Þjóðviljinn - 24.05.1973, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 24. mal 1973 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 15
Hannes
Framhald af 5. siöu.
hvers samningsaöila fyrir sig.
Þaö segir sina sögu, aö varnar-
liðið var aðgerðarlaust á timabil-
inu 1958-1961 þrátt fyrir ofbeldi
brezka flotans þá innan islenzkr-
ar landhelgi, árásir á islenzk
varðskip og handtöku varðskips-
manna. Undirstrikar það enn á
ný, að varnarliðið á Islandi taldi
sig þá ekki vera hér fyrst og
fremst til varnar tslandi, islenzku
sjálfstæði og fullveldi, islenzkum
hagsmunum. Menn spyrja þvi
eðlilega, til hvers gagns er liðið
fyrir okkur, ef það vill ekki verja
okkur gegn riki, sem hótar og
sýnir okkur ofbeldi, heldur aðeins
gegn rikjum, sem ekki troða við
okkur illsakir og hóta okkur ekki
ofbeldi?
Sú staðreynd blasir ennfremur
við okkur, að þrátt fyrir varnar-
samninginn og varðstöðina i
Keflavik er allt Austurland óvar-
ið, allt Norðurland er óvarið,
Vestfirðir og Vesturland eru
óvarin og allt Suðurland er óvarið
að undanteknum Keflavikurflug-
velli. Með öðrum orðum, það er
enginn varnaraðstaða á yfirgnæf-
andi meirihluta landssvæðis Is-
lands. Undirstrikar þessi stað-
reynd betur en nokkuð annað, að
menn reikna ekki með raunveru-
legri árásarhættu á ísland.
Þetta er nauðsynlegt að horfast
i augu við, þegar sjálfstæðis- og
öryggismál íslands eru skoðuð, af
þvi að við verðum að gera okkur
grein fyrir þvi, að hve miklu leyti
islenzk utanrikisstefna og utan-
rikisþjónusta geta, á grundvelli
vinsamlegrar sambúðar við alla,
tryggt sjálfstæði okkar og öryggi,
og að hve miklu leyti sjálfstæðis-
og öryggisaðstaðan breytist til
batnaðar eða til hins verra fyrir
okkur með tilkomu erlends hers i
landinu.
Ef varnarliðið á Kefiavik er
ekki hér til varnar sjálfstæði og
fullveldi Islands heldur til þess að
vera eftirlitsstöð i öryggiskerfi
Bandarikjanna og Atlanzhafs-
bandalagsins, þá er rétt að horf-
ast i augu við þá staðreynd en láta
ekki blekkja sig til margvislegra
fórna og framlaga á fölskum for-
sendum.
Hvers eðlis?
Eðli varnarstöðvarinnar á
Keflavik og uppbygging hennar
undirstrikar mjög greinilega, að
hún er fyrst og fremst viðvörun-
ar- og eftirlitsstöð til öryggis fyrir
Bandarikin og Natorikin en ekki
vegna bráðrar árásarhættu á Is-
land. Þetta sést mjög greinilega,
þegar litið er á samsetningu hins
Bandariska herliðs á fslandi.
Margvislegar opinberar upp-
lýsingar liggja fyrir um fjölda
varnarliðsmanna og samsetningu
Keflavikurliðsins. Þannig átti t.d.
Árni Gunnarsson, fréttamaður
hljóðvarps, itarlegt viðtal við Pál
Asgeirs Tryggvason, deildar-
stjóra varnarmáladeildar, um
stöðina, þar sem Páll skýrði frá
öllum meginatriðum i sambandi
við liðið. Jökull Jakobsson byggði
útvarpsþátt um stöðina á viðtöl-
um við varnarliðsmenn sjálfa og
yfirmenn þess, og fram fór ekki
alls fyrir löngu kynning á stöðinni
i sjónvarpinu. Af öllu þessu liggur
opinberlega ljóst fyrir, að i
varnarstöðinni i Keflavik eru um
það bil 3300 ameriskir hermenn.
Meginhluti þeirra, eða 2100, eru i
ameriska flotanum.
