Þjóðviljinn - 19.11.1975, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 19. nóvember 1975.
MOÐVIUINN
MÁLGAGN SÖSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Otgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Éiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón með sunnudagsblaði:
Árni Bergmann
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skólavörðust. 19. Sími 17500 (5 linur)
Prentun: Blaðaprenl h.f.
UPP KOMA SVIK
Það er nú upplýst af Einari Ágústssyni,
utanrikisráðherra, að islenska rikis-
stjórnin hafi gert bretum tilboð um, að
þeir fengju áfram að veiða hér 65.000 tonn
á ári, eða nær 30% þess þorskafla, sem
fiskifræðingar telja að hér megi veiða á
næsta ári, en það er sem kunnugt er um
230.000 tonn.
Nú er sem sagt komið i ljós, að það sem
rikisstjórnin hefur verið að reyna að fela
fyrir þjóðinni er tilboð til breta um að þeir
fái að veiða svo sem 3 af hverjum 10 þeirra
þorska sem visindamenn telja að veiða
megi hér við land.
Það var kannski ekki nema von, að ráð-
herrarnir væru hikandi við að veifa sliku
plaggi framan i islensku þjóðina, — en upp
koma svik um siðir.
Þetta tilboð ber það að sjálfsögðu með
sér, að ætlunin er að opna ekki aðeins 200
milurnar heldur einnig 50 milurnar upp á
gátt fyrir erlendum veiðiskipum, þvi að
sem kunnugt er þá eru það aðeins 2—3%
þorskaflans, sem veidd eru utan 50 milna
markanna.
Það sem hér verður þó alveg sérstak-
lega að hafa i huga er, að tilboð rikis-
stjórnarinnar til breta er sett fram, þrátt
fyrir það að fyrir liggur niðurstaða vis-
indamanna, sem breskir fiskifræðingar
viðurkenna i meginatriðum, um að hér
megi yfirleitt ekki veiða eitt eða neitt af
þorski á næstu árum umfram það afla-
magn, sem svarar til okkar eigin afla, —
jafnvel minna.
Samkvæmt tilboði rikisstjórnar Geirs
Hallgrimssonar til breta verðum við is-
lendingar þvi að gera annað tveggja:
Skera okkar eigin afla niður um 25—30%,
þ.e. leggja verulegum hluta islenska flot-
ans, ellegar hitt að látið verði vaða á súð-
um með þeim afleiðingum, sem fiskifræð-
ingar okkar hafa svo alvarlega varað við,
en samkvæmt skýrslu Hafrannsókna-
stofnunarinnar verður hrygningastofn is-
lenska þorsksins i lok þessa áratugs kom-
inn niður i 1/7 hluta þess, sem var árið
1970, haldist sóknin óbreytt.
Það liggur einnig fyrir, að fjöldi breskra
togara, sem nú stundar veiðar á íslands-
miðum er milli 90 og 100 skip. Ætla má, að
þessi skipaf jöldi gæti á næsta ári tekið hér
um 90.000 tonn.
Tilboð islensku rikisstjórnarinnar þýðir,
að bretum er ætlað að skera niður sitt
aflamagn um aðeins 25—30% miðað við
núverandi skipafjölda, eða alls engu
minna en við islendingar verðum sjálfir
að gera út á slikan samning við breta, eigi
á annað borð, að gera nokkuð með hinar
mjög svo alvarlegu niðurstöður visinda-
mannanna.
Þau 65.000 tonn, sem rikisstjórnin vill
afhenda bretum eru þvi öll tekin beint af
okkar eigin afla, sem þá yrði að minnka að
sama skapi, eða um nær 30% samkvæmt
niðurstöðum Hafrannsóknarstofnunarinn-
ar.
Hér er þvi ekki einu sinni gert ráð fyrir,
að islendingar hafi þó nokkurn forgangs-
rétt, heldur eiga báðir aðilar, bretar og is-
lendingar, að skera jafnt niður veiðar
sinar hér við land!!
Og þá er reyndar enn eftir að taka tillit
til þess, að auðvitað myndi slikur samn-
ingur við breta leiða af sér samninga við
fleiri erlendar þjóðir, og þar með enn
frekari lækkun okkar eigin hluta i þeim
230.000 tonnum, sem hér er talið ráðlegt að
veiða af þorski. Stefna rikisstjórnarinnar
er sem sagt greinilega að sá niðurskurður
þorskveiðanna við ísland, sem visinda-
menn telja óhjákvæmilegan, ef forðast á
ördeyðu á næstu árum, — hann eigi fyrst
og fremst að bitna á okkur sjálfum, en
ekki þeim erlendu ránsmönnum, sem hér
hafa látið greipar sópa um lifsbjörg okkar
að undanförnu!!
