Þjóðviljinn - 02.03.1975, Qupperneq 2

Þjóðviljinn - 02.03.1975, Qupperneq 2
2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 2. marz 1975 ^3 Þarna scxjast: y Z' svo ^esj#r 5/? frín^m-cnn C**»rj 30konur) fcl / >ess aðbkve.’í ^<^r|og olck^r, síh þ«SJ komvM >ar mlckurS ftatoir haldtftjj K>, Þessi grein er rituð í til- ef ni þess að nú liggur f yrir á Alþingi f rumvarp til laga um ,,ráðgjöf og fræðslu varðandi kynlíf og barn- eignir og um fóstureyðing- ar og óf rjósemisaðgerðir", endurskoðað af nefnd ein- göngu skipaðri karlmönn- um. Viljum við hvetja ís- lenskar kvenf relsiskonur til þess að láta það ekki átakalaust eftir að íslensk- ir karlmenn, þ.e.a.s. þing- menn á Alþingi og þeir herrar sem áttu sæti í endurskoðunarnefnd frumvarpsins, ákveði og ráðskist með svo mikil- vægt mál fyrir konur sem þetta. Hvort fóstureyðing sé siðferðis- lega rétt eða röng er orðið útjask- að umræðuefni, enda æöi mót- sagnakennt þar sem fóstureyð- ingar hafa verið heimilaðar sam- kvæmt islenskum lögum um ára- bil. Aðalatriðið i dag er hverá að hafa vald til að ákveða hvenær fóstureyðingar er þörf. Það er tvimælalaust skoðun okkar að konan ein eigi að hafa þetta úr- slitavald. Til þess að skilja hvers vegna konum er nauðsynlegt að geta ákveðið sjálfar hvort þær vilja eignast barn eða ekki, verðurað lita á það við hvaða að- stæöur við búum. Hvort sem kona er einstæð móðir eða gift kona hefur barn- eign i för með sér miklar tak- markanir á þvi að hún geti not- fært sér þá möguleika sem i henni búa og samfélagið býður upp á. Sú krafa er gerð til konunnar að hún beri ábyrgð á uppeldi barns- ins sem hún eignast I miklu rik- ara mæli en karlmaðurinn. Vegna þessarar óbilgjörnu kröfu glatar hún þeim möguleikum sem hún annars kynni að hafa til jafns viö karlmenn á sviði menntunar, at- vinnu og á opinberum vettvangi. Við þekkjum öll dæmin, stúlkur sem hætta námi i miðju kafi, kon- ur sem eru yfir hlaðnar störfum af þvi heima biöur uppvaskið og bleiuþvotturinn að loknum vinnu- degi. Þetta hefur það óhjákvæmi- lega I för með sér að kónur hafa Skepnunum einnig mishlutað eftir kynferði? Austan af landi komu eftir- farandi hugleiðingar i tilefni skattaframtalsins: „Kæri belgur, fullur af orð- um. Hér koma nokkur orð i viðbót: Ég leit um daginn litillega á leiðbeiningar við útfærslu Hestar 4 v. og eldri, metnir til eignar á ....30.000 kr. Hryssur 4 v. og eldri, metnar til eignar á .... ....17.000 kr. Minkar, karldýr, metnir til eignar á 2.600 kr. Minkar, kvendýr, metnir til eignar á 1.400 kr. Ær, metnar til eignar á 3.800 kr. Hrútar, metnir til eignar á 5.700 kr. Til frálags (þá er gengið i eina sæng) Hross 4—12 v ....19.800 kr. Hross eldri en 12 v . . . . 12.000 kr. Ær og f ullorðnir hrútar 2.400 kr. skattaframtals árið 1975 i Þjóðv. 