Þjóðviljinn - 06.12.1974, Blaðsíða 14

Þjóðviljinn - 06.12.1974, Blaðsíða 14
14 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 6. desember 1974. hugun. Þú ættir eiginlega að biðja lækninn að skrifa handa þér lyf- seðil á eitthvert svefnlyf. — Ég gæti auðvitað gert það. — Ég hringi og bið hann að taka eitthvað með sér. Hann kemur hingað i kvöld. — Ég veit það. Það gefur ekki sanngjarna mynd af Viktorsson járnvörusala að lýsa honum við sfðdegiskaffið heima hjá sér. Þótt hann væri fimmtiu og niu ára var hann virk- ur og athafnasamur á sinu sviði, sem sé i stjórnmálum og viðskipt- um. Framkoma hans við kaffi- borðið byggðist á þvl að hann hafði skrifstofuna með sér I koll- inum. 1 raun og veru var hann að semja við byggingameistara úti á landi. — Var kaffið nógu sterkt? - Hm. — Hvernig finnst þér þetta kex. Selmer? Selmer var járnvörusalinn, Selmer Viktorsson. — Ég er ekki sérlega hrifin af kexi. Er það ekki hálfþurrt. — Hálfþurrt, sagði hann festu- lega. — Hvar er Desi i dag? — Ég veit það ekki, sagði frúin áhyggjulaus. Kannski úti. Desi, sem hét i rauninni Desirée, var sautján ára dóttir járnvörusalans af fyrra hjóna- bandi. Frú Viktorsson saknaði stúlkunnar ekki sérlega mikið þótthún væri að heiman. Sautján ára unglingar eru ekki sérlega mildir I dómum um hina fullorðnu og lúra ekki á gagnrýni sinni. — Oti? sagði járnvörusalinn og vaknaði til lifsins. Hún er alltof mikið úti að þvælast. — Ég sagði ekki að hún væri úti. Kannski er hún inni i herberg- inu sinu. Ég veit það ekki. — Ef hún er heima, þá getur hún látið svo litið að koma á rétt- um tima i siðdegiskaffið. Stelpur á hennar aldri — Enn var ólokið samningunum við byggingameistarann. Járn- vörusalinn missti áhugann á til- litsleysi unglinganna og lækkaði röddina niður i muldur sem siðan dó út. Hann tæmdi bollann og leit á klukkuna. — Tiu dropa? — Nei, þakk. Ég held ekki. — Verðurðu að fara undir eins? — Ég á von á viðskiptavini. Hvenær eiga gestirnir að koma i kvöld? — Þeir eru boðnir klukkan hálfniu. Þegar maðurinn var farinn aft- ur á skrifstofuna, hellti frúin aft- ur i bolla handa sér. — Þær eru hálfþurrar, sagði hún viö kexkökurnar og teygði höndina eftir möndluköku. Hún hafði byrjað sem skrif- stofustúika á skrifstofu eigin- mannsins. Þar var ekki annað starfsfólk. Nú var önnur stúlka komin I hennar stað. Frúin hafði sjálf gætt þess að hina stúlkuna skorti alla þá ytri eiginleika. sem 4 H. K. Rönblom: Að nefna snöru— gætu komið járnvörusala til að brjóta heilann. Járnvörusalinn var næstum þrjátiu árum eldri en hún. Hjóna- bandið var ef til ekki fullkomið sem slikt, en henni féll ekki við þá tilhugsun að eiginmaður hennar fengi löngun til að slita þvi. Hún gerði þvi sitt besta til að rækja þær skyldur sem stöðu hennar sæmdi og forðaðist að neitt kæm- ist i hámæli sem gæti orðið henni til tjóns. Hún hætti i miðri möndluköku þegar Desi kom inn. — Hvar varstu? — I herbeginu minu auðvitað. Ég var að lesa. — Þú hefðir getað komið i kaffi. Pabbi þinn spurði um þig. — Ég fékk mér kók i isskápn- um og það verður að duga. Ég kæri mig ekki um að úða i mig kökum og verða feit eins og belja. Hafi þetta átt að vera sneið, þá misstihún marks. Frú Viktorsson sem sat og maulaði kökur, var næstum eins og sýningarstúlka i laginu. Hið sama varð ekki sagt um Desi: andlit hennar var grannleitt og madonnulegt, en kroppurinn þrekinn og luralegur. Madonna sem hefur of fyrirferð- armikinn bakhluta, leynir honum þá að minnsta kosti undir siðu skikkjunni. Desi lagði áherslu á sinn með þvi að ganga i aðskorn- um, svörtum síðbuxum. Frú Viktorsson vissi vel, að stjúpdóttir hennar leit á hana sem litilsgilt aðskotadýr. Hið litils- gilda sætti hún