Bretar heimta hins vegar helming en
ekki þriðjung þorskaflans, sem kunnugt
er, og þvi er ekki enn búið að skrifa undir
samninga. Þeir vitna að sjálfsögðu i
Haagdómstólinn, sem dæmdi okkur til
dauða sem þjóð hérna um árið, sam-
kvæmt heimildarbréfi frá rikisstjórn
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðuflokksins.-'
Og nú er það trúlega „bræðra okkar i
NATO” að koma til liðs við þá Einar
Ágústsson og Hattersley og fá þá til að
koma sér saman um það, hvort íslending-
ar eigi að skerða lifskjör sin sem svarar til
þess, að við afhendum bretum annan
hvern þorsk eða ,,bara” einn af hverjum
þremur fiskum. — k.
KLIPPT,
Aron og
Marshall
Eftir seinni heimsstyrjöldina
var Evrópa að meira eða minna
leyti i nist. 1 fyrstu kosningum
að striðinu loknu fögnuðu rót-
tækir flokkar miklum sigrum i
Vestur-Evrópu. Bandarikja-
menn, sem höfðu staðið utan
hildarleiksins þar til dró að
lokum, gerðu sér grein fyrir að
velgengni þeirra i efnahags-
málum myndi að verulegu leyti
byggja á viðskiptum við
Vestur-Evrópu. Það var þvi
nauðsynlegt að koma sem fyrst
á hringrás viðskipta milli
Vestur-Evrópurikja og Banda-
rikjanna. Þetta var gert með
„efnahagsaðstoð”, svo sem
Marshallhjálpinni, -sem bundin
var pólitiskum skilyrðum er
miðuðu að þvi að stemma stigu
við sósialiskri þróun i hinum
kapitalisku rikjum
Vestur-Evrópu. Bandarikja-
menn beittu sér semsagt fyrir
kapitaliskri viðreisn i Evrópu
fyrst og fremst i eigin þágu til
þess að tryggja efnahagslegt
forræði sitt á Vesturlöndum
Þennan pólitiska tilgang
Marshallhjálparinnar verða
menn að hafa I huga, þótt skylt
sé einnig að geta mannúðar-
sjónarmiða i sambandi við
aðstoðina. Hinsvegar er lýsing
Arons Guðbrandssonar, Kaup-
hallarforstjóra, á Marshallað-
stoðinni i Visi i fyrradag hrein
timaskekkja:
„A árinu 1948 höfðum við eytt
mestu af striðsgróðanum, en
þegar neyðin er stærst þá er
hjálpin næst, og þá kom Mars-
hallhjálpin til sögunnar. Mars-
hallhjáipin er einstæður at-
burður i veraldarsögunni. Stór-
veldi sem hefir staðið i styrjöld i
nokkur ár, en unnið hana eftir
miklar fórnir fjármuna og
mannslifa, leggur fram stór-
kostlegar fjárhæðir til þess að
byggja heiminn upp aftur eftir
hildarleikinn, og þjóðir sem
barist höfðu við Bandarikin
nutu jafnt öðrum aðstoðar
þeirra til uppbyggingarinnar.”
Og um áhrif Marshallaðstoð-
arinnar á islenska þjóðer margt
fleira að segja en Aron tiundar.
Til dæmis hefur hún áreiðan-
lega átt sinn þátt i að festa i
sessi undirlægjuhátt islenskra
peningamanna og rikisvalds
þeirra gagnvart erlendu
peningavaldi.
Járnblendið
á ís
Byggingu málmblendiverk-
smiðjunnar á Grundartanga á
nú að stöðva i bili. Astæðan er
verðfall á járnblendi, stofn-
kostnaður verksmiðjunnarhefur
hækkað gifurlega og Járn-
biendifélagið og rikissjóður fá
ekki tilskilin lán erlendis. Iðn-
þróunarsjóður hefur orðið að
lána stjórninni til þess að geta
staðið við hlutafjárskuldbind-
ingar og lánar hann þó ekki til
hlutafjárframlaga. Töfin á
byggingu Járnblendiverk-
smiðjunnar getur haft áhrif á
Sigölduframkvæmdirnar og
verksmiðjan er skuldbundin til
þess að byrja að kaupa rafmagn
af virkjuninni áður en hún tekur
til starfa sjálf eins og nú horfir.
Þessi nýju viðhorf verða
leiðarahöfundi Visis tilefni til
þess i fyradag að ráðast á
núverandi rikisstjórn fyrir að
hafa játast undir „trúar-
setningar Alþýðubandalagsins”
og ákveðið að eigaverksmiðjuna
að meirihluta.