í flughernum eru liðlega 400
manns, sem ráða aðeins 34 flug-
vélum, þar af eru 14 orrustuflug-
vélar, 9 njósnaflugvéiar, 3 Locket
Electra radarflugvélar, 3
Hercules björgunarvélar, 2 Heli-
coptervélar og 3 DC-3 flutnings-
vélar.
Aðeins um 130 manns úr land-
gönguliði flotans eru þjálfaðir til
vigaferla auk þeirra orrustuflug-
manna, sem stjórna 14 Delta
Gagger orrustuflugvélum.
A hinn bóginn er meginhluti
starfseminnar bundinn við eft-
irlitsflugið, radarstöðvarnar i
Sandgerði og á Hornafirði, könn-
unarflugvélarnar og ýmiss konar
þjónustustarfsemi, sem hlaðizt
hefur upp i kringum þetta lið
samkvæmt Parkinsonlögmáli, en
loranstöðin er rekin af tslending-
um, fyrir reikning varnarliðsins
samkvæmt sérstökum samningi
póst- og símamálastjórnarinnar
þar að lútandi.
Það er tiltölulega auðvelt
fyrir hvern meðalgreindan mann
með lágmarksþekkingu á utan-
rikis- og öryggismálum að sjá, að
þetta lið er ekki svo mikilvægt
fyrir varnir Islands, að það mætti
ekki missa sig án þess að öryggi
rikisins væri teflt i meiri hættu. 1
raun og veru sýnir samsetning
liðsins, staðsetning þess á einum
útkjálka landsins og varnarleysi
meginþorra landssvæðis íslands,
að öryggismáium tslands væri i
raun og veru eins vel komið, frá
islenzku sjónarmiði séð, þótt fáni
Atlanzhafsbandalagsins einn
blakti að húni i Keflavikurstöð-
inni, en þar væru engir erlendir
dátar.**
Eins og fram kemur er blaða-
fulltrúinn hér þeirrar skoðunar að
herinn eigi að fara, hann þjóni
engum tilgangi, en hann telur að
við eigum að vera áfram i NATO.
Siðin fjallaði Hannes um það
hvort brottvisun bandariska
hersins frá íslandi sýndi óvild i
garð Bandarikjanna. Hann sagði:
Ekki fjandsamleg
afstaða
„Einstaka sinnum verður þess
vart, að einn og einn maður virð-
ist haldá að litið verði á það sem
fjandsamlega afstöðu til Banda-
rikjanna og NATO, ef við látum
herinn fara.
Þetta er mikill misskilningur.
NATO veit fullvel, að grund-
völlur aðildar okkar að bandalag-
inu er sá, að hér sé ekki erlendur
her á friðartimum. Þessa yfirlýs-
ingu gáfu Bandarlkjamenn fyrir
hönd bandalagsins við inngöngu
okkar i það. Þar að auki höfum
við orð William Rogers utan-
rikisráðherra Bandarikjanna
fyrir þvi, frá þvi að hann kom
hingað til tslands I byrjun mai-
mánaðar 1972, og gaf þá meðal
annars þá yfirlýsingu á frétta-
mannafundi, að hann hefði árétt-
að við islenzku rikisstjórnina, að
það væri grundvallarstefna
Bandarikjanna að hafa ekki
bandariskan her I þeim rikjum,
þar sem viðkomandi rikisstjórnir
óskuðu ekki eftir honum.
NATO og Bandarikjamenn vita
fullvel, að það er yfirlýst stefna
allra islenzkra stjórnmálaflokka,
að hér skuli ekki vera her á
friðartimum, og þeim er vafa-
laust kunnugt um stefnu rikis-
stjórnarinnar I málinu. Ósk um
brottför hersins og herlaust ts-
land á friðartímum kemur þvi
engum á óvart, sizt af öllu banda-
mönnum okkar i Atlanzhafs-
bandalaginu, sem vita að þetta er
stefna Islands og hefur verið frá
upphafi aðildar okkar.’*
t lok erindis sins lagði blaða-
fulltrúinn áherzlu á þá megin-
niðurstöðu ,,að varnarstöðin er
hér ekki til varnar islenzku sjálf-
stæði og fullveldi, heldur af eigin-
gjörnum hagsmunaástæðum ann-
arra, þ.e. hér er um að ræða við-
vörunar-, eftirlits- og varnarstöð
fyrir Bandarikin fyrst og
fremst”
Nixon
Framhald af bls. 16.
