Þjóðviljinn - 15.05.1973, Blaðsíða 15

Þriðjudagur 15. mai 1973 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 15
ÍSAL
Framhald af 1
Þjóðviljanum hefur borizt árs-
skýrsla Islenzka álfélagsins hf. —
ISALs — fyrir árið 1972 og er hún
á enskri tungu aö venju.
Framleiðslugeta ISALs hefði
getað mest verið um 50 þúsund
tonn af hrááli á árinu. Framleidd
voru 45,6 þúsund tonn af fljótandi
áli, en 45,5 þúsund tonn af storkn-
uðu áli, til jafnra helminga stang-
ir og plötur. Arið 1971 var fram-
leiðslugetan 44 þúsund tonn, en
framleiðslan var þá 41 þúsund
tonn af storknuðu hrááli.
Arið 1972 tókst að selja 55,4 þús-
und tonn (1971: 34 þús.), en raun-
verulega útflutt hráál nam 59,2
þúsund tonnum (1971: 16,7 þús.).
Birgðasöfnun hefur verið gifur-
leg undanfarin misseri af óseldu
en þó einkum óafgreiddu áli
vegna þrenginga á markaðinum.
Þrátt fyrir stóra einokunarhringa
i álframleiðslu er álmarkaður
auðvaldslandanna skipulagslaus,
og koma þvi öðru hverju offram-
leiðslukreppur. Við þessa offram-
leiðslukreppu hefur ISAL orðið
áþreifanlega vart að undanförnu,
en svo virðist sem nú sé aðeins
tekið að ganga á birgðir aftur.
Andvirði seldrar framleiðslu-
vöru frá ISAL nam á árinu 1972
2,4 miljörðum króna, 900 miljón-
um meira en 1971. Er þá búið að
draga frá 2,2% af brúttótekjum af
sölu á áli framleiddu i bræðslunni
og einnig 1,5% af sölureiknings-
verði alls áls sem afgreitt er frá
bræðslunni. Fer þetta hvort
tveggja beint til „móðurfélags-
ins”, ALUSUISSE.
1 árslok 1972 unnu 534 menn hjá
álbræðslunni i Straumsvik,
hundraði meira en um næstu ára-
mót áður. 426 voru verkamenn, en
108 manns i flokki skrifstofufólks.
Hafði þeim siðarnefndu fækkað
um 9 frá árinu áður.
A árinu 1972 tók ISAL 2 miljónir
dollara að láni hjá fjármálafyrir-
tækinu ALINTER, en árið áður
hefði ISAL fengið 16 miljónir hjá
sama fyrirtæki. Eru þetta um
1,700 miljónir islenzkra króna, en
ALINTER er — eins og ÍSAL — að
öllu leyti eign ALUSUISSE og
hefur aðsetur i hollenzkri nýlendu
i Suður-Ameríku.
Á árinu var lokið við þriðja á-
fanga bræðslunnar og 120 ker til
viðbótar tekin i notkun 27. október
1972. Þar með er hámarksaf-
kastageta orðin 77 þúsund tonn
hrááls á ári. Kostnaður við þriðja
áfanga er talinn hafa numið 20,6
miljónum dollara, einni og hálfri
miljón dollara undir kostnaðar-
áætlun. Inni i þessum kostnaðar-
tölum er 10% álag, en það skatt-
gjald gengur beint til ALUSU-
ISSE, sem þóknun fyrir þjónustu,
tækni og sérhæfða þekkingu við
hönnun og byggingu. Nemur það
tæpum 200 miljónum króna á
þriðja áfanga einum.
Hluti af stærri heild
Til viðbótar framansögðu um
hinar ýmsu tekjur sem ALUSU-
ISSE hefur af dótturfyrirtæki sinu
ISAL verður að taka það fram, að
hráefnin sem unnin eru i
Straumsvik munu öll koma frá
verksmiðjum i eigu ALUSUISSE,
og fyrirtæki á vegum hringsins
eru aðalkaupendur á framleiðslu-
vörum ISALs. Enda eru 95% af
hrááli, sem framleitt er i bræðsl-
um hringsins, fullunniö i öðrum
verksmiðjum hans.
