Þjóðviljinn - 05.03.1975, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓPVILJINN Miövikudagur 5. mars 1975
MOÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
tjtgefandi: tJtgáfufélag Þjóöviljans Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann Vilborg Haröardóttir
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson, Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Svavar Gestsson Skólavöröust. 19. Sfmi 17500 (5 linur)
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson Prentun: Biaöaprent h.f.
HEIMILD TIL VERKFALLSBOÐUNAR
,,Ég sé ekki betur en að óbreyttu ástandi
verði verkalýðshreyfingin að fara að tygja
sig til átaka og til undirbúnings verkfalla.
Það er engum ljúft að taka svona ákvörð-
un, þegar kjörum launafólks er komið svo
sem raun ber vitni um, en það er alveg úti-
lokað að verkalýðshreyfingin geti lengur
frestað þvi að efna til aðgerða.”
Á þessa leið lauk Eðvarð Sigurðsson,
formaður Dagsbrúnar ræðu sinni á fjöl-
mennum fundi Alþýðubandalagsmanna i
Reykjavik, sem haldinn var á sunnudag-
inn var.
Daginn eftir hófst siðan ráðstefna um
kjaramálin á vegum Alþýðusambands ís-
lands. Þar voru samankomnir milli eitt og
tvö hundruð fulltrúar verkalýðsfélaganna
viðs vegar að á landinu og urðu menn
sammála um að ekki yrði lengur hjá þvi
komist að hef ja beinan undirbúning verk-
falla i þvi skyni að rétta á ný hlut verka-
fólks.
í ályktun kjaramálaráðstefnu Alþýðu-
sambandsins segir meðal annars:
,,Frá þvi er ráðstefnan var haldin um
mánaðamótin nóvember og desember sið-
astliðin hefur óðaverðbólgan geisað fram
af meiri hraða og tilfinnanlegar fyrir al-
þýðuheimilin én nokkru sinni áður. Sú
kjararýrnun, sem þá var metin sem
13—23% lækkun kaupmáttar, hefur vaxið
á þeim þremur mánuðum sem siðan eru
liðnir, yfir 30 stig i framfærsluvisitölu og
fullvist er, að á næstu dögum og vikum
mun hún enn vaxa um a.m.k. 20 stig.
Skerðing kaupmáttar, ef ekki er að gert,
yrði 1. mai n.k. 30—40% og þyrfti kaup-
gjald þá að hækka um 50—60% til þess að
náð yrði þeim kaupmætti, sem samið var
um í febrúar 1974.
Þessi geigvænlega þróun kjaramála
hefur orðið án þess að stjórnvöld hafi gert
minnstu tilraun til að spyrna við fótum, og
að verulegu leytifyrir þeirra tilverknað....
Visitala framfærslukostnaðar stóð hinn
1. febrúar i 372 stigum á móti 297 stigum 1.
ágúst s.l., og nú er vitað um miklar hækk-
anir viðkvæmustu neysluvara, svo sem
búvara, og stórfelldar almennar hækkanir
vegna gengisfellingarinnar, sem nú munu
leggjast með ofurþunga á framfærslu-
kostnað næstu daga og vikur. Fram-
færslukostnaður heimilanna mun því án
mótaðgerða hækka um 10—11% a.m.k. á
næstu 2 mánuðum. Á sama tima fer at-
vinna minnkandi og veldur stórfelldum
tekjumissi heimila láglaunafólksins, en
stöðvun útlánaaukninga viðskiptabanka,
aukin bindiskylda þeirra i Seðlabankan-
um, og samdráttarstefna rikisvaldsins i
heild, ógnar nú alvarlega þvi atvinnuör-
yggi, sem vinnustéttirnar hafa þrátt fyrir
allt búið við siðustu árin.
Af þessum sökum öllum stefnir óðfluga
að neyðarástandi meðal alls þorra verka-
lýðsstéttarinnar.
Þessi ógnvekjandi þróun kjaramála er
af stjórnvöldum skýrð með versnandi við-
skiptakjörum, sem vissulega verður ekki
synjað fyrir að eiga hér nokkra sök, en þó
hvergi nærri nema að hluta. Orsakanna er
ekki siður að leita i algeru andvaraleysi
stjórnvalda gagnvart aðsteðjandi vanda,
og viljaleysi þeirra og samtaka atvinnu-
rekenda til að verja I nokkru hag verka-
lýðsstéttarinnar.”