starfsmönnum Hvita hússins,
John Caulfield, sagði öldunga-
deildarnefndinni,sem hefur rann-
sókn málsins með höndum, að
John Dean, þáverandi lögfræði-
ráðunautur Nixons, hefði lofað
sakborningum i Watergate -
málinu náðun ef þeir þegðu og
kæmu ekki upp um aðra skugga-
lega náunga. En boð um þetta
hafi Dean sagt að kæmu frá
„æðstu aðilum”. Caulfield kvaðst
telja að þetta þýddi ,,að minnsta
kosti Ehrlichman”, sem var
nánasti ráðunautur Nixons i
innanlandsmálum.
Ráðstefna
Framhald af bls. 11.
haldin hér á landi og er ein af
mörgum þörfum nýjungum sem
íþróttakennarafélag Islands hef-
ur tekið upp á undanförnum ár-
um, en mikiðog blómlegt lif hefur
verið i þvi félagi nú um 2ja ára
skeið.
Ráðstefnan er öllu áhugafólki
um iþróttir opin. Hún hefst eins
og áður segir á laugardag og lýk-
ur á sunnudagskvöld.
Bæjarpóstur
Framhald af bls. 7.
Ofbeldisinnrás Brezka NATÓ-
flotans hefur sýnt okkur enn skýr-
ar en áður að NATÓ er ekki stofn-
sett til að vernda smáþjóðir gegn
yfirgangi stórvelda. Þvert á móti
hefur komið glögglega i ljós að
bandalagið er ekkert annað en
hagsmunasamtök eða frimúrara-
regla stórvelda, stofnað i þeim
tilgangi einum að auðvelda þeim
arðrán og yfirgang gagnvart
þjóðum heimsins.
En þessir herramenn láta sér
ekki nægja að sýna öðrum þjóð-
um yfirgang og ofbeldi. Upp-
ljóstranirnar i Water-
gate-hneykslinu hafa sýnt fram á
hvaða merkingu Nixon leggur i
ginnheilög slagorð borgarastétt-
arinnar eins og lýðræði og frjáls-
ar kosningar. Og i kosningunum
i vetur I Frakklandi varð fóst-
bróðir hans, Pompidou, einnig
uppvis að ýmsum miður lýð-
ræðislegum aðferðum i kosninga-
baráttunni. Báðir hafa þessir
menn staðið og standa enn fyrir
stórkostlegum aðgerðum sem
miða að eyöingu mannlifs og ann-
ars llfs á jörðunni og báðir verjá
þeir þær með tilvisunum til
„öryggis rikisins” (les: aukinn
yfirgang og arðrán).
Við verðum að mótmæla heim-
sókn sprengjumeistaranna af öll-
um okkar krafti og i þeim mót-
mælum verður að risa hæst kraf-
an um úrsögn tslands úr hags-
munasamtökum hinnar alþjóð-
legu borgarastéttar — NATÓ.
Pétur
Ofbeldi
Framhald af bls. 7.
Stúdentaráð
A fundi stjórnar Stúdentaráðs
Háskóla tslands (SHt) var sam-
þykkt að mótmæla harðlega hinni
svívirðilegu árás Breta á sjálf-
stæði islenzku þjóðarinnar. Vert
er að hafa i huga að þessi árás
kemur frá einni bandalagsþjóð
okkar i NATO og undristrikar
þetta enn frekar fánýti þess að
tengjast svokölluðu varnarsam-
starfi við þjóð, sem notar minni
háttar efnahagslega hagsmuni
sina sem átyllu þess að ráðast
með ofbeldi gegn vopnlausri smá-
þjóð.
