Þjóðviljinn - 26.05.1974, Blaðsíða 18

18 SÍÐA — ÞJOÐVILJINN Sunnudagur 26. mai 1974.
LEIF
NORMAN
ROSSE
GULL-
HANINN
á skauta,en pilsiö er orðiö of stutt.
Já, ég veit auðvitað að dóttir yðar
fer ekki á skauta, en hún getur
notað hana spari. Þér eruð svo
myndarleg i höndunum, þér getið
sikkað hana eða aukið i hana ef
þörf krefur.
Og móðirin þakkar innilega og
segir að Charlotta sé byrjuð i
vinnu, hún sé búðarstúlka og
standi sig vel. Hún er auðvitað
bundin við vinnuna, en nú er að-
fangadagur og hún hlýtur að fara
að koma. A hún ekki að hella aft-
ur i bollana? Og Frúin er alúðleg,
hún þiggur i bollann aftur og fær
sér þunna sirópsköku.
Andreas þekkir varla móður-
ina, hún er svo ólik sjálfri sér
þegar hún talar við Frúna, situr
þarna og brosir aulalega og sam-
þykkir allt sem Frúin segir, log-
andi hrædd við að styggja hana.
Og hún hrósar „ungfrú Elisa-
betu” upp i hástert, hún er með
svo fallegt hár og augun svo skær
og hörundið eftir þvi — hann gæti
næstum gubbað. Og svo er hún
Elisabet svo góð i sér, segir móðir
hennar. Hún vill endilega að þeir
fátæku borði sig sadda um jólin
og hún hlifir sér ekki. Hún hefur
hjálpað til við að láta niður i allar
körfurnar, já, það eiga margir
von á þeim i dag, þær eiga mikið
ógert.
Andreasi er óglatt og honum
ieiðist meðan hann situr beinn og
settlegur við borðið eins og lið-
þjálfi, en hann verður áð þrauka,
verður að reyna að brosa og þykj-
ast hafa áhuga á þessari héralegu
yfirstéttarstelpu sem fer nú að
segja frá öllum jóladansleikjun-
um sem hún ætlar á — og allan
timann biður hann eftir þvi að
Frúin spyrji hvernig gangi i skól-
anum. Jæja, nú byrjar hún. Hún
vill vita hvort hann standi sig enn
jafnvel i kristinfræði. Það er þó
ekki ætlunin að gera hann að
presti, flýgur i svip gegnum huga
hans’ En mikil ósköp, ef hún á-
kveður það, — þótt hann hafi
dreymt um að verða læknir.
Kannski vill hann hafa yfir sálm-
inn „Upp skepna hver” segir hún
og brosir uppörvandi. Og hann
þorir ekki að neita, rjóður i andliti
byrjar hann og horfir niður fyrir
sig og þakkar guði i hugans leyn-
um fyrir að hún skyldi ekki biðja
hann að syngja.
Þá heyra þau eldhúsdyrunum
skellt og allt i einu stendur Char-
lotta i kamersinu, fersk og rjóð i
kinnum með litla, græna alpahúfu
ofaná svörtu hárinu sem er með
næstum bláum blæ, klædd
splunkunýrri dragt eftir nýjustu
tisku, með stórum púffermum úr
brúnröndóttu ullarefni og með
snoturt, grænt handskjól á vinstri
handlegg. 1 fyrsta skipti á ævinni
ber hún ný föt, keypt fyrir pen-
inga sem hún hefur sjálf unnið sér
inn með súrum sveita. Loks getur
hún staðið andspænis þessari riku
og yfirlætisfullu stúlku sem alltaf
hefur litið niður á hana, án þess
að skammast sin. Og svört,
glettnisleg augun tindra af gleði
og eftirvæntingu.
Hún hneigir sig fyrir Frúnni,
kannski ekki alveg eins auðmjúk
eins og vanalega, og réttir Elisa-
betu höndina. En hún tekur ekki i
hana, situr bara og gónir rétt eins
og móðirin, orðlaus og án þess að
hreyfa sig. Andreas brosir með
sjálfum sér, þarna situr hún svo
sannarlega með galopinn munn-
inn, þessi fina ungfrú, og horfir
öfundaraugum á Lottu. Þarna
gátu þær séð hvor var fallegri.
En Frúin er loksins búin að ná
sér. Hún lyftir lonniettunum og
virðir ungu stúlkuna fyrir sér frá
hvirfli til ilja. Svo snýr hún sér að
móðurinni: — Er þetta Charlotta
dóttir yðar? Móðirin kinkar kolli
þegjandi. Þá ris Frúin virðulega
úr sæti: — Nýjasta tiska, sé ég.