Ráðstefnan lýsir i framhaldi af þessu
sök á hendur stjórnvöldum og atvinnu-
rekendum og bendir á að i sifellu hefur
verið vegið að kjörum verkafólks en áföll
þjóðarbúsins notuð sem tylliástæða til að
skerða almenn lifskjör stórum freklegar
en efni og ástæður hafa gefið tilefni til.
1 lok ályktunar ráðstefnunnar segir sið-
an:
„Þessari reynslu rikari, lýsir ráðstefn-
an þvi nú yfir, að langlundargeð verka-
lýðssamtakanna er þrotið* og að þau muni
nú beita áhrifum sinum af alefli til að
sameina alla verkalýðshreyfinguna til
allsherjarátaks, til þess að rétta hlut lág-
launastéttanna, ogknýja fram nýja kjara-
samninga. Skorar ráðstefnan þvi á öll
verkalýðsfélög innan A.S.í. að afla nú
þegar heimilda til verkfallsboðunar og
vera viðbúin að beita þeim heimildum, ef
atvinnurekendur og rikisstjórn opna ekki
á næstu dögum möguleika á kjarasamn-
ingum, sem miðað við allar aðstæður gætu
talist viðunandi til bráðabirgða. í þvi
ótrygga og óvissa efnahagsástandi, sem
nú ríkir, telur ráðstefnan ekki koma til
greina, að festa samninga um kaup og
kjör, nema til mjög skamms tima, heldur
verði nú að stefna að settu marki um að ná
fram i áföngum kaupmættinum, eins og
hann var eftir siðustu samninga og verði
hvert tækifæri notað til þess. Ráðstefnunni
er ljóst, að árangur fyrsta áfangans kann
að marka mjög þá, sem siðar verður að
ná, og heitir þvi á alla verkalýðshreyfing-
una, að mynda nú þá órjúfandi fylkingu,
sem til þarf, að hann verði sem stærstur
og árangursrikastur.”
Þetta voru lokaorð ályktunar kjara-
málaráðstefnu Alþýðusambandsins.
í tilefni af þeim timamótum i kjarabar-
áttunni, sem ráðstefna Alþýðusambands-
ins markar vill Þjóðviljinn enn einu sinni
heita verkafólki fullum stuðningi i þeirri
baráttu, sem framundan er fyrir mann-
sæmandi kjörum.
Við minnum á að fagleg og pólitisk bar-
átta verða að haldast i hendur nú sem
fyrr, því forsenda þess að hægt sé að
tryggja varanlegan árangur faglegu bar-
áttunnar hlýtur að vera sú, að knúin verði
fram gjörbreytt efnahagsstefna, að auð-
stéttin verði svipt þvi algera forræði, sem
hún nú hefur i efnahagsmálum þjóðarinn-
ar. Það markmið þarf verkafólk að hafa
ríkt i huga bæði i baráttu verkalýðsfélag-
anna og við kjörborðið. — k.
Geir Hallgrímsson forsœtisráðherra segir:
Landhelgin verður færð
út í 200 mílur á árinu
Landhelgisnefnd er samþykk því, að ekki verði
tilkynnt um útfœrslutímann fyrr en eftir 10. maí
Pólitlsk ákvörðun hefur verið
tekin um að iandhelgin verði færð
út I 200 mllur á árinu 1975. Með
hliðsjón af bráðabirgðasam -
komulaginu við breta sem rennur
út 13. nóvember að hausti og ný-
gerðu samkomuiagi við færey-
inga er liklegast að útfærslan
verði á timabilinu frá 10. mal til
13. nóvember.
Þessar upplýsingar gaf Geir
Hallgrlmsson forsætisráðherra á
þingi i gær er hann svaraði fyrir-
spurn frá Ellert Schram um und-
irbúning útfærslu.