Stjórn SHt undirstrikar þvi
fyrri stefnu sina. — Herinn burt —
Island úr NATO.
Iðnrekendur
Stjórn Félags islenzkra iönrek-
enda ákvað á fundi i gær, að
mælast til þess við félagsmenn
sina, að vinnu verði hætt klukkan
16 á morgun, þar sem þvi verður
við komið, til aö starfsfólki gefist
kostur á að taka þátt i útifundi
klukkan 17, til að sýna samhug
landsmanna allra i landhelgis-
málinu.
Stjórn félagsins fagnar þeirri
einingu, sem náðst hefur um að
standa fast saman gegn aðför
þeirri, sem gerð hefur verið, með
hervaldi, gegn lögmætum
ákvörðunum tslendinga um yfir-
ráðarétt yfir eigin auðlindum.
Æskulýðssambandið
Stjórn Æskulýðssambands
tslands samþykkti á fundi sinum
þ. 23/5 '73 eftirfarandi ályktun:
tslendingar eiga nú i harðri
baráttu um yfirráð yfir helztu
auðlindum sinum.
Með þvi að tryggja sér þessar
auðlindir eru þeir að styrkja
sjálfstæði landsins og bæta lifs-
afkomu þjóðarinnar. Sagan
kennir okkur, að baráttan um
efnahagslega sjálfsákvörðun er
sjaldnast átakalaus, og þvi mátti
frá upphafi gera ráð fyrir að
gömlu nýlenduveldin létu vopnin
tala fyrr eða siðar.
Innrás Breta i islenzka land-
helgi var þvi fremur spurning um
tima en aðferð.
tslenzka þjóðin ris öndverð
gegn ofbeldi þessu og ver sig með
samstöðu i stað vopna.
Ljóst er að Bretar framkvæma
þessa árás i trausti þess, að
Atlanzhafsbandalagið sé til þess
stofnað að tryggja stórveldum og
auðstéttum yfirráð yfir
auðlindum heimsins, og að NATO
muni þvi ekkert aðhafast Islend-
ingum til hjálpar.
Af þessu sést að tslendingum er
engin vörn i bandariskum her-
stöðvum né heldur veru sinni i
NATÓ. Fremur má segja að það
hernaðarástand, sem nú rikir á
miðunum við strendur landsins,
sé gert með vitund NATó, eins og
fréttir bera með sér.
Þvi krefjumst við þess, að
bandariska herstöðin á Miðnes-
heiði verði lögð niður og tsland
segi sig tafarlaust úr NATO.
Einnig áteljum við, að helztu
oddvitar árásarstefnu og efna-
halslegrar yfirdrottnunar fái hér
húsaskjól undir þessum kringum-
stæðum.
Einvigi
Framhald af bls. 11.
400 m. hlaup
100 m. hl. telpna
1000 m. hlaup,
og að lokum má nefna 200 m.
hlaup pilta, en þar eru 12 kepp-
endur skráðir til leiks.
Alit bezta frjálsiþróttafólk okk-
ar verður meðal keppenda, þann-
ig að þarna verður án efa um
jafna og skemmtilega keppni að
ræða.
Keflavikurfundur
Framhald af bls. 3.
neyðarástand rikir nú i húsnæðis-
málum tslendinga sjálfra á Suð-
urnesjum og á Stór-Reykjavfkur-
svæðinu öllu, þar sem hermenn
eru búsettir I hundraðatali.
Fundurinn minnir á samþykkt
bæjarstjórnar Keflavikur frá 25.
jan. s.l„ þar sem skorað er á
varnarmáladeild utanrikisráðu-
neytisins, að hún hlutist til um að
varnarliðið rými húsnæði I Kefla-
vlk.
A þvi hefur engin framkvæmd
orðið ennþá, svo viðunandi sé.
Þess vegna er þeirri áskorun
beint til rikisstjórnarinnar, að
hún nú þegar hefjist handa hvað
þetta varðar.