Já, ójá, hún gengur áreiðanlega i
augun á mörgum i þessum bún-
ingi. Hún ætlar að feta i fótspor
móðurinnar, það leynir sér ekki.
Komdu, Elisabet, hér höfum við
ekki meira að gera. Og konurnar
tvær lyfta pilsunum hátignarlega,
stika yfir þröskuldinn og halda að
vagninum sem biður.
— En námið... af hverju sagði
hún ekki...? Andreas litur ringl-
aður á móðurina, allt hefur geng-
ið svo fljótt fyrir sig, hann skilur
ekki almennilega hvað hefur
gerst.
— Það verður vist ekki um
neina skólagöngu að ræða hjá
þér, drengur minn, segir móðirin
og andvarpar mæðulega. — Frúin
kemur aldrei hingað framar, svo
mikið þykist hún vita. Og ég sem
var búin að hlakka svo til, þú hef-
ur svo góða greind, þú ættir skil-
ið... Það er eins og hún sé gráti
nær. En svo þagnar hún, rís á fæt-
ur og sækir myndina i sporöskju-
lagaða gullrammanum og hengir
hana á sinn stað, stigur nokkur
létt dansspor á gólfinu, rifur af
sér svuntuna og hettuklútinn og
fleygir þvi á rúmið. Hún er ekki
lengur auðmjúk og lúpuleg. Nú
likist hún sjálfri sér á myndinni,
fallegu dansmeynni úr Tivoli. —
Loksins erum við laus við þennan
skriðdýrshátt, hrópar hún. — Við
björgum okkur sjálf, við þurfum
ekki fleiri matargjafir og gömul
föt. Við skulum bjarga okkur.
Hún tekur smáköku, heldur
henni upp að auganu eins og ein-
glyrni, litur gagnrýnisaugum á
dótturina og segir með tilgerðar-
legri, „finni” röddu: — Er þetta
hún Charlotta dóttir min? Hún er
bara næstum eins falleg og móðir
hennar i þessum búningi. Komdu
Lotta, hér höfum við ekki meira
að gera. Og báðar lyfta þær upp
pilsunum og skálma hlæjandi
fram i eldhús til að útbúa jóla-
matinn.
Og Andreas hlær hæst þeirra
allra, það er ástæðulaust að vera
niðurdreginn. Það er aðfanga-
dagskvöld og bráðum sitja þau
við jólatréð og borða svinasteik
SÓLÓ-
eldavélar
Framleiði SóLó-eldavélar af mörgum stærðum og gerö-.
um, —einkum hagkvæmar fyrir sveitabæi, sumarbústaftij
og báta.
— Varafilutaþjónusta —
Viijum sérstaklega benda á nýja gerð einhólfa eldavéla
fyrir smærri báta og iitla sumarbústaöi.
ELDAVÉLAVERKSTÆÐI
JÓHANNS FR. KRISTJANSSONAR H.F.
KLEPPSVEGI 62. — SÍMI 33069.
og súrkál. Og hann hefur keypt
gjafirhanda mömmu og Lottu og
allir eru kátir og glaðir, þvi að
jólin eru dálitið sérstök. Það er
best að skrúfa ögn niður i lamp-
anum, það sviður i augun, hann
strýkur treyjuerminni yfir þau.
Stundarkorn situr hann hugsi og
horfir útum gluggann, út i bak-
garðinn þar sem snjórinn fellur á
krakkana sem leika sér hjá rusla-
tunnunum. Or eldhúsinu heyrir
hann glamur i pottum og glað-
værar raddir móðurinnar og syst-
urinnar. Andreas kyngir nokkr-
um sinnum, svo snýr hann sér að
speglinum og hvislar að andlitinu
með öriðljóta: — Já, ég skal sýna
þeim. Ég skal svei mér sýna
þeim!
Það var þegar við heimsóttum
Vaterland að pabbi hafði sagt
þessa sögu um aðfangadag
nokkru fyrir aldamót. Það gerði
myndina af honum sjálfum skýr-
ari og brá upp myndum af móður
hans og systur, sem ég hafði
aldrei þekkt. Fólk dó ungt i þá
daga. En sennilega var það fá-
tæklegt umhverfið sem hafði haft
mest áhrif á mig. Hrörlega gamla
húsið — reglulegt hreysi — troð-
fullt af fólki, þar sem herbergi og
eldhús var hreinn munaður fyrir
þrjár manneskjur. Og hrifning
pabba yfir að fá egg, i minum
augum var það leiðinleg hvers-
dagsfæða, sem ég varð að pina i
mig af þvi að það var hollt. —
Ertu búinn að borða eggið þitt,
Fredrik? Að minnsta kosti litri af
mjólk og eitt egg á dag, skilurðu,
ef þú átt að vaxa. Þannig var upp-
vöxtur minn.
