Þjóðviljinn - 07.11.1975, Blaðsíða 12

Marokkönsku göngumennirnir safnast saman og hrópa vigorð.
Göngumenn
komnir yfir
lainUtmœrin
Angóla:
MPLA undirbýr
sjálfstœðis-
hátíðahöld
Föstudagur 7. nóvember 1975.
IJtfærsla auð-
lindalögsögu :
Viðrœður
norðmanna
og Frakka
PARÍS 6/11 — Jens Evensen, haf-
réttarráðherra Noregs, ræðir á
morgun við franska ráðherra um
mál í sambandi við fyrirætlanir
norsku stjórnarinnar um að lýsa
yfir 200 milna auðlindalögsögu.
Munu norðmenn á næstunni einn-
igræða við fulltrúa annarra rikja,
sem láta sig útfærsluna varða.
Frakkar eru sagðir mótfallnir
einhliða útfærslu norsku auð-
lindalögsögunnar og vilja að
samningaumræður um þetta fari
fram á milli Noregs og Efnahags-
bandalags Evrópu.
Samkvæmt friverslunar-
samningi við EBE njóta norð-
menn tollfriðinda á fiski og fisk-
afurðum sem þeir flytja út til
EBE-landa, en EBE hefur gefið i
skyn að þáu hlunnindi kunni að
verða tekin til baka ef norðmenn
færi Ut fiskveiðilögsögu sina ein-
hliða.
Svæðismótið:
F riðrik
vann
í 14. umferð svæðismótsins i
gærkvöldi vann Friðrik Murr-
ay, Parma vann Poutiainen,
Ribli vann Björn og Oster-
meyervann Hamann. Jafntefli
varð hjá Liberzon og Zwaig,
Jansa og Hartston og Laine og
Van den Broeck.
14. umferð hefst i dag kl. 17.
Þá teflir Friðrik við Oster-
meyer.
NORÐURLANDAMÆR-
UM SPÆNSKA SAHARA
6/11 — ,,Friðargöngu-
menn" Marokkókonungs
fóru yfir landamæri
Spænska Sahara — öðru
nafni Vestur-Sahara — í
dag. Þeir fremstu í göng-
unni voru þegar síðast
fréttist á leið yfir botn
uppþornaðs saltvatns og
vorujsumpart huldir i ryk-
mekki, sem eyðimerkur-
vindurinn blæs upp.
Spænski nýlenduherinn
hefur tekið sér stöðu um
fimmtán kílómetra frá
landamærunum og segist
muni beita vopnavaldi, ef
göngumenn reyni að kom-
ast gegnum þá línu. í reut-
er-frétt segir að herinn
virðist vera í vígahug.
LUANDA 6/11 —- Liðssveitir
Alþýðuhreyfingarinnar til frels-
unar Angólu (MPLA) eru sagðar
hafa tryggt sér flugvöllinn við Lu-
anda, höfuðborg landsins, og
höfnina þar. A þessum tveimur
stöðum skiptust MPLA-menn og
portúgalskir hermenn á skotum i
nótt. MPLA undirbýr nú hátiða-
höld 11. nóv. nk. þegar landið fær
fullt sjálfstæði, og hefur boðið til
hátiðahaldanna um 15000 erlend-
um gestum, þar á meðal frá öll-
um Afrikulöndum nema Suður-
Afriku og Ródesiu, þar sem hvitir
minnihlutar stjórna, og Zaire,
sem styður FNLA, aðra þeirra
tveggja sjálfstæðishreyfinga er
keppa við MPLA um völdin.
Einnig er boðið fulltrúum frá
Austur-Evrópurikjum, svo og frá
Hollandi og Belgiu. Miklar dem-
antanámur eru norðaustan til i
Angólu og vill MPLA hafa gott
samband við tvö siðastnefndu
rikin sökum þess, þar eð þau láta
mikið að sér kveða i demantavið-
skiptum. Meðal boðinna eru einn-
ig franski heimspekingurinn og
rithöfundurinn Jean-Paul Sartre
og Fidel Castro, þjóðarleiðtogi
Kúbu.
Mexíkó:
Frumvarp um
200mílna auð*
lindalögsögu
MEXIKÓBORG 6/11 — Rikis-
stjórn Mexikó hefur lagt fyrir
þing landsins lagafrumvarp
þess efnis, að efnahagslögsaga
landsins verði færð út i 200 mil-
ur. Er gert fastlega ráð fyrir að
þingið samþykki frumvarpið og
að það taki gildi snemma á
næsta ári. Verður þar með tak-
markaður réttur erlendra fiski-
skipa til að veiða nálægt Mexi-
kóströndum, en sum fiskimið-
anna þar eru mjög auðug.
Samkvæmt frumvarpinu er
erlendum fiskiskipum bannað
að stunda veiðar innan 200-
milna linunnar án sérstakrar
undanþágu, en hinsvegar er
takið l'ram að umferð skipa inn-
an hennar verði ekki takmörk-
uð. Innan hinnar nýju lögsögu-
linu eru meðal 'annars auðug-
ustu túnfisksmið i heimi, og eru
þau mikið sótt af fiskiskipum
frá Bandarikjunum og Japan.
llér, á horni Fellsmúla og Grensásvegar ætla alþýðusamtökin aö reisa
sér hús.
Alþýðusamtökin að hefja
byggingu stórhýsis
Aiþýðubankinn, Alþýðusam-
band tslands og Listasafn ASf eru
i sameiningu að hefja byggingu
stórhýsis á horni Grensásvegar
og Fellsmúla i Reykjavik. Að
sögn Hermanns Guðmundssonar,
formanns bankaráðs Alþýðu-
bankans er búið að teikna húsið
og munu byggingarframkvæmdir
um það bil að hefjast.