sig við án allrar eftirsjár; hún hafði engan áhuga á menntun og vissi ekki til hvers hún hefði átt að nota hana. Hún taldi fálæti Desi stafa af kven- legri öfund og við sliku er ekkert að gera. Stefna hennar gagnvart stjúpdóturinni var fyrst og fremst að forðast árekstra. — Það koma gestir I kvöld, sagði hún. — Þú þekkir þá alla. Ætlar þú að vera með okkur? Þér er það velkomið ef þú vilt. Desi hnussaði fyrirlitlega. — Ef þú ert heima, þá geturðu aö minnsta kosti litið inn og heils- að. Pabba þinum þætti vænt um það. — Nei, ætli ég fari ekki út. — Eins og þú vilt. Hafðu plast- kápuna með þér, þvi að það litur út fyrir rigningu. Báðar litu að glugganum, þar sem vottaði fyrir regndropum. Desi kipraði augabrúnirnar svo aö ólundarhrukka myndaðist við nefrótina. — Fjandinn sjálfur, sagði hún. Nú verður auðvitað rigning i allt kvöld. Hvert eigum við þá að fara? Við? hugsaði frú Viktorsson. Hvað viö? En hún kærði sig ekki um að spyrja. 2. Boðin hjá járnvörusalanum voru yfirleitt ekki haldin til ánægju, heldur sem liður i póli- tiskri og viðskiptalegri iðju hans. Aldrei urðu árekstrar. Gestirnir voru boðnir saman i vel flokk- uðum smáhópum: kátir byggingameistarar, vel greiddir embættismenn, fágaðir kaup- menn, hjartanlegir sálusorgarar, tillitssamir sveitastjórnarmenn og skáldlegir kennarar við rikis- gagnfræðaskólann. Frú Viktorsson áleit það meðal þyngstu skyldustarfa sinna að veita þessum veislum forstöðu. Hún var þreytt á þvi að nýir gestir fóru einlægt að ræða við hana um pólitisk vandamál sem hún hafði engan áhuga á eða spurðu um álit hennar á nýút- komnum bókum, sem hún hafði ekki hugsað sér að lesa. Kvöldboðið sem stóð fyrir dyrum var af öðru tagi. Að visu voru gestirnir úr hópi flokks- bræðra járnvörusalans, en þeim var ekki boðið þess vegna. Þeir voru umgengnisvinir fjölskyld- unnar, bæði presturinn og prests- frúin og borgarstjórinn og frú hans og Skröderström sem átti enga frú, þar sem hann hafði veriö ekkjumaður i þrjú ár. útvarp Föstudagur 6. desember 7.00 Morgunútvarp. Veður- fregnirkl. 7.00, 8.15 og 10.10. Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og for- ustugr. dagbl.), 9.00 og 10.00. Morgunbæn kl. 7.55. Morgunleikfimi kl. 7.35 og 9.05. Morgunstund barn- anna kl. 9.15: Sigurður Grétar Guðmundsson les „Litla sögu um litla kisu” eftir Loft Guðmundsson (3). Tilkynningar kl. 9.30. Þing- fréttir 9.45. Létt lög milli liða. Spjallað við bændurkl. 10.05.„Hin gömlu kynni” kl. 10.25: Sverrir Kjartansson sér um þátt með tónlist og frásögnum frá liönum ár- um. Morguntónleikar kl. 11.00: André Pepin, Ray- mond Leppard og Claude Viala leika Sónötu i F-dúr fyrir flautu, sembal og selló eftir Loeillet / Margot Guil- leaume syngur þýskar ariur eftir Handel við undirleik kammersveitar / Lola Bobesco og kammersveitin i Heidelberg leika þætti úr Árstlðakonsertunum eftir Vivaldi. 12.00 Dagskráin. Tónleikar. Tilkynningar. 12.25 Fréttir og veðurfregnir. Tilkynningar. 13.00 Við vinnuna: Tónleikar. 14.30 Miödegissagan: Or end- urminningum Krústjeffs. Sveinn Kristinsson byrjar lestur þýðingar sinnar. 15.00 Miðdegistónleikar Suisse Romande hljóm- sveitin leikur „Eldfuglinn”, ballettsvitu eftir Strav- insky; Ernest Ansermet stj. 15.45 Lesin dagskrá næstu viku. 16.00 Fréttir. Tilkynningar. (16.15 Veðurfregnir). 16.25 Popphornið. 17.10 Otvarpssaga barnanna: „Hjalti kemur heim” eftir Stefán Jónsson. Gisli Halldórsson Ieikari les (18). 17.30 Tónleikar. Tilkynning- ar. 18.45 Veðurfregnir. Dagskrá 0 sjónvarp 20.00 Fréttir og veður. 20.30 Dagskrárkynning og auglýsingar. 20.40 Eldfuglaeyjarnar. Fræðslumyndaflokkur um dýralif og náttúrufar á Trinidad og fleiri eyjum i Vestur-Indium. 3. þáttur af 6, Kolibrifuglar.