En þegar ég stóð við gröfina á
fögrum sumardegi og starði á
svarta steininn með nöfnum for-
eldra minna og hugsaði til baka,
varð mér ljóst að faðir minn hafði
átt góða bernsku þrátt fyrir allt.
Það hafði rikt samheldni i þessari
litlu fjölskyldu, allir höfðu lagt
sitt af mörkum, bæði pabbi og
systur hans höfðu unnið baki
brotnu frá tólf ára aldri. Og pabbi
lét ekki bugast þegar hann varð
að hætta námi, þótt það væru hon-
um mikil vonbrigði. Fjölskyldan
stóð með honum, „við skulum
sýna þeim”! Vinnusemi pabba,
þrautseigjan, rik ábyrgðartilfinn-
ingin — þessir eiginleikar höfðu
þróast með honum I bernsku. En
ég hafði tekið allt eins og sjálf-
sagðan hlut, hafði látið dekra við
mig á allan hátt. Og gert siðan
það sem mér hentaði.
Sjálfstæður! Það hafði mig
dreymt um að verða. Sjálfstæður
og frjáls að þvi að gera það sem
mér sýndist. Ég vildi ekki vera á
þeim bás sem mér hafði verið
markaður, ég hafði sjálfstæðan
vilja og vildi ráða gerðum min-
um. Já, nú var ég svo sannarlega
óháður... Táralindir minar voru
þornaðar. Dagarnir, sem ég hafði
verið aleinn i auðri ibúðinni, þar
sem pipan hans pabba lá á skrif-
borðinu og svuntan hennar
mömmu I eldhúsinu, höfðu verið
eldskirn min.
Það hafði verið gróðursettur
rósarunni á gröfinni, hann var
ungur og ferskur og tveir knúppar
voru að springa út. Þeir voru eins
og kveðja frá ástvinum minum.
Til min og til ömmu fannst mér
þeir segja. Ég braut greinina með
rauðbleiku knúppunum og flýtti
mér með hana út úr kirkjugarðin-
um. Svo hóaði ég i leigubil og bað
hann að aka með mig að kirkju-
garðinum i Vaterland. Það var
ekki fyrr en ég var kominn lang-
leiðina að ég áttaði mig á þvi, að
gröfin hennar ömmu var kannski
ekki lengur til. Ef allar grafir
fengju að vera ósnertar, þá væri
allt borgarlandið einn samfelldur
kirkjugarður. Hversu lengi fékk
gröf að standa óhreyfð?
Presturinn sem ég hitti, svaraði
að það færi eftir þvi, hvort ein-
hver borgaði fyrir viðhald henn-
ar, og hann gat lika sagt mér að
amma min hefði ekki verið jörðuð
frá þessari kirkju. Fyrst hún var
fædd um 1860 var trúlegt að hún
hefði verið skirð i Frelsarakirkj-
unni og sennilega jarðsungin þar
lika. Og mikið rétt, þar fann ég
bæði fæðingarár og dánarár og
einnig Charlottu dóttur hennar,
,og það kom i ljós að báðar voru
grafnar I Gamla kirkjugarðinum.
Hafði pabbi borgað fyrir grafirn-
ar? Voru þær ennþá til? Ég fyllt-
ist eftirvæntingu, mér lá á að
komast þangað. Ég stöðvaði ann-
an leigubil og bað bilstjórann að
hraöa sér sem mest.
BRIDGE
Holdsins list
og list
spilamennskunnar
Fyrirsögnin er til komin af hug-
leiðingum okkar, þegar spil þetta
var birt I siðustu viku, um þá al-
kunnu bábilju að Frakkar af báð-
um kynjum hugsi ekki um annað
en holdsins lystisemdir og verji
öllum sinum fristundum til að
njóta þeirra. Við förum ekki frek-
ar út i þá sálma aftur, en minnum
aðeins á að tiilefnið var, að
Frakkar — af báðum kynjum —
eru miklir spilamenn og lenda
oftast i efstu sætum á bridgemót-
um.
Kvennasveit Frakka i bridge
hefur verið i efstu sætum á
bridgemótum.
Kvennasveit Frakka I bridge
hefur verið i efstu sætum á sið-
ustu olympiumótum i bridge og
gjöfin sem hér fer á eftir er þvi til
staðfestingar og það hefur ekki
verið af tilviljun.