18. jan. Þar leit ég á dálkana yfir búfé og mat á þvi og með sjálfri mér fór ég að hlæja, þegar ég kom að þessu: Semsagt gömlu hjúin bæði með þrotna krafta jafnrétthá þrátt fyrir allt. Það sem mesta furðu mina vakti var þó i sambandi við hesta og hryssur, 13.000 kr. mismunur. Ekki er einusinni skilgreindir „graðhestar” i svo og svo háum verðlauna- flokkum, sem væri skiljanlegt, eða 1., 2., 3. verðlauna-,hrútar. Nei, steingeldir hestar (klár- ar) eru metnir meir til eignar en hryssur, sem þó geta gefið af sér þessi undraverðu af- kvæmi, sem nefnast svo hest- ar og hryssur, — ekki klárfol- öld og merfolöld (hesta vil ég hafa samheiti beggja kynja). Er þá vesalings skepnunum einnig mishlutað eftir kyn- ferði? Mikil eru karlkynsins verk og kvenkynsins litillæti. Til að mismuna ekki mann- inum er hér svolitið dæmi: Einkennisföt karla á 9.000 kr., — kvenna á 6.200 kr. Frakki karla á 7.000 kr., kápa kvenna á 4.600 kr. (er lafið á 2.400?). Fer þetta mat eftir medalíum á karlflikunum eða metorðaborðum, sem mikill auður liggur kannski i, eða er efnið ómerkilegra i kvenflik- unum? Eða er launamisréttið, sem allir þekkja, kannski bætt með þessu? Elsa Arnadóttir, Húsey, Hróarstungu. UM ÞAÐ ER BARIST: ÍHver fær vald til aö ákveða hvenær fóstureyöinga er þörf Höfundar eftirfarandi greinar eru Helga Sigur- jónsdóttir og Sigrún Gunnlaugsdóttir, sem báðar stunda nám i Árósum i Danmörku, en fylgjast engu að siður með þvi sem er að gerast hér heima. Umsjón: Vllborg Harftardóttir einfaldlega ekki tima til aö taka þátt i verkalýðsbaráttu, kvenfrelsisbaráttu eða annarri pólitiskri baráttu og opinberu llfi. Þannig eru litlar likur á að þessar konur veröi sér meðvitaðar um undirokun sina sem konur. Ekki getnaðarvörn En þá kemur spurningin, er hægt að leysa þessa móthverfu milli heimavinnu og útvinnu ein- faldlega með þvi að leyfa frjálsar fóstureyðingar? Að sjálfsögðu ekki. 1 fyrsta lagi ber ekki að nota fóstureyðingar sem getnaðarvörn og þvi ber að vinna ötullega að þvi að allir fái fræðslu um og aðgang að þeim getnaðarvörnum sem fyrir hendi eru, og að rannsóknum verði haldið áfram til að finna nýjar og betri varnir. 1 öðru lagi verðum við að gera okkur grein fyrir þvi að þær eru hvorki trygging fyrir fullu frelsi konunnar né heldur fela þær i sér frelsun konunnar. Frjálar fóstureyðingar eru að- eins eitt skref fram á við I barátt- unni fyrir frelsi og þvi aðeins eitt skref fram á við að þeirri kröfu fylgi aðrar og viðtækari kröfur. Við hljótum að stefna að þvi aö konan beri ekki ein allar þær byrðar sem því fylgir að ala upp börn og halda heimili. Ein af hin- um mikilvægustu kröfum sem kvenfrelsiskonur verða þvi að setja fram og fylgja fast eftir er krafan um ókeypis dagvistun Þessi teikning er úr vesturþýsku blaði (textinn lausl. þýddur) en á ekki siöur við hér, nema hvað hér eru tölurnar 60 og þaraf aðeins 3 konur. fyrir öll börn. Viö verðum að hafa það hugfast að þetta er samfelld barátta, engin ein uppfyllt krafa tryggir okkur frelsi og jafnrétti. Við verðum ennfremur að gera okkur ljóst að enginn annar en konur sjálfar mun heyja þessa baráttu. Það stendur þannig allt og fellur með þvi að konur geri sér ljósa nauðsyn baráttunnar og standi saman. Pólitísk barátta Við viljum ljúka þessu skrifi meö þvi að leggja áherslu á að baráttan fyrir frjálsum fóstur- eyðingum er pólitisk. Endurskoð- un frumvarpsins felur 1 sér mála- miðlun milli Ihalds- og framfara- sinnaðra afla. Endurskoðunin er ekki siðferðisleg heldur pólitisk málamiðlun og þar er ekki tekið tillit til hagsmuna konunnar. Slika málamiðlun eiga konur ekki að sætta sig við.heldur taka upp virka baráttu fyrir málstað sin- um. Þar sem einmitt þetta hefur