jafnt þekktri tónlist (svo sem „Austrið er rautt”) sem mæltu máli. f hverju hinna 29 héraða Kina er útvarpsstöð sem senda út 2-3 dagskrár hver. Einn- ig eru sérstakar dagskrár fyrir þau 50 þjóðarbrot sem fyrirfinn- ast i Kina á þeirra eigin tungum. Útvarpið nær eyrum allra — einn- ig þeirra ólæsu. Sjónvarpið er skemmra á veg komið. Það eru að visu endur- varpsstöðvar i hverju héraði að Tibet undanskildu en viðtæki eru af skornum skammti — aðeins um 100.000 i öllu landinu. Þeim er flestum komið fyrir i samkomu- húsum ibúðarhverfa, kommúnum eða fyrirtækjum. Efnahagur kin- verskra fjölskyldna leyfir ekki kaup á svo dýrum tækjum. Dagblað alþýðunnar er lang- stærsta biaðið og það eina sem dreifist um allt land. Það er prentað samtimis i Peking og tiu öðrum borgum. Upplagið er 3,5 miljónir og þykir ekki stórt i 800 miljóna landi. En það er ekki á færi allra að lesa mál þar sem menn þurfa að kunna minnst 3000 leturtákn til að geta lesið dag- blað. Töiur um ólæsi liggja ekki á lausu en yfirvöld viðurkenna þó að mikill fjöldi eldra fólks hafi engrar skólagöngu notið. Dagblað alþýðunnar er mikil- vægasti vettvangur kommúnista* flokksins i pólitiskum efnum. Téður Pan Fei var sármóðgaður I yfir þeirri útlendu skoðun að allar mikilvægar greinar væru samdar i bækistöðvum miðstjórnar. ,,Við starfsmennirnir þekkjum póli- tiska stefnu flokksins og höfum daglega náið samstarf við ábyrga menn i miðstjórninni. En grein- arnar eru eftir okkur sjálfa” sagði hann Auk Dagblaðs alþýðunnar eru gefin út 1—2 blöð i hverju héraði. Samanlagt upplag þeirra mun vera rúmlega 20 miljónir. Norrænu blaðamennirnir reyndu að kaupa þau en það reyndist ekki leyfilegt og allar tilraunir þeirra til að fá að berja þau augum voru árangurslausar. Annar mikilvægur fjölmiðill er fréttastofan Nýja Kina. Hún er að sjálfsögöu rikisrekin og hefur fréttaritara i yfir 50 löndum auk aragrúa skrifstofa um allt Kina. Hún sér öllum blöðum, útvarps- og sjónvarpsstöðvum fyrir frétta- efni og myndum. Yfirmaðurinn Stsjú Mhu-tsji var nýkominn úr endurhæfingu er sendinefndina bar að garði og skýrði hann frá sinum pólitisku högum af mikilli hreinskilni. ,,Á árum menningar- byltingarinnar gekk fréttastofan i gegnum mikinn hreinsunareld. Ég hafði eins og aðrir menn i ábyrgðarstöðum gert mig sekan um vixlspor þar sem ég var undir áhrifum frá Liú Sjaó-sji (fyrrum forseta Kina). En i menningar- byltingunni var ég gagnrýndur mikið af alþýðunni og var mér til mikils gagns”. Fréttastofan gefur daglega út fjórblöðung sem inniheldur fréttir frá erlendum fréttastofum og túlkun þeirra á heimsviðburðum jafnt sem kinverskum veruleik, óritskoðað og án eigin útlagning- ar. Þessi pési er gefinn út i 6 miljóna upplagi og vekur þessi útbreiðsla-þá spurningu hvernig slikt sér hugsanlegt i landi þar sem öll fréttamiðlun lýtur forsjá rikisvaldsins. Tsjú svaraði þvi til að þetta væri dæmi um hve Kin- verjar væru ólikir öðrum komm- únistum. „Tilgangur okkar er að kynna fólki sjónarmið annarra þjóða og vikka sjóndeildarhring þess”. Þetta segir sina sögu um það hve kinverskir kommúnistar telja sig fasta i sessi. (ÞII tók saman eftir grein frá NTB) BÍLASKOÐUN & STILLING Skúlagötu 32 LJÖSASTILLIKGAR HJÚL ASTILLINGAR MÚTORSTILLINGAR Látið stilla i tima. 4 Fljót og örugg þjónusta. I 13-10 0

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.