Hér kveður við tón, sem á
áreiðanlega eftir að hljóma i
ihaldspressunni næstu daga.
Það kæmi ekki á óvart þótt
verið væri að undirbúa með
þessum hætti sölu á eignarhluta
islenska rikisins til Union
Carbide.
Þeir eru margir, sem myndu
fagna þvi, ef þannig færi. Hluti
islenskra peningamanna hefur
ávallt talið það áhættuminna að
vera eingöngu þjónar erlendra
auðfélaga og öðlast stundar-
gróða á umsvifum þeirra hér.
Þeir eru ekki menn til þess að
takast á hendur þá áhættu, sem
fylgir samkrulli i stóriðju við
erlenda auðhringa. Og fulltrúar
þeirra I rikisstjórn og stjórnar-
flokkunum, sem einlægt semja
af sér I viðskiptum við erlenda
stórkalla, eru sama sinnis.
Alþýðubandalagið benti á það
á sinum tima að Járnblendi-
verksmiöjan væri engin for-
senda Sigölduvirkjunar og
islendingum væri nær að nýta
orkuna frá Sigöldu til innan-
landsþarfa. Það er þvi affara-
sælast eins og nú er komið að
leggja verksmiðjuáformin á Is I
nokkur ár og leyfa þeim að
frjósa föstum meðan við sinnum
þarfari og brýnni verkefnum.
Gylfi rœðst á
eigin hugarburð
Gylfi Þ. Gislason hefur
skrifað leiðara í blað sitt að
undanförnu sem með einum eða
öðru hætti eru helgaðir Alþýðu-
bandalaginu. Með röksemda-
færslum sem honum einum eru
lagnar hefur hann reynt að sýna
fram á að Alþýðubandalagið sé
einræðisflokkur hvað sem hver
segir og styðji einræðisöfl
annarsstaðar i heiminum.
Það ætti að vera
umhugsunarefni fyrir Gylfa,
hvort það sé skýringin á þvi að
vinstri sinnað fólk gengur nú til
liðs við Alþýðubandalagið en
segir skilið við Alþýðuflokkinn.
Sé skýring hans rétt lýsir hann
miklu vanmati á þvi fólki, sem
eflt hefur Alþýðubandalagið á
siðustu árum.
Ástæðan fyrir ofsa Gylfa út i
Alþýðubandalagiö er náttúrlega
sú að frá því að hann hófst til
forystu i Alþýðuflokknum sem
fulltrúi v ístra arms hans hefur
sivaxandi hægrimennska og
ihaldsherleiðing flokks-
formannsins reytt fylgið af
Alþýðuflokknum. Nú er svo
komið að flokkurinn hefur
aðeins 10 þingmenn á þingi og
hefur minnkað um helming i
valdatiö Gylfa.
1 siðasta helgarleiðara Al-
þýðublaðsins gerir Gylfi það að
umtalsefni að Þjóðviljinn lýsi
fylgi við fjölflokkakerfi hér á
landi. Siðan spyr prófessorinn:
„En hvers vegna er Þjóð-
viljinn þá ekki llka fylgjandi
fjölflokkakerfi i Portúgal? I
deiiunum sem þar geisa styður
hann leynt og ljóst málstað
þeirra, sem beita sér gegn fjöl-
flokkakerfi. Hvaða skýringar
eru á þessum tviskinnungi? Er
óeðlilegt, að menn velti þvi fyrir
sér, hvort um sé að ræða hræsni
eða óskýran hugsunarhátt?”
JU, það verður að teljast
óeðlilegt, þar sem þessi tvi-
skinnungur er alls ekki fyrir
hendi. í Þjóðviljanum nánar til
tekið i forystugrein 15. ágúst sl„
segir: „... við mótmælum öllum
hömlum á stjórnmálastarfsemi
portúgalska sósiaiistaflokksins
og annarra lýðræðisafla.... við
teljum það ekki farsælan veg til
sósialisma i Portugal að ætla
Kommunistaflokki landsins
einum pólitisk áhrif við hlið her-
foringjanna.”
Jafnframt er minnt á það i
forystugreininni að eitt helsta
grundvallaratriðiö i stefnuskrá
Alþýðubandalagsins sé: Enginn
sósialismi án lýðræðis, ekkert
raunverulegt lýðræði án
sósialisma, sem á islensku máli
heitir jafnaöarstefna.
Og hvort skyldi það nU vera
hræsni eða óskýr hugsunar-
háttur, sem veldur þvi að Gylfi
Þ. Gislason sér sig knúinn til
þess að gera Alþýöubanda-
laginu upp skoðanir til bess að
geta ráðist á það? —ekh
OG SKORIÐ