Þarna verður um að ræða 3ja
hæða hús og mun hver aðili fá
eina hæð til umráða. Fyrirhugað
er að sögn Hermanns að þarna
komi útibú frá Alþýðubankanum.
Hermann sagði ennfremur að
nú væri orðið mjög þröngt um alla
starfsemi Alþýðubankans i hús-
næði þvi sem hann á við Lauga-
veg og væri þvi nauðsynlegt, ef
hann ætti ekki að verða undir i
samkeppni við aðra banka i land-
inu, að hann stækkaði við sig til að
geta veitt sömu fyrirgreiðslu og
aðrir bankar landsins.
Þá er.einnig orðið mjög þröngt
um starfsemi Alþýðusambands
Islands i húsnæði þess að Lauga-
vegi 18 og er orðin brýn þörf á
stærra húsnæði fyrir sambandið.
Listasafn ASI hefur búið við litinn
og vondan húsakost. Safnið er
orðið mjög stórt og sifellt bætast
þvi ný verk sem gefin eru af stór-
hug velunnara þess og kannski
er það i mestri þörf þessara
þriggja aðila fyrir nýtt húsnæði
sagði Hermann að lokum.
Níðstöng reist á Herðlu
Islenskir námsmenn í Bergen reistu íslensku stjórninni og ráðherrum hennar, níðstöng
Islenskir námsmenn I Bergen
framkvæmdu í gær þá fyrirætl-
an sina að reisa isiensku rikis-
stjórninni niðstöng á eynni
Herðlu skammt fyrir utan Berg-
en en þar reisti Egill Skalla-
grimsson Eriki bióðöx Noregs-
konungi og konu hans, Gunn-
hildi, niðstöng árið 944.
Athöfnin hófst klukkan 12 á
hádegi með þvi að stutt ávarp
var flutt þar sem sagt var að til-
gangur aðgerðarinnar væri að
vekja athygli norsks og Islensks
almennings á árásum islensku
stjórnarinnar á kjör náms-
manna. Jafnframt var tekið
fram að engar trúarlegar hvatir
lægju að baki tiltækinu.
Að ávarpinu fluttu var nið-
stöngin reist Á henni var þorsk-
haus þar sem yíirvöld höfðu
bannað námsmönnum að nota
hestshaus. Kom það ekki að sök
þar sem þorskhausar voru not-
aðir i þessum tilgangi á Islandi
allt fram á 18. öld, einkum þeg-
ar menn vildu senda fjand-
mönnum sinum vont veður.
Um leið og stöngin var reist
var lesinn svofelldur niðfor-
máli: „Hér set ég upp niðstöng
og sny þessu niði á hönd is-
lensku rikisstjörninni og ráð-
herrum hennar. Sný ég þessu
niði á öll þau öfl er oss megi
gagna svo að þau öll fari vill
vega, ekkert hendi né hitti sitt
inni fyrr en þau leggja rikis-
stjórn íslands að velli.” Þvi má
bæta við að kjaftur þorsksins
vissi i átt til Islands.
Næst voru kveðnar tvær nið-
visur, ortar að dróttkvæðum
hætti og voru þær svona:
Geirs drumb ishret æri
arnnef fylli kvefi.
Brekku stirðni stekkja
staur, uns veitir aura.
Moggalygi mygi
Möttum digrum pöttum.
Skældan skaði Óla
skagfirsk meraþvaga.
Skáldið Borgar baldið
Brúar-Dóra klóri.
Einars gungu og Gunnars
gráni hár og þráni.
Aurapúkar ærir
allir skuiu kalla
LtN ef lánin eigi
leggja til, þeir geggist.
Þvi næst var blóði stökkt á
rúnirnar og fjöl þá sem visurnar
voru ritaðar á. Var siðan hver
ráðherra niddur af námsmönn-
um. Fóru þeir á meðan með vis-
ur úr galdralagi. Athöfninni
lauk með þvi að sunginn var
söngur sem ortur hafði verið i
tilefni dagsins.
Námsmenn þurftu að standa i
nokkru stimabraki til að fá leyfi
yfirvalda fyrir aðgerðunum.
Lögreglan I Hörðalandsfylki sá
þeim ekkert til fyrirstöðu en það
sá hins vegar presturinn á
eynni. Hafði hann augsýnilega
fengið kvartanir frá sóknar-
börnum sinum um að athæfi
sem þetta væri ekki máttar-
völdunum samboðið. Presturinn
fékk sýslumanninn i lið með sér
og lagði hann fram bréf frá
presti þar sem athöfninni var
mótmælt sem argasta guðlasti,
heiðinni trúarathöfn og móðgun
við rikisstjórn þjóðar sem verið
hefði vinaþjóð norðmanna frá
örófi alda. En þar sem lögregl-
an sá ekkert athugavert við at-
höfnina fékkst leyfi fyrir henni.
Viðstaddir athöfnina voru um
20 námsmenn eða allflestir sem
heimangengt áttu. Einnig voru
þar 15-20 blaðamenn frá öllum
blöðunum i Bergen, Dagbladet
og Verdens gang i Osló, NTB,
útvarpi og sjónvarpi en það sið-
arnefnda sendi fimm manna
flokk á vettvang. Hefur þvi
þessi aðgerð námsmannanna
eflaust vakið mikla athygli i
Noregi. —ÞH