Islendingum er með lögum
bannað að eiga hlutabréf i Is-
lenzka álfélaginu hf., en i stjórn
þess sitja ásamt tveim Svisslend-
ingum 5 íslendingar, þeir Halldór
H. Jónsson arkitekt, Gunnar J.
Friðriksson iðnrekandi og Sigurð-
ur Halldórsson verkfræðingur til-
nefndir af ALUSUISSE og Ingi R.
Helgason lögfræðingur og Kjart-
an Jóhannsson verkfræðingur til-
nefndir af rikisstjórninni.
12% aröur er illa gengur
Þjóðviljanum hafa einnig borizt
yfirlit yfir rekstur ALUSUISSE
frá sl. ári. Nettðhagnaður móður-
félagsins og 72ja dótturfélaga,
sem ALUSUISSE á að meira en
helmingi, nam 52 miljónum
franka, 1,3 miljarði króna. Starfs-
menn voru 24 þúsund, en þrir
fjórðu starfseminnar fer fram ut-
an Svisslands. ALUSUISSE á
hlut i 53 öðrum félögum en þeim
framangreindu. Arðgreiðslur
ALUSUISSE námu 12% á hlutafé,
sama og árið áður, en þær höfðu
verið i 18% þar á undan.
Álbræðslur i auðvaldsheimin-
um gengu i fyrra til jafnaðar með
85% afköstum, en hjá ALUSU-
ISSE með 76% afköstum, og nam
framleiðslan á hrááli hjá hringn-
um 362 þús. tonnum.
Emanuel Meyer stjórnarfor-
maður og aðalframkvæmdastjóri
ALUSUISSE sagði i ávarpi á árs-
fundi hringsins i vor, að árið 1972
hafi verið sérstakt erfiöleikaár i
sögu áframleiðslunnar. Um
reksturinn i Straumsvik sagði
hann þetta:
,,Við erum ánægðir með
bræðsluna okkar á Islandij en
hnuggnir yfir tekjum hennar.
Hvað snertir hugsanlega stækkun
i framtiðinni erum við að hugsa
um samlag með islenzku rikis-
stjórninni. Bræðslan i Straumsvik
veitir fjölda flóttamanna frá
Vestmannaeyjum atvinnu. . .”.
hj—
Akstursstefna
Framhald af bls. 4.
sérstaklega blindgötur svo
sem bæjarstjórn Kópavogs
hefur gert til mikillar fyrir-
myndar. I framhaldi af þessu
ætti að endurskoða, hvort ekki
ætti að færa hámarkshraða
upp til samræmis við aksturs-
venjur alls þorra fólks á
venjulegum umferðargötum
og þá jafnframt að bæta eftir-
lit með þvi að ekki sé farið yfir
hámarkshraða.
Þakkir eru færðar borgaryf-
irvöldum fyrir að nú klæðast
gatnagerðarmenn litklæðum
við vinnu sina og eru greini-
lega sýnilegir ökumönnum
þótt i slæmu skyggni og
dimmviðri sé, en samþykktir
um úrbætur i þessum efnum
hafa verið gerðar á fyrri aðal-
fundum Reykjavikurdeildar
BFO. 1 framhaldi af þessu
þyrfti að stuðla að breytingu á
fatnaði löggæzlumanna við
umferðarstjórn, en þá er oft
mjög erfitt að sjá, svart-
klædda á miðri akbrautinni
við þau störf.
Fundurinn skorar á borgar-
yfirvöld að stórauka framlag
til Umferðarráðs, enda verði
að telja þvi fé mjög vel varið,
sem þangað er beint.
Umferðarráði er og þakkað
það átak, sem gert hefur verið
til að fá ökumenn til að aka
með ökuljósum i slæmu
skyggni, en samþykktir um
úrbætur i þessum efnum hafa
verið gerðar á fyrri aðalfund-
um Reykjavikurdeildar BFÖ.
Aðalfundur Reykjavikur-
deildar Bindindisfélags öku-
manna haldinn 29. marz 1973
beinir þeirri áskorun til veit-
ingamanna, að þeir framfylgi
10. mgr. 26. gr. umferðarlaga,
þar sem segir: „Þegar maður
hefur neytt áfengis á opinber-
um veitingastað og veitinga-
maður eða þjónar hans vita,
eða hafa ástæðu til að ætla, að
hann muni verða brotlegur við
framangreind ákvæði, ber
þeim að gera það sem unnt er
til að hindra brotið, þar á með-
al aö gera lögreglunni við-
vart.”