PRAG 23/5 — Norski iðnaðar-
ráðherrann Ola Sjak Bræk er
nú i heimsókn i Tékkóslóvakiu
og er það i frásögur fært að
hann hafi litið inn i norska
fiskbúð i Prag i dag.
Fiskur og fiskafurðir eru 45%
af útflutningi Norðmanna til
Tékkóslóvakiu.
Humar:
325 kr. kílóið
Verðlagsráð sjávarútvegsins
hefur ákveðið eftirfarandi lág-
marksverð á ferskum og slitnum
humri á humarvertið 1973.
1. flokkur, óbrotinn humarhali,
25gr.ogyfir,hvertkg. kr. 325.00.
2. flokkur, óbrotinn humarhali,
10 gr. að 25 gr og brotinn humar-
hali, 10 gr. og yfir, hvert kg .. kr.
156.00.
Verðflokkun byggist á gæða-
flokkun Fiskmats rikisins.
Verðið er miðað við, að seljandi
afhendi humarinn á flutningstæki
við hlið veiðiskips.
Samkomulag varð I Verðlags-
ráðinu um verðákvörðun þessa.
Hestamenn
stela hverjir
frá öðrum
Hestamenn virðast nú vera
farnir að stela hver frá öðrum I
rikum mæii, gengur svo langt að
stolið hefur verið hálfum
hrossaskítshaug!
Mjög mikiðhefur verið um inn-
brot i hesthús að undanförnu að
sögn rannsóknarlögreglunnar.
Meðal þess sem stolið hefur verið
eru ýmiss konar tól sem notuð eru
við hestamennsku. Má þar nefna
notaðar skeifur, naglbita, hóf-
fjaðrir, hófjárn og meitla. Þá var
á einum stað stolið nokkrum
böggum af vélbundnu heyi, og á
öðrum stað voru beizli sem héngu
uppi tekin traustataki.
Þá voru múlbönd tekin út úr
hrossum i einu húsanna, og Black
og Decker setti stolið annars
staðar frá. Einnig hefur verið
stolið stjörnulyklasetti úr einu
hesthúsanna.
Biður rannsóknarlögreglan fólk
að láta vita ef eitthvað af slikum
munum er boðið þvi til kaups.
Þá gerðist það við eitt hesthús-
ið, að myndarlegum hrossaskits-
haug, sem nota átti til túnáburð-
ar, hafði verið stolið til hálfs. Eru
þvi hrossaskitsþjófar búnir að
hazla sér hér völl. — úþ
FÉ
Konur í Styrktarfélagi
vangefinna
Fundur verður fimmtudaginn
24. mai kl. 8.30 i Bjarkarási,
Stjörnugróf 9.
Dagskrá: féiagsmál. Kosið
verður i nefndir og rætt um
vetrarstarfið. Fjáröflunar-
nefndin selur fatnað og annað
á ótrúlega lágu verði, frá 10-
400 kr.
Stjórnin
Ferðafélagsferðir
25/5. Þórsmerkurferð.
Sunnudagsferðir 27/5.
Kl. 9.30 Krisuvikurberg
(fuglaskoöun).
Kl. 13 Húshólmi — Mælifell.
Verð 500 krónur.
Ferðafélag Islands
Oidugötu 3,
simar 19533 og iuso
Móðursystir min
INGIBJÖRG GUÐMUNDSDÓTTIR
Meðalholti 4,
andaðist I Landakotsspitaianum að kvöldi dags 22. mal.
Fyrir hönd aðstandenda,
Sigriður Arnlaugsdóttir
Við þökkum hlýhug og vinsemd við andlát og útför
JÓNASAR THORSTENSEN
frá Þingvöllum
Asta Thorstensen
Gunnar Reynir Sveinsson
| ÚTBOÐ
Tilboð óskast um sölu á 16.500 metrum af stálpípum af
ýmsum stærðum og gerðum fyrir Hitaveitu Reykjavíkur.
Otboðsgögn eru afhent i skrifstofu vorri.
Tilboðin verða opnuð á sama stað miðvikudaginn 13. júni
n.k. kl. 11.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 — Sími 25800