Geir sagði að ákvörðun íslensku
rikisst jórnarinnar um útfærslu á
efnahagslögsögu Islands i 200
milur standi óbreytt án tillits til
þess hvort hafréttarráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna lýkur i ár
eða ekki, en ekki verði gefin út
yfirlýsing um það, hvenær út-
færslan á sér stað fyrr en eftir 10.
mai þegar fundum hafréttarráð-
stefnunnar i Genf lýkur.
Landhelgisnefnd sem i eiga
sæti 4 ráðherrar og fulltrúar þing-
flokka hefur verið endurskipuð og
hefur hún þegar haldið einn fund
á árinu. Nefndin er sammála um
að ekki verði gefin út yfirlýsing
um útfærsluna fyrr en eftir 10.
mai.
Meginreglur fslendinga
íslenska sendinefndin á fundum
hafréttarráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna i Genf verður skipuð
embættismönnum og fulltrúum
þingflokkanna. Af hálfu tslands
hefur verið lögð á það áhersla frá
upphafi, að islendingar sjálfir
geti hagnýtt alla fiskstofna, sem
eruinnan 200milna markanna, að
strandrikið sjálft verði að ákveða
leyfilegt aflahámark og mögu-
leika sina á .að nýta það, að
strandrikið kveði sjálft á um rétt
annarra þjóða til fiskveiða innan
lögsögunnar, svo og að úrskurður
þriðja aðila komi ekki til greina
varðandi þessi atriði.
Afrakstur,
afköst og þol
Fiskifélag tslands hefur unnið
skýrslu um afrakstursgetu ts-
landsmiða og afkastagetu fiski-
skipastólsins, og Hafrannsóknar-
stofnun hefur unnið skýrslu um
þol fiskstofna á svæðinu milli 50
og 200 mllna. Þessi gögn verða
lögð fram á fundi landhelgis-
nefndar einhvern næstu daga.
Undirbúnings-
ráðstafanir
Samkvæmt 18. grein laga nr.
102/ 1973 um veiðar með botn-
vörpu, flotvörpu og dragnót i fisk-
veiðilandhelginni skal láta endur-
skoða þau lög fyrir árslok og er
það verk hafið.
Dómsmálaráðuneytið hefur til
athugunar eflingu landhelgis-
gæslunnar vegna útfærslunnar. t
þvi sambandi beinist athyglin
einkum að þvi að efla flugvéla-
kost gæslunnar. Þá þarf einnig
sérstaklega að koma upp full-
komnu staðsetningarkerfi fyrir
flotann umhverfis landið. Eftir
útgáfu reglugerðar um útfærslu
fiskveiðilögsögunnar i 200 sjómil-
ur er nauðsynlegt að breyta botn-
vörpulögunum nr. 102/ 1973 til að
fastákveða, að ákvæði laganna,
þ.á m. um veiðiheimildir, veiði-
takmarkanir, leyfakerfi og við-
urlög við brotum taki I heild til
allrar hinna nýju 200 milna lög-
sögu.
Kynnt erlendis
Akvörðunin um 200 milna út-
færslu islenskrar efnahagslög-
sögu 1975 hefur verið kynnt á
margvislegan hátt á erlendum
vettvangi. Fyrstber að telja fundi
sjálfrar hafréttarráðstefnunnar
og undirbúningsnefndar hennar,
svo og I svokallaðri „Evensen-
nefnd” þar sem starfa formenn
sendinefnda 25 rikja. Þá hefur á-
kvörðun útfærslu verið kynnt i
Norðurlandaráði, á allsherjar-
þingi Sameinuðu þjóðanna, innan
Atlantshafsbandalagsins, i Ev-
rópuráðinu og annars staðar þar
sem það á við i alþjóðlegum sam-
tökum sem ísland er aðili að.
Forsætisráðherra sagði m.a.:
Nauðsynlegt er að ræða sér-
staklega við fulltrúa dana, norð-
manna og breta vegna afmörkun-
ar gagnvart Færeyjum, Græn-
landi, Jan Mayen og Rockall.
Akvörðun um formlegar viðræður
út af útfærslunni hefur ekki verið
tekin. Ráðamönnum margra
rikja hefur verið gerð sérstök
grein fyrir útfærslunni, til dæmis
hefur mér gefist kostur á þvi i
viðræðum við aðila i Bandarikj-
unum og Kanada og á fundi for-
sætisráðherra Norðurlanda.