Aðalfundur Reykjavikur-
deildar BFO haldinn 29. marz
1973 samþykkir að beina þvi til
Borgaryfirvalda að nú þegar
verði skipuð nefnd til þess að
rannsaka, aö hve miklu leyti
nagladekk, salt og þungar bif-
reiðir eiga þátt i skemmdum
gatna borgarinnar og verði
BFÖ gefinn kostur á þvi að til-
nefna mann i nefnd þessa.
Aðalfundur Reykjavikur-
deildar BFÖ 1973 vill beina
þeim tilmælum til ráðamanna
sjónvarps að stóraukin verði
öll fræðsla i sjónvarpinu um
umferö og umferðarmál til
dæmis með þvi að sýna
fræðslumyndir um skaðsemi
áfengis i sambandi við alla
umferð.”
Slökkviliðsm.
Framhald af bls. 3.
1 stjórn sambandsins voru
kosnir eftirtaldir menn. Guð-
mundur Haraldsson form. Sigur-
jón Kristjánsson varaform. Böðv-
ar Amundason gjaldk. Armann
Pétursson ritari. Guðmundur
Jörundsson f jármálaritari.
Hreggviður Guðgeirsson með-
stjórnandi Bjarni Eyvindsson
meðstjórnandi, Þórhallur Dan
Kristjánsson varam. Magnús
Guðmundsson varam.
Steinar
Framhald á bls. 10.
25. minútu, það næsta á 40
minútu og þannig var staðan i
leikhléi að IBK hafði skorað 2
mörk.
Þriðja markið skoraði svo
Steinar á 53. minútu og er það
með glæsilegustu mörkum sem
gerast. Hann sneri baki að
markinu, lyfti boltanum upp og
klippti hann svo aftur fyrir sig i
blá hornið. Eitt af þessum
mörkum sem maður sér einu
sinni eða tvisvar á hverju
keppnistimabili.
Fjórða markið skoraði svo
Steinar úr vitaspyrnu á 61.
minútu, en Dýri miðvörður FH
braut gróflega á Steinari innan
vitateigs. Fimmta og siðasta
markið skoraði svo Steinar á 87.
minútu eftir að ólafur Júliusson
hafði skotið að marki en boltinn
hrokkið aftur út i teiginn til
Steinars sem var ekki lengi að
afgreiða hann i netið.
Það fer ekkert á milli mála að
IBK-liðið hefur sjaldan eða
aldrei verið betra en núna og
með Steinar i þessu markastuði,
Ástráð, Einar og Guðna eins
og kletta i vörninni og Grétar
Magnússon með allan sinn
óskapar dugnað verður
IBK-liðið ill sigrandi i sumar,
haldist þetta form á liðinu. Að
visu var mótspyrnan að þessu
sinni ósköp litil en það er sama,
IBK-liðið hefur sýnt það i vor að
það hefur vart verið sterkara
fyrr.
FH-liðið virðist svipað skárri
liðunum i 2. deild að styrkleika
eins og Haukum, Armanni og
fleiri liðum. Manni býður i grun
að ef liðsmenn gætu svolitið
stillt skap sitt og hugsað meira
um boltann en manninn þá gæti
það leikið sæmilega knatt-
spyrnu. 1 þessum leik sýndu
margir leikmenn þess hreinan
ruddaskap þegar stór tap blasti
við og hugsuðu þá alltaf meira
um manninn en boltann. Þetta
er ljóður á hvaða liði sem er.
Innanum i FH-liðinu eru leiknir
•einstaklingar sem geta náð
langt ef þeir hætta þessari leik-
aðferð.
Svíar
Framhald af bls. 6.
fært landhelgi sina út i 200 mil-
ur).”
Hann bætir þvi við að Natórikin
og þá sérstaklega Bandarikin ótt-
ist að islenzka stjórnin noti það
sem siðasta tromp að reka
bandariska herinn úr landi ef
ekkert annað dugi til að knésetja
Breta.
Lokaorð forystugreinarinnar
fjalla um stöðuna i innanrikismál
um á Islandi. Þar segir að stjórn
sú sem nú er við völd hafi unnið
siðustu kosningar á þvi að lofa
kjósendum 50 milna fiskveiðilög-
sögu. „Sviki einhver af þeim
þrem flokkum sem aðild éiga að
stjórninni þetta kosningaloforö
hafi það að öllum likindum i för
með sér ekki aðeins fall stjórnar-
innar heldur einnig alvarlega
kreppu fyrir þann eða þá flokka
sem gera sig seka að svikunum.”