S. G76
H. Á9862
T. A72
L. DG
S. 93 S. K1084
H. G4 H. 10753
T. KDG9864 T. 103
L. 3 L.1065
S. AD52
H. KD
T. 5
L. AK9742
1 opna salnum voru þær frönsku
i Suðri og Norðri á móti irsku
kvennasveitinni. Suður gaf og
hvorugar voru á hættunni. Sagn-
irnar voru þessar:
Suftur Vestur Norftur Austur
1 L. l T. 1 H. pass
1 S. 2 T. 3 T. pass
4 L. pass 5 L. pass
5 H. pass 6 L. pass...
Vestur lét út tigulkónginn sem
Mado Paoli I Suðri tók með ásn-
um i blindum. Hún tók siðan á
trompdrottningu og gosa og lét
þvi næst út spaðasexu frá blind-
um og drottninguna að heiman.
Hún vonaðist til þess að Vestur
ætti kónginn og tæki á hann, svo
að hún fengi innkomu i blindan á
spaðagosann og gæti þvi tekið slag
á hjartaásinn.
En nú hélt spaðadrottningin
slagnum, og hvernig fór þá Mado
Paoli að þvi að vinna hálfslemmu
sina i laufi gegn bestu vörn?
Svar:
Mado Paoli hafði þegar i upp-
hafi hafnað þeirri hættulegu vinn-
ingsleið að taka á kóng, drottn-
ingu i hjarta og þá á drottningu,
gosa i laufi og siðan á hjartaásinn
til að geta kastað af sér spaða.
En það fór þvi miður svo, að
sviningin i spaða heppnaðist —
heldur óvenjulegt orðalag i þessu
sambandi — og við það varð spil-
að allt flóknara. Hún tók nú á öll
tromp sin og á hjartakónginn.
Austur verður að kasta af sér
spaða I siðasta trompið.og þegar
hjartakóng hefur verið spilað er
staðan þessi:
S. G7 H. Á9
S.9H.GT.DG--------S.K10H.10 7
S. A52 H. D
Spaðaásinn var nú látinn út og
þegar Suður sá aft tian og nian
falla I hann varð henni ljóst að
spaðakóngurinn var eftir blank-
ur. Hún lét þvi út lágspaða til þess
að fria spaða sinn, en hún hefði
einnig getað tekið á hjartadrottn-
inguna og látið þvi næst út spaða
sem Austur hefði orðið að taka og
þá um leið neyðst til að gefa sið-
asta slaginn á hjarta.
En hálfslemma i hjarta hefði
einnig unnist á spil Suðurs og
Norðurs þegar Austur lætur út
tigultiu eins og gerðist við borðið I
lokaða salnum. Tian er tekin með
ásnum, siðan tekur Norður á
kóng, drottningu i hjarta I blind-
um og kemst inn á laufagosann til
að taka á hjartaásinn. Hjörtun
féllu ekki og þá lætur Norður út
laufadrottningu sem tekin er með
kóngnum hjá blindum, og siðan
koma ás og nia i laufi og Norður
kastar af sér tiglum sinum tveim-
ur. Austur trompar fjórða laufa-
slaginn, en Norður hefur tryggt
sér tólf slagi, og það án þess að
þurfa að reyna að svina i spaða,
þvi að enn eru tvö frilauf hjá
blindum og örugg innkoma á
spaða.
Tölvísi Lúkasar
Israelski bridgefræðingurinn P.
Lúkas samdi þessa eftirtektar-
verðu þraut. Norður og Suður
eiga visan vinning i hálfslemmu
sinni hvernig svo sem spil and-
stæðinganna liggja og hvernig
sem þeir halda á þeim. Suður
verður að spila þannig að hann sé
ævinlega öruggur um að Austur
geti ekki trompað. Hver slagur
leiðir af öðrum — spilið gengur
„eftir sinni föstu braut” — og ætti
að vera hugstætt tölvisum mönn-
um. En ef ykkur veitist erfitt að
finna lausnina, þá getið þið hugg-
að ykkur við það, að margir
kunnir bridgemeistarar voru æði-
legni að finna réttu leiðina, þegar
þrautin var lögðfyrir þá. Við birt-
um aðeins spil Norðurs (blinds)
og Suðurs (sagnhafa).
Norður
S. K 3 2
H. A D 5 4
T. 8 6 3 2
L. 5 2
Suftur
S. A D G 10 8
H. K G
T. 5
L. Á K D 4 3
Vestur lætur út tigulkóng, sem
Austur verður að drepa með
tigulás sinum blönkum og lætur
siðan út spaðasjöu, en Vestur
kastar af sér tigli. Og þá er spurt:
Hvernig á Suður að spila til að
vera öruggur um að vinna hálf-
slemmu i spaða, hvernig svo sem
spil andstæðinganna skiptast og
þeir halda á þeim?
Nýkomin indversk
bómullarefni og mussur i miklu Hn
úrvali. livr
Jasmin Laugavegi 133
m