orðið til þess að berja i gegn um- bætur svo sem frjálsar fóstureyð- ingar má nefna baráttu kvenna i Frakklandi, þar sem konur létu óspart til sin heyra. Sömuleiöis voru það kvennaraddir I danska þinginu sem hristu upp I umræð- unum sem þar fóru á undan sam- þykkt frjálsra fóstureyðinga. Það verður aldrei of oft undir- strikað mikilvægi þess að konur standi saman um jafn mikilvæg mál og þetta og láti ekki þar við sitja, heldur sýni samtöðu sina I verki. Baráttukveðjur til allra systra okkar á islandi. Sigurlaug og Helga i Arósum. Eiríkur Guðjónsson: Nokkur orö um sögu- lega stööu konunnar Þegar stöðu konunnar ber á góma i umræðum hversdagsins eru hin almennu viðkvæöi ihalds- mannanna: „Þetta hefur nú alltaf verið svona” og „Það er best að hafa þetta svona áfram”. Það skemmtilega við þessi marg- þvældu ummæli er hversu þau eru sögulega röng, og hið leiðin- lega, hversu söguþekkingu nú- timamanna er i grundvallaratriö- um ábótavant. Þessa staðhæfingu mina ætla ég að rökstyðja með þvi að glugga dálitiö I forsögu mannsins, en það er einmitt hún, sem er hvað minnst þekkt af hin- um almenna upplýsta nútima- manni. Ef við litum á hin ýmsu þrep sögulegrar þróunar og reynum að benda á eitthvert ákveðið af þeim sem hið stærsta i átt til nútima- þjóðfélags, hljótum við að verða að leita allt aftur til nýsteinaldar. Hvers vegna einmitt til hennar? kannt þú að spyrja. Jú, einmitt þá varð mesta atvinnubylting mann- kynssögunnar. Þá varð akur- yrkjubyltingin, sem tvimælalaust varð grundvöllurinn að stærri samfélögum en áður þekktust, eða hefðu nokkru sinni þekkst, ef hún hefði ekki oröið. Þá myndað- ist grundvöllurinn fyrir þvi að Eirikur Guðjónsson. geta framleitt næg matvæli til að halda uppi nokkurri verkaskipt- ingu, halda uppi stéttum, sem ekki tók beinan þátt I matvæla- öfluninni. Á hverra herðum hvildi þessi bylting, sem orðið hefur jafn af- drifarik sem raunin er á? Jú, hún hvildi á herðum konunnar. Það var konan, sem fyrst byrjaði að stunda akuryrkju. Hún upp- götvaði flestar þær matjurtir sem þekktar eru i heiminum i dag, óstudd af bónda sinum, þvi að hann hugsaði einungis um miklu skemmtilegri vinnu; hann var að veiða. Á þessu sama timabili fann konan upp leirkeragerðina, lagði grundvöllinn að spuna og vefn- aðariðnaði (sbr. neyðin kennir...) með þvi að finna upp vefstólinn og aðferðir til að spinna. Hún lagöi grundvöllinn að baðmullar- og höriðnaðinum. Einnig er vert að geta þess hér, þrátt fyrir að það gæti valdið sómakærum kvenfé- lagskonum sárauka, að bjór og vin verður lika að skrifa á reikn- ing nýsteinaldarkonunnar. Það er svo sem engin furða, þó að þessum gömlu staðreyndum sé ekki haldið á lofti i sögukennslu- bókum, þvi að hugsanlegt er að þær gætu komið þeim hættulegu grillum inn i kollinn á ungu stúlk- unum að þær gætu, ekki siður en strákarnir, lagt eitthvað skyn- samlegt af mörkum. Þær geti lika látið sér detta eitthvað merkilegt i hug. Jafnvel, að konan sé ekki fædd til þess að vera hlutlaus þátttakandi á leiksviði karl- mannaþjóðfélagsins. Eirikur Guöjónsson, nemandi i M.H. Helsta heimild: „What Happened in History” eftir Gordon Childe, útgefin i endurskoðaðri útgáfu 1954 hjá Pelican.

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.