Bróðir okkar,
GUÐJÓN JÓNSSON
Lindargötu 62,
andaöist 13. maí að heimili sinu.
ALFHEIÐUR JÓNA JÓNSDÓTTIR
HALLURJÓNSSON
V eiðiþ j óf um
fjölgar
Bæði v-þýzkum og brezkum
landhelgisbrjótum hefur fjölgað
innan fiskveiðimarkanna frá þvi
siðasta talning var gerð af Land-
helgisgæzlunni.
V-þýzku togararnir halda sig
aðallega við Suð-austurland og
hefur f jölgað verulega frá siðustu
talningu og eru nú um 20.
Brezku togararnir eru nær ein-
göngu á friðaða svæðinu út af
Norð-Austurlandi eða á leiðinni
þangað. Þeim hefur einnig fjölg-
að frá siðustu talningu og eru nú
46 brezkir togarar innan mark-
anna. Svo virðist sem brezkir tog-
arar hafi bundizt samtökum um
að veiða á friðaða svæðinu út af
NA-landi. Er þetta mjög gróft til-
tæki og hrein ranyrkja þvi að á
svæðinu eru mjög mikilvægar
uppeldisstöðvar fisks. Samtals
eru þvi 66 landhelgisbrjótar innan
markanna. Flestir togaranna hifa
strax inn veiðarfærin þegar varð-
skipin nálgast þá, og eru þvi ekki
allir að veiðum.
Þá sá gæzlan i fyrsta skipti
rússneskt skip innan markanna.
Var það dráttarbáturinn
Vladimir, sem lét reka um 15 sjó-
milur undan landi við Ingólfs-
höfða. —úþ
B j arna-menn
ekki ákveðnir
Eins og kunnugt er hefur B jarni
Guðnason lýst nokkurri velþókn-
un á tilnefningu fyrrverandi
flokksbræðra sinna á Birni Jóns-
syni sem ráðherra i stað Hanni-
bals Valdimarssonar.
Akvörðun um endanleg við-
brögð Bjarnaarms SFV verða
tekin á fundi stjórnmálanefndar
Reykjavikurfélagsins, en ekki
hafði verið ákveðið i gær hvenær
sá fundur skyldi haldinn.
Lagerstaerðir miðað við múrop:
Haeð: 210 sm x breidd: 240 sm
210 ' x - 270 sm
Adrar stærðir smlðddör eftir beiðni.
GLUGGASMIDJAN
Siðumúla 12 • ími 38220
Hverfafundir
Alþýðubandalagsins
í Reykjavík
Alþýðubandalagið i Reykja-
vik minnir á hverfafundina,
sem verið er aö halda fyrir hin
ýmsu borgarhverfi.
Á dagskrá fundanna er starf
og skipulag Alþýðubandalags-
ins i Reykjavik og Þjóðviljinn.
Fulltrúar frá stjórn Alþýðu-
bandalagsins i Reykjavik og
frá Þjóðviljanum koma á alla
fundina. Fundirnir hefjast
allir klukkan 8:30.
Næstu fundir eru þessir:
Þriðjudagskvöld, 15. mai,i
Kaffiteriu Glæsibæjar við
Suðurlandsbraut fyrir kjör-
hveri'i Langholtsskóla og
Árbæjarskóla.
Þriðjudagskvöld, 15. mai, að
Grettisgötu 3 fyrir kjörhverfi
Melaskóla og Miðbæjarskóla.
Fyrir kjörhvcrfi Langholtsskóla og Arbæjarskóla, þriðjudagskvöld, 15. mai, I Kaffiteriunni Glæsibæ
við Suðurlandsbraut.
flf f 1
■ . i-ii
■ ■■■■■■■■■*■■>/* > ■ ® ® *in
I Ht ■ \ * 1. ? * * |
Melaskólinn — Miðbæjarskólinn. Hverfafundur 15. mai. kl. 8.30
Félagar, mætið vel og takið með ykkur stuðningsmenn; átaka er þörf.
Stjórn Alþýðubandalagsins í Reykjavík.