Þýðandi og þulur Gisli Sigurkarlsson. kvöldsins. 19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til- kynningar. 19.45 Þingsjá. Umsjón/ Kári Jónasson. 20.10 Kórsöngur.'- Arnesinga- kórinn i Reykjavik syngur lög eftir Árnesinga; Þuriður Pálsdóttir stjórnar. Pianó- leikari: Jónina Gisladóttir. 20.30 Upplýsingaskylda fjöl- miðla.Páll Heiðar Jónsson stjórnar þætti I útvarpssal. 22.00 Fréttir, 22.15 Veðurfregnir. Húsnæðis- og byggingarmál: Ólafur Jensson sér um þáttinn. 22.35 Bob Dylan. Ómar Valdimarsson les úr þýð- ingu sinni á ævisögu hans eftir Anthony Scaduto og kynnir hljómplötur; — sjötti þáttur. 23.20 Fréttir I stuttu máli. Dagskrárlok. (Nordvision — Sænska sjón- varpið) 21.10 Lögrcgluforinginn. Þýskur sakamálamynda- flokkur. Kúla ætluð Keller. Þýðandi Auður Gestsdóttir. 22.05 Kastljós, Frétta- skýringaþáttur. Umsjónar- maður Eiður Guðnason. Dagskrárlok um kl. 23.00 Þá var öldin onnur — eftir Einar Braga Komin er út hjá Isafoldar- prentsmiðju bók eftir Einar Braga, Þá var öldin önnur II, Darraðardansinn i Suðursveit og fleiri þættir. Fyrra bindið kom út á siðasta ári. Bókin er 275 blaðsið- A bókarkápu segir: „Þetta er bóksemeggjarmenntil að ferðast ekki blindandi um landið, en hyggja að sporum kynslóðanna utan við akveginn. Fyrir ókunn- ugan lýkur hún upp heimi, sem ekki verður séður gegnum bilrúð- ur. Fyrir skaftfellinga er lestur þessarar bókar eins og að koma i fjöru og hitta fyrir hundruð for- feðra sinna nýkomna af hafi eftir langa útivist á timans sjó”. „I bókinni segir frá breyskum stórbokkum eins og sýslumönn- unum Jóni Helgasyni I Hoffelli og Kristjáni Vigfússyni á Kálfafells- stað. Sveinn og Rannveig á Felli setja allt á annan endann með ó- timabærri dirfsku, meðan öxin og Einar Bragi Stóridómur vaka yfir siðferðinu. Hér bætist nálega öld við byggða- sögu Suðursveitar, i annálsformi raðast atvikin samán og verða að dálitilli innansveitarkróniku”. Möttull kon- ungur eða Caterpillar Skáldsaga eftir Þorstein frá Hamri Helgafell hefur gefið út nýja skáldsögu eftir Þorstein frá Hamri, og nefnist hún Möttull konungur eða Caterpillar. Þetta er önnur skáldsaga Þorsteins, sem er höfundur sex Ijóðabóka og eins safns sagnaþátta. í bókarkynningu segir á þá leið að „timaleysi þjóðsögunnar og ei- lif endurtekning verður að smá-i- mynd þjóðarsögunnar i dularfull- um, sögurikum heimi uppsveita Borgarfjarðar i sögu Þorsteins frá Hamri. Stef þjóðhátiðarlegs i- myndunarafls lifa hér auðugu og dálitið haustlegu mildu lifi I hlý- legum og jafnvel ástúðlegum skopstælingum höfundarins bæði á þjóðsögum og ýmsum nútima- hugmyndum um sögur vorar og sögu”. Bókin er 166 bls. Saga íslenskrar togaraútgerðar Ut er komin hjá Bókaútgáfu Menningarsjóðs Saga isl. togara- útgerðar fram til 1917. Höfundur Ileimir Þorleifsson cand. mag. fjallar hér um mikil- vægan þátt I atvinnusögu islend- inga. Sagt er frá upphafi togveiða viö tsland og bernskuárum tog- araútgerðar. t ritinu er leitast við að svara spurningum sem þess- um: Var þorskastrið um aldamót- in? Hvers vegna töpuðu útlendir kapitalistar stórfé á íslandi árið 1899? Var ofsagróði á togaraút- gerð? Voru hásetar hátekjumenn þegar þeir fóru I verkfall 1916? Bókin er 212 blaðsiður, prýdd fjölda mynda m.a. af flestum tog- urum I eigu islendinga á þessu timabili. Þetta er þriðja bókin I ritröð- inni Sagnfræðirannsóknir — Studia historica, sem Sagnfræði- stofnun Háskóla Islands stendur að, en Bókaútgáfa Menningar- sjóðs annast útgáfu, en Prent- smiðjan Hólar sá um prentverk. Ritstjóri ritraðarinnar er Þór- hallur Vilmundarson próf. Bókin kostar innbundin 2190,00 en I kiljuformi 1.964,00.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.